Lỗi tại chúng ta, không phải tại nhà văn (chuyện kể năm 2025)

Nhà văn có quyền sáng tác, tự do và thoải mái. Ông/bà ấy có quyền hư cấu, có quyền thậm xưng, có quyền thêu dệt theo kiểu văn chương,... Dĩ nhiên, bịa tạc thì cũng có quyền ! Văn chương mà.

Nhưng tôn vinh một tác phẩm văn chương không xứng đáng, tôn vinh thơ dở và văn dở, là lỗi tại chính chúng ta.

Văn nghệ Thứ Bảy : bắt đầu đọc tiếp tiểu thuyết "Thân phận của tình yêu"

Một tên gọi khác của tiểu thuyết này là "Nỗi buồn chiến tranh" (viết nhanh và tắt vậy).

Trên giá sách, tôi vẫn giữ bản in Thân phận của tình yêu (bản in năm 1991) từ năm 1995 đến nay, tức là tròn 30 năm. Kèm theo là có cả một bản dịch tiếng Anh (bản dịch tiếng Anh thì tôi tự photo từ sách của một người bạn). 

Tôi mua tiểu thuyết TPCTY vào tháng 9 năm 1995 từ hiệu sách chị Thủy.

1. Xem lại thì thấy bản thân bản in năm 1991 của tôi cũng vốn là sách photo. Hồi đó, tôi mua sách từ hiệu sách nhỏ của chị Thủy (hiệu sách chị Thủy) ở góc nhỏ trụ sở 27 Trần Xuân Soạn của Trung tâm Khoa học Xã hội và Nhân văn Quốc gia (nay là Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam). Mấy năm nay, khu vực hiệu sách ấy đã không còn. Cả khu ấy đóng cửa và phường sở tại họ đang đặt làm chỗ gom các xe rác. Nhìn cảnh sắc mà thật đáng buồn.

"Nỗi buồn chiến tranh" (bản dịch tiếng Trung 战争哀歌) - một tiểu thuyết đã từng 4 lần được đề cử Nobel Văn chương

Đầu tiên là một tin về cuốn sách, với bản dịch tiếng Trung.

Văn nghệ Thứ Bảy : Chu Thiên Hoàng Minh Giám với tiểu thuyết "Thoát cung vua Mạc" (1942)

Có hai ông Hoàng Minh Giám khác nhau. 

Một ông là Hoàng Minh Giám chính trị gia, người của Việt Minh, sau giữ nhiều chức vụ cao trong chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. 1904-1995. Hậu duệ hiện nay là ông Hoàng Vĩnh Giang của ngành thể thao Việt Nam.

Một ông là Hoàng Minh Giám có bút hiệu Chu Thiên, là một nhà văn - nhà khảo cứu, tên tuổi gắn với các bộ tiểu thuyết lịch sử như Bút nghiên, Nhà Nho, Bóng nước Hồ Gươm. 1913-1991.

Chu Thiên có một tiểu thuyết lịch sử có tên Thoát cung vua Mạc đăng dài kì trên Tạp chí Tri Tân (năm 1942). Đây là một tiểu thuyết về nhà Mạc thời kì Thăng Long.

Lại chuyện đạo văn : Nguyễn Ngọc Tư vừa bị một nhà văn trẻ "thuổng"

Lần trước, Nguyễn Ngọc Tư cũng từng bị đạo rồi. Không rõ vụ đó rốt cuộc xử lí ra sao.

Đến trước vụ đạo văn này, hầu như chưa từng nghe đến nhà văn trẻ đó.

Cuối năm xem nhanh tiểu thuyết mới của người viết về Trần Độ

Đó là nhà văn Võ Bá Cường của quê lúa Thái Bình. Ông là lứa đàn em của các nhà văn Bút Ngữ, Trọng Khuê,...

Một thời gian dài tưởng như ông vắng đi đâu đó, thì đột nhiên trở lại với các cuốn sách viết về tướng Trần Độ - một người đồng hương. Sau đó, là loạt bài về Nguyễn Hữu Đang (đang đăng dở thì hình như đã bị dừng lại, xem ở đây từ 2015).

Văn nghệ Thứ Bảy : tập 3 của bộ ĐẠI GIA được ra mắt vào dịp "lò đang rực cháy" này ?

Một buổi chiều nắng quay quắt ở thủ đô rất thiếu bóng cây. Các phương tiện giao thông để ở bên lề đường đều như bị chảy nhão ra giữa cái trống không, không một mái che, không một vạt lá, không một mảnh ô.

Tác giả của bộ tiểu thuyết Đại gia xuất hiện. Đúng ở vào khoảng giao cắt giữa không gian hầm hập hơi nóng bốc lên từ lòng đường với không gian được phun sương bởi thiết bị làm mát. Cái dáng nho nhỏ như bị nhòe đi trong vài giây.

Chúng tôi nói về hai tập Đại gia đã ra mắt, rồi lập tức bị thu hồi tháng 7 năm 2013 (lúc mới ra lò, đã đi nhanh một entry ở đây). Nhanh quá, thời gian đi vèo vèo, đấy với đấy, mà đã 5 năm rồi.

Sau ĐẠI GIA, giờ đến MỐI CHÚA bị cấm phát hành ngay khi vừa ra lò

Về phương diện ngữ nghĩa, thì có khi Mối chúa chính là Đại gia, và ngược lại ! 

Về bộ tiểu thuyết Đại gia của nhà văn Thiên Sơn mấy năm trước, thì xem lại ở đây (nửa cuối năm 2013).

Thời Của Thánh Thần (tiểu thuyết Hoàng Minh Tường) bản tiếng Nhật

Dịch giả là Giáo sư Imai của Đại học Ngoại ngữ Tokyo - một chuyên gia về văn hóa và lịch sử Việt Nam, hiện là trưởng khoa Tiếng Việt. Bởi vậy, hoàn toàn yên tâm về chất lượng bản dịch.

Giá bán là 4000 Yên (khoảng gần 1 triệu tiền VND).

“Đại gia” khiến nhà văn của "Đại gia" buông bút

Có một đoạn về tác phẩm Đại gia, và tác giả của bộ tiểu thuyết ấy (về bộ đó, xem lại ở đây).

Mấy ông khác thì mình chưa biết.

Tiểu thuyết Việt Nam thời kì Đổi Mới (1986-2016) - bài Bùi Việt Thắng

Đã rất lâu mới đọc một bài mới của cụ Bùi Việt Thắng.

Độc giả Phạm Thành lay lắt cả tuần mới đọc hết tập một của ĐẠI GIA

Lời dẫn: Qua bài cảm nhận dưới đây của một độc giả lớp lão niên, có thể thấy là Đại gia không dễ đọc. Bạn đọc đã hết sức thành thực, và cũng cẩn thận ghi là "cảm nhận, không phải phê bình văn học".

Khác hẳn với bác Beo (chỉ cần một đêm thất tình đã ngốn liền cả hai tập), độc giả Phạm Thành cố lắm mới đọc hết tập một và lật lật xem xem tập hai.

Nhà văn, bằng ngôn ngữ qua tay nhào nặn của mình, có thể theo những lối cũ quen thuộc, có thể theo những thử nghiệm mới, đưa đến cho công chúng những tác phẩm, mà nhìn ở góc tiêu dùng, cũng không khác mấy với một tô phở hay một đĩa bánh tráng. Khách hàng trả tiền mua tô phở, trong lúc xì xụp, sẽ à khen ngon, hay chê nhiều mắm, bình phẩm độ cay mặn, vân vân.

Tiểu thuyết ĐẠI GIA qua bình luận của Phạm Đình Trọng (một bài viết vuông vức nhất cho đến thời điểm hiện tại)

Lời dẫn: Chữ "vuông vức" ở đây có kèm một chút phương ngữ. Có nhiều biểu cảm độc đáo nằm trong một từ thuộc lối nói quen dùng ở một địa phương nào đó, mà nhiều khi, không thể dịch được ra tiếng phổ thông. Người ta còn dùng những từ thay thế nó, tất nhiên, cũng là phương ngữ, là "chuông". Bởi vậy, có thể dùng phương ngữ dịch lại thành "một bài viết chuông nhất cho đến thời điểm hiện tại".

Kết luận sau một đêm của bác Beo về ĐẠI GIA : Vắng văn, chỉ là THỜI SỰ mà không có THẾ SỰ

Lời dẫn: Vậy là đến thời điểm này, mới chỉ có bác Beo là cho biết đã "đọc hết hai tập Đại gia". Đó là theo đúng tự truyện của bác trên blog.

Người biên tập của ĐẠI GIA vừa từ trần - Nhà văn/dịch giả Đà Linh hay Đa Huyên

Đà Linh (hay Đa Huyên) chính là người giữ vai trò "Biên tập viên" cho tiểu thuyết Đại gia của Thiên Sơn. Tôi chưa hân hạnh gặp mặt anh lần nào, chỉ nghe loáng thoáng qua một vài người bạn văn. Hôm nay, thấy trên blog của nhà văn Nguyễn Quang Lập tin anh đã từ trần ở tuổi 56. 

Bây giờ, tôi mới biết tên thật của anh là Nguyễn Đức Hùng.

Nhà báo luận về cái cửa mình trong tiểu thuyết: Đào Tuấn chê Đại Gia phi thực tế

Lời dẫn: Từ entry trước, đã buồn không chỉ về vốn sống, mà còn với cả sự lười biếng đọc sách của bác nhà báo Đào Tuấn. Nếu ai đã đọc Đại gia, thì sẽ biết rõ Đào Tuấn chưa hề đọc một cách nghiêm túc tiểu thuyết này. Thế nhưng, chàng lại phán luôn. Ở điểm này, có vẻ giông giống với cách làm trước đây của bác Phạm Chí Dũng.

Rất hăng hái, đến độ rôm rả. Như ở entry thứ hai về Đại gia vừa xuất hiện trên blog, Đào Tuấn đưa ra một câu chói chang: "Tóm lại, ấu trĩ vì anh (tức nhà văn) mang đem niềm tin hay lương tâm của giới quan chức, cưỡng từ đoạt lý, nhét vào hạ môn cô gái điếm". 

ĐẠI GIA với lời bình của Võ Thị Hảo (vốn là bài giới thiệu, nhưng rút cục không được in vào cùng với cuốn tiểu thuyết)

Lời dẫn: Lời bình của nhà văn Võ Thị Hảo dành cho Đại gia chỉ còn giữ lại một mẩu nhỏ trên bìa 4 của bộ tiểu thuyết. Hôm nay, lần đầu tiên, toàn văn đã được công khai trên trang Nguyễn Trọng Tạo.

Đào Tuấn nhòm thấy trong Đại Gia của Thiên Sơn có một cái "tam giác dưới đũng quần"

Bài ở dưới đây (sau dấu ---) được lấy về từ blog Đào Tuấn. Như là một comment cho tiểu thuyết Đại gia của Thiên Sơn. 

Hóa ra vốn sống của nhà báo Đại đoàn kết Đào Tuấn cũng không phong phú như mình đã lầm tưởng trước đây, đến mức chàng một mực kêu ngôn ngữ của người nhân viên trong nhà thổ là khô như ngói, là ngôn ngữ hành chính ! 

Ngày trước, ngôn ngữ nhà thổ còn khô cứng và mực thước hơn nhiều, khi mà trong đó cứ phải có một cái bàn thờ thần mày trắng. Đứng trước thần mày trắng, không thể ăn nói vô lễ được. Bây giờ, bên Trung Quốc, tựa như thần mày trắng lại được phục hưng trở lại thì phải.

Biết đâu, đến lúc Thiên Sơn bắt tay vào viết tập 3 của Đại gia (biết đâu chàng nổi hứng), thì ở Hà Nội, cũng có phong trào thờ thần mày trắng trở lại như thời cụ Tố Như, hay chẳng đâu xa là như thời cụ Vũ Trọng Phụng (hệt như bây giờ phong trào thờ thần thổ địa cộng với thần tài). Đến lúc ấy, Đào Tuấn sẽ thấy nhân viên người ta kính cẩn làm lễ vái chào thần trước khi đon đả ra mở cửa đón nhà báo. 

Công văn của Cục Xuất bản đối với bộ tiểu thuyết ĐẠI GIA (31/7/2013)

Một ít hôm sau cái "ngày 31 tháng 7" trong công văn của Cục Xuất bản dưới đây, tại Hà Nội, tôi đã trực tiếp thấy bản chụp của nó. 

Phạm Xuân Nguyên muốn tham gia hội đồng thẩm định để tranh biện cho tiểu thuyết Đại Gia

Lời dẫn: Theo lời nhắn của tác giả bộ tiểu thuyết, đến hết ngày hôm qua (11/9), người ta vẫn chưa làm thẩm định gì đối với hai tập Đại gia (theo như công văn của Cục Xuất bản). Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên thì muốn được tham gia hội đồng thẩm định, nếu có, để tranh biện xem Đại gia đã đủ độ nhạy cảm hay chưa.