Cụ ông Trần Viết Đức và cụ bà Trần Thị Duyên được chính quyền xã Kim Thái cử ra trông coi Phủ Chính từ năm 1988 (xem thêm ở đây). Lúc bấy giờ, các cụ mới gần 60.
Trước đó, các năm 1986-1987, cụ Đức đã viết loạt đơn thư tay cho trung ương và Bộ Văn hóa trình bày nguyện vọng được khôi phục dòng tín ngưỡng thờ Mẫu từ thực tế Mẫu Phủ Giầy(Dầy).
Vào hạ tuần tháng 1 năm 2024, nhà nghiên cứu Bùi Hùng có chuyến khảo sát nhanh tại Phủ Giầy Nam Định. Xưa nay, anh thường ghi chép bằng ảnh và video các nơi tới khảo sát (vùng Nam Bộ, vùng miền Trung, vùng Bắc Bộ, Hà Nội,...), rồi đưa dần lên mạng.
Chúng ta biết, Bùi Hùng có blog, Fb, kênh đăng video mang tên anh. Chỉ tính riêng ảnh và video mà anh ghi chép dần trong nhiều năm qua thì cũng đã vô cùng quí giá. Các tư liệu của anh, đúng như nghĩa của từ "tư liệu" là thiên về tư liệu, có gì thì đưa lên như thế. Ví dụ, loạt ảnh thú vị từ mười mấy năm về trước của anh chụp tại chùa Tây Hồ, đã được đưa về Giao Blog, thì có thể xem lại ở đây (năm 2009).
Loạt bài về Phủ Giầy vào cuối tháng 1 năm 2024 của anh, tôi cũng đưa dần về Giao Blog, ưu tiên ảnh và video (các luận giải của anh thì tôi cũng đưa về nhưng để ở cuối bài; sở dĩ làm thế là vì các luận giải của anh hiện có nhiều điểm chưa đúng, chưa chuẩn xác, cần phải đầu tư nhiều thời gian và công sức để biên tập tiếp trong tương lai).
Đầu tiên là bài vừa lên trên báo Văn hóa (cơ quan của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), bản điện tử đã có từ trưa nay (ngày 27/12/2023). Bài báo có sau báo cáo của Bộ đề ngày 25/12/2023 gửi Phó thủ tướng Trần Hồng Hà.
Sau khi kết thúc chuyến du lãng xứ Bắc (xem ở đây), chúng tôi lại du lãng xứ Nam vào ngày 28 tháng 4.
Chúng tôi đến với đền Đồng Phù ở xã Nam Mỹ huyện Nam Trực tỉnh Nam Định.
Chúng tôi đang du lãng ở xứ Nam.
Đoàn du lãng liên hợp: có mấy vị từ Huế ra, có mấy vị ở Hà Nội, một vị là người Nhật Bản.
Ở Vụ Bản, một quan tâm của chúng tôi lần này là: để tâm đến Công giáo ở quê hương Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Bởi vậy, chúng tôi đã cùng nhau tới thăm giáo xứ Xuân Bảng (tục gọi là Báng) ở cùng xã Kim Thái - xã có quần thể di tích Phủ Dầy (Giầy/Dày).
Về Trà Lũ, thì chúng tôi tới thăm nhà thờ Phú Nhai và các cơ quan của dòng Đa Minh.
1992 - 2022.
Vậy là tròn 30 năm.
Trên Giao Blog, ít hôm trước đã nói nhanh về Phủ Giầy Sài Gòn sau 8 năm (2014-2022), ở đây.
Hồi tháng 4 năm 2014, chúng tôi du lãng Nam Bộ. Trường đoàn phía Bắc là thầy Ngô Đức Thịnh. Chúng tôi tập quân ở Phủ Giầy Sài Gòn, rồi lại tập quân về Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Tp.Hồ Chí Minh). Sau đó thì du lãng nhiều tỉnh thành khác (An Giang, Đồng Nai,...).
Công việc cơ bản là kết hợp hội thảo và trình diễn nghệ thuật hầu đồng Bắc - Trung - Nam.
Đầu tuần sau sẽ có hội thảo khoa học và thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Tứ Phủ, tại chính Phủ Giầy Sài Gòn.
Về vấn đề Phủ Chính ở quần thể Phủ Giầy/Dầy, chương trình thời sự của VTV1 trong ngày 21/1/2022 đã phát tin hai lần: bản tin trưa (lúc 12h), bản tin buổi tối (lúc 19h).
Chủ nhân Giao Blog đang xem kĩ thêm văn bia ở hai nhà bia trong khuôn viên Phủ Chính. Lần xem cập nhật của tháng 1 năm 2022 (lần khảo sát bia ở Phủ Chính đầu tiên của tôi là vào đầu thập niên 1990, cách nay cũng tới gần 30 năm). Đại khái hình ảnh của tháng 1 năm 2022 thì như sau (cắt ra từ video).
Vào lúc 21 h tối qua (tối Chủ Nhật ngày 16/1/2022), đài VTC 6 đã phát chương trình Văn hóa Tâm linh do ê-kíp phóng viên Đào Thu Thủy thực hiện những ngày đầu tháng 1 năm mới này.
Chủ đề của chương trình lần này là về danh vị "Phủ Chính" tại quần thể Phủ Giầy (Giày/Dầy/Dày).
Có hai học giả tham gia chương trình. Cụ Trần Lâm Biền thì đã cùng nhóm phóng viên về Phủ Giầy thực hiện việc ghi hình, trả lời phỏng vấn tại thực địa. Còn tôi thì làm chớp nhoáng tại một điểm hẹn trước ở khu vực Cầu Giấy (Hà Nội) - do tình hình covid, nên ê-kíp phải xoay xở mãi mới tìm được một điểm xem như có phép.
Cần ghi nhớ điều này, vào chính ngày hôm nay (Thứ Năm, ngày 13 tháng 1 năm 2022), viết rõ bằng bút bi màu đen, tại sân Phủ Chính Tiên Hương.
Chúng tôi cùng nhau xuất phát sớm từ Hà Nội. Mưa bay bay trên đường đi và khắp cả vùng Phủ Giầy/Dầy. Chỉ có một ít phút hửng lên vào khoảng giờ Ngọ - lúc quay những thước phim cuối cùng, rồi sau đó là nghỉ ăn trưa.
Đây là ghi chú quan trọng về một đạo sắc phong mang niên đại Chính Hòa 4 (1683) của triều đình nhà Lê Trịnh cho Liễu Hạnh công chúa. Cụ thể như sau.
Hôm nay, ngày 21 tháng 9 năm 2021, là đúng ngày Rằm tháng Tám nông lịch.
1. Rằm tháng Tám hàng năm là kỉ niệm ngày sinh của Thánh Mẫu Liễu Hạnh trong tín ngướng dân gian Việt Nam (ví dụ xem ở đây).
Rằm tháng Tám hàng năm cũng là ngày Đại yến hội Diêu Trì cung (thỉnh mời Phật Mẫu và 9 vị tiên nương theo hầu xuống hạ giới) trong cộng đồng tín đồ đạo Cao Đài (ví dụ xem ở đây hay ở đây).
Thú vị là, theo nghiên cứu của chúng tôi, trong 9 vị tiên nương theo hầu Phật Mẫu thì vị thứ 5 là Liễu Ngũ Nương - được phía Cao Đài xem là một hóa thân của Thánh Mẫu Liễu Hạnh (xem ở đây).
Sau ngày rằm, đến 20 tháng 8 nông lịch hàng năm, thì là ngày tiệc của Đức Thánh Trần.
"Tháng 8 giỗ cha, tháng 3 giỗ mẹ".
2. Năm nay, năm 2021, trước ngày rằm, cả Mẫu và Thánh đều bị một nhân vật liều lĩnh xúc phạm (xem nhanh ở đây). Đó là nhân vật Lương Gia Long, mà Giao Blog đã quan sát từ lâu (ví dụ xem ở đây). Họ Lương tự xưng là Ngọc Hoàng Thượng Đế từ lâu nay, và trước rằm tháng 8 năm nay thì đã sai khiến cả Đức Thánh Trần và trừng phạt các Thánh Mẫu.
3. Cộng đồng tín ngưỡng thờ Mẫu và thờ Thánh đã kịp thời lên tiếng. Bây giờ, đúng vào dịp rằm tháng 8, là vào cuộc của phía chức năng thực thi Luật di sản văn hóa và Luật tín ngưỡng tôn giáo.
Năm ngoái, năm 2020, do Covid-19 mà lễ hội Phủ Giày bị hoãn (xem lại ở đây).
Năm nay, năm 2021, Covid-19 đang được đẩy lùi, nên lễ hội ở thánh địa lại được mở.
Về sắc phong sớm nhất hiện còn cho Liễu Hạnh công chúa, tức sắc phong mang niên đại 1683, thì tôi đã chính thức có công bố các kết quả nghiên cứu trong thời gian gần đây (ví dụ đọc lại ở đây hay ở đây). Những ghi chép nhanh thì có ở đây (mùa hè năm 2017), ở đây (mùa hè năm 2018), hay ở đây (năm 2019)
Các công bố này đều được gửi cho con cháu của Thánh Mẫu ngay sau khi có bản in chính thức (gửi qua e-mail và gửi trực tiếp).
Một lần phát biểu tại hội thảo (tháng 12 năm 2018), thì có thể xem video ngắn ở đây. Lúc đó, ở dưới hội trường có nhiều con cháu của Thánh Mẫu Liễu Hạnh tham dự, mà tiêu biểu nhất là hai người sau: 1). Thủ nhang Phủ Tiên Hương - thanh đồng Trần Thị Huệ (con gái của cụ thủ nhang Trần Viết Đức trước đây); 2). Em Trần Lê Tân thuộc gia đình cũ của Thánh Mẫu - gọi là Phủ Nội (hay Phủ Nội Tiên Đình), nằm ở ngay bên cạnh Phủ Tiên Hương.
Các Phủ Tiên Hương, Phủ Nội, Phủ Vân Cát, Phủ Tổ,...là các ngôi Phủ nằm bên trong khu quần thể chung là Phủ Giầy/Dầy.
Đây sẽ sử dụng video do thanh đồng Nguyễn Việt Trang quay tại Phủ Tổ năm đó, ở đây.
Hơn 10 năm về trước, các năm 2010-2011, chúng tôi (gồm chủ nhân Giao Blog, nữ nhà báo Mai Khuê, một đàn em Đại học Tổng hợp Hà Nội, và mấy vị nữa) đã khởi xướng một quĩ từ thiện, để tưởng niệm nữ nhà báo Hải Sâm ở Lào Cai (có thể đọc lại tạm thời trên Giao Blog bên Yahoo, ở đây, ở đây và ở đây).
Về nữ nhà báo Mai Khuê (tên quen gọi là Mai Nghé hay Nghé Ọ) thì trên Giao Blog có thể đọc ở đây (Nghé Ọ là bạn học phổ thông cùng lớp với vợ cũ của doanh nhân Đặng Lê Nguyên Vũ).
Tôi đã dùng ngoại giao nhân dân và ngoại giao văn hóa (ở đây), bây giờ dùng thuật ngữ từ thiện nhân dân.
1. Quĩ từ thiện nhân dân của chúng tôi hồi năm 2010 đã có khởi đầu thuận lợi. Dịch vụ ngân hàng ở Việt Nam lúc đó còn chưa tiện lợi, cơ bản phải dùng tiền mặt là chính. Bởi vậy, tôi thường phải đi tận nơi để nhận số tiền từ thiện của từng người một (ví dụ lên Hàng Ngang - Hàng Đào để gặp chị Nga vô thường, tới khu phố Nhà Chung để gặp đại ca Hùng, ra dãy hàng cà-phê ở Thanh Xuân Bắc để gặp đàn anh Liêm,...). Sau đó, tôi sẽ chuyển lên cho tài khoản của quĩ, lúc đó đặt ở một chi nhánh ngân hàng trên Lào Cai - do một đồng nghiệp của nhà báo Hải Sâm đứng làm chủ tài khoản (nhưng có văn bản ghi nhớ đứng tên 3 người - ai làm gì đều phải được sự đồng ý của 2 người còn lại).
Nhưng được một ít hôm, tôi đã đánh tiếng nhờ các luật sư trợ giúp về mặt pháp lí. Lúc bấy giờ, tôi mới vỡ lẽ: luật pháp Việt Nam ở thời điểm ấy, tức trước năm 2010, thì không có sự hỗ trợ nào cho các hoạt động từ thiện nhân dân, như chúng tôi đang làm !
Luật sư Nguyễn Hồng Hà (tức Luật sư Nguyễn Minh Tâm) còn ân cần gửi cho tôi các văn bản cũ và mới của pháp luật Việt Nam liên quan đến hoạt động từ thiện.