Lăng tọa lạc tại xứ Cây Đa (hay xứ Cây Đa Bóng) của xã An Thái huyện Thiên Bản danh tiếng xưa kia.
1. Xã An Thái (thời Lê và đầu thời Nguyễn) sau này được đổi thành xã Tiên Hương. Xã Tiên Hương sau này hợp nhất với các xã khác ở bên cạnh để thành xã Kim Thái ngày nay, nên "xã Tiên Hương" xưa trở thành "thôn Tiên Hương" ngày nay.
Lăng cũ xây gạch (trước năm 1938), qua ảnh và miêu tả của văn nhân, cũng đã thấy có qui mô. Ví dụ, có thể đọc miêu tả của các văn nhân như Kiều Oánh Mậu (viết năm 1910 khi ông tới thăm xã Tiên Hương), hay nhóm các nhà báo nhà khảo cứu danh tiếng là Thiện Đình và Trần Duy Vôn của Nam Định thời đầu 1930s.
Đại khái, những cái này, tôi đã viết nhiều năm về trước.
 |
| Lăng Mẫu Liễu Hạnh đầu năm 2025 |
2. Lăng đá được người từ kinh thành Huế ra kiến thiết vào cuối thập niên 1930 (khánh thành năm 1938) là việc đã biết rộng rãi. Đá được lấy về từ Thanh Hóa. Đến ngày nay, sau gần 90 năm, vượt qua bao binh hỏa chiến tranh và phong hóa của thời gian, tòa lăng đá nguy nga tráng lệ ấy vẫn nằm bình dị tại xứ Cây Đá Bóng xưa của quê hương Thánh Mẫu.
3. Năm 1975, quần thể Phủ Giầy được xếp hạng di tích. Như bằng công nhận ghi năm 1989 ở dưới đây (đang được treo tại các đền phủ của Phủ Giầy Nam Định), các di tích được xếp hạng gồm có:
- Phủ Tiên Hương,
- Phủ Vân Cát,
- Lăng Liễu Hạnh,
- và các di tích có liên quan.
 |
| "Lăng Liễu Hạnh" trên bằng công nhận di tích năm 1989 |
Lúc bấy giờ, vẫn là tỉnh Hà Nam Ninh.
4. Hãy chú ý đến chữ "Lăng Liễu Hạnh" trên bằng công nhận di tích.
Vào đầu thế kỉ XXI, dòng họ Trần Lê và địa phương đã kiến nghị lên Bộ Văn hóa (viết tắt) đổi chữ "Lăng Liễu Hạnh" thành "Lăng Mẫu Liễu Hạnh" cho đúng với lịch sử và tín ngưỡng.
Sau một thời gian xác nhận các nguồn tư liệu lịch sử, căn cứ theo Luật Di sản văn hóa, cơ quan của Bộ Văn hóa đã thống nhất đổi tên "Lăng Liễu Hạnh" thành "Lăng Mẫu Liễu Hạnh".
5. Bây giờ, khi đến thăm, chúng ta có thể thấy bằng công nhận/xếp hạng mới được Bộ Văn hóa cấp năm 2021 đang được treo tại các đền phủ thuộc quần thể Phủ Giầy. Trên bằng công nhận ghi rõ:
- Phủ Tiên Hương,
- Phủ Vân Cát,
- Lăng Mẫu Liễu Hạnh.
(không còn dòng "các di tích liên quan" như trước nữa).
 |
| "Lăng Mẫu Liễu Hạnh" trên bằng xếp hạng di tích năm 2021 |
Bây giờ là tỉnh Nam Định.
Bằng công nhận mới (năm 2021) rõ ràng đã thay đổi tên di tích cho đúng với lịch sử và tín ngưỡng.
Hình ảnh Lăng Mẫu Liễu Hạnh vào đầu năm 2025, chủ nhân Giao Blog cầm máy.
Tháng 1 năm 2025,
Giao Blog
---
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.