Vượt hàng trăm cây số từ Nghệ An đến Nam Định đi lễ Phủ Dầy (1/4/2025)

Tin của báo Lao Động.

Kính mừng Hội Phủ Giầy 2025 - Đọc lại câu thơ khắc in năm 1910 "Lô hương khuya sớm Phủ Dầy"

 "Lô hương khuya sớm Phủ Dầy,

Sùng sơn Phố Cát xưa nay hiển thần".

Trích từ tác phẩm Tiên Phả dịch lục của Kiều Oánh Mậu - tác phẩm được viết và in khắc gỗ trong cùng năm 1910.

Một cách đọc khác là:

 "Lửa hương khuya sớm Phủ Dầy,

Sùng sơn Phố Cát xưa nay hiển thần".

Có nghĩa là, cùng chữ, nhưng có cách đọc "lửa hương", lại có có cách đọc "lô hương". Chữ Nôm phải vừa đọc vừa đoán, và cùng một chữ có nhiều cách đọc, là thế.

Trường hợp này, tôi nhất quán đọc là "lô hương" (và sẽ mở ngoặc ghi "lửa hương" - một cách đọc khác). Tại sao tôi đọc "lô hương" sẽ diễn giải sau.

Kính mừng Hội Phủ Giầy 2025 - Thánh Mẫu ở khắp mọi nơi với rất nhiều "cố trạch" và "cựu quán"

Hôm nay là ngày 3 tháng Ba năm Ất Tị, nhằm ngày 31/3/2025, là kị nhật của Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Rất nhiều đền phủ trên toàn quốc đang tổ chức những ngày tiệc tháng Ba âm lịch.

1. "Mẫu Liễu ở khắp mọi nơi" là ý tưởng khoa học của cố học giả Vũ Ngọc Khánh nêu ra từ đầu thập niên 1990. Trong một bài viết đã công bố năm 2010, tôi đã nhắc lại ý tưởng này của thầy Khánh.

2. Từ thực tế điều tra tại vùng Huế, ngay từ thập niên 1960, cố học giả Trần Văn Toàn cũng nêu một ý tưởng tương tự, mà ở vùng Huế là có sự đan xen vào nhau giữa Thánh Mẫu Liễu Hạnh và Thánh Mẫu Thiên Y (Thiên Y A Na). Ý tưởng này của thầy Toàn, nay tôi lần đầu nhắc ở đây, và sẽ xâu kết với ý tưởng của thầy Khánh ở một dịp khác.

Phủ Tây Hồ vào tiệc Mẫu tháng Ba năm 2025 - lễ cúng sáng mùng 2 (pháp sư Hà Cân)

Phủ Tây Hồ - Lễ cúng sáng mùng 2 tháng Ba năm Ất Tị (ngày 30/3/2025)

Lễ cúng như thường niên do pháp sư Hà Cân chủ trì. Pháp sư Hà Cân đã chủ trì các lễ cúng tại Phủ Tây Hồ mấy chục năm nay (lần đầu tiên tôi trực tiếp chụp ảnh và quay video các khóa lễ của ông tại Phủ Tây Hồ là vào năm 2005 - tức cách nay đúng 20 năm).

Tiếp nhận truyện ngắn trong “ĐỨC HẬU TUYỂN TẬP” từ góc độ thể loại (bài Trần Đình Chung)

Bài lấy về từ trang nhà Nhà văn và Cuộc sống.

Kính mừng "Tiên Hương đại hội" 2025 - đọc lại thơ Nôm miêu tả Hội Phủ Giầy năm 1910

Hôm nay là ngày 1 tháng Ba năm Ất Tị (nhằm ngày 29/3/2025), mở đầu những ngày tiệc Mẫu tháng Ba trong toàn cõi Việt Nam.

"Tiên Hương đại hội" là thơ bằng chữ Nôm, viết năm 1910, của học giả Kiều Oánh Mậu. Viết năm 1910 và được in khắc gỗ ngay trong cùng năm đó.

"Tiên Hương đại hội" là đoạn thứ 23 trong toàn bộ 25 đoạn trong tác phẩm Nôm "Tiên Phả dịch lục" của Kiều Oánh Mậu.

Tiên Phả dịch lục (TPDL) có nghĩa là: dịch (diễn Nôm) và chép lại tác phẩm Tiên từ phả kí. Diễn Nôm "Tiên từ phả kí" (diễn từ chữ Hán ra thơ Nôm) và chép lại "Tiên từ phả kí" (chép nguyên bản Hán văn) là 2 nội dung chính yếu của TPDL (các nội dung khác là phụ thêm vào).

Tây Nguyên những ngày nắng lửa tháng 3 năm 2005

Chúng tôi tới Tây Nguyên đợt này, vào những ngày hạ tuần tháng 3 năm 2025, để dự lễ Cầu Mưa của Vua Lửa (Pơtao Apui).

Vua Lửa và Vua Nước là hai vị vua đích thực của Tây Nguyên. Họ từng là chư hầu của nước Chiêm Thành, lại đồng thời là chư hầu của Đại Việt. Cuối cùng, thì Chiêm Thành đã hoàn toàn nhập vào Đại Việt. Thân phận của hai vị vua Tây Nguyên thì vẫn là chư hầu của Đại Việt, nhưng vẫn chưa quên mình còn là chư hầu của Chiêm Thành.

Hình ảnh Vua Nước và Vua Lửa bàng bạc giữa núi rừng Tây Nguyên đang đô thị hóa rất nhanh chóng. Hình ảnh Vua Nước và Vua Lửa vẫn in dấu đâu đó ở các loại hình nghệ thuật truyền thống tiếp nối đến đương đại của cả Kinh, Chăm, các tộc người Tây Nguyên.

Tấm bia đá mang niên đại 1655 (Thịnh Đức 3) tại Bắc Ninh mang hai chữ "Việt Nam"

Bài trên trang của Bảo tàng Bắc Ninh, của tác giả Nguyễn Văn An.

Bài đã lên trang từ năm 2019.

Miếu Thanh Cẩm với trung thần nhà Mạc (này là đình Trung Yên phố Hàng Bạc)

Miếu Thanh Cẩm được ghi trong nhiều tư liệu của văn nhân thời Lê, thời Nguyễn. Miếu thờ một vị tiến sĩ thời nhà Mạc đã hi sinh thân minh cản đường quân Lê Trịnh để bảo vệ thánh chúa của mình.

Nhiều văn nhân đời sau tiếng viếng và ghi lại sự việc. Trong đó có Phạm Đình Hổ.

Lí Thái Tổ (Lí Công Uẩn) là người Mân (Phúc Kiến) hay người Giao Chỉ (Giao Châu) - 2

Bây giờ đăng một phản luận của bạn Đặng Thanh Bình - tác giả của sách "Việt sử tạp luận" - cho bài viết năm 2012 của Nguyễn Phúc Anh.

Năm 2023, Giao Blog đã đăng bàn luận của Đặng Thanh Bình về Huyền Quang tôn giả thời Trần, xem lại ở đây.

1. Phản luận của bạn nguyên văn như sau (lấy nguyên từ bình luận cho kì 1):

Phủ Tây Hồ (Hà Nội) vào Tiệc Mẫu tháng Ba năm 2025 - 1 (trước ngày 3 tháng Ba)

Trước đây, trước năm 2010, Phủ Tây Hồ không cho hầu Thánh.

Các giá hầu Thánh thử nghiệm được thực hiện hạn chế từ năm 2010.

Từ năm 2015, vào dịp Tiệc Mẫu tháng Ba (kị nhật) và dip Tiệc Mẫu tháng Tám (đản sinh), nhà đền tổ chức hầu Thánh trong một thời gian ngắn.

Lí Thái Tổ (Lí Công Uẩn) là người Mân (Phúc Kiến) hay người Giao Chỉ (Giao Châu) - 1

Mở đầu là bài đã công bố năm 2012 của Nguyễn Phúc Anh. Đại khái có hai đợt tư liệu:

- tư liệu sớm, gần với thời đại của Lí Công Uẩn thì ghi chép ông là người Mân, tức gốc Trung Quốc.

- tư liệu muộn hơn, cách khá xa thời đại của Lí Công Uẩn thì ghi chép ông là người Giao Chỉ, tức người bản địa.

Ngày xưa chân đất : Phủ Giầy qua ảnh (1920s, 1940s, 1950s, 1960s,...)

Những ảnh ít biết hơn và cổ hơn thì để sau.

Bây giờ đi những ảnh đã biết đến rộng rãi lâu nay, mà trọng tâm là chân đất.

Cơ bản các cụ đời trước đi chân đất đến khoảng thập niên 1970.

Sau đó, dép guốc giầy vẫn hiếm lắm.

Cuộc chiến kéo dài, làm đời sống kinh tế nghèo. Đất nước thay da đổi thịt từ Đổi Mởi.

Đến tận đầu thập niên 1990, cả khoa ở kí túc xá mới có một vài đôi giày adidas là chuyện thường. Có lễ lạt gì, sinh viên hay mượn giầy nhau để diện trong chốc lát (xong việc là trả lại chủ nhân). Thời đó, đang có mốt dép tổ ong. Một sản phẩm truyền thống và đáng nhớ lắm của công nghiệp Việt Nam !

Nhìn chung, toàn quốc, người Việt mình đủ giầy đủ dép thực sự là mới từ khoảng năm 2000 đến nay.

Văn bia núi Non Nước – Ninh Bình (một tổng quan của năm 2024)

Núi Dục Thúy, tức núi Non Nước, ở Ninh Bình quả thực như một bảo tàng bằng văn bia.

Dưới là một bài tổng quan ở năm 2024.

Các bổ sung và cập nhật sẽ dán ở dưới đó như mọi khi.