Hôm nay là ngày 3 tháng Ba năm Ất Tị, nhằm ngày 31/3/2025, là kị nhật của Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Rất nhiều đền phủ trên toàn quốc đang tổ chức những ngày tiệc tháng Ba âm lịch.
1. "Mẫu Liễu ở khắp mọi nơi" là ý tưởng khoa học của cố học giả Vũ Ngọc Khánh nêu ra từ đầu thập niên 1990. Trong một bài viết đã công bố năm 2010, tôi đã nhắc lại ý tưởng này của thầy Khánh.
2. Từ thực tế điều tra tại vùng Huế, ngay từ thập niên 1960, cố học giả Trần Văn Toàn cũng nêu một ý tưởng tương tự, mà ở vùng Huế là có sự đan xen vào nhau giữa Thánh Mẫu Liễu Hạnh và Thánh Mẫu Thiên Y (Thiên Y A Na). Ý tưởng này của thầy Toàn, nay tôi lần đầu nhắc ở đây, và sẽ xâu kết với ý tưởng của thầy Khánh ở một dịp khác.
3. Quả thực, các học giả tiền bối, như Trần Văn Toàn (1960s) và Vũ Ngọc Khánh (1990s), từ các thực tế và góc nhìn khác nhau, đều đã chỉ ra một đặc điểm quan trọng của tín ngưỡng của hệ thần Liễu Hạnh công chúa, đó là: Mẫu Liễu ở khắp mọi nơi. Bởi vậy, "cố trạch" hay "cựu quán" của Thánh Mẫu ở khắp mọi nơi.
Ví dụ nho nhỏ, chính học giả Trần Văn Toàn nói với tôi, rằng: trong loạt sách in mộc bản vào thập niên 1910, thấy rất nhiều "A cố trạch", "B cố trạch", "C cố trạch", rồi "A cựu quán", "B cựu quán", "C cựu quán",...
Lần đầu tiên chúng tôi nói về hiện tượng "đa cựu quán" và "đa cố trạch" này là vào năm 2008, tại Hà Nội. Kỉ niệm một lần đi khảo sát chung vào năm 2008 của vợ chồng thầy Toàn - anh Onishi - tôi.
Chúng tôi đã cùng xác nhận được rằng, mở nhiều sách in mộc bản vào thập niên 1910, sẽ thấy ví dụ:
- Sóc Hương cố trạch (nhà cũ ở Sóc Hương)
 |
| "Sóc Hương cố trạch" (nhà cũ ở Sóc Hương; bản in 1910s) |
- Đồi Ngang cựu quán (nơi ở cũ ở Đồi Ngang)
 |
| "Đồi Ngang cựu quán" (chỗ ở cũ tại Đồi Ngang; bản in 1910s) |
Xem các ảnh đính kèm về "Sóc Hương cố trạch" và "Đồi Ngang cựu quán" - đều là sách in mộc bản vào 1910s.
4. "Cố trạch" là nhà cũ, "cựu quán" là nơi ở cũ. Mẫu Liễu ở khắp mọi nơi, ngài trắc giáng hiển linh ở khắp mọi nơi, nên "cố trạch" và "cựu quán" của ngài cũng ở khắp mọi nơi.
Đọc lại tư liệu Hội Phủ Giầy 1910s.
Kính mừng Hội Phủ Giầy 2025.
Tháng 3 năm 2025,
Giao Blog
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.