50 năm thống nhất đất nước (1975-2025), nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện : 24 (không có "đ/c Lâm" mà là "trung úy Phùng Bá Đam")

Trong ấn phẩm gần đây về Dinh Độc Lập trong ngày thống nhất đất nước, có gồm cả các sách của nhân chứng Nguyễn Hữu Thái, thì luôn có bức ảnh tại Đài Phát thanh Sài Gòn trưa ngày 30/4/1975 - bức ảnh nổi tiếng của nhà báo Kỳ Nhân là phóng viên của AP lúc đó.

50 năm sau khi Sài Gòn thất thủ: Hồi tưởng của Nayan Chanda

Bài lấy về từ website Viện Nghiên cứu Phát triển phương Đông.

50 năm thống nhất đất nước (1975-2025), nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện : 21 (danh sách nội các VNCH cuối cùng, 29 và 30/4/1975)

Danh sách nội các này đã được Giao Blog đưa lên blog từ năm 2015 (xem lại ở đây). Đưa lại ở đây, vì sẽ đề cập đến câu chuyện 16 tấn vàng ở kì tiếp.

1. 16 tấn vàng là câu chuyện hoàn toàn sự thực. Vàng thực. Người thực. Việc thực. Người thực sự coi số vàng ấy vào sau ngày 30/4/1975 (ngay ngày 1/5/1975) thì tôi đã trực tiếp làm việc nhiều lần - là chỗ người nhà nên tiện nói chuyện, tiện cho xem tài liệu gốc (đã kể trên Giao Blog hồi năm 2014 và 2015, ví dụ ở đây).

50 năm thống nhất đất nước (1975-2025), nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện : 20 (nguyên thượng tá Bùi Tín và cuộc hỏi cung được cho phép)

Ở bài trước (đánh số 19), tôi đã nói đến "12 giờ 12 phút" của nhà văn Nguyễn Trần Thiết. Đó là cách ghi nhớ của nhà văn nhà báo quân đội Nguyễn Trần Thiết về thời điểm ông và các đồng đội đến Dinh Độc Lập. Tức là, nhóm Nguyễn Trần Thiết đến cổng Dinh Độc Lập lúc 12 giờ 12 phút ngày 30/4/1975.

Có một vài lần, gặp người con trai của nhà văn, anh Đ. rất vui tính, tôi nói vui là: giả như nhìn đồng hồ mới chỉ là 12 giờ 10 phút, hoặc thậm chí đã chạy tới 12 giờ 19 phút, thì ông cụ nhà mình vẫn nhớ là "12 giờ 12 phút", tức lấy con số "song 12" cho dễ nhớ mà thôi ! Anh Đ. thì lí giải đơn giản: đại khái là "quá ngọ" và "song 12" thì đúng là cách ghi nhớ sao cho đặc biệt. 

50 năm thống nhất đất nước (1975-2025), nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện : 18 (con voi Dinh Độc Lập và diễn biến quá mau lẹ)

Cần xác định một tiêu chí như sau để làm việc tiếp với chủ đề các nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện. Tiêu chỉ được đặt ra để xử lí hiện thực của ngày hôm đó.

Hiện thực:

- Về không gian: Dinh Độc Lập quá lớn ! Cả khuôn viên (gồm trong Dinh và ngoài Dinh) là mênh mông. Nên tầm quan sát của một người, ở mức trực tiếp thấy, trực tiếp nghe, trực tiếp cầm lên, tức cái gì cũng trực tiếp, thì chỉ được một góc nhỏ mà thôi. Tôi gọi là "con voi Dinh Độc Lập". Con voi này, mỗi người miêu tả một kiểu, bởi chỉ thấy được mảng nhỏ mà mình biết trực tiếp mà thôi.

- Về thời gian: quá gấp gáp ! Các việc trọng đại lại rơi vào tầm trưa trưa kéo sang đầu giờ chiều, nên về tâm lí thì với người Việt là thời gian lẽ ra nghỉ ngơi.

- Về sự kiện và tốc độ sự kiện: quá nhanh và đồng thời đồng loạt các việc diễn ra cùng nhanh như nhau, tới hàng trăm chi tiết cùng xảy ra đồng loạt cùng ngày hôm đó. Với sức quan sát của một người thì thường quá tải hay bội thực !

50 năm thống nhất đất nước (1975-2025), nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện : 17 (lời kể 2004 của nguyên trung tá Bùi Văn Tùng)

Đây là lời kể được nguyên trung tá Bùi Văn Tùng viết và cho đăng trên báo Nhân Dân vào năm 2004. Đó cũng là năm mà nguyên tổng trưởng (bộ trưởng) Lý Quí Chung cho xuất bản hồi kí của mình (xem lại kì 16 của loạt bài). Vào năm 2024 đó, cả hai đều kể các diễn biến trong Dinh Độc Lập và tuyên bố đầu hàng của ông Dương Văn Minh.

Năm 2004, đại tá Bùi Văn Tùng vẫn còn khỏe mạnh và minh mẫn. Bản viết cho báo Nhân Dân ông ghi rõ chức vụ ở bên dưới là: Đại tá - Nguyên Trung tá, Chính ủy Lữ đoàn xe tăng 203.

50 năm thống nhất đất nước (1975-2025), nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện : 6 (đại tá Nguyễn Văn Tàu kể)

Đại tá Nguyễn Văn Tàu được quen gọi là Tư Cang.

Ông là đại tá tình báo.

Trước ngày 30/4/1975, ông Tư Cang góp công lớn trong việc địch vận để nhóm ông Dương Văn Minh quyết định đầu hàng vô điều kiện, tránh đổ máu. Cũng có nghĩa là ông Minh không quyết định tử thủ theo những phương án do các bên "không muốn đầu hàng" đưa ra.

50 năm thống nhất đất nước (1975-2025), nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện : 3 (tướng Nguyễn Hữu Hạnh cho thông tin về một người hoàn toàn khác)

Tướng Nguyễn Hữu Hạnh được bổ nhiệm vào ngày 29/4/1975 với chức danh "phụ tá Tổng Tham mưu trưởng".

1. Tổng Tham mưu trưởng được bổ nhiệm ngày 29/4/1975, không ai khác, chính là tướng Vĩnh Lộc - một tướng xuất thân hoàng tộc. Thú vị là tướng Vĩnh Lộc và gia đình đã đào tẩu bằng đường thủy vào buổi sáng ngày 30/4/1975.

2. Ở lại trong Dinh Độc Lập vào buổi sáng ngày 30/4/1975 có ông Dương Văn Minh (Tổng tư lệnh quân đội, Tổng thống vừa nhậm chức), ông Vũ Văn Mẫu (thủ tướng), ông Nguyễn Văn Huyền, ông Nguyễn Hữu Hạnh, ông Nguyễn Văn Diệp,....

50 năm thống nhất đất nước (1975-2025), nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện : 1 (nguyên đại úy Phạm Xuân Thệ)

Bài đăng ngày 22/4/2025 trên VNN, với tên nguyên là "Tướng Phạm Xuân Thệ kể lời đầu tiên nói với ông Dương Văn Minh ở dinh Độc Lập".

Giao Blog đưa bài của VNN về đầu tiên.

Các bài từ nơi khác sẽ bổ sung dán ở bên dưới như mọi khi.