Văn nghệ Thứ Bảy : bắt đầu đọc tiếp tiểu thuyết "Thân phận của tình yêu"

Một tên gọi khác của tiểu thuyết này là "Nỗi buồn chiến tranh" (viết nhanh và tắt vậy).

Trên giá sách, tôi vẫn giữ bản in Thân phận của tình yêu (bản in năm 1991) từ năm 1995 đến nay, tức là tròn 30 năm. Kèm theo là có cả một bản dịch tiếng Anh (bản dịch tiếng Anh thì tôi tự photo từ sách của một người bạn). 

Tôi mua tiểu thuyết TPCTY vào tháng 9 năm 1995 từ hiệu sách chị Thủy.

1. Xem lại thì thấy bản thân bản in năm 1991 của tôi cũng vốn là sách photo. Hồi đó, tôi mua sách từ hiệu sách nhỏ của chị Thủy (hiệu sách chị Thủy) ở góc nhỏ trụ sở 27 Trần Xuân Soạn của Trung tâm Khoa học Xã hội và Nhân văn Quốc gia (nay là Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam). Mấy năm nay, khu vực hiệu sách ấy đã không còn. Cả khu ấy đóng cửa và phường sở tại họ đang đặt làm chỗ gom các xe rác. Nhìn cảnh sắc mà thật đáng buồn.

Ghi nhanh về Việt Nam học lần thứ 7 (cuối năm 2025) - một nơi gặp gỡ bè bạn học thuật

 Việt Nam học là chuỗi hội thảo quốc tế do Việt Nam tổ chức, lấy địa bàn Hà Nội là nơi tổ chức chính (cũng có năm đã tổ chức tại Tp. Hồ Chí Minh). Cụ thể các lần đã tổ chức tính đến ngày hôm nay:

- Việt Nam học (VNH) 1 năm 1998,

- VNH 2 năm 2004 (tổ chức tại Tp. Hồ Chí Minh),

- VNH 3 năm 2008 (tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia - Mĩ Đình - Hà Nội),

- VNH 4 năm 2012 (tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia - MĐ.HN),

- VNH 5 năm 2016 (tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia - MĐ.HN),

- VNH 6 năm 2021 (tại Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam - số 1 Liễu Giai - Hà Nội),

- VNH 7 năm 2025 (tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội, và tại Trung tâm Đổi mới Sáng tạo - Khu Công nghệ Cao Hòa Lạc - Hà Nội).

Thông tin học thuật : Hội thảo quốc tế Việt Nam học VII (Hòa Lạc, 25/10/2025)

Thông tin cập nhật về Việt Nam học VII.

Hội trường tổ chức hội thảo là nằm trong Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (Hòa Lạc, Hà Nội).

Nhớ về học giả Nguyễn Quang Hồng (1940-2025) - hình ảnh nhà nghiên cứu miệt mài trước những hộp phiếu tư liệu

Mấy hôm nay, tin tức về sự ra đi ở tuổi 86 của học giả lớp cha chú - thầy Nguyễn Quang Hồng (1940-2025) - được loan đi ở các nơi.

1. Những cuốn sách đầu tiên của ông mà tôi đọc hồi đầu thập niên 1990, là một công trình về âm tiết (cho thấy bóng dáng một lưu học sinh Bắc Đại) và một cuốn về văn khắc Hán Nôm tuyển chọn (cuốn đó do ông chủ biên, cho thấy một tập thể làm việc cực kì chuyên nghiệp của đội ngũ các nhà Hán Nôm học Việt Nam lúc đó).

2. Chúng tôi lúc đó, thời điểm đọc hai cuốn sách trên, cũng hay giao lưu với một thầy Hồng khác, ở Khoa Sử (Đại học Tổng hợp Hà Nội lúc bây giờ), cũng vốn là dân học Bắc Đại. Hai cưu học sinh Bắc Đại, thì một người làm việc ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm, một người ở Khoa Sử.

Luận án Tiến sĩ của Đoàn Văn Báu : Quá trình phát triển nhận thức của Đảng Cộng sản Việt Nam... (2015, GASS)

Tin lấy về từ trang của GASS (Học viện Khoa học Xã hội, VASS).

Hiện chưa rõ có đúng người hay không. Hay là trùng họ trùng tên một cách ngẫu nhiên (nhiều khi, trùng họ trùng tên một cách ngẫu nhiên, Giao Blog đã nói về nhiều trường hợp như vậy: Nguyễn Đức Nhuận, Nguyễn Minh Đức, Hà Minh Thành,...).

Cải cách hành chính 2024 - 2025 : tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả (2)

Mở một entry mới để lưu trữ tư liệu.

Kì 1 thì đọc ở đây.

Mất sách nguyên gốc ở kho của Viện Nghiên cứu Hán Nôm (sưu tầm từ tháng 1 năm 2025)

Cuối năm, mấy ngày này, có mấy bác hỏi mình về vấn đề sách cổ của kho Viện Nghiên cứu Hán Nôm bị mất. 

Mình là độc giả của kho sách này từ năm 1990 - khi Viện Nghiên cứu Hán Nôm còn ở trên đường Lý Thường Kiệt (đằng sau Viện Thông tin Khoa học Xã hội).

Lúc kho sách, cùng cả Viện Nghiên cứu Hán Nôm được chuyển về đường Đặng Tiến Đông, rồi phục vụ lại, mình cũng tới đọc thường xuyên, chắc là tập trung nhất trong các năm 1992-1993-1994-1995-1996.

Sau năm 1997 thì mình không có điều kiện đọc chuyên tâm như trước. Chỉ thi thoảng đến đọc nhanh (có khi chỉ một buổi, có khi một vài ngày).

Đại khái là nhiều kỉ niệm với kho sách của Viện Nghiên cứu Hán Nôm.

Bây giờ, từ tháng 1 năm 2025, sưu tập dần các thông tin về việc mất sách - mà dư luận đã quan tâm từ nhiều năm nay. Mở đầu là một bài của học giả Phạm Hoàng Quân đăng năm 2023 trên báo.

Thông tin hội thảo quốc tế 2025 về tư liệu Hán Nôm tại Viện Thông tin Khoa học Xã hội

Chép nguyên về từ trang chủ của Viện Thông tin Khoa học Xã hội Việt Nam.

Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam có các lãnh đạo mới

Cập nhật các thông tin mới về lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam. Đầu tiên là tin tức của ngày hôm nay.

Các tin cập nhật sẽ được dán dần lên như mọi khi.

Văn nghệ Thứ Bảy : Chuyện tình thời bom đạn (Đặng Thế Truyền, 2015)

Một câu chuyện tình đặc biệt ở thời kì bom đạn Mỹ dội xuống Hà Nội và các tỉnh phía Bắc (thập niên 1960). Khi ấy tác giả mới vào tuổi 19, còn người con gái tên Phương vào tuổi 17. 

Một câu chuyện tình chỉ như thoáng qua, nhưng không kém phần xúc động, giữa một đàn anh 19 tuổi và một đàn em 17 tuổi ở một ngôi trường thời chiến vừa phải sơ tán vừa phải gắng giữ nhịp học tập.

Câu chuyện được tác giả ghi lại vào năm 2015, cho đăng tải trên trang văn học Nhà Búp vào năm 2020, in vào tập sách Duyên năm 2023 (Nxb Hội Nhà văn, trang 335 - 347; về Duyên xem ở đây và ở đây).

Tác giả Đặng Thế Truyền từng có thời làm việc tại Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam (tên gọi hiện nay). Ông cũng từng là Thư kí của Thủ tướng Võ Văn Kiệt, là thành viên Ban Nghiên cứu của Thủ tướng Phan Văn Khải.

Chủ nhân Giao Blog gặp tác giả lần đầu tiên vào mùa thu năm 2022, trong dịp nhóm văn chương Nhà Búp kỉ niệm 3 năm thành lập (xem lại ở đây).

Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam (VASS) với Tân Chủ tịch Phan Chí Hiếu

Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam và những vụ mất sách lớn đầu thế kỉ XXI

Đã có một số vụ mất sách lớn ở Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam.

Đầu tiên là cần nhắc đến vụ thuổng hàng nghìn cuốn sách trong kho của Thư viện Khoa học Xã hội (thuộc Viện Khoa học Xã hội tại Tp. Hồ Chí Minh). Vụ này bị phát giác vào cuối năm 2002. Thủ phạm trộm sách là một bảo vệ.

Sau đó, sang năm 2004, lại phát giác việc khoảng 20.000 cuốn sách bị mất tiếp, cũng là Thư viện Khoa học Xã hội nói trên.

Mấy vụ lẻ tẻ khác thì không tính.

Thế rồi, đến cuối năm 2022, công luận biết đến việc mấy chục cuốn sách Hán Nôm bị biến mất khỏi kho sách của Viện Nghiên cứu Hán Nôm (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam).

Học thuật và truyền thông : kinh nghiệm về nhuận bút, nhuận miệng, hợp đồng (học giả Bùi Xuân Đính)

Kinh nghiệm của học giả Bùi Xuân Đính (Viện Dân tộc học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam).

Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam (VASS) năm 2022 : cập nhật tình hình hạ tuần tháng 9

Tháng 11 năm 2019, tức khoảng 3 năm trước, Giao Blog đã đi bài "Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam : bổ nhiệm Tân Chủ tịch, những kì vọng và những bàn luận" (xem ở đây).

Đại khái, thời điểm đó, có một câu nói được dư luận quan tâm là: "Nếu tôi không cháy lên, nếu anh không cháy lên, nếu chúng ta không cháy lên thì làm sao bóng tối trở thành ánh sáng".

Bây giờ là cập nhật tình hình ở hạ tuần tháng 9 năm 2022.

Hội thảo Việt Nam học VI (Giao Blog tham gia trực tiếp, ngày 29/10/2021)

Chúng tôi đang ở Hội trường Tiểu ban 3 của Hội thảo (tiểu ban Dân tộc và Tôn giáo). Chính là Hội trường của Viện Dân tộc học tại tầng 10 trụ sở VASS số 1 đường Liễu Giai (Hà Nội).

Chương trình tổng thể của hội thảo đã được đưa về Giao Blog ít hôm trước, xem lại ở đây. Đại khái, vẫn trong thời kì bình thướng mới với covid-19, hội thảo được tổ chức kết hợp cả hai hình thức: tham gia trực tiếp (một bộ phận học giả đến tham gia tại các hội trường) và tham gia trực tuyến (đại bộ phận học giả tham gia qua mạng, được kết nối tới các hội trường bằng zoom).

Hà Nội giữa năm 2021 những ngày giãn cách chống dịch (ghi chép)

Trên không gian mạng vừa rồi xuất hiện những ghi chép dạng nhật kí về cuộc sống giãn cách chống dịch ở Tp. Hồ Chí Minh, một số người đặt tiêu đề là "nhật kí phong thành".

Hà Nội thì từ ngày 24/7/2021 bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội theo chỉ thị 16.

Văn nghệ Thứ Bảy : Chúng tôi đang du lãng miền Tây "gạo trắng nước trong"

Miền Tây đang rực rỡ nắng vàng.

Chúng tôi đã nhiều lần du lãng miền Tây. Có lần đi khá lâu, là đi xe 7 chỗ, đúng dạng du lãng. Hồi ấy đi xiên từ tỉnh này sang tỉnh kia, từ huyện này sang huyện kia, ở lại rất nhiều nơi, la cà ăn cơm dọc trên đường đi, kéo dài tới cả tháng. Một chiến lợi phẩm quan trọng là xác nhận được bằng nhận thức và vật chất về sự đa dạng của các loại mắm miền Tây. Hóa ra, miền Tây có một nền tàng văn hóa mắm thật tuyệt vời. Chúng tôi có đến khu lăng mộ cụ Phạm Đăng Hưng ở Gò Công - dân cho biết ông là bố đẻ của bà Từ Dũ trong cung nhà Nguyễn. Tương truyền bà Từ Dũ cũng là một người làm mắm có hạng. 

Lần này thì chỉ chớp nhoáng, nên xuất phát từ Hà Nội, đi tàu bay của hãng VnAirline. Đây là chuyến máy bay đầu tiên tôi sử dụng sau đại dịch covid-19. Phải bó gối suốt từ đầu năm 2020.

Lại đạo văn : ăn trộm vẫn trở thành Giáo sư, Viện trưởng, Tổng Biên tập (tiếp theo)

Năm mới Kỷ Hợi 2019, lại thấy sự kiện đạo văn này nóng lên với sự xuất hiện của Fb Nguyễn Đức Tồn. Đã quan sát từ tháng 5 năm 2018, ở đây. Đến hôm nay, 15/2/2019, lưu trữ thuộc phạm vi entry ấy đã tràn đầy, không thể bổ sung thêm, nên phải mở phần tiếp theo.

5 đề án khoa học lớn của Việt Nam, do một Phó Thủ tướng quản đốc

Đó là: biên soạn bộ lịch sử VN; bách khoa toàn thư VN; địa chí quốc gia VN; hệ tri thức Việt số hóa; dịch thuật, phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm kinh điển phương Đông.

Sáng tạo sau Đổi Mới - luân chuyển cán bộ (trường hợp ông Đặng Xuân Thanh)

Một sáng tạo sau Đổi Mới. Luân chuyển giữa trung ương với địa phương (từ trung ương cử đi địa phương một vài năm, rồi lại rút về trung ương, và đôn chức lên cao hơn). Trên thực tế trước đây, hồi năm 2009, thì đã kể về trường hợp ông Trần Bình Minh của VTV (lúc đó trên đường du lãng chúng tôi ngẫu nhiên gặp tại Nghệ An - nơi ông được cử tới từ VTV).

Hiện chưa rõ luân chuyên cán bộ có phải học tập và làm theo phía Trung Quốc hay không (sẽ tìm hiểu sau). Việc học tập và làm theo, thì đã đi nhanh về việc tập huấn phòng chống tham nhũng (ví dụ ở đây).