"Lặng lẽ nghìn non, rơi lá đỏ" - cảnh sắc cuối thu ở cung Vũ Lâm (Hoa Lư) dưới ngòi bút của đạo sĩ Trúc Lâm

Người đầu tiên trong học giới, đến gần đây mới nhấn mạnh hình ảnh đạo sĩ trong con đường tu học của cụ Trần Nhân Tông sau khi đã nhường ngôi cho con, là thầy Onishi - một học giả Nhật Bản đã ở Hà Nội khoảng 30 năm và chuyên về Đạo giáo Việt Nam. Đã có bài viết bằng tiếng Việt và tiếng Nhật của Onishi được công bố (bản tiếng Việt có thể thấy trên mạng).

Lúc ở cung Vũ Lâm (Hoa Lư), tức Ninh Bình ngày nay, cụ Trần Nhân Tông sử dụng tên "Trúc Lâm đạo sĩ" (Đạo sĩ Trúc Lâm). Tựa như tập thơ ông viết trong thời gian đó có tên là "Hương hải ấn thi tập" - xem đoạn viết của Lê Tắc trong An Nam chí lược đính kèm ở đây (ảnh 2).

Nếu đúng là tập "Hương hải ấn thi tập" được viết ở thời kì tu Tiên ở cung Vũ Lâm, thì trong đó chắc có bài "Vũ Lâm thu vãn" (cuối thu ở Vũ Lâm).

"Lên đỉnh non thu chếch nẻo ngoài" - một bài thơ của Đỗ Mục đời Đường

Bài Sơn hành của Đỗ Mục, được Nam Trân dịch sang thơ tiếng Việt như sau:

"Lên đỉnh non thu chếch nẻo ngoài,

Giữa vùng mây trắng thoáng nhà ai.

Dừng xe, chiều ngắm rừng phong thẳm,

Lá đỏ hơn hoa giữa tháng hai".

Văn nghệ Thứ Bảy : Du lãng Dục Thúy Sơn gặp lại Lưu Vũ Tích với "Sơn bất tại cao, hữu tiên tắc danh"

Du lãng núi Non Nước ở phủ Yên Khánh ngày xưa, từ ngày xưa rồi. Ngày đó, đầu xanh tuổi trẻ, chủ yếu là chép nhanh mọi thứ được, bất kể là đang nói chuyện hay không.

Tập tư liệu chép văn bia đủ các loại rải khắp đó đây ở Dục Thúy sơn thời đó vẫn còn giữ được. Dĩ nhiên, phong hóa thời gian mà có trang đã mờ cả nét !

1. Gần đây, cũng là tới khoảng gần 10 năm trước rồi, du lãng lại Dục Thụy sơn và ngắm nhìn đền thờ Trương Thiếu Bảo hay Trương Thăng Phủ (tức Trương Hán Siêu đời Trần). Đọc lại một tác phẩm của họ Trương, trên Giao Blog, ở đây (năm 2019).

"Thụ hàng thành" (thành nhận sự đầu hàng của đối phương) có từ thời Đường, chứ đâu phải mãi hồi nhà Mạc

Đang vội, nên chỉ ghi nhanh vậy.

Vì hôm nay, lúc đi đường, có người hỏi mình về cái gọi là "thụ hàng thành".

Mình trả lời nhanh: sẽ viết thành bài học thuật sau, nhưng đại khái đó là khái niệm đã có từ thời nhà Đường ở Trung Quốc (tạm tính thế kỉ IX), mà không phải xuất hiện ở thời Minh chinh phục nhà Mạc bên ta (thế kỉ XVI).

Thụ hàng thành xuất hiện nhiều trong thơ Đường thơ Tống.

Lâu nay, nữ học giả Trần Thị Băng Thanh nhiều lần mang cái gọi là "thành nhận đầu hàng" ra để nói rằng, cái thành ấy là gắn với việc Mạc Đăng Dung sang đầu hàng nhà Minh, và đại khái là thành nỗi giận của trí thức Đại Việt các đời về sau !

Sai bét ! Sẽ chỉ ra từng điểm một rõ ràng sau. 

Đọc lại việc cô Băng Thanh phản đối việc Hà Nội đặt tên đường Mạc Thái Tổ và Mạc Thái Tông, nhiều năm về trước, ở đây. 

Cũng đọc lại việc cô Băng Thanh vội vàng tin theo tư liệu nghiên cứu giả mạo của ông Trần Đại Sĩ (hoàn toàn bịa đặt) để viết bài học thuật, đăng trên các tạp chí học thuật như Tạp chí Hán Nôm hay một số tạp chí khác thuộc hệ thống Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, cũng mấy năm trước rồi, ở đây.

Ông Trần Đại Sĩ là một chuyên gia làm hàng giả, nhưng rất lạ, mới đây lại được tôn vinh ở Đại Việt, có được ông Dương Trung Quốc trao bằng ở đây.

Văn nghệ Thứ Bảy : chuyện đồng chí "ông Ké" chê thơ Đường và thân sinh nhà biên khảo Hoàng Triều Ân

Nhiều năm về trước rồi, là năm 2013, đã nhắc đến việc đồng chí "ông Ké" chê thơ Đường. Đọc lại ở đây. Cụ chê thơ Đường là rườm rà và thừa chữ !

Thú vị người ghi lại câu chuyện ấy, không ai khác, chính là nhà biên khảo lão thành ở vùng đất Cao Bằng - cụ Hoàng Triều Ân - vừa từ trần. Ngày mai, 27/10/2019, gia đình cử hành tang lễ nhà biên khảo (1931-2019).

Mà thú vị hơn nữa, hôm nay, cần nhắc đến, là: người kể cho Hoàng Triều Ân nghe và ghi ra giấy câu chuyện ấy, lại không ai khác, chính là ông cụ thân sinh.

Đạo đức của người lính, nhắc trước mỗi lần ra trận

Giương cung phải giương khoẻ, 
Vót tên phải vót dài. 
Bắn người nhằm ngựa nổ, 
Bắt giặc nhằm vua truy. 
Giết người có hạn độ, 
Mỗi nước có biên thuỳ. 
Miễn chặn xâm lăng lại, 
Giết hại nhiều mà chi!

(挽弓当挽强，用箭当用长。

射人先射马，擒贼先擒王。
杀人亦有限，列国自有疆。

苟能制侵陵，岂在多杀伤)

Kiến thức Hán văn của Hữu Loan (về câu thơ của Lý Bạch)

Đại ý là cụ Hữu Loan chê trình độ của các nhà Hán học trong các thập niên 1950 - 1990 của Việt Nam, nhất là những người được đề cao. Mà ở trong đoạn video dưới đây, Hữu Loan chê Hữu Dụng (tức nhà thơ dịch giả Khương Hữu Dụng).