"Lô hương khuya sớm Phủ Dầy,
Sùng sơn Phố Cát xưa nay hiển thần".
Trích từ tác phẩm Tiên Phả dịch lục của Kiều Oánh Mậu - tác phẩm được viết và in khắc gỗ trong cùng năm 1910.
Một cách đọc khác là:
"Lửa hương khuya sớm Phủ Dầy,
Sùng sơn Phố Cát xưa nay hiển thần".
Có nghĩa là, cùng chữ, nhưng có cách đọc "lửa hương", lại có có cách đọc "lô hương". Chữ Nôm phải vừa đọc vừa đoán, và cùng một chữ có nhiều cách đọc, là thế.
Trường hợp này, tôi nhất quán đọc là "lô hương" (và sẽ mở ngoặc ghi "lửa hương" - một cách đọc khác). Tại sao tôi đọc "lô hương" sẽ diễn giải sau.
1.Tiên Phả dịch lục (TPDL) có nghĩa là Tiên (từ) phả (kí) dịch lục.
Kiều Oánh Mậu theo qui ước viết tắt nói chung của Hán văn mà viết tắt Tiền từ phả kí (TTPK) thành Tiên Phả (TP) - lấy chữ số 1 và chữ số 3 làm tên gọi tắt.
Đây là qui cách viết tắt của cuối thế kỉ 19 và đầu thế kỉ 20, mở rộng đến hiện nay, của Hán văn. Ví dụ với cách gọi tắt đại học:
- Bắc Kinh đại học, được gọi tắt là "Bắc đại".
- Đông Kinh đại học, được gọi tắt là "Đông đại".
- Trung Sơn đại học, được gọi tắt là "Trung đại".
2. Tiên Phả dịch lục (TPDL) có nghĩa là: "Sao lục lại (lục) và diễn Nôm (dịch) cuốn Tiên từ phả kí".
Kiều Oánh Mậu đã "dịch": Cuốn "Tiền từ phả kí" là văn bản lưu giữ trong dòng họ Trần Lê - dòng họ sản sinh ra Tam vị Thánh Mẫu Phủ Giầy. Kiều Oánh Mậu dựa vào đó mà diễn Nôm và phụ thêm các thông tin mới mà ông thu thập được qua sách vở hay thực tế hoạt động.
Kiều Oánh Mậu đã "lục": ông sao lục lại (cho in lại) nguyên cả cuốn "Tiên từ phả kí" ấy vào sau bản diễn Nôm.
"Dịch" và "lục" là 2 nội dung chính của sách. Các phần khác là phụ thêm.
Sách in năm 1910, hiện lưu ở Thư viện Quốc gia và nhiều thư viện lớn khác, lại có nhiều bản lưu hành trong dân gian (ở cả ba miền đất nước).
3. Nguyên văn chữ Nôm của hai câu thơ trên, thì xem ở dưới.
 |
| Chữ "Phủ Dầy" bằng chữ Nôm trong TPDL bản in năm 1910 |
 |
| Đọc đối sánh tư liệu chữ Nôm (Phủ Dầy) và tư liệu chữ Pháp (Phủ Giầy) cùng xuất bản năm 1910. |
 |
| Tài liệu tiếng Pháp năm 1910 viết về Phủ Giầy ở xã Tiên Hương |
Chữ "Phủ Dầy" xuất hiện rõ ràng trong tác phẩm năm 1910 này của Kiều Oánh Mậu, mà là dựa hoàn toàn vào tư liệu từ làng Tiên Hương. Năm đó, về dự Hội Phủ Giầy, học giả họ Kiều chỉ ở xã Tiên Hương. Ông chưa đi ra khỏi địa phận xã Tiên Hương.
Tháng 4 năm 2025,
Giao Blog
---
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.