Trước ngày khai hạ (mùng Bảy tháng Giêng), người ở vùng Sơn Nam và lân cận thường nhắc nhau về ngày Chợ Thánh hay Chợ Tiên ở Phủ Giầy Nam Định.
Chợ Thánh họp từ đêm mùng Bảy đến hết ngày mùng Tám tháng Giêng hàng năm.
Chợ Thánh, Chợ Tiên, Chợ Phủ, Chợ Phủ Giầy, là những cái tên quen thuộc bao đời, thấy ghi nhiều trên báo chí ngày xưa hồi cuối thế kỉ 19 và đầu thế kỉ 20. Nay ta quen gọi là "Chợ Viềng".
Bây giờ, thử đọc lại một bài báo ngắn - báo Hà Thành ngọ báo (báo buổi trưa Hà Thành) phát hành vào ngày 12 tháng 2 năm 1932.
Người xưa chắc muốn Hà Thành có đủ bộ, gồm báo buổi sớm (tảo báo), báo buổi trưa (ngọ báo) và báo buổi chiều (vãn báo). Nhưng tựa như mới ra được báo buổi trưa thôi.
1932. Tức gần 100 năm trước (1932-2025).
Theo nội dung bài báo của tháng 2 năm 1932, chúng ta biết các điểm sau.
1. Tên bài báo là "Hội Phủ Giầy", có lẽ tác giả xem đây là một ngày hội ở Phủ Giầy, theo nghĩa rộng rãi của "hội". Nghĩa hẹp của "Hội Phủ Giầy" ngày trước là chỉ hội tháng Ba ở Phủ Giầy.
Có lẽ bởi dùng theo nghĩa rộng, nên tác giả gọi là "họp hội" thay cho "họp chợ".
2. Chợ/hội Phủ Giầy được mở vào "ngày mồng Tám tháng Giêng ta". Kể ra, đã ghi là "tháng Giêng" thì không cần ghi thêm chữ "ta" nữa, vì "tháng Giêng" vốn là gắn với lịch ta (nông lịch, lịch âm) rồi. Thêm chữ "ta" có lẽ là thói quen của lối hành văn hồi đầu thế kỉ 20.
Năm 1932, ngày họp hội/chợ Phủ Giầy nhằm đúng Chủ Nhật ngày 13 tháng 2.
3. Chợ/hội Phủ Giầy được mở ở khu vực chính là "làng Tiên Hương, cách tỉnh Nam Định 12 cây số".
Làng Tiên Hương vào năm 1932 là "xã Tiên Hương" (thuộc vào tổng Đồng Đội, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định).
Ngôi Phủ Giầy tọa lạc tại làng/xã Tiên Hương ấy.
Chợ Phủ Giầy mở ra vào mùng Tám tháng Giêng tại khu vực ngôi Phủ của làng/xã ấy.
4. Tác giả ghi rõ "Phủ Giầy là một cái chợ to ở Bắc Kì, hầu hết người tứ xứ đều đến mua ban tấp nập".
Phải chăng ý của tác giả là "chợ Phủ Giầy là một cái chợ to ở Bắc Kì", hoặc cũng có thể là "vào ngày họp chợ, Phủ Giầy biến thành một cái chợ to ở Bắc Kì".
Hôm nay, ngày 3 tháng 2 năm 2025, đang là mùng Sáu tháng Giêng. Ngày làm việc đầu tiên trên toàn quốc.
Sau gần 100 năm, chúng ta không quên nhắc nhau: ngày mai là ngày Chợ Thánh ở Phủ Giầy Nam Định !
Tháng 2 năm 2025,
Giao Blog
..
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.