Tên các xã ở Cao Bằng từ tháng 7/2025 : có "Thục Phán" và "Nùng Trí Cao", thấy "thiếu" vương triều Mạc nhưng "thừa" Nguyễn Huệ

Thú vị nhất, và vui với mình nhất là tên "Quảng Uyên" giữ được.

1. Quê nhà mình bây giờ là "xã Quảng Uyên". Đọc lại cho rõ: xã Quảng Uyên !

Cái tên "Quảng Uyên" đã có từ rất xa xưa, gắn mãi với định vị "châu Quảng Uyên". Mình viết mãi về "châu Quảng Uyên".

Đến thời hiện đại sau 1945 thì có khi là "huyện Quảng Uyên" rồi có khi thành "huyện Quảng Hòa" (sáp nhập "Quảng Uyên" vào "Phục Hòa"), lại trở lại "huyện Quảng Uyên". Từ tháng 7 năm 2025 thì bắt đầu "xã Quảng Uyên".

Trong lịch sử hơn ngàn năm qua của cái tên "Quảng Uyên", đây là lần đâu tiên có "xã Quảng Uyên".

Hoa hậu người vùng cao, thì cao mọi thứ : Lương Thùy Linh cựu nữ sinh chuyên Cao Bằng đăng quang

Lương Thùy Linh đang là sinh viên Ngoại thương Hà Nội.

Trước đó, là học sinh chuyên Toán của trường chuyên Cao Bằng. 

Nhiều trang xác nhận em là người Tày. Nếu đúng thế, thì lại làm nhớ đến hoa hậu Triệu Thị Hà - cũng là người Tày, xuất thân ở huyện Quảng Uyên (xem lại ở đây và ở đây).

Mới gần đây, tôi cũng có điều kiện trở về thăm lại trường chuyên Cao Bằng. Hôm đó, còn kết hợp với việc đi "quần thảo" về vấn đề Bà Hoàng (tương truyền là mẹ của Nùng Trí Cao). Không hiểu sao, với mình, các hoa hậu Cao Bằng, đều có liên quan gì đó đến nhà vua Nùng Trí Cao ! 

Hoa hậu vượt khó Niê : Em gái chăn bò người Ê-đê ở huyện Cư M'ga

Niê vừa đăng quang, làm mình nhớ lại lần đăng quang của cô gái người Nùng quê Quảng Uyên (Cao Bằng) của mình nhiều năm trước. Đó là em Triệu Thị Hà, mà nhà ở gần với miếu thổ công ngày xưa mình vẫn tới khảo sát - nay đã thành miếu lớn thờ Nùng Trí Cao (đã kể ở đây, và ở đây). Cũng mới tới khảo sát miếu thờ Nùng Trí Cao gần đây (ở đây và ở đây).

Niê là người ở huyện Cư M'ga, nơi mà rất nhiều năm trước chúng tôi đã du lãng nhiều lần để tìm dấu vết chàng Đăm San, rồi chàng Đăm Di. Hóa ra, nhà của Niê ở rất gần chỗ bãi tắm có tảng đá lớn mà người Ê-đê bây giờ vẫn còn kể đó là nơi hẹn hò của Đăm San.

Trên đường du lãng : Ở đâu đó, có thấy những ai đó

Vẫn đang trên đường.

Một tờ báo địa phương đã đưa video trên hệ thống truyền hình internet. 

Họ chắc phải biên tập, nên chậm với thời điểm ở đó vài ngày.

Thấm thoắt đã một năm qua đi : đền Nùng Trí Cao ở huyện Quảng Uyên

Năm ngoái, khoảng giờ này, huyện đã khánh thành đền mới (trùng tu và mở rộng) cho vị vua cũ ngày xưa Nùng Trí Cao.

Bẵng cái, đã 1 năm đi qua. 

Chỗ này là rất gần với nhà của hoa hậu Triệu Thị Hà. 

Cũng gần một quán nhỏ của chủ quán bị lòa mắt bẩm sinh nhưng vô cùng thông tuệ (một người rất hiếm thấy). Đó cũng là người chăm đi lễ đền cụ Nùng Trí Cao và kể dần dần, năm nay qua năm khác, cho tôi nghe những câu chuyện linh thiêng từ hơn 20 năm về trước.

Để anh đi trảy nước non Cao Bình

Đọc là Cao Bình, mà cũng đọc là Cao Bằng. Một chữ Hán có hai cách đọc âm.

Lịch sử Ủy ban Dân tộc Chính phủ

Tư liệu lấy về từ trang của Ủy ban. Trường Nùng Chí Cao (nhấn mạnh "Nùng Chí Cao") đã được mở ngay sau Cách mạng Tháng Tám.

Nùng Trí Cao và tác phẩm của James Anderson

Bài giới thiệu của báo Cao Bằng.

Kinh đô cũ của nhà Mạc thời Cao Bằng, hiện đang khai quật khảo cổ

Cả một khu dày đặc di tích. Hiện đang được khai quật khảo cổ. Hi vọng ra được những cổ vật đáng giá (chẳng hạn trống đồng la đồng, kiếm gươm, mộ cổ,...).

Đèo Mã Phục ở Cao Bằng

Thời Mạc cai trị Cao Bằng, người ta biết dùng voi trận. Quân Lê Trịnh sở dĩ mãi không thắng được Mạc, có lẽ, một phần nhờ vào cách đánh sử dụng voi trận này (đây là tôi phỏng đoán, chứ trước nay chưa ai nghĩ như vậy). Hai bên cầm cự nhau tới gần 1 thế kỉ (là khoảng thời gian còn dài hơn 65 năm cai trị ở Thăng Long của nhà Mạc).

Bà con Tày Nùng đang bận mải chuẩn bị Tết Rằm Tháng Bảy (2014, Cao Bằng)

Bà con gọi là "ăn tháng Bảy". Phát âm của tiếng Nùng khu vực Quảng Uyên là kin bưn Chất. Đây là cái tết lớn hàng năm ở vùng Tày Nùng - Việt Nam, và vùng Choang - Trung Quốc.

Chuyện vãn trên đường du lãng : Thành phố Mục Mã vẫn hừng nắng

Chúng tôi đang lấm lem bùn đất ở miền ngược Đông Bắc. Mưa tầm mưa tã cả mấy tuần nay suốt một dải Trùng Khánh - Hạ Lang - Phục Hòa - Quảng Uyên - Hòa An - Trà Lĩnh - Bảo Lạc.

Duy chỉ có kinh đô Mục Mã của vương triều Mạc thuở trước, bây giờ là thành phố Cao Bằng (mới nâng cấp từ thị xã lên được vài năm), là còn nhìn thấy mặt trời, đường đi lối lại còn thấy khô. 

Ảnh chụp tháng 3 năm 2014
(lúc khác, sẽ đưa ảnh chụp vào các năm 1996, 1997, 1998,
và đều ở cùng một địa điểm với năm 2014)