Trần Dân Tiên viết về Võ Nguyên Giáp đánh Nhật năm 1945 : Lược bỏ sự giúp đỡ của một người Mĩ

Đầu tiên, cần xem lại tên ghi bằng chữ Hán của Võ Nguyên Giáp qua chính thủ bút của Đại tướng (niên đại của thủ bút này được xác định là năm 1957, tại Hà Nội), như đã giới thiệu ở một entry trước. 

Hãy chú ý đến chữ "Võ Nguyên Giáp" (Vũ Nguyên Giáp) được viết đè lên trên con dấu nền đen chữ trắng (bốn chữ Hán trong con dấu đó được khắc chìm theo lối triện thư, có thể tạm đọc là "Võ Nguyên Giáp ấn"):

Buổi chiều ngày 2 tháng 9 năm 1945 và lời thề Võ Nguyên Giáp (tin của báo đương thời)

Các hồi kí của cả người trong nước và người nước ngoài có nhiều điểm ghi không rõ, mẫu thuẫn nhau về lễ độc lập ngày 2/9/1945 của nước Việt Nam mới. Điểm yếu của hồi kí là như vậy.

May mắn là có được một số bài tường thuật trực tiếp trên báo chí đương thời (cả báo tiếng Việt và báo nước ngoài). Nhưng rắc rối lại thêm rắc rối, ngay cả những bài tường thuật trực tiếp ấy cũng lại có chỗ mâu thuẫn nhau, không rõ đâu mới là thực. Sở dĩ mâu thuẫn, là xuất phát từ con mắt nhìn và cái óc nghĩ khác nhau khi cùng chứng kiến một sự kiện. 

Bức ảnh quí của Võ An Ninh vẫn còn tồn nghi - 2 : Hồ Chủ tịch và Võ Đại tướng, không phải 2/9/1945 (ý kiến An Chi)

Ảnh 1

Lời dẫn: Bức ảnh đúng là của cụ Võ An Ninh, không cần phải nghi ngờ như của cụ An Chi ở dưới đây (tôi sẽ viết thành bài cụ thể sau). Lời phê của cụ An Chi dành cho sự không cẩn trọng của ông Dương Trung Quốc hoàn toàn xác đáng. Nguyên văn: "David Marr và Cecil B. Currey có thể nhầm lẫn trong việc nhận chân chữ ký của Cụ Hồ và Đại tướng chứ nhà sử học người Việt Nam mà lại bị nét chữ đánh lừa trong trường hợp có liên quan đến lãnh tụ thì hiển nhiên là chuyện hoàn toàn đáng tiếc".

Bức ảnh quí của Võ An Ninh vẫn còn tồn nghi - 1 : Hồ Chủ tịch và Võ Đại tướng ngày 2/9/1945 (ý kiến Dương Trung Quốc)

"Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp trên chiếc xe tại Quảng trường Ba Đình"

Lời dẫn: Về tấm ảnh trong bài, một lúc khác tôi sẽ đưa tư liệu gốc, nhưng chính thực là do cụ Võ An Ninh chụp, và đã đăng trên báo phổ thông vào tháng 9 năm 1945. Tuy vậy, vẫn có những ý kiến khác nhau xung quanh nó. Ở đây là quan điểm của ông Dương Trung Quốc.

Nguyên cả bài ở dưới đây chắc vốn có nguồn từ KH&ĐS, nhưng tôi tạm lấy về từ Dân trí. Chú thích ảnh là của bài gốc, nên tôi để trong dấu ngoặc kép.

Xác nhận của nhà văn Vũ Thư Hiên về nhân vật Trần Dân Tiên

Lời dẫn: Gần đây, sau khi xuất hiện một bài ngắn của hai đồng tác giả Thái Doãn Hiếu - Nguyên Khôi đưa ra bộ tam "Vũ Đình Huỳnh, Trần Huy Liệu, Trường Chinh" như là thực chất của nhân vật Trần Dân Tiên, tôi đã có điểm tin, và đưa một vài điểm nghi vấn. 

Sau đó, lại đi riêng một entry nói rõ hơn, và mong được nhà văn Vũ Thư Hiên (con trai của cụ Vũ Đình Huỳnh) xác nhận giúp.

Thật nhanh chóng, đáp ứng lời ngỏ, nhà văn đã cho một comment như dưới đây. Qua đó, cũng có thể vui mừng hiểu rằng, ở tuổi 80 hiện nay, nhà văn Vũ Thư Hiên vẫn rất tráng kiện và thường ngày cập nhật thông tin qua internet. Trong cộng đồng cư dân mạng tiếng Việt, có một số nhà văn cập nhật với kĩ thuật hiện đại như vậy, ngoài Vũ Thư Hiên, chúng ta còn có thể thấy như Thế Phong (tức dịch giả Đường Bá Bổn) mà tôi đã một vài lần nhắc trên blog này.

Hồ Chủ tịch có chống gậy trong ngày quốc khánh khai sinh ra nước Việt Nam mới (02/9/1945), hay không ?

Một câu hỏi nhỏ, về một chi tiết rất cụ thể. Tôi đưa lên đây để mong nhận được lời giải đáp của các bạn. 

Khi đưa lời giải đáp, ý kiến có thể ngược nhau, nhưng cần thiết nhất là cung cấp bằng chứng rõ ràng (nếu là sách vở hay tranh ảnh thì cần ghi chú rõ tên tài liệu và số trang, còn là tư liệu mạng thì cần dẫn đường link gốc).

Việt - Pháp 70 năm trước : Nhất Linh Nguyễn Tường Tam ở Hội nghị Đà Lạt 1946 (qua ghi chép của Hoàng Xuân Hãn)

Entry này chỉ có đoạn tư liệu được trích dẫn ở dưới, không có bình luận. Bởi tự tư liệu cất lên tiếng nói. 

Mong nhà văn Vũ Thư Hiên xác nhận giúp : Trong nhóm Trần Dân Tiên có cụ thân sinh Vũ Đình Huỳnh, mà không có cụ Vũ Kỳ ư ?

Chuyện sẽ còn dài, như thường lệ trên blog này, quan điểm của cá nhân tôi sẽ được đưa ra ở những entry cuối cùng của loạt bài. Cho đến lúc đó, sẽ là tập hợp những cái nhìn, những quan điểm từ nhiều phía, có khi là đối chọi nhau, có khi là tương hỗ nhau. Tôi không đặt sự thiên vị vào bất cứ quan điểm nào trong thời gian tập hợp.

Entry này, tôi viết như là một lời ngỏ, để mong đến được với nhà văn Vũ Thư Hiên. Và trong điều kiện cho phép, nếu có thể, mong ông cho biết ý kiến, hoặc là bình luận, hoặc là xác nhận. Được như vậy thì thật quí.

Học theo Lý Thường Kiệt và Nguyễn Trãi, tự truyện của Trần Dân Tiên đáp ứng nhu cầu của đời sống và lịch sử (nhóm Trần Khuê)

Lời dẫn: Đó là quan điểm của hai nhà nghiên cứu lão thành Trần Khuê và Nguyễn Thị Thanh Xuân, trong bài viết dưới đây (cuối cùng ghi "niên đại" là 5/2012 - 4/2013). Bài viết được các tác giả cho biết là "Trích chuyên luận Đấng minh triết Hồ Chí Minh trong đời sống tâm linh Việt". 

Nguyễn Tường Bách : "Việt Nam, một thế kỷ qua" (1980, 1998)

Nguyễn Tường Bách (1916-2013) là em ruột của nhà văn Nhất Linh (Nguyễn Tường Tam). Sách đã xuất bản ở hải ngoại (Nxb Thạch ngữ, Cali, 1998). Bây giờ đã có thể đọc qua mạng. 

Sách đầu tiên giới thiệu về Hồ Chủ tịch ra nước ngoài : Xuất bản tháng 4 năm 1946, tại Trung Quốc, có chân dung ở bìa

Bìa sách cho biết nó được xuất bản tháng 4 năm 1946

Tóm tắt lịch sử cách mạng Việt Nam bằng văn tiếng Trung Quốc (1940) : Bút danh Bình Sơn trên tờ "Cứu vong nhật báo"

Một ví dụ về tờ "Cứu vong nhật báo" (tiếng Trung Quốc) của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Nguyễn Ái Quốc đã viết nhiều bài cho tờ này vào cuối năm 1940. Dĩ nhiên là viết bằng tiếng Trung.
Trong Hồ Chí Minh toàn tập (tập 3), chỉ có lời dịch tiếng Việt, nhưng không rõ ai dịch và dịch lúc nào 
(xem tiếp ở dưới)

Hồ Chí Minh của Ngô Trọc Lưu (1947) đắt hơn, hay của Trần Dân Tiên (1949) đắt hơn ?

Giá bán ghi ở bìa 4 của cuốn sách (sách gì thì đọc ở chính văn của entry này)

Đặt câu hỏi mang tính chơi chữ một chút. Thực ra, vấn đề rất chi giản dị.

Ở entry trước, chúng ta đã biết cuốn tiểu thuyết Hồ Chí Minh (thực ra là tập 4 trong bộ này) của nhà văn Đài Loan là Ngô Trọc Lưu được ấn hành năm 1947, và bán ra thị trường với giá cao, tới 20 đồng. Cao đến mức mà tác giả cũng phải thử đặt mình vào vị thế của độc giả để xót tiền thay cho họ ! Tuy nhiên, cũng cần hiểu đó là cách tiếp thị, đích thân nhà tiểu thuyết đứng ra chào sản phẩm.

Có hai Hồ Chí Minh cùng xuất hiện ở Trung Quốc thời 1940s : Nhà văn họ Ngô rao bán "Hồ Chí Minh" năm 1947

Lần đầu tiên, hôm nay, ở entry này trên blog, tôi mới sử dụng nhãn/tags "Hồ Chí Minh" (thể hiện trên giao diện blog là THƯ MỤC TRA CỨU). Trước nay, tất cả, đều dùng nhãn "Nguyễn Ái Quốc". Sở dĩ dụng công như vậy, là vì, từ hôm nay, mới bàn đến sự xuất hiện của cái tên "Hồ Chí Minh".

Một góc quảng cáo cho cuốn Hồ Chí Minh (vừa ra lúc đó, của Ngô Trọc Lưu) trên tờ Dân báo (Đài Loan) số 557, ra ngày 16 tháng 1 năm Dân Quốc 36 (tức 1947). Cuốn Hồ Chí Minh này được viết bằng tiếng Nhật trước, sau mới có bản tiếng Trung Quốc. Vì vậy, lời quảng cáo được viết bằng tiếng Nhật (đại khái lời rao có nội dung là: sách khá hay đây, nên phải bán giá cao hơn bình thường, là 20 đồng, nhà tiểu thuyết cũng giống như độc giả cảm thấy xót nếu phải bỏ ra số tiền ấy !)

Sách của Trần Dân Tiên cũng đã có bản dịch tiếng Thái năm 1949 (theo hồi kí cách mạng của Hoàng Văn Hoan)

Trang 236 trong cuốn hồi kí Giọt nước trong biển cả (1987) bản tiếng Trung, đoạn nói về sách của Trần Dân Tiên được dịch và xuất bản bằng tiếng Thái ở Thái Lan vào năm 1949

Khánh thành bia tưởng niệm bạn tù Dương Đào (người Choang) của tác giả "Nhật kí trong tù"

Bút tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh: bài “Dương Đào trọng bệnh” trong Ngục trung nhật kí

Một ghi chú 23 năm về trước cho sách của Trần Dân Tiên (Phan Văn Các, 1990)

Trên Tạp chí Hán Nôm số 1 (8) năm 1990, có một ghi chú rõ ràng như sau về cuốn sách của Trần Dân Tiên (bản tiếng Việt hoàn thành năm 1948, và bản dịch tiếng Trung Quốc đã xuất bản ở Thượng Hải năm 1949).

Họa sĩ vẽ chân dung Hồ Chủ tịch năm 1949 và sau đó (bìa sách xuất bản ở nước ngoài)

Hôm trước, thay vì chủ đề quen thuộc "tác giả của sách là ai", thì tôi đã nêu vấn đề về dịch giả bản tiếng Trung xuất bản năm 1949 ở Thượng Hải: ông Trương Niệm Thức. Liên quan đến họ Trương, còn có một người nữa: Trương Đức Duy - người phiên dịch tiếng Trung cho Hồ Chủ tịch, và sau này là Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam.

Chân dung Hồ Chủ tịch, có niên đại là năm 1950