Home

Home
Nắng thì cày ruộng, mưa thì đọc sách 晴耕雨讀
Hiển thị các bài đăng có nhãn bà-triệu. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn bà-triệu. Hiển thị tất cả bài đăng

12/07/2025

Vùng đất Giao Chỉ ở giai đoạn thú vị cuối tk II - tk III: sách "Giao Châu kí" của Lưu Hân Kì được xem là sách giả, và lưu ý

Chúng ta cần đọc kĩ lưỡng lại hai bài học thuật đã phát biểu từ đầu và giữa thập niên 1960 của hai vị tiền bối khả kính: Trương Tú Dân (Trung Quốc, ở đây) và Trần Văn Giáp (Việt Nam, ở đây).

Hai cụ đều bày tỏ sự nghi ngờ lớn cho cuốn "Giao Châu kí" được xem là do Lưu Hân Kì (người thời Tấn) viết. "Giao Châu kí" được Lưu Hân Kì viết vào thời Tấn, nhưng kể nhiều chuyện về Giao Châu - Giao Chỉ thời thuộc Ngô và thuộc Ngụy, tức là các chuyện của thế kỉ thứ III.

Dù thế nào thì Lưu Hân Kì cũng là người đời sau, viết các chuyện kể (di ngôn, di thư, lời đồn đại,...) về Giao Châu - Giao Chỉ trước đó nhiều thập niên. Đây là giả định Lưu Hân Kì đúng là người thời Tấn. 

Lưu Hân Kì không phải quan chức được cử xuống Giao Châu - Giao Chỉ. Lưu Hân Kì là ai, thì hiện nay chúng ta đều chưa rõ.

1. Hai vị tiền bối Trương Tú Dân và Trần Văn Giáp, ở thập niên 1960 thì cơ bản rất thận trọng với "Giao Châu kí".

2. Tuy nhiên, cần lưu ý quan trọng: Trương Tú Dân chỉ nói rằng "Giao Châu kí" bản ghi danh là thuộc bộ sách lớn "Vĩnh Lạc đại điển" (thời Minh) mới là sách giả.

Trương Tú Dân sợ rằng: sách giả nhưng lại tìm cách len chân để có được vị trí trong "Vĩnh Lạc đại điển" sẽ hóa sách thật ! Đồ giả nhưng tìm cách tuốt thành đồ thật !

Sợ điều đó sẽ xảy ra, nên Trương Tú Dân viết bài cảnh báo từ cuối thập niên 1940, rồi cho đăng chính thức từ đầu thập niên 1960.

Bài của Trương Tú Dân (năm 1962)


09/07/2025

Vùng đất Giao Chỉ ở giai đoạn thú vị cuối tk II - tk III: một bản sách "Giao Châu kí" của Lưu Hân Kì bị phát giác là ngụy thư (bài nguyên của Trương Tú Dân)

Tôi đọc Trương Tú Dân từ hơn 30 năm trước. Ông là một chuyên gia hàng đầu của Trung Quốc về thư tịch quan hệ Việt - Trung. 

1. Lần này, về cuốn "Giao Châu kí" của Lưu Hân Kì, thì năm 1966, học giả Trần Văn Giáp đã kết hợp khảo sát tại Việt Nam của ông và giới thiệu một kết quả nghiên cứu của Trương Tú Dân tại Trung Quốc, đại khái cho rằng, tài liệu đó là một ngụy thư (sách giả mạo). Xem lại ở đây.

03/07/2025

Vùng đất Giao Chỉ ở giai đoạn thú vị cuối tk II - tk III: nguồn gốc "Từ Liêm" và "sông Từ Liêm"

Ở giai đoạn thú vị cuối thể kỉ II - thế kỉ III này, vùng đất Giao Chỉ được văn nhân người Hán (thời Đông Hán, Ngô, Ngụy, Tấn) ghi chép, tuy không liền mạch, nhưng có nhiều thông tin thú vị.

Ví dụ về tên gọi "Từ Liêm" và "sông Từ Liêm" thì có thể thấy được ghi chép trong sách Giao Châu kí của Lưu Hân Kỳ (được xem là người thời Tấn). Hiện chúng ta chưa rõ hành trạng của Lưu Hân Kỳ, chỉ biết thông tin đại khái là ông là người thời Tấn mà thôi.

02/07/2025

Vùng đất Giao Chỉ ở giai đoạn thú vị cuối tk II - tk III: cuối thời thuộc Hán, rồi Tam Quốc (thuộc vào Ngô), Tấn (có xen chút thuộc Ngụy)

Cuối thời Hán, tức muộn hơn thời của Hai Bà Trưng (Trưng Nữ vương, 40-43) một thời gian, có nhân vật Sĩ Nhiếp (137-226) sau này được người trong nước tôn làm Sĩ Vương, rồi Nam Giao học tổ.  

Các nội dung dưới đây, tôi đã viết tản mát ở một số chỗ. Bây giờ tỉa gọn cho dễ quan sát với bạn đọc phổ thông. Đồng thời, cũng ghi chép nhanh mang tính đối sánh khu vực, cũng là để dễ hình dung.

Đại khái sẽ đề cập đến các nhân vật thú vị của giai đoạn lịch sử này: 

- Sĩ Nhiếp (ở Giao Chỉ từ 187-226, tức 50 tuổi - 90 tuổi; luc đầu là quan nhà Đông Hán, rồi chuyển sang làm quan nhà Ngô); 

- Mâu Bác (Mâu Tử, vào Giao Chỉ khoảng năm 190); 

- Khương Tăng Hội (vào đất Ngô năm 247, mất tại đó năm 280); 

- Triệu Ẩu (vùng Thanh Hóa ngày nay, sinh năm 226, nổi lên chống Ngô khoảng năm 248 --- lúc ấy, vùng Giao Chỉ thuộc Ngô); 

- Himiko (vùng Nhật Bản, sinh khoảng năm 170, mất khoảng năm 247-248, trị vì nước Yamatai khoảng năm 188-248, đã gặp sứ giả của nhà Ngụy đến từ phía Triều Tiên tới --- sứ giả đi từ kinh đô nhà Ngụy, tới bán đảo Triều Tiên, rồi vượt biển sang Nhật).

Các nhân vật nữ xuất chúng được ghi nhận ở giai đoạn này: Triệu Ẩu (vùng Cửu Chân - Việt Nam ngày nay), Himiko (vùng Yamatai - Nhật Bản ngày nay).

1. Sĩ Nhiếp là quan nhà Hán và rất được lòng dân Giao Chỉ. Đại khái ta tính là cuối thế kỉ I và đầu thế kỉ II.

Sĩ Nhiếp là Nho sĩ truyền bá đạo Khổng Mạnh. Bên cạnh Sĩ Nhiếp là các đạo sĩ phương Bắc cao tay.

Thời Sĩ Nhiếp, Phật giáo Giao Chỉ phát triển. Có ông Mâu Bác từ phương Bắc theo nhóm Sĩ Nhiếp xuống An Nam, tị nạn, học Phật tại Giao Chỉ, rồi viết cuốn sách xuất sắc Lý học luận (nội dung cơ bản là tranh luận Đạo giáo hay Phật giáo là thức thời ở thời đại đó, câu trả lời của Mâu Bác là: Phật giáo).

17/04/2020

Tình cảnh nhân loại trước đại dịch bệnh : thuyết đại âm mưu đang trở lại

Sau một thời gian có vẻ đã có sự nỗ lực chung cùng sự thấu hiểu lẫn nhau, thì bây giờ, mấy ngày nay, thuyết đại âm mưu xung quanh đại dịch Cô Vy lại đang bùng lên từ các nơi.

Thuyết thì qui nguồn là sự chuẩn bị cho vũ khí sinh học của phía Trung Quốc.

Thuyết thì lại qui cho phía quân đội Mĩ.

Và những thuyết khác nữa.

11/11/2017

Văn nghệ Thứ Bảy : Hơn hẳn tiền nhiệm Obama, ông Đồ Nam nói tới Hai Bà Trưng

Bây giờ thì đã rõ. Đúng ông Đồ Nam.

Tiền nhiệm của ông, là đồng chí Obama, thì mới chỉ nhắc đến Truyện Kiều của Nguyễn Du mà thôi. Xem lại ở đây (tháng 5/2016). Một cốt truyện vay mượn của Trung Quốc, nói quá lên thì chỉ là một bản dịch tiếng Việt. Và thân phận của một người phụ nữ tài sắc nhưng bạc mệnh.

Còn với ông Đồ Nam, thì phải là Hai Bà Trưng hiên ngang cưỡi voi ra trận. Một phụ nữ dòng dõi từ Mê Linh, đánh đuổi ngoại xâm đến từ Trung Quốc. Mình lại đang đi một văn mạch Hai Bà Trưng - Bà Triệu - Mẫu Liễu Hạnh trên blog này (xem ở đây hay ở đây).

25/08/2017

May mà còn có con cháu Bà Trưng - Bà Triệu trong môn bóng đá ở SEA Games 29

Bóng đá nam U22 Việt Nam đã thảm bại trước U22 Thái Lan, tới 0-3 ! Ngay sau đó, Hữu Thắng đã từ chức (đã điểm tin ở đây).

Quả thật, nỗi thất vọng lớn nhất của SEA Games 29 chính là Hữu Thắng. Một huấn luyện viên thực sự bảo thủ, và cũng thực sự kém tài. Thậm chí, cư dân mạng còn lần tìm lại thông tin trên báo chí cũ, từ năm 2006, nói về nghi án Hữu Thắng đã chỉ đạo nhóm Văn Quyến bán độ trong một kì SEA Games trong quá khứ. Cũng có nhiều tiếng nói bảo vệ Hữu Thắng (đã điểm tin ở đây).