Lời dẫn: Bài ở dưới đây của ông Cao Huy Thuần đã đăng trên tạp chí Thời đại mới số 19 (tháng 7/2010). Sau đó, thấy một số báo chí trong nước đăng tải lại dưới dạng rút gọn.
Thực chất, bài nên đề tác giả là Maruyama và mở ngoặc ghi "Cao Huy Thuần giới thiệu" hay "tổng thuật" qua bản dịch tiếng Pháp. Có một vài chỗ cần kiến thức sâu về Nho giáo và Nhật Bản, thì bác Cao Huy Thuần do không rõ nên đành viết theo ý hiểu riêng của mình.