Bài thơ được xuất bản lần đầu năm 1958, đúng 60 năm trước, trên tạp chí Bách Khoa. Lúc đó, Bách Khoa mới chạy được một thời gian, chưa được tiếng tăm là mấy, khác với các thập niên kế tiếp.
Tôi giật mình khi phát hiện ra bài thơ. Hoặc là, gần đây mới ngạc nhiên về một bài thơ như vậy đã được viết ra từ 60 năm trước, ở Tokyo. Chứ những năm đọc Bách Khoa dưới tầng hầm thư viện của trường ngày xưa, thì có thể do khác mối quan tâm, nên tôi chưa thấy bài ấy của Mạc Ly Châu. Dưới tầng hầm thư viện trường tôi, Bách Khoa có trọn bộ. Lướt mắt qua rồi, nhưng chưa từng đọng lại.
Mà đó là thơ của Mạc Ly Châu gửi tặng Phan Lạc Tuyên.
Sau hơn nửa thế kỉ, đọc Mạc Ly Châu, mới thực sự nhận ra đó là một bài thơ hay viết về Tokyo. Mấy ai, người Việt mình, ở thời khắc ấy, nhìn thấy, cảm thấy một Tokyo đáng thương đến nhường ấy.
Bấy giờ, cụ Cường Để đã tạ thế được tới sáu bảy năm rồi. Mộ của Trần Đông Phong chắc đã được bà Ando qui tập về Tokyo. Đặng Văn Ngữ và Lương Định Của đã về giúp nước nhiều năm. Không rõ nhóm Trần Đức Thanh Phong còn ở kinh, hay đã đi đâu.
Toàn bài như sau:
"
Đêm Tokyo
Mến gửi Phan Lạc Tuyên
ĐÊM Tokyo mùa trăng chưa về
Màu sắc chen nhau tập trung đê mê
Chang chói, nghẹn ngào Đông Á
Ôi kinh kỳ, máu đỏ ngập tràn mộng tàn khuya.
Ôi kinh kỳ, máu đỏ ngập tràn mộng tàn khuya.
Ngõ lạnh thoáng bóng kymono cổ kính
Lang thang hồn xưa vô định
Nghiêng má anh đào, rung môi cười
Từng dãy nhà cao chót vót
Từng đáy hầm sâu, sắt nghiến rạn tròng ngươi
Đường về Tachikawa heo hút
Hồ vây Hoàng Thành nhốt kín mây trời
Tchinzuku đàng điếm
Gái Gheisa lả lơi
Trà thất không còn thơm gió
Lang thang hồn xưa vô định
Nghiêng má anh đào, rung môi cười
Từng dãy nhà cao chót vót
Từng đáy hầm sâu, sắt nghiến rạn tròng ngươi
Đường về Tachikawa heo hút
Hồ vây Hoàng Thành nhốt kín mây trời
Tchinzuku đàng điếm
Gái Gheisa lả lơi
Trà thất không còn thơm gió
U uất một Tokyo không trăng, lấp lánh hàng mi lệ nhỏ
Thương Tokyo kiếm bén ngàn xưa lay động hoàng hôn
Thương Tokyo còn mãi trầm hương nghi ngút
Lối mòn ngoại ô heo hút
Trùng dương nhàu nát tâm tư
Muôn đợi loạn triều thời đại
Vò xé, Tokyo đã chết tự bao giờ!
Gió bụi thời gian biến cải
Chỉ còn đây suối mắt huyền nhung giữa vũng đèn đêm quằn quại…
Tokyo, 9-57
MẠC LY CHÂU
"
Tháng 9 năm 1957.
Tác giả đi lang thang đâu đó ở khu Tachikawa. Ngược về 60 năm trước. Một Tokyo ngoại ô lầm lụi và quằn quại dưới con mắt của một anh bạn Việt Nam chắc chưa già nhưng cũng không còn quá trẻ tuổi.
---
"
BÁCH KHOA | SỐ 28 [1-3-1958 | 90 trang] giá: 10$
MỤC LỤC
Vương Hòa Đức | Thị trường tổ hợp Âu châu | 1-9
Hoàng Minh Tuynh | Chế độ dân chủ cổ điển: Hiệp Chúng Quốc Mỹ Châu [V] | 10-14
Tiểu Dân | Hai vấn đề quan yếu của thế giới năm 1958 [II] | 15-19
Bách-Khoa | Cần tin ở “đức” mình trước đã | 19
Quảng cáo | 20
Nguiễn Ngu Í | Nguyễn Huệ (1752-1792) hay là giấc mộng chưa thành | 21-30
Nguyễn Văn Xung | Một nhận định về văn học Việt Nam thế kỷ XIX: có nên truy phong là một “Đại thế kỷ”? | 31-33
Quảng cáo | 34
Phạm Hoàng Hộ | Nguồn gốc loài người [III] | 35-41
Bách-Khoa | Người thật “cương quyết” | 41
Vũ Quỳnh Bang | Xuân ý (thơ) | 42
Phạm Đình Tân | Gửi Thi sĩ Á-Nam Trần Tuấn Khải (thơ) | 43
Quảng cáo | 44
Vi Huyền Đắc (thuật) | Cậu tôi | 45-53
Quảng cáo | 54
Mạc Ly Châu | Đêm Tokyo (thơ) | 55
Quảng cáo | 56
Võ Phiến | Về một xóm quê | 57-66
Bách-Khoa | “Trung thứ” trong đạo của Khổng Tử | 66
Quảng cáo | 67
Yã-Hạc Nguyễn Văn Trung (dịch) | Tiết Phụ Ngâm (thơ) \ Trương Tịch | 68-69
Quảng cáo | 70
Hư Chu (tỉnh dịch) | Trung Hoa tình sử: Ngô Nữ | 71-73
Quảng cáo | 74-76
Vi Huyền Đắc (dịch) | Khói lửa Kinh thành [X] (truyện dài) \ Lâm Ngữ Đường | 77-80
Quảng cáo | 81-90
http://sachxua.net/forum/bao-tap-chi-van-hoc-mien-nam-giai-doan-1954-1975/tap-chi-bach-khoa-(1957-1975)/120/
"
---
BỔ SUNG
Theo xác nhận của cụ Thế Phong - một người cùng thời của Mạc Ly Châu - thì tác giả Mạc Ly Châu chính là: Phạm Đức Lợi 1932 - 1974. Như vậy, khi viết bài Đêm Tokyo năm 1957 (đăng trên Bách Khoa năm 1958), Mạc Ly Châu khoảng 25 - 26 tuổi.
Tháng 3 năm 2018
Giao Blog
---
"
BÁCH KHOA | SỐ 28 [1-3-1958 | 90 trang] giá: 10$
MỤC LỤC
Vương Hòa Đức | Thị trường tổ hợp Âu châu | 1-9
Hoàng Minh Tuynh | Chế độ dân chủ cổ điển: Hiệp Chúng Quốc Mỹ Châu [V] | 10-14
Tiểu Dân | Hai vấn đề quan yếu của thế giới năm 1958 [II] | 15-19
Bách-Khoa | Cần tin ở “đức” mình trước đã | 19
Quảng cáo | 20
Nguiễn Ngu Í | Nguyễn Huệ (1752-1792) hay là giấc mộng chưa thành | 21-30
Nguyễn Văn Xung | Một nhận định về văn học Việt Nam thế kỷ XIX: có nên truy phong là một “Đại thế kỷ”? | 31-33
Quảng cáo | 34
Phạm Hoàng Hộ | Nguồn gốc loài người [III] | 35-41
Bách-Khoa | Người thật “cương quyết” | 41
Vũ Quỳnh Bang | Xuân ý (thơ) | 42
Phạm Đình Tân | Gửi Thi sĩ Á-Nam Trần Tuấn Khải (thơ) | 43
Quảng cáo | 44
Vi Huyền Đắc (thuật) | Cậu tôi | 45-53
Quảng cáo | 54
Mạc Ly Châu | Đêm Tokyo (thơ) | 55
Quảng cáo | 56
Võ Phiến | Về một xóm quê | 57-66
Bách-Khoa | “Trung thứ” trong đạo của Khổng Tử | 66
Quảng cáo | 67
Yã-Hạc Nguyễn Văn Trung (dịch) | Tiết Phụ Ngâm (thơ) \ Trương Tịch | 68-69
Quảng cáo | 70
Hư Chu (tỉnh dịch) | Trung Hoa tình sử: Ngô Nữ | 71-73
Quảng cáo | 74-76
Vi Huyền Đắc (dịch) | Khói lửa Kinh thành [X] (truyện dài) \ Lâm Ngữ Đường | 77-80
Quảng cáo | 81-90
http://sachxua.net/forum/bao-tap-chi-van-hoc-mien-nam-giai-doan-1954-1975/tap-chi-bach-khoa-(1957-1975)/120/
"
---
BỔ SUNG
Theo xác nhận của cụ Thế Phong - một người cùng thời của Mạc Ly Châu - thì tác giả Mạc Ly Châu chính là: Phạm Đức Lợi 1932 - 1974. Như vậy, khi viết bài Đêm Tokyo năm 1957 (đăng trên Bách Khoa năm 1958), Mạc Ly Châu khoảng 25 - 26 tuổi.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.