Văn nghệ Thứ Bảy : Hội Phủ Giầy mùng 3 tháng 3 (một đoạn thơ in năm 1910 của Kiều Oánh Mậu)

Đã bắt đầu bước vào không khí Hội Phủ Giầy, tức Đại Hội Tiên Hương (hội lớn làng tiên). Mấy hôm trước, một đệ tử đã dâng tặng Phủ Tiên Hương một đỉnh phượng cỡ lớn. Trọng lượng của đỉnh tới 17 tấn và cao 8 m, phải sử dụng phương tiện vận chuyển và bốc dỡ hạng nặng khi chuyển tới Phủ.

Đỉnh phượng vừa dâng, tháng 4/2018

Đó là không khí của năm 2018 (chương trình tổng thể ở đây). Mà hôm nay đã là 29 tháng 2 âm rồi. Như là nhân duyên, buổi tối hôm nay, một trang thanh niên từ phương xa mang tới một tập tư liệu về Thánh Mẫu ở mạn Hà Tây (cũ) và Thanh Hóa. Cuộc gặp được bắt đầu từ thuật ngữ "hệ thần Liễu Hạnh" mà mình mới đưa ra (xem lại ở đây).

Ngược thời gian khoảng hơn 100 năm trước, thì vào năm 1910 (năm Mậu Tuất triều vua Duy Tân), cụ trí thức khoa bảng Kiều Oánh Mậu đã viết và cho in một đoạn thơ như sau miêu tả về Hội Phủ Giầy của thời kì đó.

Cụ viết những dòng thơ tiếng Việt thể lục bát ấy khi đã cất công về dự hội Phủ Giầy. Mà ngày xưa, người ta không gọi là "lễ hội", chỉ gọi "hội" mà thôi. Một thời học giới tranh luận mãi về các chữ "lễ hội" và "hội lễ". Rồi một cụ thấy căng quá, liền đưa kiến nghị khá là ba phải rằng: thôi, chúng ta dùng chữ "le hoi" kiểu không có dấu như Tây viết, để hòa giải, mà khỏi tranh luận nữa.

Rõ là "hội Phủ Giầy" mà không cần là "lễ hội Phủ Giầy".

Nguyên bản (bản in mộc bản; trích từ cuốn Tiên phả dịch lục):

Thơ viết và in khắc gỗ năm 1910, của Kiều Oánh Mậu

Bản phiên âm chữ Nôm của Giao Blog:

"
Đoạn thứ 23 -Tiên Hương  đại hội

Tháng ba ngày tới mùng ba,
Tiên Hương hội mở lại là vẻ hay.
Trống chuông đàn địch đêm ngày,
Nhạc trời gần đó, tai người xa đâu.
Mấy làng kéo chữ đua nhau,
Đã lời "Vạn tuế" lại câu "Thái bình".
Đời Lê tự thuở hiển linh,
Lệ hằng giữ lấy chớ khinh là thường.
Nghĩa trong vi hiển ai tường,
Bắc Kỳ đã khắp, mỗi làng khói hương.

"

Tháng 4, năm 2018

Giao Blog