Đã có một số vụ mất sách lớn ở Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam.
Đầu tiên là cần nhắc đến vụ thuổng hàng nghìn cuốn sách trong kho của Thư viện Khoa học Xã hội (thuộc Viện Khoa học Xã hội tại Tp. Hồ Chí Minh). Vụ này bị phát giác vào cuối năm 2002. Thủ phạm trộm sách là một bảo vệ.
Sau đó, sang năm 2004, lại phát giác việc khoảng 20.000 cuốn sách bị mất tiếp, cũng là Thư viện Khoa học Xã hội nói trên.
Mấy vụ lẻ tẻ khác thì không tính.
Thế rồi, đến cuối năm 2022, công luận biết đến việc mấy chục cuốn sách Hán Nôm bị biến mất khỏi kho sách của Viện Nghiên cứu Hán Nôm (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam).
Ở đây, với ý nghĩa là quan sát, sẽ thu thập dần thông tin về các vụ mất sách trên. Vụ gần thì để lên trước, vụ xa thì để sau.
Tháng 12 năm 2022,
Giao Blog
---
Năm 2022
3.
Từ một vụ mất sách
PHẠM HOÀNG QUÂN
01/01/2023 09:52 GMT+7
TTCT - Sự nhiêu khê khi muốn đọc sách ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm (VHN) đã khiến gần mười năm rồi tôi quên luôn ở Việt Nam có kho sách cổ nơi này.
Sự nhiêu khê khi muốn đọc sách ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm (VHN) đã khiến gần mười năm rồi tôi quên luôn ở Việt Nam có kho sách cổ nơi này. Chợt dư luận ồn ào, những thông tin hồi tuần qua về vụ kho sách cổ ở VHN bị mất 25 cuốn, gây thắc mắc nhiều hơn sự tiếc rẻ.
Từ một vụ mất sách - Ảnh 1.
Một trang trong sách “Càn khôn nhất lãm” của Phạm Đình Hổ, có dấu Hoàng Xuân Hãn, hiện lưu ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm. Ký hiệu VHv.1360 [ảnh chụp từ sách “Một số tư liệu Hán Nôm về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa…”, NXB Khoa học xã hội, 2014]. Ảnh: tư liệu của Phạm Hoàng Quân
Ngày trước là bản tin cho biết sách đã mất từ hồi tháng 7-2022, nay mới công bố; ngày sau là tin cho biết viện trưởng nói tìm được một cuốn (Nam Quốc địa dư chí), do ghi nhầm mã số rồi xếp lộn kệ gì đó.
Một kho tàng văn hiến quốc gia được bảo quản nghiêm mật, nói mất là mất; một cơ quan quản lý thư viện đặc biệt quan trọng, ứng dụng khoa học thư mục ra sao mà nói kiểm kê ghi lộn ký hiệu!
Trong vài thư viện lớn ở thủ đô có cất giữ sách Hán Nôm (Thư viện Viện Sử học, Thư viện Viện Thông tin Khoa học xã hội, Thư viện Quốc gia, Thư viện Đại học chuyên ngành…) thì kho sách cổ ở VHN là nơi nhiều nhứt, sách quý hiếm cũng nhiều nhứt.
Phát ngôn của lãnh đạo viện này cho thấy đây là nơi bảo tồn những tài liệu lịch sử đặc biệt quan trọng, gồm nhiều sách cổ liên quan đến nghiên cứu lịch sử chủ quyền lãnh thổ quốc gia, mà công tác bảo quản đặc biệt nghiêm ngặt.
Nghiêm ngặt cỡ nào?
Nói đến sự nghiêm ngặt áp dụng trên loại sách đặc biệt, xin kể lại một chuyện của bản thân khi tìm đọc sách cổ ở Viện hàn lâm Khoa học xã hội (VHL).
Mùa đông năm 2014, do nhận việc hiệu đính sách Tư liệu Hán Nôm liên quan đến Biển Đông, tôi phải ra Hà Nội để đọc trực tiếp bản giấy những sách cổ liên quan. Vì một vài lý do, tôi không đến đọc ở VHN (đường Đặng Tiến Đông) mà ngồi ở phòng đọc tại trụ sở VHL (đường Liễu Giai).
Trước tiên, tôi phải viết tay tổng danh mục sách cần đọc, gởi lãnh đạo VHL ký duyệt, kế đó phải viết tay số sách dự trù đọc trong ngày để báo với VHN.
Sáng mỗi ngày, viện phó kiêm quản thủ kho sách cổ VHN đưa sách đến phòng đọc ở VHL, cùng đi là một cán bộ trẻ, sau thủ tục giao nhận, viện phó ra về, anh cán bộ trẻ của VHN ngồi với tôi đến chiều để mang sách trả.
Phòng đọc riêng, chỉ hai người, tôi thì coi sách, còn anh kia thì coi tôi, thủ sẵn máy chụp hình trong túi mà theo lệ lại không được chớp nhá, nên gặp bản đồ hay, đành phải lúi húi vẽ lại, mất thì giờ ghê luôn.
Qua chuyện này, có thể thấy việc quản lý sách chặt chẽ đến mức nào, nhưng thiệt ra thì trong mớ sách tôi đọc hồi đợt ấy, đặc biệt quý hiếm chỉ vài cuốn, còn đa số cũng thường thường, không hiểu sao đều bị liệt chung vô hàng đặc biệt khó tiếp cận, nghĩ cũng oan cho sách, mà thiệt cho người muốn đọc nữa.
Cái gì là quan trọng?
Theo thống kê năm 1993 trong cuốn Di sản Hán Nôm Việt Nam Thư mục đề yếu thì kho sách Hán Nôm thuộc VHN cất giữ hơn 5.000 tựa sách (cộng hơn 16.000 cuốn), trong đó có khoảng 2.500 tựa về lĩnh vực văn học (nhiều nhứt), 1.000 tựa về sử học, 300 tựa về địa lý…, và chỉ khoảng 40 tựa liên quan đến lĩnh vực quân sự, chừng 20 tựa liên quan đến các lĩnh vực kiến trúc, nông nghiệp, tiểu thủ công (ít nhứt).
Xếp vô hàng sách "nhạy cảm" vì liên quan đến lịch sử cương vực quốc gia là một số sách lịch sử địa dư (trong số 1.000 tựa) và khoảng 100 tựa sách địa lý có vẽ bản đồ (trong số 300 tựa).
Nhớ hồi năm 2004, tôi lò mò vô VHN xin sao chụp một số sách, ghi phiếu yêu cầu mười mấy cuốn, cán bộ quản lý nói mỗi ngày chỉ được sao chụp hoặc đọc tại chỗ 5 tựa, vậy phải chia ra ba ngày tới lui.
Ngày đầu ghi phiếu 5 cuốn văn chương câu đối linh tinh, ngày cuối ghi phiếu 4 tựa văn chương gài vô cuốn Đại Nam quốc cương giới vựng biên. Nhưng trong lúc đang sao chụp ngon ơ thì có lịnh lãnh đạo viện kêu rút cuốn Cương giới vựng biên lại, không được sao đọc gì cả. Buồn!
Bẵng đi hơn 10 năm, tôi gặp thông tin trên mạng nói có một luận văn thạc sĩ khảo cứu phân tích sách Đại Nam quốc cương giới vựng biên, không phải ở Việt Nam, mà ở Đại học Dân tộc Quảng Tây bên Tàu, lại buồn nữa!
Cậy cục rồi cũng kiếm được bản luận văn "越南阮朝大南国疆界汇编考析" (Việt Nam Nguyễn triều "Đại Nam quốc cương giới hối biên" khảo tích) để đọc.
Nghiên cứu này căn cứ trên bản gốc lưu trữ ở Thư viện Hiệp hội châu Á (Société Asiatique, Paris. Ký hiệu H.M.2133), sách đủ 7 quyển, có kèm địa đồ các tỉnh và "Đại Nam quốc tổng đồ", có thể nói là bản toàn vẹn nhứt.
Nói thêm, sách này vốn soạn xong năm 1887, chỉ có một số bản chép tay, có bản ghi tựa là Vựng biên, có bản ghi Hối biên, hầu hết các bản hiện ở VHN bị thiếu quyển và địa đồ, một bản thấy Thư mục đề yếu ghi có bản đồ thì lại thiếu mấy quyển.
Trong số các sách "nhạy cảm", có thể nói Cương giới vựng biên phải xếp hàng đầu, do nó là chuyên thư về cương giới, lại do vua Đồng Khánh chỉ đạo biên soạn.
Tác giả luận văn người Trung Quốc Liêu Mỹ Ny đã nghiên cứu toàn diện nội dung, từ cương vực tổng thể, khu vực hành chánh, biên giới quốc gia, hải khẩu, phân bố các dân tộc thiểu số… cho đến thủ pháp vẽ địa đồ, chỗ chỗ tường tế, công trình tuy có sai nhiều địa danh chữ Nôm cùng một số vị trí địa lý, nhưng luận văn thạc sĩ cỡ này, ngẫm tiến sĩ cùng lãnh vực bên ta e phải xách dép.
Tìm hiểu thêm, thì thấy thông tin giáo sư Vương Bá Trung, người hướng dẫn luận văn của Liêu Mỹ Ny (tháng 5-2014), đã làm xong công trình "越南阮朝大南国疆界汇编校释研究" (Việt Nam Nguyễn triều "Đại Nam quốc cương giới hối biên" Hiệu thích nghiên cứu) [Hạng mục Quỹ Khoa học xã hội quốc gia Trung Quốc, 2016], nghe nói chuyên sâu hơn về văn bản học (hiện tôi chưa kiếm được để coi).
Từ một nguồn khác, tôi lại nghe đâu Đại học Quảng Tây đang chuyển sang chữ giản thể nội dung sách này và sẽ cho lưu hành bản điện tử để các nhà tra cứu tiện lợi.
Ở ta, năm 2020, Nhà xuất bản Hà Nội ấn hành bản dịch Đại Nam quốc cương giới vựng biên, trụi lủi không kèm bản gốc chữ Hán, bản dịch thì sai tùm lum và dịch giả nói là "sách không có bản đồ", trong khi Di sản Hán Nôm Thư mục đề yếu (1993) ghi là có một bản hiện còn địa đồ.
Cắc cớ ở chỗ tôi lại thấy một trang web tư nhân bên Trung Quốc đăng bức "Đại Nam tổng đồ" trong bộ sách nói trên. Địa đồ này tuy không thể phóng to để phân tích nghiên cứu, nhưng nhờ đó cũng biết được tổng thể (xem hình).
Qua đây thấy rằng, dù sách cổ đặc biệt quan trọng cỡ nào thì ngoài VHN, những thư viện ở Pháp, Nhật, Trung Quốc… cũng lưu trữ ít nhiều, và người ta thì đặt mục tiêu phục vụ học thuật cao hơn hết.
Văn hóa ở đâu?
Nói bảo quản nghiêm ngặt thì cũng đã áp dụng mấy chục năm qua, còn như cho rằng sách đặc biệt "nhạy cảm", liệu có giấu mãi được? Những người cố thủ kho sách Hán Nôm bấy lâu nay dường như đang lấy cớ bảo toàn quyền lợi đất nước để trục lợi, không khác mấy bà bán khoai bán bún chặt chém bị báo chí vừa qua nêu tên.
Từ một vụ mất sách - Ảnh 2.
Đại Nam Quốc tổng đồ [tiêu đề rách mất 3 chữ, còn 2 chữ Đại Nam], đăng trên một trang web tư nhân Trung Quốc. Ảnh: Tư liệu của Phạm Hoàng Quân
Để có một trang sách Hán Nôm thuộc loại thông thường phải mất từ 5.000 - 15.000 đồng, mà nhiều trang chữ lớn như con gà mái.
Tỉ như một tay nho quê mùa nào đó muốn nghiên cứu sự nghiệp trước tác Phạm Đình Hổ chẳng hạn, phải tốn chừng trăm triệu để sao chụp các tác phẩm của ổng, đem về nghiền ngẫm mày mò một hai ba năm, như mà thành được sách độ ba bốn trăm trang, đưa xuất bản được trả cỡ 20 triệu nhuận bút là cùng.
Ngoài việc bóp họng số ít ỏi người nghiên cứu Hán Nôm trong nước, việc đưa tay lấy tiền những học giả nước ngoài nghiên cứu Việt Nam học các loại đến sao chụp cũng rất chướng.
Nó không chỉ làm mất đi tinh thần tao nhã của chữ nghĩa, mà còn ảnh hưởng rất lớn đến vị thế một quốc gia văn hiến lâu đời.
Nếu luật lệ biết dựa vào nền tảng đạo lý, thì phải coi những sách cổ từ đâu mà có. Những sách ấy vốn tiếp thu từ các thư viện công và tư thời Nguyễn, từ Viện Viễn Đông Bác Cổ (EFEO), những tổ chức văn hóa (như Hội Khai Trí Tiến Đức), rồi những học giả cá nhân (như Hoàng Xuân Hãn), và cả thu thập trong quần chúng.
Có thể thấy đây là những tài sản chung. Khi thuyết phục các nhà có sách cổ hiến tặng, câu cửa miệng của cán bộ viện là "cơ quan này có đủ điều kiện để bảo quản thật tốt, sách này sẽ được chia sẻ, phát huy giá trị...v.v...".
Cho nên về cả lý lẫn tình, lẽ ra bất cứ ai cũng có thể đến VHN nói "tôi muốn đọc những tựa sách như vầy như vầy", và viện chỉ có thể thu lệ phí hợp lý cho việc sao chụp (chừng 1.000 đồng một trang A4 đã hơi nhiều).
Việc dành riêng những sách cổ quý hiếm như một đặc quyền cho thành phần nào đó nhứt thiết phải coi lại.
Trong phong trào chấn hưng văn hóa rồi hộ chiếu văn hóa gì đó mà truyền thông đùng đùng mấy tuần qua, tôi cũng không hiểu lắm, nhưng đồ rằng việc chấn chỉnh và cải tổ cách quản lý sách ở VHN và những cơ quan tương tự là việc làm thể hiện tốt nhất chủ trương đường lối văn hóa.
Nói thiệt tình, sách Hán Nôm hiện nay nên trải chiếu pha trà mời người ta đến đọc, chứ ở đó mà đòi… thu phí!
Hay hơn hết là cho lưu hành bản số hóa, tiết kiệm được tiền mua chiếu mua trà. Xét cho cùng, có cái câu "ăn cắp sách không phải là ăn cắp" là bởi những thành quả tạo ra nơi người đọc và những giá trị khai mở, để đáng công bao thế hệ gom góp giữ gìn kho sách cổ, là một phần cốt yếu biểu trưng cho nền văn hóa dân tộc.
Nói như đùa thì vụ mất sách ở Viện Hán Nôm cũng có cái đáng… mừng. Biết đâu sách ấy đang ở nơi nó sảng khoái, tức chỗ nó được nưng niu gục gặc nghiền ngẫm, ngửi khói xông trầm, đúng với địa vị và chức năng của sách.■
https://cuoituan.tuoitre.vn/tu-mot-vu-mat-sach-20221228094209458.htm?fbclid=IwAR1YAjJ1xMFwvp9125yIX2r-BnDppsb2sSKe9CKwlXv7T8kEGAJiaPwEoHM
2.
Mất hàng chục quyển sách cổ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm: Ai sẽ phải chịu trách nhiệm?
Thông tin về sự “biến mất” của hàng chục cuốn sách cổ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm đang khiến dư luận rất băn khoăn, đặc biệt là khi Viện này chưa cung cấp cụ thể tên các đầu sách bị “thất lạc” và giá trị của những cuốn sách đó ra sao.
Theo thông cáo của Viện Nghiên cứu Hán Nôm (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam), khoảng tháng 3 - 4/2020, cán bộ quản lý kho sách cho biết không tìm thấy một số cuốn sách ở vị trí quy định trên giá. Thời điểm phát hiện đang trong giai đoạn dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Đến tháng 4/2022, khi điều kiện làm việc trở lại bình thường, Viện đã cho tổng kiểm kê toàn bộ kho sách Hán Nôm. Đây là lần tổng kiểm kê đầu tiên trong hơn 10 năm. 3 tháng rà soát, phát hiện không thấy trên giá 29 quyển (tập sách đóng rời), trong đó có 13 quyển thuộc kho A và kho V, 16 quyển thuộc kho ST. Về thác bản bia, thiếu 6 thác bản.
Tới nay, sau khi rà soát, tổng số sách chưa thấy trên giá (mất, hoặc thất lạc) là 25 quyển. Về thác bản bia, tìm được 4 thác bản (để sai chỗ), còn 2 thác bản bị mất nhưng đã có thác bản dự bị đem ra sử dụng.
“Đây là một sự việc đang được tổ chức giải quyết, đã công khai thông tin trong nội bộ đơn vị và báo cáo cấp trên. 25 quyển sách này đã có bản scan màu hoặc bản photocopy làm từ trước (tức là nội dung sách không bị mất), tuy nhiên việc tìm kiếm các cuốn sách thất lạc vẫn đang được Viện đặt lên hàng đầu, bao gồm cả việc rà soát trên giá một lần nữa để tránh tình trạng sách bị lẫn giá. Thời điểm sách bị thất lạc (mất, không thấy trên giá) tạm thời được xác định là khoảng 5 năm gần đây. Viện đã và đang tổ chức rà soát lại để tìm sách, xác định giá trị nội dung từng sách (qua các bản scan hoặc photocopy còn lưu), và xác định trách nhiệm liên quan” - thông cáo của Viện Nghiên cứu Hán Nôm.
Dư luận đặt câu hỏi: Vì sao trong thông cáo về sự việc 25 cuốn sách tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm “thất lạc” lại không có thông tin đó là những cuốn sách nào, niên đại, giá trị như thế nào?
Trong khi đó, một số nguồn tin cho là 2 trong số 25 cuốn sách bị “thất lạc” có độc bản “Việt âm thi tập” - tập thơ ghi lại âm thanh của nước Việt là tuyển tập thơ viết bằng chữ Hán do Phan Phu Tiên (1370-1462) và Thị Ngự sử Chu Xa (1407-?) kế tục biên soạn. Đây là tuyển tập thơ đầu tiên của dân tộc. Theo giới chuyên môn, bộ “Việt âm thi tập” rất quý giá, không những về thơ văn, mà nó còn là một tài liệu quý hiếm về cả mặt sử học, vì lời chú dẫn có trong sách. Ưu điểm nổi bật hơn cả của “Việt âm thi tập” là niềm tự hào về truyền thống văn hóa của dân tộc Việt, nhất là về tiếng nói đặc sắc mang vẻ đẹp và tâm hồn Việt Nam.
Cùng đó, cuốn “Toàn Việt thi lục” do nhà bác học Lê Quý Đôn soạn xong năm 1768 và đã dâng lên để Vua Lê Hiển Tông đọc, cũng bị cho là đã biến mất.
Như vậy, về vụ mất 25 quyển sách cổ quý hiếm, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân như thế nào? Sách cổ hay còn gọi là cổ vật là hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa, khoa học, có từ một trăm năm tuổi trở lên theo quy định tại khoản 6 Điều 4 Luật Di sản văn hóa. Theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Luật này, có thể xác định sách cổ là di sản văn hóa phi vật thể (sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, bao gồm di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia).
Do đó, theo quy định tại Điều 16 Luật Di sản văn hóa, các tổ chức, cá nhân quản lý trực tiếp di sản văn hóa phải có nghĩa vụ bảo vệ, giữ gìn di sản văn hóa; thực hiện các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm hại di sản văn hóa; thông báo kịp thời cho chủ sở hữu hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền nơi gần nhất khi di sản văn hóa bị mất hoặc có nguy cơ bị hủy hoại…
Về vụ mất 25 cuốn sách cổ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm, theo quy định pháp luật nếu là hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng thì người thực hiện hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp", theo quy định tại Điều 179 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017. Người vi phạm có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phải đối diện với mức phạt tù thấp nhất là 1 năm và cao nhất là 10 năm, căn cứ vào giá trị tài sản thiệt hại. Ngoài ra, người thực hiện hành vi còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
Về trách nhiệm liên quan, vụ mất sách cổ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm cho thấy sự thiếu trách nhiệm của lãnh đạo và cán bộ, nhân viên phụ trách quản lý kho sách. Trong sự việc này, cán bộ, nhân viên của Viện dĩ nhiên sẽ bị xem xét trách nhiệm. Tuy nhiên, phải xác định rõ vì sao sách nằm trong kho lại bị “thất lạc” và trách nhiệm của lãnh đạo Viện đến đâu.
Dư luận cho rằng, cơ quan Công an cần sớm vào cuộc điều tra theo thẩm quyền.
Ngày 21/12, PGS.TS Nguyễn Tuấn Cường - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm cho biết đã tìm thấy 1 trong số 25 cuốn sách cổ bị thất lạc. Đó là cuốn “Nam quốc địa dư chí”, ký hiệu ST.49 mà trong danh sách tài liệu không thấy trên giá (mất, thất lạc), nhóm kiểm kê đã ghi ST.48/3, thực chất sách này ký hiệu ST.49. “Sách vẫn đang tồn tại trên giá, vừa được phòng bảo quản Viện Nghiên cứu Hán Nôm xác thực chắc chắn" - ông Cường thông tin.
http://daidoanket.vn/mat-hang-chuc-quyen-sach-co-tai-vien-nghien-cuu-han-nom-ai-se-phai-chiu-trach-nhiem-5705877.html
1.
Xung quanh việc mất hàng chục cuốn sách cổ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm: “biến mất”cách đây gần 5 năm mới phát hiện?VHO- Trước sự “biến mất” một cách đầy bí hiểm của hàng chục cuốn sách cổ là di sản văn hóa Hán Nôm khiến dư luận bức xúc, Viện Nghiên cứu Hán Nôm vừa ra “Thông cáo về sự việc 25 cuốn sách tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm bị thất thoát”. Điều đáng nói, Viện này không cung cấp cụ thể tên các đầu sách bị “thất thoát”, giá trị của những cuốn sách đó ra sao?
Hình ảnh cuốn “Nam quốc địa dư” được số hóa cũng bị cho là thất thoát
Theo thông cáo của Viện Nghiên cứu Hán Nôm, khoảng tháng 3 - 4.2020, cán bộ quản lý kho sách phát hiện có dấu hiệu không tìm thấy một số cuốn sách ở vị trí quy định trên giá. Thời điểm phát hiện đang trong giai đoạn dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, tuy nhiên ngay sau khi nhận được thông tin, lãnh đạo Viện đã làm việc với người quản lý kho sách để chấn chỉnh, dự kiến các giải pháp điều chỉnh quy trình quản lý sách tránh thất thoát; đồng thời lên kế hoạch tổng kiểm kê nhằm tìm kiếm các cuốn sách bị lạc và đối soát tất cả các văn bản khác đang lưu trữ tại Viện.
Vẫn chưa xác định mất hay thất lạc
Đến tháng 4.2022, sau khi có thể khôi phục điều kiện làm việc bình thường, Viện đã cho tổng kiểm kê toàn bộ kho sách Hán Nôm. Đây là lần tổng kiểm kê đầu tiên trong hơn 10 năm qua. Thông qua 3 tháng rà soát, phát hiện không thấy trên giá 29 quyển (tập sách đóng rời), trong đó có 13 quyển thuộc kho A và kho V, 16 quyển thuộc kho ST. Về thác bản bia, thiếu 6 thác bản.
Số sách ít nhiều bị xuống cấp, hư hại vật lý (theo tình trạng tự nhiên của bảo quản) là khoảng 4.000 quyển (hơn 10% số sách gốc), có thể bị rách một vài trang, bị hỏng bìa chưa tu bổ, hoặc bị mủn, mối mọt một vài trang hoặc toàn quyển; nhóm này cần thực hiện tu bổ sớm để bảo quản lâu dài. Toàn bộ sự việc đã được báo cáo chi tiết trong buổi họp Chi bộ và họp cán bộ chủ chốt, Hội đồng khoa học của cơ quan ngày 14 - 15.7.2022. Viện tiếp tục cho rà soát, tìm thêm được 4 quyển (do để sai chỗ trên giá). Như vậy tổng số sách chưa thấy trên giá (mất, hoặc thất lạc) hiện là 25 quyển. Về thác bản bia, tìm được 4 thác bản (để sai chỗ), còn 2 thác bản bị mất nhưng đã có thác bản dự bị đem ra sử dụng.
Cũng theo thông cáo, ngày 30.9.2022, Viện đã ký văn bản bàn giao kho sách cho người quản lý mới. Đồng thời, Viện đã tổ chức làm vách ngăn để chia các phân kho, thay đổi quy trình quản lý sách gốc, giao trách nhiệm quản lý kho cụ thể, tránh nguy cơ tiếp tục thất thoát tài liệu. Sau đó, Viện tiếp tục cho kiểm kê kho sách tại Thư viện (gồm sách tiếng Việt và ngoại ngữ, không phải sách Hán Nôm) để thực hiện tổng kiểm kê tài liệu. Viện dự định sẽ báo cáo tổng hợp toàn bộ các tài liệu, bao gồm tài liệu Hán Nôm và tài liệu mới. Công việc kiểm kê kho sách mới tại Thư viện dự kiến hoàn thiện trong đầu năm 2023. Ngày 15.12.2022, Viện đã có công văn báo cáo cấp trên về sự việc 25 cuốn sách để xin ý kiến giải quyết. Ngày 16.12.2022, Viện đã họp Hội nghị Cán bộ chủ chốt, Hội đồng khoa học, trong đó có nội dung báo cáo tình hình kho sách. Chiều ngày 19.12.2022, Viện đã họp tổng kết đơn vị, trong báo cáo tổng kết đã thông báo nội dung về 25 cuốn sách. Đại diện lãnh đạo Viện Hàn lâm dự buổi họp tổng kết đã có ý kiến chỉ đạo Viện tiếp tục rà soát tìm sách, xác định trách nhiệm của các bên liên quan. Viện sẽ lập hội đồng riêng để xem xét cụ thể vấn đề này. Sự việc đang được tổ chức giải quyết.
“Đây là một sự việc đang được tổ chức giải quyết, đã công khai thông tin trong nội bộ đơn vị và báo cáo cấp trên. 25 quyển sách này đã có bản scan màu hoặc bản photocopy làm từ trước (tức là nội dung sách không bị mất), tuy nhiên việc tìm kiếm các cuốn sách thất lạc vẫn đang được Viện đặt lên hàng đầu, bao gồm cả việc rà soát trên giá một lần nữa để tránh tình trạng sách bị lẫn giá. Thời điểm sách bị thất lạc (mất, không thấy trên giá) tạm thời được xác định là khoảng 5 năm gần đây. Viện đã và đang tổ chức rà soát lại để tìm sách, xác định giá trị nội dung từng sách (qua các bản scan hoặc photocopy còn lưu), và xác định trách nhiệm liên quan”, thông cáo viết.
Cuốn “Toàn Việt thi lục” cũng bị cho là thất thoát
Vì sao không cho biết?
Vì sao trong “Thông cáo về sự việc 25 cuốn sách tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm bị thất thoát” lại không hề có thông tin đó là những cuốn sách nào, niên đại, tên của nó là gì, giá trị như thế nào, mà chỉ cung cấp chung chung “thất thoát” 25 cuốn sách? Đây là vấn đề rất được dư luận quan tâm, sao lại có thể “ỉm đi” như vậy, hay cơ quan chức năng vẫn chưa thể xác định được đó là sách cổ nào?
Trong khi đó trên mạng xã hội và báo chí xuất hiện thông tin, hai trong số 25 cuốn sách bị “thất thoát” có độc bản “Việt âm thi tập”. Được biết “Việt âm thi tập” (Tập thơ ghi lại âm thanh của nước Việt) là tuyển tập thơ viết bằng chữ Hán do Phan Phu Tiên (1370 - 1462) và Thị Ngự sử Chu Xa (1407 - ?) kế tục biên soạn. Đây là tuyển tập thơ đầu tiên của dân tộc. Căn cứ bài biểu dâng sách của Chu Xa, “Việt âm thi tập” gồm 6 quyển, với 624 bài thơ của 119 nhà thơ dưới các triều đại từ Trần đến Lê sơ. Có thơ của người làm quan và không làm quan, của người Việt Nam làm quan ở Trung Quốc và của người Trung Quốc đi sứ sang Việt Nam. Mỗi nhà thơ đều có tiểu sử và sau mỗi bài đều có điển tích. Tuy nhiên, theo lời của Lý Tử Tấn, sách có hơn 700 bài. Theo đánh giá của giới chuyên môn, bộ “Việt âm thi tập” là một vốn cổ quý giá, không những về thơ văn, mà nó còn là một tài liệu quý hiếm về cả mặt sử học, vì lời chú dẫn có trong sách. Ngoài ra, nó cho biết kỹ thuật in ấn của Việt Nam lúc bấy giờ. Ưu điểm nổi bật hơn cả của “Việt âm thi tập” đó là niềm tự hào về truyền thống văn hóa của dân tộc Việt, nhất là về tiếng nói đặc sắc mang vẻ đẹp và tâm hồn Việt Nam.
Ngoài ra, cuốn “Toàn Việt thi lục” do nhà bác học Lê Quý Đôn soạn xong năm 1768 và đã dâng lên để Vua Lê Hiển Tông đọc cũng bị cho là đã biến mất. “Toàn Việt thi lục” là một trong những bộ sách gốc về thơ chữ Hán của Việt Nam từ thế kỷ X đến thế kỷ XVI, là một tài liệu hết sức quý để nghiên cứu văn hiến Việt Nam. Với 2303 bài thơ của nhiều triều đại “Toàn Việt thi lục” chuyển tải thông điệp, hồn cốt, tình tự, khí phách, tiếng lòng của cổ nhân tới hậu thế. PGS.TS Trần Thị Băng Thanh viết trong Từ điển Văn học (bộ mới) thì nhận định: “Trong những hợp tuyển thơ Việt Nam được biên soạn từ trước thế kỷ XIX, “Toàn Việt thi lục” là đỉnh cao về quy mô sưu tập và tính khoa học… “Toàn Việt thi lục” là một trong những bộ sách gốc về thơ chữ Hán của Việt Nam từ thế kỷ X đến thế kỷ XVI. Sách chưa được in, quá trình sao chép có ít nhiều nhầm lẫn, mất mát về văn bản, nhưng vẫn là một kho báu của nền văn hóa dân tộc và là một tài liệu hết sức quý cho công tác nghiên cứu”.
Nếu đúng như dư luận phản ánh thì trên đây là hai di sản văn hóa Hán Nôm vô cùng quý giá, là tài liệu thành văn chứa đựng nhiều giá trị to lớn về lịch sử, văn hóa của dân tộc. Khi nó bị “biến mất” một cách bí ẩn cũng đồng nghĩa chúng ta đang dần mất đi những hiện vật gốc, một tài sản văn hóa mà tiền nhân để lại. Hơn nữa thời gian mất sách cách đây đã gần 5 năm, thời điểm phát hiện thì mới gần đây thì liệu có tìm lại được không? Có thể nói hy vọng tìm thấy đối với vốn cổ này thật sự là mong manh. Vì vậy, không thể nói “25 quyển sách này đã có bản scan màu hoặc bản photocopy làm từ trước (tức là nội dung sách không bị mất)” để thiếu quyết tâm truy tìm, không mời cơ quan chức năng vào cuộc điều tra, làm rõ là điều khó chấp nhận được.
Viện Nghiên cứu Hán Nôm là đơn vị bảo quản các tài liệu Hán Nôm gồm gần 35.000 cuốn sách và gần 60.000 thác bản văn bia đã có biên mục; đồng thời mở cửa thư viện để các tổ chức, nhà nghiên cứu và các cá nhân trong và ngoài nước quan tâm đến văn bản cổ của dân tộc có cơ hội tiếp cận tài liệu. Tuy nhiên, theo quy định tại đơn vị, nhằm mục tiêu bảo quản các tài liệu quý hiếm, tài liệu gốc đều được lưu tại Phòng Bảo quản; Viện tổ chức phục vụ bạn đọc nghiên cứu chủ yếu thông qua bản photocopy; bạn đọc muốn tiếp cận tài liệu gốc cần có phê duyệt bằng văn bản của lãnh đạo Viện.
LÂM SƠN
http://baovanhoa.vn/van-hoa/artmid/428/articleid/59778/xung-quanh-viec160mat%E2%80%8B%E2%80%8B%E2%80%8B%E2%80%8B%E2%80%8B%E2%80%8B%E2%80%8B160hang-chuc-cuon-sach-co-tai160vien-nghien-cuu-han-nom-%E2%80%9Cbien-mat%E2%80%9Dcach-day-gan-5-nam-moi-phat-hien
0.
| Thông cáo về sự việc 25 cuốn sách tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm bị thất thoát |
Cập nhật lúc 14h12, ngày 21/12/2022 |
Thông cáo về sự việc 25 cuốn sách tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm bị thất thoát
1. Thực hiện chức năng, nhiệm vụ do Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phân công, Viện Nghiên cứu Hán Nôm là đơn vị bảo quản các tài liệu Hán Nôm gồm gần 35.000 cuốn sách và gần 60.000 thác bản văn bia đã có biên mục; đồng thời mở cửa thư viện để các tổ chức, nhà nghiên cứu và các cá nhân trong và ngoài nước quan tâm đến văn bản cổ của dân tộc có cơ hội tiếp cận tài liệu. Tuy nhiên, theo quy định tại đơn vị, nhằm mục tiêu bảo quản các tài liệu quý hiếm, tài liệu gốc đều được lưu tại Phòng Bảo quản; Viện tổ chức phục vụ bạn đọc nghiên cứu chủ yếu thông qua bản photocopy; bạn đọc muốn tiếp cận tài liệu gốc cần có phê duyệt bằng văn bản của Lãnh đạo Viện.
2. Theo thông tin do bộ phận liên quan báo cáo, khoảng tháng 3-4/2020, cán bộ quản lí kho sách phát hiện có dấu hiệu không tìm thấy một số cuốn sách ở vị trí quy định trên giá. Thời điểm phát hiện đang trong giai đoạn dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, tuy nhiên ngay sau khi nhận được thông tin, lãnh đạo Viện đã làm việc với người quản lí kho sách để chấn chỉnh, dự kiến các giải pháp điều chỉnh quy trình quản lí sách tránh thất thoát; đồng thời lên kế hoạch tổng kiểm kê nhằm tìm kiếm các cuốn sách bị lạc và đối soát tất cả các văn bản khác đang lưu trữ tại Viện.
3. Đến tháng 4/2022 sau khi có thể khôi phục điều kiện làm việc bình thường, Viện đã cho tổng kiểm kê toàn bộ kho sách Hán Nôm. Đây là lần tổng kiểm kê đầu tiên trong hơn 10 năm qua. Thông qua 3 tháng rà soát, phát hiện không thấy trên giá 29 quyển (tập sách đóng rời), trong đó có 13 quyển thuộc kho A và kho V, 16 quyển thuộc kho ST. Về thác bản bia: thiếu 06 thác bản. Số sách ít nhiều bị xuống cấp, hư hại vật lí (theo tình trạng tự nhiên của bảo quản) là khoảng 4.000 quyển (hơn 10% số sách gốc), có thể bị rách một vài trang, bị hỏng bìa chưa tu bổ, hoặc bị mủn, mối mọt một vài trang hoặc toàn quyển; nhóm này cần thực hiện tu bổ sớm để bảo quản lâu dài.
Toàn bộ sự việc đã được báo cáo chi tiết trong buổi họp Chi bộ và họp Cán bộ chủ chốt + Hội đồng khoa học của cơ quan ngày 14 và 15/07/2022.
4. Viện tiếp tục cho rà soát, tìm thêm được 4 quyển (do để sai chỗ trên giá). Như vậy tổng số sách chưa thấy trên giá (mất, hoặc thất lạc) hiện là 25 quyển. Về thác bản bia: tìm được 4 thác bản (để sai chỗ), còn 2 thác bản bị mất nhưng đã có thác bản dự bị đem ra sử dụng.
5. Ngày 30/9/2022, Viện đã kí văn bản bàn giao kho sách cho người quản lí mới. Đồng thời, Viện đã tổ chức làm vách ngăn để chia các phân kho, thay đổi quy trình quản lí sách gốc, giao trách nhiệm quản lí kho cụ thể, tránh nguy cơ tiếp tục thất thoát tài liệu.
Sau đó, Viện tiếp tục cho kiểm kê kho sách tại Thư viện (gồm sách tiếng Việt và ngoại ngữ, không phải sách Hán Nôm) để thực hiện tổng kiểm kê tài liệu. Viện dự định sẽ báo cáo tổng hợp toàn bộ các tài liệu, bao gồm tài liệu Hán Nôm và tài liệu mới. Công việc kiểm kê kho sách mới tại Thư viện dự kiến hoàn thiện trong đầu năm 2023.
6. Ngày 15/12/2022, Viện đã có công văn báo cáo cấp trên về sự việc 25 cuốn sách để xin ý kiến giải quyết.
7. Ngày 16/12/2022, Viện đã họp Hội nghị Cán bộ chủ chốt + Hội đồng khoa học, trong đó có nội dung báo cáo tình hình kho sách.
8. Chiều ngày 19/12/2022, Viện đã họp tổng kết đơn vị, trong báo cáo tổng kết đã thông báo nội dung về 25 cuốn sách. Đại diện lãnh đạo Viện Hàn lâm dự buổi họp tổng kết đã có ý kiến chỉ đạo Viện tiếp tục rà soát tìm sách, xác định trách nhiệm của các bên liên quan. Viện sẽ lập hội đồng riêng để xem xét cụ thể vấn đề này. Sự việc đang được tổ chức giải quyết.
9. Tối ngày 20/12/2022: trên Facebook có tên “Nguyễn Xuân Diện” đăng tải thông tin “RẤT NGHIÊM TRỌNG: 25 cuốn sách cổ, cực kỳ quan trọng của văn hiến dân tộc biến mất khỏi kho lưu trữ của Viện Nghiên cứu Hán Nôm”.
10. Tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm có TS Nguyễn Xuân Diện, hiện là Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Văn bản học.
11. Tóm lại: Đây là một sự việc đang được tổ chức giải quyết, đã công khai thông tin trong nội bộ đơn vị và báo cáo cấp trên. 25 quyển sách này đã có bản scan màu và/hoặc bản photocopy làm từ trước (tức là nội dung sách không bị mất), tuy nhiên việc tìm kiếm các cuốn sách thất lạc vẫn đang được Viện đặt lên hàng đầu, bao gồm cả việc rà soát trên giá một lần nữa để tránh tình trạng sách bị lẫn giá. Thời điểm sách bị thất lạc (mất, không thấy trên giá) tạm thời được xác định là khoảng 5 năm gần đây. Viện đã và đang tổ chức rà soát lại để tìm sách, xác định giá trị nội dung từng sách (qua các bản scan hoặc photocopy còn lưu), và xác định trách nhiệm liên quan.
(Viện Nghiên cứu Hán Nôm, 21/12/2022) |
http://www.hannom.org.vn/detail.asp?param=2633&Catid=4
..
---
Hồi các năm 2002-2004
2.
Hàng chục nghìn cuốn sách lại... "không cánh mà bay"
TT - Tai tiếng của việc mất cắp hàng nghìn cuốn sách tại Thư viện Khoa học xã hội (KHXH) TP.HCM vào cuối năm 2002 đến nay vẫn chưa hết, thì giữa tháng 7-2004 ở thư viện này lại tiếp tục xảy ra sự việc tồi tệ như trước đây: sách bị mất cắp với số lượng lớn.
 |
Cả một kho sách bị dọn sạch
Đó là sự việc xảy ra ở kho sách tiếng Nga của Thư viện KHXH TP.HCM tọa lạc tại số 240 Nguyễn Trọng Tuyển (quận Phú Nhuận, TP.HCM). “Xót xa, bàng hoàng, đau đớn, phẫn uất...” là tâm trạng khác nhau mà một cán bộ khoa học làm việc tại Viện KHXH vùng Nam bộ - đơn vị quản lý Thư viện KHXH TP.HCM - bày tỏ với Tuổi Trẻ khi nghe hung tin “gần như toàn bộ kho sách tiếng Nga đã bị đánh cắp”.
Vị cán bộ nghiên cứu này còn nói: “Có người đã bật khóc khi nghe sách bị đánh cắp với số lượng rất lớn. Người này bật khóc vì không thể chịu đựng nổi khi phải một lần nữa chứng kiến một sự việc tồi tệ nhất trong lịch sử ngành thư viện VN”.
Tạm chia tay với vị cán bộ nghiên cứu này, chúng tôi tiếp tục tìm hiểu ở nhiều người khác có khả năng nắm bắt sự việc rõ ràng hơn, cụ thể hơn (theo lời giới thiệu của vị cán bộ nghiên cứu nói trên). Điều đầu tiên mà chúng tôi có thể làm là vội chạy đến các phố bán sách cũ với hi vọng tìm được một vài nơi còn lưu giữ, buôn bán các loại sách của Thư viện KHXH TP.HCM như lần mất cắp sách xảy ra vào cuối năm 2002. Nhưng đúng như lời khuyến cáo của vị cán bộ nghiên cứu ở Viện KHXH vùng Nam bộ mà chúng tôi đã tiếp xúc trước đó: “Anh đừng có mất thời gian, tôi đã đi một số hiệu sách cũ rồi, không dễ dàng tìm được như lần trước nữa đâu. Có lẽ hàng chục nghìn cuốn sách đã đi vào... các nhà máy tái sinh giấy hết rồi!”.
Theo nhiều nguồn tin khác nhau của Tuổi Trẻ, do trụ sở chính của Thư viện KHXH TP.HCM tại số 34 Lý Tự Trọng (quận 1, TP.HCM) chật hẹp, cơ sở vật chất trước đây bị xuống cấp, sách không thể lưu giữ hết tại cơ sở chính nên các loại sách tiếng Nga đã được chuyển về cơ sở 240 Nguyễn Trọng Tuyển từ hàng chục năm nay. Khi bạn đọc có nhu cầu thì cán bộ thư viện mới tìm sách tại kho này để phục vụ.
|
Không bao lâu sau hung tin mất sách tại kho sách Nga được nhiều người truyền tai nhau. Qua tiếp xúc với Tuổi Trẻ, các cán bộ nghiên cứu của Viện KHXH vùng Nam bộ nói: “Theo chúng tôi, kho sách Nga này có số lượng sách bị đánh cắp ít nhất cũng khoảng trên 20.000 cuốn”.
Chúng tôi đã hỏi một số người nắm bắt khá rõ sự việc mất sách, tất cả đều khẳng định: “Sự việc mất sách là có thật, nhiều người rất bất ngờ, không tin được vào mắt mình... vì số lượng bị mất quá lớn”. Tuy nhiên, cán bộ đang làm việc tại thư viện - những người có khả năng nắm bắt sự việc rõ ràng nhất - mà chúng tôi hết sức cố gắng liên lạc đều từ chối tiếp xúc với nhà báo và chỉ trả lời ngắn gọn: “Sự việc mất sách là có thật, chúng tôi không thể nói khác được; số sách bị đánh cắp với số lượng cũng cỡ như anh vừa nói (trên 20.000 cuốn). Nhưng muốn biết chi tiết điều gì thì cứ liên lạc với lãnh đạo viện, chúng tôi không thể và không có quyền nói bất cứ điều gì liên quan”.
Tiếp xúc với Tuổi Trẻ, một cán bộ nghiên cứu của Viện KHXH vùng Nam bộ bức xúc nói: “Hình như trên thế giới sự kiện mất sách như thế chỉ mới xảy ra ở Thư viện KHXH TP. Tôi cho rằng lãnh đạo Viện KHXH vùng Nam bộ không thể không có trách nhiệm lớn trong việc để mất mát một khối lượng tài sản quốc gia với số lượng lên cả chục nghìn cuốn sách như thế. Dư luận không thể không đặt vấn đề lãnh đạo Viện KHXH vùng Nam bộ cũng như lãnh đạo thư viện đã không ý thức đầy đủ về vai trò của một thư viện phục vụ nghiên cứu khoa học, học tập của đông đảo người dân”.
Ai là thủ phạm?
Theo tiên đoán của một số người, để vận chuyển số lượng hàng chục nghìn cuốn sách ra khỏi kho, kẻ trộm phải mất rất nhiều thời gian; việc vận chuyển có thể kéo dài nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng liền... Trong khuôn viên tòa nhà 240 Nguyễn Trọng Tuyển có một số cán bộ lưu trú ở khu nhà tập thể, nên không phải lúc nào kẻ trộm cũng có thể chuyển sách ra ngoài. Ấy thế mà việc lấy cắp sách không hề bị phát hiện. Nhiều người còn đặt vấn đề nếu không có chủ trương chuyển sách về 34 Lý Tự Trọng, quận 1 thì có thể việc mất sách cũng chưa bị phát hiện.
Vậy ai là thủ phạm? Đây là câu hỏi đầy day dứt trong lòng của tất cả những người biết hung tin mất sách lần thứ hai xảy ra ở Thư viện KHXH TP.HCM. Thủ phạm của vụ đánh cắp sách lần này liệu có liên quan gì đến tên Bùi Khắc Đạt - kẻ đã đánh cắp hàng nghìn cuốn sách tại một cơ sở của thư viện ở số 386/18 Lê Văn Sỹ, quận 3, TP.HCM - đang chịu mức án 3 năm tù giam?
Hồ sơ vụ án cho thấy Bùi Khắc Đạt chỉ trong vòng một tháng đã lấy cắp hàng nghìn cuốn sách tại cơ sở thư viện số 386/18 Lê Văn Sỹ. Đạt lấy sách đem bán cũng vào lúc chiều tối, từ 18g-19g hằng ngày. Qua tìm hiểu, trước khi đến làm bảo vệ cho thư viện tại cơ sở 386/18 Lê Văn Sỹ và thực hiện hành vi lấy cắp sách tại đây, Đạt đã có thời gian dài làm bảo vệ tại kho sách tiếng Nga ở số 240 Nguyễn Trọng Tuyển. Vậy Đạt có liên quan đến vụ mất sách tại kho sách Nga hay không nhất thiết phải được làm rõ.
Nhưng điều đáng nói là khi sự việc mất sách xảy ra tại cơ sở 386/18 Lê Văn Sỹ, lãnh đạo Viện KHXH vùng Nam bộ cũng như lãnh đạo Thư viện KHXH TP dường như quên mất mình đang còn một khối lượng tài sản khổng lồ tại số 240 Nguyễn Trọng Tuyển. Nhiều ý kiến nói rằng nếu lãnh đạo Viện KHXH vùng Nam bộ, lãnh đạo thư viện có chút “nhạy cảm” thì không đến nỗi giờ phút này vẫn không biết chính xác hàng chục nghìn cuốn sách tại kho số 240 Nguyễn Trọng Tuyển bị đánh cắp vào thời điểm nào. Một điều không thể chấp nhận được trong quản lý.
https://tuoitre.vn/hang-chuc-nghin-cuon-sach-lai-khong-canh-ma-bay-44266.htm
1.
Có bao nhiêu sách quý bị đánh cắp?
TT (TP.HCM) - Theo nguồn tin của Tuổi Trẻ, các cơ quan chức năng vừa hoàn tất hồ sơ truy tố tên Bùi Khắc Đạt (nguyên là nhân viên bảo vệ thư viện thuộc Viện Khoa học xã hội tại TP.HCM) về tội “tham ô tài sản” với tình tiết phạm tội nhiều lần. Theo tài liệu điều tra, Đạt đã lấy cắp hàng nghìn cuốn sách của Thư viện khoa học xã hội (tại số 386/18 Lê Văn Sỹ, phường 14, quận 3, TP.HCM) đang lưu giữ trong kho đem bán cho các vựa thu mua phế liệu và một số cá nhân (Tuổi Trẻ ngày 7-3-2003 đã nêu).
Cũng theo tài liệu điều tra, đầu tháng 11-2002, lúc chiều tối Đạt lấy chìa khóa mở kho thư viện lấy hai bao sách và thuê xích lô chở đến vựa thu mua phế liệu trên đường Nguyễn Đình Chính (phường 15, quận Phú Nhuận) bán được 80.000 đồng. Liên tiếp những ngày sau đó Đạt tiếp tục lấy sách rồi thuê xích lô chở đến vựa thu mua phế liệu này để bán (mỗi lần hai bao).
Đến lần thứ tư, trong khi chở sách đến vựa thu mua phế liệu này để tiếp tục bán số sách đã lấy cắp thì Đạt gặp một người chuyên mua sách cũ. Thấy bán được giá cao (hai bao sách bán được 200.000 đồng), Đạt liền bán cho người chuyên mua sách cũ này; đồng thời xin địa chỉ để tiếp tục lấy sách của thư viện đem bán. Cứ cách 2-3 ngày Đạt thuê xích lô hoặc dùng xe máy chở sách đi bán.
Tổng cộng có tám lần Đạt chở sách của thư viện đi bán; lần cuối cùng Đạt thực hiện vào ngày 27-11-2002 với số lượng bốn bao, bán được 400.000 đồng. Việc lấy cắp sách kéo dài gần một tháng, với số lượng lớn nên đến đầu tháng 12-2002 thủ thư của thư viện đã phát hiện sách bị mất và hành vi trộm cắp tài sản của Đạt bị phát hiện từ thời điểm này.
Riêng 12 bao sách Đạt bán cho người chuyên mua sách cũ với giá chỉ 1.200.000 đồng và số sách này được bán cho các hiệu sách cũ, sau đó 945 cuốn sách được chuộc lại trị giá hơn 19 triệu đồng. Theo thống kê, tổng số sách thu hồi được 1.335 cuốn trị giá hơn 32 triệu đồng, nhưng kết quả điều tra chỉ xác định được tên Đạt chiếm đoạt 1.214 cuốn sách, trị giá hơn 30 triệu đồng.
Được biết, vụ việc nói trên được Công an quận 3, TP.HCM khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bị can đối với Bùi Khắc Đạt vào ngày 12-3-2003. Ngay sau đó, ngày 13-3-2003 Đạt bị tạm giam.
Quốc Thanh
https://tuoitre.vn/co-bao-nhieu-sach-quy-bi-danh-cap-4476.htm
..
Từ một vụ mất sách
Trả lờiXóaPHẠM HOÀNG QUÂN
01/01/2023 09:52 GMT+7
TTCT - Sự nhiêu khê khi muốn đọc sách ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm (VHN) đã khiến gần mười năm rồi tôi quên luôn ở Việt Nam có kho sách cổ nơi này.