50 năm sau khi Sài Gòn thất thủ: Hồi tưởng của Nayan Chanda

Bài lấy về từ website Viện Nghiên cứu Phát triển phương Đông.

50 năm thống nhất đất nước : Giá trị văn hóa quân sự Việt Nam tỏa sáng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975 (bài nhóm Nguyễn Văn Trường)

Có một tạp chí của quân đội mang tên Văn hóa quân sự.

Dưới là bài của nhóm tác giả Nguyễn Văn Trường bàn về "giá trị văn hóa quân sự Việt Nam" được tỏa sáng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh tháng 4 năm 1975.

50 năm thống nhất đất nước (1975-2025), nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện : 15 (nhìn lại 30 năm can thiệp của người Mĩ 1945-1975)

Trước khi tuyên bố bàn giao chính phủ (9h30 ngày 30/4/1975), rồi đến tuyên bố đầu hàng vô điều kiện (13h30 ngày 30/4/1975), tổng thống Dương Văn Minh đã tính toán làm sao để người Mĩ có thời gian tháo chạy thoát thân khỏi Sài Gòn trót lọt mà không còn cớ quay lại ăn vạ (quân đội Mĩ có thể can thiệp trở lại nếu công dân của họ bị kẹt lại Sài Gòn). Xem bức điện ông Minh gửi cho Đại sứ Mĩ tại Sài Gòn lúc đó, ghi rõ là "mật" và "hỏa tốc", ngày thì là 28/4/1975 (ngay trong ngày ông Minh lên nhận chức tổng thống).

Điều này cho thấy rõ thêm ý thức mạnh mẽ phải kết thúc chiến tranh (bàn giao, rồi đầu hàng quân giải phóng) càng sớm càng tốt, và tránh để Mĩ quay lại can thiệp, của tổng thống Dương Văn Minh, ở thời điểm các ngày 28-30/4/1975. Dĩ nhiên cần hiểu rõ thêm: từ "bàn giao chính phủ" (ngưng bắn) sang "đầu hàng" cũng cần có thời gian, và cũng là kết quả của nhiều vận động ngay thời điểm đó (công tác địch vận binh vận của lực lượng cách mạng, các ý kiến từ những nhân vật đặc biệt có ảnh hưởng lớn tới ông Minh - trong đó có Vũ Văn Mẫu một học giả danh tiếng của miền Nam lúc đó đã được ông Minh mời làm thủ tướng).

50 năm thống nhất đất nước (1975-2025), nhân vật của ngày 30/4/1975 kể chuyện : 12 (Chính ủy Chiến dịch Phạm Hùng và tuyên bố "phải đầu hàng vô điều kiện")

Sau khi tổng thống Dương Văn Minh phát đi tuyên bố bàn giao chính quyền vào lúc 9h30 qua làn sóng của Đài Phát thanh Sài Gòn (đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, gần Dinh Độc Lập, đọc lại ở đây), thì phía bên cách mạng, Chính ủy Chiến dịch Hồ Chí Minh Phạm Hùng đã cho phát đi lời tuyên bố "không bàn giao" mà chỉ "đầu hàng vô điều kiện".

Chính ủy Phạm Hùng đã cho phát đi lời tuyên bố như vậy, ngay sau khi có lời tuyên bố của tổng thống Dương Văn Minh.

Lời tuyên bố của chính ủy Phạm Hùng được phát đi qua làn sóng của Đài Phát thanh Giải phóng (lúc đó đã chiếm sóng được Đài Phát thanh Quán Tre của chính quyền Sài Gòn).

Quân đoàn 2 đang tiến vào Sài Gòn hướng đến Dinh Độc Lập đã nghe lời tuyên bố đó của chính ủy Phạm Hùng, qua hệ thống Đài Phát thanh Giải phóng.