Về đền Bà chúa Cột Cờ ở thành phố Thái Nguyên - cảm nhận của Đoàn Đức Phương

Hồi còn là sinh viên Khoa Ngữ Văn - Đại học Tổng hợp Hà Nội, một ông thầy của chúng tôi tên là Đoàn Đức Phương. Ông dạy chúng tôi mảng văn học Việt Nam hiện đại và lí luận văn học.

Còn bây giờ, cũng tên Đoàn Đức Phương, hoàn toàn trùng khít về tên, nhưng là người khác. Về các trường hợp trùng tên kì lạ ở Việt Nam, trên Giao Blog có thể đọc ở đây hay ở đây (đó là các trường hợp Nguyễn Đức Nhuận, Trần Thị Vinh, Nguyễn Thế Kỷ, Nguyễn Minh Đức, Hoàng Hữu Phước).

Bạn Đoàn Đức Phương hiện làm việc tại công an Thái Nguyên, mấy năm trước thì có hoàn thành luận văn học vị Tôn giáo học về người Mông theo Tin lành. Đại khái như sau.

Có thể xem biên mục trong Thư viện Quốc gia Việt Nam, ở đây

Luận văn học vị này sau đã được Phương xuất bản thành sách (ở nxb Công an Nhân dân), như sau:

1. Gần đây, trong chuyến du lãng Thái Nguyên, may gặp được bạn Phương, rồi rất vui được bạn đưa đến thăm viếng Đền Cột Cờ. Đây là lần đầu tiên tôi đến khảo sát Đền Cột Cờ (xem thêm ở đây).

2. Sau buổi cùng nhau đi đến Đền Cột Cờ, bạn Phương cảm động viết một bài văn tưởng niệm Bà chúa của ngôi đền. Toàn văn bài đó xem ở bên dưới.

Tác giả Đoàn Đức Phương đứng trước cổng đền Cột Cờ ở Thái Nguyên
(ảnh nhận từ tác giả)

3. Soạn xong bài văn, bạn Phương còn làm video, mà người đọc trong video chính là tác giả.

Tháng 10 năm 2022,

Giao Blog

---

Bài văn về Bà chúa Cột Cờ của Đoàn Đức Phương

(theo đúng bản word mà Giao Blog nhận từ tác giả)

"

TẾ BÀ CHÚA BẢN TỈNH, ĐỀN CỘT CỜ, TỔ DÂN PHỐ SỐ 3, PHƯỜNG TRƯNG VƯƠNG, THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

 

TS. Đoàn Đức Phương

Đây, Cột cờ linh thiêng!

Đây, thâm trầm cõi riêng thờ phụng.

Ngoài cổng đền, tổ 3, phố Cột cờ, Phường Trưng Vương, thành phố Thái Nguyên,

Trung tâm, phồn hoa chợ Thái,

Người người, vào ra tấp nập,

Thế giới thiêng trong đền, uy nghi, trầm mặc,

Hương thơm, ngan ngát tỏa bay,

Tri ân công đức Quan bà.

Vị nữ quan đầu tỉnh, đầu tiên của đất Thái Nguyên,

Được Nhân dân dựng đền miếu tôn thờ, sùng kính.

Gọi tên,

Bà chúa Bản tỉnh.

                 ***

Nơi đây!

Trải mấy trăm năm,

Thăng trầm, dấu tích,

Thời kỳ Cao Bằng, vang tiếng Vương triều Nhà Mạc.

Năm, một nghìn năm trăm chín mươi hai.

Nữ tướng cầm quân từ Hà Nội, lên phương Bắc, trấn giữ “Thủ đô gió ngàn”.

Cả một vùng núi rừng rộng lớn, Thái Nguyên.

Nữ tướng chiêu binh, xây thành đắp lũy,

Trải bao năm tháng binh, tướng, Nhân dân một lòng, chống quân xâm lược.

Tạo lập thành đất,

Kiến trúc gạch vồ xây cao 9 thước,

Mặt tường thành, rộng 3 trượng,

Ngoài thành, hào sâu 4 thước,

Chu vi cả thành 345 trượng,

Đắp ụ đất cao, dựng cột, cắm cờ.

Bà chúa bản tỉnh, ban ngày rèn dũa luyện quân.

Chiều chiều, hướng dẫn Nhân dân quanh vùng chăn nuôi, trồng trọt.

Danh bà, thơm nức tiếng!

Nhân dân, vùng núi hoang vu quen trồng trọt, chăn thả tự nhiên,

Đã có nếp làm lụng, chuyên cần.

Quân tướng, Nhân dân một lòng xây dựng Thái Nguyên.

Dày công tích lũy.

Cả một vùng đất rộng, người thưa, từ ấy có nghề.

                 ***

Nhà Mạc rút đi rồi,

Nhân dân Thái Nguyên tưởng nhớ công ơn,

Đắp ngôi đền đất nhỏ.

Lợp tranh, tre, lứa, lá.

Sớm tối đèn hương, khói nhang tưởng nhớ Quan bà.

Vị quan đầu tỉnh, đầu tiên của đất Thái Nguyên.

Nữ Quan đầu tiên thời Nhà Mạc.

Cùng với nữ tiến sĩ đầu tiên, duy nhất qua các thời kỳ Việt Nam phong kiến.

Bà chúa sao sa - tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ.

Vang tiếng Nhà Mạc tư tưởng nam, nữ bình đẳng, phân quyền.

Trải ngót trăm năm tồn tại, Vương triều Nhà Mạc ghi dấu ấn đột phá, cách tân.

Trong thế giặc ngoài, thù trong, rình rập.

Nhà Mạc đã có chính sách cải cách hợp lý,

Ổn định tình hình,

Chấn hưng đất nước,

Thực sự không phân chia, đẳng cấp,

Thực sự không phân biệt, giới tính,

Thực sự coi trọng phát triển văn hóa, giáo dục.

Thực sự thi tuyển cởi mở, công bằng.

Thực sự coi khoa cử là cái nôi, tuyển chọn hiền tài.

Thu hút các cựu thần triều đại trước, vì nước nhà, giúp công, giúp sức.

Cắt cử tướng tài trấn giữ bình yên,

Yên bình biên cương Tổ quốc.

Tiếng thơm trong lòng Nhân dân,

Từ ấy, lưu truyền.

                 ***

Than ôi!

Thế cuộc xoay vần,

Lịch sử, biến thiên,

Thăng trầm, thời cuộc.

Vương triều tồn tại ngót trăm năm, trải 5 đời vua, rồi đi vào lịch sử.

Nhưng vẫn còn đây,

Đền miếu thiêng, thành quách!

Nhưng vẫn còn đây,

Dấu tích một Vương triều!

Nhưng vẫn còn đây,

Ký ức Nhân dân!

Tấm lòng rộng rãi, khoan dung các vua, quan Nhà Mạc.

Mong muốn củng cố, dựng xây một nước nhà, độc lập.

Đổi mới, cách tân, tôn trọng nữ quyền.

Chăm lo cho đời sống Nhân dân.

Hiện thân ở Thái Nguyên:

Bà chúa bản tỉnh.

                 ***

Triều Mạc đã phòng thủ, xây dựng tường thành nhiều nơi trên đất Việt.

Ở các tỉnh như: Tuyên Quang, Lạng Sơn, Bắc Giang, thành phố Vĩnh Yên…

Nhưng, chỉ có duy nhất, thành Nhà Mạc ở Thái Nguyên.

Có Bà chúa bản tỉnh, cắm cờ rèn lính, dạy dân làm ăn,

Vang danh lịch sử!

Dấu tích xưa, tổ dân phố số 3, đền Cột cờ.

Phường Trưng Vương, Thái Nguyên, thành phố.

Nơi đây,

Vang tiếng một thời nữ quan:

Bà chúa bản tỉnh.

Trấn giữ bình yên,

Yên bình Thái Nguyên,

Một cõi, một trời.

                 ***

Dấu tích xưa,

Đền Cột cờ.

Nhân dân Thái Nguyên,

Ghi ơn công đức nữ quan.

Bà chúa Bản tỉnh, trấn giữ bình yên Thái Nguyên thời Nhà Mạc.

Đã tạo lập phồn vinh, cho mảnh đất này.

Để người dân Thái Nguyên hôm nay,

Kính cẩn tôn thờ,

Tri ân công đức người xưa.

Mãi mãi,

Ngàn năm,

Công đức!

    TN. 20.10.2022

"

---

BỔ SUNG

..

Năm 2015

Di Tích Lịnh Sử Đền Cột Cờ 3

12 lượt xem 

12 thg 1, 2015

Lễ đón nhận xếp hạng di tích cấp tỉnh Di Tích Lịnh Sử Đền Cột Cờ ngày 24 tháng 8 năm Giáp Ngọ 2014

https://www.youtube.com/watch?v=tVyvyODlO4I

..

Năm 2011

Hầu Thánh Tại Đền Mẫu Cột Cờ Phường Trưng Vương TP Thái Nguyên

1.163 lượt xem 

12 thg 11, 2011

https://www.youtube.com/watch?v=ffz8bqwrwHw

..