Home
Nắng thì cày ruộng, mưa thì đọc sách 晴耕雨讀
Hiển thị các bài đăng có nhãn đà-quận. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn đà-quận. Hiển thị tất cả bài đăng
24/07/2023
Truyền ngôn về mảnh vỡ còn lại tại Ninh Bình của lầu Ngưng Bích vốn ở vương quốc Đàng Trên (1593-1683)
Về vương quốc Đàng Trên, hay vương quốc Cao Bằng, thì trên Giao Blog có thể đọc lại tổng quan ở đây (tháng 12 năm 2022). Bài đã đăng trên tạp chí học thuật về vương quốc Cao Bằng thì có thể lấy bản PDF toàn văn ở đây.
Bây giờ, qua báo chí, giật mình thấy có một truyền ngôn về một mảnh vỡ của lầu Ngưng Bích vốn ở kinh đô Cao Bình của vương quốc Cao Bằng.
25/12/2022
Nhà Mạc thời kì Cao Bằng : Đàng Trên và nữ tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ (bài mới trên Nghiên cứu Lịch sử)
Bài mới trên số 12 năm 2022 của tạp chí Nghiên cứu Lịch sử.
20/09/2022
Cập nhật 2022 tình hình đền Quan Quận (Sóc Sơn) thờ 18 quận công nhà Mạc
Về đền Quan Quận, tức Mạc gia từ, ở thôn Thanh Hà xã Nam Sơn huyện Sóc Sơn (Hà Nội), trên Giao Bog có thể đọc ở đây và ở đây.
Về ngôi đền độc đáo này, chúng tôi đã tới khảo sát từ năm 2007, tức từ 15 năm về trước. Gần đây, trong một bài viết năm 2022, chúng tôi có tóm tắt như sau (toàn văn ở đây):
19/01/2022
"Từ điển Việt - Bồ - La" (1651) ấn bản mới 2022
Cuốn từ điển tiếng Việt danh tiếng gắn với tên tuổi của giáo sĩ Đắc Lộ (1593-1660) đã xuất bản lần đầu năm 1651 tại châu Âu. Chúng ta quen gọi là Từ điển Việt - Bồ - La.
Tính ra, đến ngày hôm nay, Từ điển Việt - Bồ - La đã 370 tuổi ! Sang năm sau, năm 2023, thì cụ Đắc Lộ vào tuổi 430 !
Có thể hình dung đại khái như sau, theo mạch tư liệu trên Giao Blog: năm 1593 thì nhà Mạc rời bỏ đồng bằng cùng kinh đô Thăng Long mà thiên di lên vùng Thái Nguyên - Cao Bằng (xem lại ở đây và ở đây); năm 1611 thì chiếc chuông đồng cỡ lớn của chùa Viên Minh ở kinh đô Cao Bình của nhà Mạc thời kì Cao Bằng được đúc (xem ở đây và ở đây); năm 1627 thì có bức "công thư" của chúa Trịnh Tráng (xem ở đây); năm 1627 xuất phát từ Ma Cao rồi lần đầu tiên Đắc Lộ đặt chân lên đất Đàng Ngoài tại cửa Bạng (xem ở đây); trong những năm cuối thập niên 1620 và đầu thập niên 1630, cũng có lúc Đắc Lộ muốn lên Cao Bằng xem vương quốc của Chúa Khánh (nhà Mạc) nhưng luôn bị Lê Trịnh cản trở mà không toại nguyện (xem ở đây và ở đây); nét chữ viết vào thập niên 1630 tại Ma Cao của cha Đắc Lộ (xem ở đây).
Thế rồi, vào năm 1645, lúc phải rời bỏ An Nam vì bị trục xuất, nghĩ việc vĩnh viễn không bao giờ được quay trở lại nữa mà Đắc Lộ đã rất mực bùi ngùi (xem ở đây); đến đầu thâp niên 1650, lúc đã về châu Âu, cha Đắc Lộ cho xuất bản các ấn phẩm quan trọng về An Nam, trong đó có Từ điển Việt - Bồ - La (xem ở đây).
05/10/2019
Văn nghệ Thứ Bảy : 520 năm đất Cao Bằng và môn độc "lày cỏ"
Cuối tuần này, Cao Bằng đang trong dịp các lễ lạt và hoạt động vui chơi kỉ niệm 520 năm thành lập tỉnh/trấn (1499-2019) và 50 năm thực hiện di chúc Hồ Chí Minh (1969-2019).
Mình thì chú ý đến môn thi "lày cỏ" - một môn thi đấu xuất phát từ trò chơi dân gian mang tính đặc trưng của Cao Bằng, mà phổ biến nhất là ở vùng người Tày Nùng.
Những ngày đầu tháng 10, rút cục thì do lịch cơ bản bị đổi bất ngờ, nên giờ này, mình không có mặt ở Cao Bằng được. Đành chỉ nhìn từ xa với sông Bằng cầu Hiến núi Vài.
28/05/2019
Dấu vết vương triều Mạc ở khu vực Thác Bản Giốc (bài Nông Đình Đâu)
Chúng tôi đã du lãng, khi thì lướt nhanh trong một vài ngày, rồi thì khi ở lại nhiều ngày, tại khu vực Thác Bản Giốc.
Từng năm đi qua. Mùa hè có, mùa đông có. Khi thì cố thủ trong làng bản, khi thì ra mướn nhà trọ ở vùng biên tiện cho đi đi lại lại. Khi thì theo quang gánh mà sang chợ bên kia, khi thì theo các thầy các bà đi cúng đi lễ các nơi bên này. Khi thì lên tận đỉnh cao núi thẳm, khi thì ngụp dưới suối. Khi lang bang trong những túp lều nhỏ, khi la cà ở các nhà giữa đồng không mông quạnh.
Ví dụ đã kể nhanh ở đây hay ở đây.
Đó là vùng Thác Bản Giốc, vùng xã Đàm Thủy, vùng huyện Trùng Khánh.
04/05/2019
Vương triều Mạc thời kì Cao Bằng : các di tích, di vật mới tìm thấy ở huyện Đồng Hỷ (Thái Nguyên)
Về vương triều Mạc thời kì Cao Bằng vẫn rất mạnh vào khoảng hai thập niên 1610 - 1620, thì có thể đọc bài học thuật đã công bố ở đây, ở đây hay ở đây.
Trước khi lên Cao Bằng, thì có một thời gian, vương triều Mạc đã chiếm cứ vùng Thái Nguyên. Điều này cũng đã được trình bày ngắn gọn trong các công bố học thuật trên.
14/02/2019
Nghề rèn của người Nùng An vừa được đưa vào Danh mục DSVHPVTQG
Đợt mới này, có 17 di sản trên toàn quốc được công nhận - tức là được Bộ Văn hóa (nói tắt) đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa Phi Vật thể Quốc gia. Một trong số đó là Nghề rèn của người Nùng An ở xã Phúc Sen huyện Quảng Uyên tỉnh Cao Bằng.
Đến hiện tại, tỉnh Cao Bằng có hai di sản quốc gia trọng yếu, là chuông Đà Quận (chùa Viên Minh) và nghè rèn Nùng An (xã Phúc Sen), thì với tôi, đều là gắn bó thiết thân.
20/09/2018
Rất gần với chiếc chuông lớn Đà Quận của nhà Mạc năm 1611 : một đám cưới đáng nhớ năm 2018
Đó là khu vực thành phố Cao Bằng ngày nay, gắn với sông Bằng Giang và phố Mục Mã, chùa Đà Quận và chùa Đống Lân.
21/03/2018
Du lãng ngoại thành, phát hiện quốc hiệu "Việt Nam" năm 1681
Đợt trước, đã phát biểu chính thức về quốc hiệu "Nam Việt" hay "Việt Nam" thuộc thời kì nhà Mạc ở Cao Bằng, gắn với chuông Đà Quận năm 1611 (đã đi cụ thể ở đây, ở đây, và ở đây, ở đây). Không phải đợi đến nhà Nguyễn sau này mới có tên "Việt Nam".
Hôm nay, chúng tôi tranh thủ đi ra ngoại thành. Chỉ là ngoại thành mà thôi. Dự một lễ hội ở chùa làng.
Một ngôi chùa khác trong làng, tức ngôi không có lễ hội vào hôm nay, thì lại có một tư liệu thú vị vừa được phát hiện. Đó là: trên tư liệu mang niên đại 1681 (năm Chính Hòa thứ 2 thời Lê Trung Hưng), chúng tôi thấy rất rõ quốc hiệu VIỆT NAM. May là vào đúng dịp trùng tu, tư liệu được đưa xuống dưới, thì mới có cơ hội xem một cách kĩ lưỡng và dễ dàng.
22/02/2018
Đeo gươm và vác cuốc đi mở cõi : xung quanh năm 1600s với vùng đất Phú Yên
Thời điểm xung quanh năm 1600, có nhiều vận động đáng chú ý. Tôi thì quan tâm tới các bước đi của nhà Mạc ở Cao Bằng, mà tiêu biểu là chuông Đà Quận mang niên đại 1611 (đã đi ở đây hay ở đây).
Thế chân vạc rất rõ ở thời điểm đó. Nhà Mạc là chân vạc ở phía Bắc, được gọi là Đàng Trên.
Một chân vạc quan trọng ở phía Nam là giang sơn của họ Nguyễn, được gọi là Đàng Trong. Lúc đó, người Kinh nối nhau đeo gươm và vác cuốc đi mở cõi.
22/06/2017
Cao Bằng ký lược (bản dịch Nguyễn Đức Toàn)
16/06/2017
Non nước Cao Bằng và phát triển du lịch bền vững (chùm bài nhiều kì)
Hôm nay, nhận điện thoại của các cụ phụ lão ở chùa Đà Quận (thành phố Cao Bằng). Từ đầu năm 2017, các cụ đã thành lập ban thường trực tại chùa. Trước đây thì chưa.
14/04/2017
Chuông lớn Đà Quận ở Cao Bằng : bài mới trên Nghiên cứu Lịch sử
12/04/2017
Đi thăm đôi chuông Đà Quận : đường dẫn vào chùa Viên Minh đang được nâng cấp
Như dự kiến mấy hôm trước, chúng tôi đi thăm đôi chuông Đà Quận.
Nhiều thay đổi rõ rệt sau khi đôi chuông được chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia (hồi đầu năm 2017).
Nhiều thay đổi rõ rệt sau khi đôi chuông được chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia (hồi đầu năm 2017).
09/04/2017
cho chuyến thăm đầu tiên sau ngày đôi chuông được công nhận bảo vật quốc gia
Các tin về việc đôi chuông Đà Quận mang niên đại Càn Thống 19 tức năm 1611 (chùa Viên Minh, thành phố Cao Bằng) được chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia thì đã đi các entry ở đây và ở đây (tháng 12/2016).
Ba người chúng tôi tính đi thăm đôi chuông. Đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của chúng tôi tính từ khi đôi chuông được công nhận bảo vật quốc gia.
Trước khi đi, xem lại một video của báo Cao Bằng.
13/02/2017
Cao Bằng vừa công bố quyết định đối với đôi chuông chùa Viên Minh (Đà Quận)
Về đôi chuông Đà Quận được công nhận là bảo vật quốc gia thì đã điểm tin ở một entry trước (xem lại ở đây, 23/12/2016).
Dưới là tin bổ sung. Lấy về từ các nơi.
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)