Miếu Bà Vàng thờ công nữ Ngọc Vạn ở Huế (qua sắc phong và tư liệu khác)

Theo hai tác giả Võ Vinh Quang và Nguyễn Đình Đính thì ở hai làng Dã Lê Chánh và Dã Lê Thượng có một "Miếu Bà Vàng".

"Miếu Bà Vàng" là cách gọi của nhân dân vùng đó, cho ngôi miếu thờ có thờ công nương Ngọc Vạn.

Hai tác giả thì luận giải là "Bà Vàng" là cách gọi tránh tên của Ngọc Vạn (xem bài cụ thể ở dưới).

Còn tôi thì cho rằng "Bà Vàng" là cách gọi phiếm chỉ, dành cho những người phụ nữ thuộc vào phạm trù hoàng gia, hoàng tộc.

Trong thực tế, ta sẽ thấy có cách gọi "Vua Vàng", "Bà Vang", "Nhà Vàng"... thì các chữ "Vàng" đó là gắn với hoàng gia, hoàng tộc.

Ngôi đền cổ thờ hệ thần Liễu Hạnh công chúa bên cạnh Hồ Hoàn Kiếm - Đền Bà Kiệu

Một ngôi đền cổ thờ hệ thần Liễu Hạnh công chúa, mà tọa lạc ở trung tâm thành phố Hà Nội ngày nay.

Khu vực đó vốn là ở trước Phủ Chúa Trịnh. Bản thân ngôi đền đã có từ thời Lê mạt (khoảng cuối thời Cảnh Hưng).

Đầu tiên đăng một bài mới của Trung tâm Lưu trữ Quốc gia 1.

Các bổ sung và cập nhật thì dán ở bên dưới như thường khi.

Thế vận hội Paris 2024 : chúc mừng cô gái ném lao đạt huy chương vàng Kitaguchi Haruka 北口榛花

Kitaguchi Haruka 北口榛花 (sinh năm 1998, người Bắc Hải Đạo), tên Nhật Bản viết bằng chữ Hán thì có chữ cuối cùng là "Hoa花", nên tạm thời gọi bằng tiếng Việt là "em Hoa".

Ngày 11/8/2024, tại Olympic Paris 2024, Hoa đã nhận huy chương vàng ở môn ném lao.

Môn ném lao là một trong những môn thể thao có lịch sử lâu đời nhất hành tinh - bắt đầu từ đại hội thể thao thời Hi Lạp cổ đại, tức tới gần 3000 năm trước !

Phủ Diễn với sông Bùng những ngày hè 2024 như đổ lửa

Chúng tôi đi Phủ Diễn (tức Phủ Diễn Châu ở Nghệ An) theo trục đường cao tốc mới mở - hiện đang giai đoạn chạy thử nên chưa thu phí.

Thật thú vị là đường nay mới nhưng lại mở lại theo một tuyến đường cũ - tuyến đường thiên lí cũ. Chúng tôi chạy thẳng một mạch cao tốc từ Pháp Vân về tận thị trấn Diễn Châu, cảm giác vèo cái đến ngay ! Chả bù cho những năm trước 2010, đi từ sáng sớm mà tận đến chiều tối mới có mặt ở Phủ Diễn.

1. Đường thiên lí cũ đầu thời Nguyễn, tựa như trở thành xương sống của tuyến đường cao tốc năm 2024 này, nên đi vượt lên phía miền trên của Thanh Hóa, trườn sát vào khu vực Thạch Thành - Phố Cát (sẽ đối chiếu kĩ lưỡng thêm sau).

Ngày xưa, đường thiên lí cũ chạy lên Thạch Thành - Phố Cát nên ngôi đền Phố Cát tiện đường giao thông mà lừng danh một thời.

Đặc trưng tộc người và hình ảnh tộc người trên phim ảnh - trường hợp Dao năm 2024

Bắt đầu tự sự kiện một phim nghệ thuật lấy đề tài cuộc sống người Dao hiện tại đang bị chỉ ra là có rất nhiều hạt sạn: làm sai lệch đặc trưng tộc người Dao.

Lễ ra hè ở các nơi năm 2024 : Mở đầu là Phủ Tây Hồ (Hà Nội)

 Hôm nay là ngày 4 tháng Bảy nông lịch. Như thường niên, lễ ra hè ở Phủ Tây Hồ được làm buổi sáng nay.

Ba tháng trước, cũng ngày mùng 4, là "vào hè". Hôm nay là "ra hè".

Không chỉ Việt Nam, ở vùng Đông Á, dịp này thường có nghi lễ tương tự ra hè ở Việt Nam (sẽ điểm sau).

Mở đầu là Phủ Tây Hồ "ra hè" với tư liệu của bạn Phan Anh Tuấn như thường khi - nhiều năm nay, như đã nói, khi tôi bận việc gì đó không lên được Phủ Tây Hồ thì đã có nhóm các bạn ấy truyền hình trực tiếp ! Sức mạnh của IT thật lớn.

Chủ tịch nước Tô Lâm được bầu làm Tổng Bí thư

Điểm tin từ các báo chính thống.

Các bố sung và cập nhật dán dần lên ở bên dưới.

Tư liệu Hội An sau hơn 20 năm (2003-2024) : tên cũ là "cầu Lai Viễn" (Lai Viễn kiều)

Mùa hè năm 2024, thấy rộ lên bàn luận về Chùa Cầu ở Hội An. Là người quan sát, tôi thấy nhiều điểm khá thú vị.

Tên cũ là "cầu Lai Viễn" (Lai Viễn kiều).

Tên "cầu Lai Viễn" là do chúa Nguyễn Phúc Chu đặt vào cuối thập niên 1710, tức chỉ tính từ đó cũng đã cách nay hơn 300 năm. Còn bản thân cây cầu ấy thì do người Nhật Bản xây dựng từ trước đó (người Nhật Bản đến buôn bán và lưu trú ở Hội An từ thế kỉ 17).

Bây giờ, đưa lên đây tư liệu cũ do chúng tôi chụp tại Hội An hơn 20 năm về trước (hồi tháng 7 năm 2023, tức bằng giờ năm ngoái, cũng đã nhắc lại tư liệu Hội An một lần trên Giao Blog, ở đây). Lần này là tư liệu văn bia (bia đá) ghi chép về "cầu Lai Viễn" (Lai Viễn kiều), thấy tại cầu Lai Viễn hồi 2003.

Đó là mùa thu năm 2003. Lúc đó, nhóm khảo sát quan tâm đến tư liệu văn tự ở cầu Lai Viễn. Trong ảnh là trích đoạn bài văn bia trùng tu cầu Lai Viễn (bia có tiêu đề chữ Hán là "Trùng tu Lai Viễn kiều kí" - Bài kí về việc trùng tu cầu Lai Viễn).

Công nghệ AI và sáng tác - 1: Lĩnh vực sáng tác âm nhạc

Vấn đề công nghệ AI và sáng tác đang được các giới quan tâm.

Mờ đầu là về linh vực sáng tác âm nhạc.

Tưởng niệm học giả James C. Scott (1936-2024) - ý tưởng về nông dân Đông Nam Á

James C. Scott đã từ trần ngày 19 tháng 7 năm 2004, thọ 88 tuổi.

Ông là nhà nhân loại học (dân tộc học) chính trị, nổi tiếng với luận thuyết về xã hội/cộng đồng nông dân và các cuộc khởi nghĩa của nông dân Đông Nam Á thời bị cai trị bởi thực dân phương Tây. Luận thuyết của ông tập trung trong sách đã xuất bản năm 1976.

Bản dịch tiếng Nhật của cuốn sách năm 1976 được xuất bản năm 1999.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần (1944-2024)

Mở đầu là tin từ báo Nhân Dân.

Các thông tin cập nhật và bổ sung được dán dần ở bên dưới như mọi khi.

Một luận án tiến sĩ (bảo vệ năm 2018) bị tố cáo đạo văn có hệ thống

Mở một entry này chỉ để quan sát.

Đầu tiên là các bài báo trên báo chính thống.

Nhóm các vị thần Sát Hải ở Việt Nam - 1 (ghi chú về hội thảo ở Nghệ An)

Có một nhóm các vị thần được định danh là "Sát Hải". Chúng tôi có quan tâm đến nhóm các vị "Sát Hải" này nhiều năm nay.

Đây là một ghi chú về một hội thảo vừa tổ chức ở Nghệ An về vị thần "Sát Hải".

Xung quanh từ "Biểu tượng" trong Từ điển biểu tượng (bài Kiều Thu Hoạch, 2017)

Bài lấy về từ trang web của Tạp chí Văn hóa học.