Du lịch vùng cao Vân Hồ

Vân Hồ là một huyện mới của tỉnh Sơn La. Huyện này được tách ra từ huyện Mộc Châu, và tên của xã Vân Hồ (xã cũ của huyện Mộc Châu trước đây) trở thành tên của huyện mới. Hồi cuối năm 2013 (đã điểm tin ở đây).

Vân Hồ có bản Hua Tạt, có bản Suối Lìn, có anh hùng lao động Bàn Văn Mình (người tham gia lập bản Suổi Lìn). Bây giờ, cái bản Suối Lìn heo hút ngày xưa chúng tôi du lãng đã trở thành huyện lị. Các cơ quan đầu não của huyện đóng bên con đường mờ sương và trơn tuột ngày trước.

Hua Tát ở huyện mới Vân Hồ phát triển du lịch cộng đồng

Tên đúng là Hua Tạt.

Chúng tôi đã du lãng ở vùng Hua Tạt lúc vẫn còn là huyện Mộc Châu (xem lại ở đây và ở đây). Hình như ảnh hưởng bởi Nguyễn Huy Thiệp, nên chúng tôi cứ quen gọi cho kêu là "Hua Tát" (trong Những ngọn gió Hua Tát).

Sau này, huyện Mộc Châu tách ra làm 2 phần: một phần vẫn là huyện Mộc Châu, một phần thì thành huyện Vân Hồ.

Vua bếp Táo Quân ở vùng miền núi (ghi chép của Xuân Bách)

Bạn Xuân Bách là người Nùng Inh ở Lạng Sơn.

Nhân ngày 23 tháng Chạp hôm nay (20/1/2017), bạn có biên nhanh mấy dòng về Táo Quân.

Lễ cấp sắc 12 đèn của người Dao (bài Bàn Tuấn Năng)

Một lễ cực kì tốn kém, hiện còn ít thấy.

Bài trên Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật số 382, tháng 4/2016.

Được biết tác giả là con cháu của nhà thơ dân tộc Dao là Bàn Tài Đoàn. Tiếc là không có ảnh.

Sơn La : Bản sương mù (địa bàn huyện ủy Vân Hồ) vừa bốc cháy

Đó là cái bản ở gần chỗ Nguyễn Huy Thiệp đã từng ở và dạy môn sử trong một thời gian dài.

Cũng là cái bản mà tôi đã du lãng nhiều năm về trước. Quê hương của người anh hùng lao động Bàn Văn Mình (xem lại ở đây hoặc ở đây).

Sau rồi, cái bản ấy trở thành trung tâm hành chính của Huyện Vân Hồ - một huyện mới được thành lập vào năm 2013. Huyện mới này thật ra là tách ra từ Huyện Mộc Châu.

Tin vừa nhận là trung tâm huyện ủy Vân Hồ bốc cháy.

Trước và trong ngày "4 trong 1" năm 2016

Một ngày thời tiết Hà Nội tương đối đẹp. Không quá nóng. Tuy có lúc có ít hạt mưa rắc xuống.

Ở nơi địa đầu tổ quốc, cách Hà Nội tới khoảng gần 400 cây số, thì đại khái như sau:

Hệ thống Tứ Phủ trong thực hành tín ngưỡng của tộc người Dao

Bài đã điểm tin ở đây (lúc đó còn đang trên đường du lãng, nên chỉ được nhìn ngang).

Bây giờ mới nhận bản in trên giấy.

Bài mới : Hệ thống Tứ Phủ (4 thế giới) trong thực hành tín ngưỡng của người Dao

Bài trên Tạp chí Văn hóa Dân gian số 1 năm 2016, từ trang 18 - 33.

Lễ hội qua năm của người Dao đỏ ở Hà Giang

Lễ hội Mặt Nhọ và tục xoay ngang quan tài ở Lạng Sơn (ảnh Bàn Tuấn Năng)

Hôm trước đã xem bài của cùng tác giả, ở đây.

Bây giờ thì xem ít ảnh.

Lễ hội Mặt Nhọ và tục xoay ngang quan tài ở Lạng Sơn (bài Bàn Tuấn Năng)

Tác là người Dao ở Cao Bằng.

Lễ hội có tên tiếng Tày là Ná Nhém (dịch từng từ là Mặt Nhọ). Khi tham gia lễ cần phải bôi mặt cho lem nhem, nên có tên như vậy.

Liếc xem lễ của người Dao vùng Ba Vì

Loạt ảnh dưới đây là của Đỗ Doãn Hoàng.

Đền thờ các tướng quân nhà Mạc ở vùng hồ Ba Bể (tỉnh Bắc Cạn)

Lần trước, do quá vội, lại vì việc khác, nên mình chỉ lướt qua. Chưa động tay vào được bất cứ thứ gì.

Ngôi đền có tên là An Mạ. Tương truyền đó là nhà thờ cũ của dòng họ Ma. Mà dòng họ này vốn là gốc Mạc (đã đổi từ Mạc sang Ma, để che dấu thân phận, lúc bị nhà Lê Trịnh truy đuổi). Các tướng quân họ Mạc đã chạy từ kinh thành Thăng Long về vùng này, và đã tuẫn tiết.

Đại khái thế. Mình chưa gặp được người họ Ma ở trên đó. Nên cũng chỉ nghe đồn thế. Chưa biết thực hư ra sao. Hẹn dịp du lãng Ba Bể dài dài thì mới ra được chút gì.

VTC đi tìm sự thật về Hoàng Bẩy : là tướng quân, hay là trùm buôn thuốc phiện ?

Về ông Hoàng Bảy đền Bảo Hà, thì có thể xem lại entry cũ ở đây hoặc ở đây. 

Giáng sinh ở bản người Mông khu thị trấn Phố Ràng

Về thị trấn Phố Ràng, hay cũng là gần với đền Bảo Hà, thì có thể đọc lại ở đây hay ở đây.

Khi đi du lãng ở bản người Mông này, bà con chỉ cái tủ to đùng, và bảo rằng: ngày xưa, thầy về mà bị động là vào luôn tủ ! Ấy là hồi lâu rồi. 

Cấp sắc người Dao (ở Mộc Châu, Sơn La)

Ghi chép từ góc nhìn báo chí. Những chi tiết quan trọng nhất của lễ này, thì với góc nhìn báo chí đã bị bỏ qua mất.

đường lên lớp học cũng là đường sang đền Bảo Hà, giờ này là đây

Ghi chép năm 2008 về hầu đồng ở đền Bảo Hà (bài Đỗ Đức)

Cái làng người Dao ở gần đền Bảo Hà ngày ấy, chính là nơi mà chúng tôi đã gặp lại anh Đỗ Đức (lúc đó hình như công tác tại Nxb Văn hóa Dân tộc), một nhóm đông đảo văn nghệ sĩ một số nơi cùng đến đó dự lễ hội, vào năm 1997. Gặp lại, bởi vì đã từng gặp anh chỗ này chỗ kia, thường là khi dự lễ lạt vùng cao. Anh lúc nào cũng có sẵn máy ảnh và máy quay, có lẽ thiện nghệ với chụp ảnh ghi hình. Chắc bây giờ vẫn thế (đành đoán thôi, vì đã quá lâu không có điều kiện "tác nghiệp" cùng nữa).

Tới thăm cung đường mà ông Bảy đền Bảo Hà bắt đúng 7 người

Hôm qua, đã ghi lại tin đồn.

Hôm nay, tới tận nơi để mục kích sở thị.

Tạm đưa một cái ảnh, do chính tôi vừa chụp, ở chính nơi chiếc xe xấu số đã lao xuống:

Chuyện vãn trên đường du lãng : Ông Bảy đền Bảo Hà bắt đúng 7 người

Đó là lời đồn đang thấy rộ lên ở khu vực mấy huyện nằm giáp ranh giữa hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái. Tôi chỉ ghi chép lại mà thôi.

Hôm trước, trên đường lữ du, chợt nhớ đến chuyện nhà văn/nhà thơ Thanh Tịnh bị Thánh Mẫu ở điện Hòn Chén phạt hồi cuối thập niên 1930.

Lúc ấy, cũng đã viết: "Phố Ràng được nối với đền Bảo Hà (thờ ông Bảy Bảo Hà) bằng một đoạn đường nhựa, nhưng hiện rất xấu, ổ gà ổ trâu có thể làm xe của bất cứ ai cũng bị mắc kẹt, trừ khi đó là loại dã chiến chuyên chạy đường rừng. Cũng may, xe mình chạy là loại có thể đi cả trên bờ ruộng".

Ảnh trong tư liệu dán cuối entry

Bây giờ, đang ở khu vực đền Bảo Hà, nghe chuyện người dân nói việc: mới đây, chỉ cách nay độ hai tháng, ông Bảy ở đền Bảo Hà vừa bắt 7 người. Đại khái họ kể rằng, có một đoàn con hương đệ tử hơn 40 người từ Hải Phòng tới đến Bảo Hà để dâng lễ, bằng xe hành hương hạng sang, giữa chừng quay lại (do đường từ Phố Ràng đến đền Bảo Hà xấu quá), và trên đường quay lại thì bị gặp nạn (xe lao xuống vực). Có 7 người đã tử nạn ngay tại chỗ.