Nhìn lại lịch sử Bách Việt và quá trình Hán hóa Bách Việt (bài của nhà vật lí Trần Gia Ninh)

Cũng như học giả Nguyễn Hải Hoành (dòng họ Nguyễn làng Đông Tác - Hà Nội), học giả Trần Gia Ninh có nhiều năm sống và học tập tại Trung Quốc (về thời kì nhân lực của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được gửi đào tạo trên đất Trung Hoa, có thể đọc loạt bài của học giả Nguyễn Chí Công ở đây). Tạm gọi là thời kì học xá trung ương (ở đây chỉ tạm gọi cho tiện dùng).

Có nhiều học giả Việt Nam đã trải qua thời kì học xá trung ương, ví dụ anh em bác Nguyễn Lân Cường (đã nói nhanh ở đây). Một lần tôi hỏi bác Cường đại khái: kiến thức âm nhạc để bác viết được nhạc là học từ đâu ? Bác Cường trả lời đại khái: học trên đất Trung Quốc thời kì học xá trung ương.

Ngày giổ quốc tổ Hùng Vương 2021, xem lại một bài viết cũ 10 năm trước

Một ngày nghỉ được hưởng nguyên lương, tức ngày hôm nay, 21/4/2021 tương ứng với âm lịch là 10 tháng 3. Đó là món quà của quốc tổ dành tặng cho gần 100 triệu con cháu cả nước hiện nay. Đã nói với trẻ con trong nhà chiều qua và sáng nay.

Cuối tuần trước, một em phát hiện ra lịch học có chút vấn đề: ngày 21/4 theo lịch là có giờ học buổi sáng, nhưng rơi trúng ngày 10 tháng 3 âm lịch. Em ấy báo. Mình đã liên hệ và xác nhận với giáo vụ. Kết quả là được nghỉ học, buổi học sáng 21/4 (theo lịch cũ) sẽ chuyển sang một ngày khác. Giáo vụ nhầm lẫn chút, cũng một phần bởi lịch âm với lịch dương nhiều khi người ta không cẩn thận đối chiếu !

Nghỉ chứ ! Ngày giỗ quốc tổ mà, sao mà không nghỉ !

Đại khái, 10 năm về trước, đã viết rồi cho đăng bài như sau về quốc tổ Hùng Vương và ngày giỗ quốc tổ (bài viết năm 2011, nhưng đến năm 2012 mới cho đăng tải):

Quốc tổ cũng e ngại Cô Vy, quê thì rào làng, quê thì bỏ không làm hội Thanh Minh

Hôm nay là ngày 2 tháng 4 năm 2020, nhằm ngày 10 tháng 3 âm lịch, thường niên sẽ là ngày giỗ vua Hùng - quốc tổ Đại Việt (về quốc tổ ở thế kỉ 20 và thế kỉ 21, thì tạm đọc bài ở đây).

Ngày giỗ tổ hàng năm thì đền Hùng nườm nượp người với người.

Hôm nay, hội đền Hùng không được tổ chức. Nhưng cần ghi chú là: ở đền Hùng, vẫn có lễ dâng hương. Quan chức chính phủ trung ương và chính phủ địa phương đã triều kiến các vua Hùng bằng trang phục có thêm khẩu trang phòng tránh Cô Vy.

Các nơi thực hiện cách li toàn bộ xã hội. Có nơi thì rào làng, có nơi thì bỏ không làm hội Thanh Minh.

Giỗ tổ Hùng Vương trong thế kỉ 20 (bài của Kiều Mai Sơn)

Một ít hình ảnh về ngày giỗ tổ 2019.

Chung dòng máu, cùng ông tổ : về việc giỗ vua Hùng năm 1958 ở miền Nam

Lùi thời gian lại 60 năm trước.

Mối hoài niệm về việc cùng chung một ông tổ, cùng chung một dòng Lạc Hồng, là bầy con của Rồng và đám cháu của Tiên. Thời buổi chia đôi sơn hà, không phải người trong cùng một nước, dù tất cả đều là cháu chắt mẹ Âu Cơ.

Mùng 10 tháng 3 năm Mậu Tuất 2018 : làng chài Nam Ô tổ chức lễ tế nghĩa trủng

Làng chài Nam Ô (Đà Nẵng) cổ bậc nhất miền Trung Việt Nam, cũng là nơi có miếu Bà Liễu Hạnh cổ nhất ở phía Nam của Đại Việt, đang đứng trước  nguy cơ bị bức tử. Đọc lại ở đây và ở đây.

Hôm nay, mùng 10 tháng 3, là ngày giỗ quốc tổ Hùng Vương (xem ở đây). Còn ở làng chài Nam Ô là ngày lễ tế nghĩa trủng.

Nghĩa trủng là "mộ nghĩa", tức là các nghĩa trang tập thể chôn cất thi hài các nghĩa sĩ đã bỏ mình vì các cuộc chiến trong lịch sử.

Hùng Vương 2018 nhìn ra xung quanh : với Cao Đài, ở Nha Trang

Hôm nay được nghỉ ở nhà. Bọn trẻ cũng không phải tới trường, nhưng lại bò ra làm bài tập các loại trong ngày mùng 10 tháng 3. Trời thì đổ mưa từ đêm qua.

Giỗ quốc tổ Hùng Vương năm 2018 nhìn ra xung quanh. 

Đầu tiên là Hùng Vương với lễ nghi của Cao Đài. Và sau là hoạt động giỗ tổ Hùng Vương ở Nha Trang.

Dương Nghiễm Mậu cùng một chiếu với Ma Văn Kháng : Nhà văn với đại đoàn kết dân tộc

Hôm trước, đi ngang qua khu biệt thự Tây Hồ (nơi ở và nghỉ dưỡng của các lãnh đạo cao cấp nhất của quốc gia), thấy cổng có treo biển lớn đại loại: Nhà văn với sứ mệnh đại đoàn kết dân tộc. Đã đi ở đây (22/10/2017). Chắc là hội nghị đại đoàn kết đang diễn ra ở khu biệt thự ấy.

Bây giờ, thấy tạp chí của Hội Nhà văn thể hiện tinh thần sứ mệnh đó.

Trương Vĩnh Ký từng để vua Hùng lao đầu xuống giếng mà chết

Sự kiện sách về Trương Vĩnh Ký xuất bản gần đây đang thu hút sự chú ý của dư luận.

Trong phạm vi chuyên môn, với tôi, Trương Vĩnh Ký luôn là một tác giả xuất sắc thời cuối thế kỉ 19. Cuốn sử Việt Nam bằng chữ quốc ngữ in đầu tiên (không phải dạng viết tay) là của Trương Vĩnh Ký.

Đền Hùng năm 2016

Về Hùng Vương, quan điểm chính của mình đã từng viết ra từ nhiều năm trước, ở đây. 

Năm ngoái, 2015, thì ở đây.

Bài vị vua Hùng và bàn thờ Bác Hồ ở Đại sứ quán Việt Nam tại Nga

Tư liệu đăng tải ngày 18/11/2015. Một chủ đề đã từng thảo luận tại Bộ Ngoại giao Việt Nam cách đây khoảng 5 năm về trước.

Thuyết mới về kinh đô của các vua Hùng : xứ Nghệ, mà không phải Việt Trì

Thuyết này đã xuất hiện từ trước. Mà một trong những người khởi xướng là cố học giả Bùi Văn Nguyên (có thể đọc một mẩu về học giả này ở đây).

Bây giờ, thêm những luận giải cùng hướng với cụ Bùi.

Kim Định, Trang Tử và Lévi-Strauss (bài Liam)

Yên tâm, ngay Triệu Đà cũng là con cháu vua Hùng mà

Đó là lí luận do nhà nghiên cứu văn học Bùi Văn Nguyên đã đưa ra, từ nhiều năm trước. Theo cụ Bùi thì Triệu Đà là cháu gọi bằng bác của Hùng Duệ Vương (tức Hùng Vương thứ 18).

Và lí luận này đã được nhà nghiên cứu Phan Duy Kha phản biện như dưới đây. Nhìn chung, dần dần, sẽ bàn về những thuyết động trời của cụ Bùi. 

Phan Duy Kha có viết: "Cuốn sách này cùng một số sách khác của GS Bùi Văn Nguyên đã được xét tặng giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2005. Điều đó chứng tỏ rằng, những người xét tặng giải thưởng chỉ xét theo cảm tính chứ chẳng đọc gì cả (hoặc có đọc mà chẳng hiểu gì). Ôi, GS thì như thế, giải thưởng thì như thế, hèn gì nền giáo dục, nền học thuật của chúng ta không lụn bại đi !".

Đền Hùng 60 năm

Đại khái như sau.

Hùng Vương : bản kể sớm nhất bằng tiếng Việt, giữa thế kỉ 17

Người ở thế kỉ 17 (đại khái là vào những thập niên 1630-1660), tức ngang thời điểm cha Đắc Lộ ở Việt Nam, thì người Nam ta bắt đầu viết được quốc ngữ.

Hãy thử tượng tượng: hơn 300 năm trước, cha ông mình đã bắt đầu dùng quốc ngữ. Và trong số đó, có một số vị còn xuất sắc là ghi lịch sử nước Nam bằng quốc ngữ.

Giỗ quốc tổ năm 2015

Vua Hùng thứ 18 phải lao đầu xuống giếng, vì làm mất nước

Nhìn chung là ngay cái tên "Hùng" cũng còn chưa thống nhất (xem ở đây).

Vua thì đâm đầu xuống giếng, tráng sĩ thì tìm rừng cây âm u, để mà cùng chết

Vấn đề không nằm ở chỗ rửa chân hay bơi lội dưới Hồ Tây, thậm chí là Hồ Trúc Bạch, hay thậm chí là ao cá các cụ. Mà là ở cách chết của tráng sĩ. Và liên đới, là cả ông vua của tráng sĩ.

Về chuyện vua Hùng đời thứ 18 lao đầu xuống giếng chết, của một bản kể tiếng Việt được in cuối thập niên 1860 (tức cách nay tới cả 150 năm trước), thì tôi đã đề cập từ năm ngoái (đọc lại ở đây). Tóm tắt thì là như sau:

Lại bàn về chữ Lạc và chữ Hùng : trao đổi An Chi và Đinh Tuấn

Đại khái như sau.