Cập nhật tình hình cổ vật ở thánh địa Phủ Giầy (Dầy) : 18 đạo sắc phong ngụy tạo đầu thế kỉ XXI

Hôm nay, ngày 1/3/2022, trang Fb Phủ Dầy - Vụ Bản - Nam Định vừa đưa tin mới nhất về các cổ vật mới được giám định tại Phủ Vân Cát thuộc quần thể Phủ Giầy (Dầy).

Trang Fb dẫn theo báo cáo của Bảo tàng Nam Định, cho biết: có 18 đạo sắc phong được ngụy tạo gần đây tại Phủ Vân Cát. Lấy đây là tin đầu tiên.

Xem kĩ thêm bia và chuông ở Phủ Chính Tiên Hương (từ VTV1 - Thời sự 19h ngày 21/1/2022)

Về vấn đề Phủ Chính ở quần thể Phủ Giầy/Dầy, chương trình thời sự của VTV1 trong ngày 21/1/2022 đã phát tin hai lần: bản tin trưa (lúc 12h),  bản tin buổi tối (lúc 19h).

Chủ nhân Giao Blog đang xem kĩ thêm văn bia ở hai nhà bia trong khuôn viên Phủ Chính. Lần xem cập nhật của tháng 1 năm 2022 (lần khảo sát bia ở Phủ Chính đầu tiên của tôi là vào đầu thập niên 1990, cách nay cũng tới gần 30 năm). Đại khái hình ảnh của tháng 1 năm 2022 thì như sau (cắt ra từ video).

Cập nhật câu chuyện "phủ nào là Phủ Chính" ở khu vực Phủ Giày (Nam Định)

Câu chuyện "phủ chính" đã kéo dài nhiều năm nay (xem lại ở đây và ở đây).

Vào cuối năm 2021, câu chuyện này vẫn tiếp diễn chưa có hồi kết.

Đền Mẫu Thượng và quần thể Phủ Giày (ảnh cập nhật 2021)

Bùi Văn Tam ở Nam Định : một người đam mê lịch sử và văn hóa dân gian quê hương

Lần gặp mới đây nhất với cụ là vào tháng 4 năm 2021, tại Hà Nội. Ở tuổi vừa 90, cụ vẫn minh mẫn lạ thường, vẫn nói sang sảng, mắt tinh tai thính. Đặc biệt cụ sử dụng zalo thành thạo trên cả điện thoại và máy tính.

Phủ Giầy Vân Cát - nhà cũ của Thánh Mẫu Liễu Hạnh, 10 năm về trước (2011-2021)

Đó là tháng 6 năm 2011.

Chúng tôi tới nhà cũ của Thánh Mẫu vào một sáng mùa hè tương đối mát, bầu trời hôm ấy mây kéo tới dọa mưa tiếp. Một trận mưa chắc đã đổ xuống đêm qua, nên đường làng vẫn còn nhiều vũng nước.

Quê hương Sơn Nam Hạ : "chợ Viềng" đâu chỉ có ở Phủ Giày (Vụ Bản)

Chúng tôi dự kiến đi Sơn Nam Hạ vào tháng 5 hoặc tháng 6, nhưng bây giờ thì đành phải đẩy lùi thời gian xuống, vì dịch covid-19 vẫn đang hoành hoành.

Lúc ở Huế hồi cuối tháng 4 (xem lại ở đây) thì tính là cuối tháng 5 có thể ok. Rồi lại hoãn xuống cuối tháng 6. Nhưng bây giờ thì đành phải lùi tiếp, tới tháng 8 hay 9.

Lần này dự kiến chúng tôi đi cả vùng Nghĩa Hưng - Vụ Bản, rồi sẽ du lãng hai bên làng Keo (một bên Keo Thái Bình, một bên Keo Nam Định).

Nhân lúc chuẩn bị, thì ngồi xem tư liệu về chợ Viềng Vụ Bản, tức chợ Viềng Phủ Giày. Tư liệu cũ ghi là "Hội chợ Thánh" hay "Hội chợ Phủ".

Bây giờ, vẫn còn đang có nhiều ý kiến về nghĩa gốc của "Viềng".

Nhưng quê hương Sơn Nam Hạ yêu quí của chúng tôi thì đâu chỉ có một chợ Viềng Vụ Bản (chợ Viềng Vụ Bản thì xem ở đây trên Giao Blog). Thậm ra có nhiều chợ Viềng, tính sơ cũng phải 4 chợ cùng tên "chợ Viêng".

Thánh Mẫu Tứ Phủ và anh linh của đất nước : Phủ Bóng ở Nam Định với ngày 27 tháng 7 năm 2020

Một kết hợp chưa từng có từ cổ chí kim.

Một sự kết hợp đáng ghi nhớ. Ngày 27 tháng 7 năm 2020, tại Phủ Bóng (hay còn gọi là Đền Cây Đa Bóng, hay Nguyệt Du cung) thuộc quần thể tín ngưỡng Phủ Giầy ở Nam Định - tức chính là tại quê hương của Thánh Mẫu Liễu Hạnh, chính xác hơn là ngay bên cạnh Lăng Thánh Mẫu Liễu Hạnh (vốn là ngôi mộ đất của Liễu Hạnh công chúa đã được người từ triều đình Huế tôn tạo thành lăng đá vào năm 1939 - lăng được bảo tồn từ đó đến nay).

Phủ Bóng nằm ngay bên cạnh Lăng Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Cụ đồng danh tiếng Trần Vũ Thực là trụ trì của Phủ Bóng đã có công lớn trong việc xây dựng Lăng Thánh Mẫu vào năm 1939. Ngày nay, người trụ trì Phủ Bóng là ông đồng Trần Vũ Thực (là cháu của cụ đồng Trần Vũ Thực).

Giao Blog đánh dấu sự kiện này.

Tạm dừng lễ hội Phủ Giầy (mùng 3 tháng 3 âm) để tránh đại dịch Cô Vy

Một lễ hội có qui mô lớn hàng đầu ở vùng đồng bằng Bắc Bộ cả về không gian và thời gian, ví dụ có thể đọc lại trên Giao Blog các dịp trước đây, ở đây (năm 2019) hay ở đây (năm 2018).

Đó là lễ hội Phủ Giầy - thánh địa của tín ngưỡng Thánh Mẫu Liễu Hạnh, mà ý nghĩa chính của hội là gắn với ngày Thánh Mẫu về trời ở lần giáng sinh xuống Tiên Hương, là ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch. Trùng với tiết Thanh Minh ở vùng miền núi phía Bắc, ví dụ vùng người Tày người Nùng thì là Sing Ming (phát âm của hai chữ Hán là Thanh Minh).

Trước đại dịch Cô Vy, phía nhà đền đã tổ chức nhiều lần phun thuốc khử dịch, cho đến ngày 10/3/2020.

Chuyện kể về thi tiên xứ Nam Định : nhân duyên với Phủ Giầy của Nguyễn Bính

Tài thơ của Nguyễn Bính được công nhận bắt đầu từ hồi đầu thập niên 1930, mà cơ duyên khởi phát là ngay tại sân phủ Tiên Hương ở quần thể Phủ Giầy (Vụ Bản, Nam Định) --- thánh địa của tín ngưỡng Mẫu Liễu và tín ngưỡng Tam Tứ Phủ.

Người ta đồn thổi ngay cậu bé mới nhớn ấy là thi tiên giáng xuống cõi trần. Cậu đã tha thẩn với mối tình đầu cũng ở Phủ Giầy trong mùa lễ hội.

Đại khái là người ta tới gặp cậu Nguyễn Bính để xin thơ, vì tin thơ cậu được giáng xuống từ cõi tiên.

Vẫn câu chuyện dài "Phủ nào là Phủ Chính" ở Phủ Giầy - Nam Định

Câu chuyện này, gần đây đã thu hút sự chú ý của báo giới, ví dụ đã điểm tin ở đây (tháng 2 năm 2019).

Bây giờ thì cập nhật tin tức của tháng 9 năm 2019.

Đêm nay mùng 5 tháng Ba rước đuốc ở Phủ Giầy : đưa toàn văn bài về nguyên vật sắc phong năm 1683 cho Liễu Hạnh công chúa

Đang là hội Phủ Giầy. Chương trình tổng thể đọc ở đây.

Đêm mùng 5 tháng Ba, tức đêm nay (dương lịch là ngày 9/4/2019, Thứ Ba), là đêm rước đuốc hoành tráng với khoảng 1500 lực sĩ rước 1500 ngọn đuốc. Sáng mai sẽ là lễ rước thỉnh kinh. Năm ngoái, năm 2018, thì đêm rước đuốc khá thú vị, xem lại ở đây.

Nhân dịp này, Giao Blog đưa toàn văn một bài viết học thuật về sắc phong nguyên vật năm 1683 cho Liễu Hạnh công chúa. Đây cũng là bài viết học thuật mới nhất về chủ đề hệ thần Liễu Hạnh vừa xuất bản.

Hội Phủ Giầy 2019 : khai hội ngày 3 tháng 3 (tức 7 tháng 4 dương lịch)

Trước ngày hội, thủ nhang của Phủ Tiên Hương - thanh đồng Trần Thị Huệ - đã nêu quan điểm về mấy vấn đề nổi cộm liên quan đến quần thể Phủ Giầy (Giày/Dày/Dầy) ở Nam Định. Đó là:

- Vấn đề Ban Quản lí các đền phủ (chính quyền cấp huyện muốn chiếm lĩnh sự chỉ đạo cao nhất; vai trò của thủ nhang và thanh đồng quản trị truyền đời thì chưa được xem trọng đúng mức);

- Vấn đề sắc phong thật - sắc phong giả (đã râm ran báo chí giấy và mạng từ nhiều năm qua, ví dụ xem ở đây). Kéo dài khá lâu, chưa được xử lí dứt điểm.

Bây giờ là vào hội rồi.

Quê hương của Thánh Mẫu Liễu Hạnh đầu năm 2019 : "phủ chính" và "sắc phong 1683"

Câu chuyện đâu là "phủ chính" thì đã rất lâu rồi. Chúng tôi đã viết bài học thuật từ nhiều năm trước (lần gần đây nhất là 2009, tức cũng đã 10 năm, mà là nhắc lại sự kiện năm 1939 - tức cách nay 80 năm).

Sắc phong mang niên đại 1683, được khẳng định lần đầu tiên (sớm nhất và chi tiết nhất) bằng bài viết học thuật vào năm 2018, tại hội thảo quốc tế ở Quảng Châu (xem ở đây). Sau đó, cũng đã in kì đầu tiên trên số 5 cùng năm của tạp chí Nghiên cứu và Phát triển (đọc lại ở đây). Tháng 12 năm 2018, tiếp tục khẳng định về sự phát hiện đích thực sắc phong 1683, tại hội thảo ở Hà Nội, đọc lại ở đây.

Không có tài liệu chính thức nào sớm hơn tháng 5 năm 2018. Còn bằng lời thì đã khẳng định từ tháng 6 năm 2017.

Bây giờ, dưới quê hương Nam Định mới chính thức vào cuộc với số sắc phong mới được tạo ra bởi các nhà thư pháp hiện đại. Cũng lại một lần lan man tiếp về vấn đề "phủ chính".

Đại lễ kiều thỉnh Tứ Phủ Thánh Bà tại Phủ Tiên Hương 2018 (xem nhanh)

Thông tin tổng quát thì xem ở entry trước (ở đây).

Dưới là một ít ảnh xem nhanh, cho thấy tổng thể của đại lễ đã diễn ra.

Đại lễ kiều thỉnh Tứ Phủ Thánh Bà tại Phủ Tiên Hương (thông tin)

Mấy năm trước, là đại lễ kiều thỉnh Ngũ Vị Tôn Quan được phục dựng sau khoảng nửa thế kỉ thất truyền. Một trong những thầy đồng đi đầu trong các hoạt động này là ông Lưu Ngọc Đức - chủ đồng đền Quan Tam Phủ ở Hàng Hành (Hà Nội), ngay sát cạnh Hồ Gươm. Tôi có tham dự đại lễ năm đó. Mà là nhập vào đoàn hành hương của đền Quan Tam Phủ, là dịp giao lưu bổ ích với các con công đệ tử của thầy Đức.

Ngày xuân 2018 ở Phủ Giầy, ngắm lại một bức cuốn thư dâng năm 1918 của Ngô Giáp Đậu

Hôm qua, lễ hội Phủ Giầy đã kết thúc với hội hoa trượng kéo chữ Quốc thái dân an (xem ở đây). Ngày xuân hôm nay, bên thư phòng, vẫn còn đang mải miết chấp bút một bài dài về Mẫu Liễu ở Phủ Giầy. Giữa nhịp, thường ngó nghiêng một chút ra xung quanh.

Hội kéo chữ Phủ Giầy năm Mậu Tuất 2018 : Quốc thái dân an

Theo chương trình lễ hội Phủ Giầy năm 2018, thì ngày 8 tháng 3 âm lịch, tức hôm nay, sẽ có hội kéo chữ tại Phủ Tiên Hương (Phủ Chính Tiên Hương).

Năm nay, nhà đền tổ chức kéo chữ "Quốc thái dân an".

Mùng 5 và 6 : rước Mẫu lên chùa thỉnh kinh Phật (chùa Tiên Hương và chùa Cao)

Mồng 6 tháng 3 năm Mậu Tuất 2018 nhằm ngày 21/4 (Thứ Bảy).

Hai ngôi phủ chính rước Mẫu lên chùa thỉnh kinh Phật vào dịp hội Phủ Giày.

Phủ Vân Cát thì lên chùa Cao, hay chùa Báng (tức Linh Sơn tự) vào hôm qua, mồng 5 tháng 3.

Phủ Tiên Hương thì lên chùa Tiên Hương (tức Tiên Linh tự) vào hôm nay, mồng 6 tháng 3.

Tức là cách nhau 1 ngày. Lên hai ngôi chùa khác nhau.

Văn nghệ Thứ Bảy : Hội Phủ Giầy mùng 3 tháng 3 (một đoạn thơ in năm 1910 của Kiều Oánh Mậu)

Đã bắt đầu bước vào không khí Hội Phủ Giầy, tức Đại Hội Tiên Hương (hội lớn làng tiên). Mấy hôm trước, một đệ tử đã dâng tặng Phủ Tiên Hương một đỉnh phượng cỡ lớn. Trọng lượng của đỉnh tới 17 tấn và cao 8 m, phải sử dụng phương tiện vận chuyển và bốc dỡ hạng nặng khi chuyển tới Phủ.