Cập nhật Văn Nghệ 2025 : sau khi "Hưng Yên bay lên" thì đã đến ngay "Tổ quốc bay lên"
"Hưng Yên bay lên" và một loạt tỉnh thành bay lên (Nghệ An bay lên, Đồ Sơn bay lên,...) là chùm ý tưởng BAY LÊN của nữ thi sĩ Vi Thùy Linh, được biết đến rộng rãi trên không gian mạng hồi tháng 1 năm 2025. Xem lại trên Giao Blogở đây.
Bây giờ, sang tháng 2 năm 2025, thì Hội Nhà văn cũng bay lên cùng, tức là sự kiện Hội Nhà văn (đương kim Chủ tịch Nguyễn Quang Thiều) sẽ tổ chức ngày Thơ Việt Nam năm 2025 tại Hoa Lư với chủ đề "Tổ quốc bay lên".
Đưa hai cái ảnh đại diện đầu tiên cho chuỗi sự kiện "Tổ quốc bay lên" gắn với Hội Nhà văn Việt Nam.
Dưới đây là cập nhật và bổ sung được dán dần lên như mọi khi.
Mấy hôm nay, nhiều trang Phây rôm rả về hiện tượng “BAY LÊN” của nhiều địa phương, tổ chức: nào Hưng Yên, Đồ Sơn, nào Nghệ An, Tổ quốc … Tự nhiên mình thấy "kém miếng khó chịu", nên làm bài thơ “TỚ BAY LÊN” này. Thơ tớ là thơ của thằng thỉnh thoảng hứng lên thì làm và chỉ để tự thưởng thôi, đương nhiên là dở rồi, không thể sánh với tác giả viết “các địa phương bay lên” được, dù đã cố gắng bắt chước! Cộng đồng có chê, phê thì cũng chịu thôi.
********
Tớ sinh ra ở một làng quê nghèo
Có sông Đáy chảy chậm qua Phủ Quốc (1)
Quý Tỵ ấy (2), 72 năm về trước
Tớ chào đời, như bao trẻ sinh ra
Hai năm sau (3), nhà tớ gặp can qua
Bọn đội về, thu không còn hạt thóc
Nhà tớ lâm cảnh cơ hàn, cực nhọc
Chưa từng trải qua, hứng chịu bao giờ
Bởi thế nên, tớ ốm liệt, xương trơ
Lưỡi hái tử thần giăng chờ trước mặt
Nhưng sức sống vẫn tụ dồn mạnh nhất
Nên tớ vẫn BAY LÊN, thoát lưỡi hái tử thần
Chẳng ngờ đâu sau đó 2 năm (4)
Thần chết lại giăng lưới vây lần nữa
Cha mẹ bán cả ruộng vườn chạy chữa,
Tớ vẫn ốm đau, quặt quẹo, tưởng lìa đời
Nhưng sự sống vốn có của con người
Cứ bừng lên và BAY LÊN trong tớ
Dẫu so lũ trẻ đồng trang trong xóm ngõ
Tớ thấp bé, nhẹ cân, đúng biệt hiệu “Cu Còi”
Nhưng sức BAY LÊN, tớ chẳng chịu kém người
Suốt mấy năm, dặm dài cấp Một
Năm 63 (5), nơi quê cũ ngạt ngột
Đói kéo dài, cảnh hợp tác xác xơ
Mẹ tớ ra quyết định, đúng đến tận giờ
Chuyển gia đình lên quê hương mới
Trong gian truân ở chốn quê miền núi
Tớ BAY LÊN trong nhịp sống hòa bình
Nhưng 65 (6), thằng Mỹ nổ chiến tranh
Đời đi học, tớ càng thêm gian khổ
Trường xa nhà, gắn cảnh đời ở trọ
Bốn năm trời, không kể xiết gian truân
Tớ vẫn BAY LÊN với sức sống mùa Xuân
71 ấy (7), hết chương trình 10 năm học
Nhưng đời tớ lại một phen khó nhọc
Trục trặc sức khỏe, giấy tờ, nên chẳng được học lên
Trở về quê, phải từng bước làm quen
Việc nhà nông, cày bừa, gồng gánh,
Phức tạp nông thôn, trăm điều, trăm cảnh
Gian khó càng không cản tớ BAY LÊN
Hai năm sau, tớ vững móng, chắc nền
Sức vóc tràn căng, thêm đủ đầy kinh tế
BAY KHỎI lũy tre làng, tớ bừng bừng khí thế
Cuối 73 (
đón nhận tin vui
Đỗ đại học điểm cao, diện đi học nước người
Tớ thấy rực một phương trời chói lọi
Thấy hào quang toàn màu hồng tươi rói
Thấy khí thế BAY LÊN chưa từng có bao giờ!
Nhưng cuộc đời chẳng phải là giấc mơ
Cứ ước lớn, mong cao là có được
Tớ gãy cánh, không BAY LÊN ở ngoài nước
Trở về trường Tổng hợp (9) tu thân
Hơn bốn năm học tập gian truân
Trong đói rét muôn phần, đời sinh viên cam chịu
Tớ vẫn có sức BAY LÊN kỳ diệu
78 (10) đây, đại học tớ ra trường
Nhưng cuộc đời sao lắm tai ương
Đất nước lại trải đêm trường lận đận
Tầu gây chiến, Mỹ, phương Tây cấm vận
Kinh tế sai lầm, cuộc sống cứ nghèo đi
Đời cán bộ chục năm chẳng có gì
Ngoài đồng lương gầy đi mỗi tháng
Khi lạm phát ngựa phi, lao thẳng
Đã cản ngăn sức tớ BAY LÊN!
Tám mươi tư (11), số phận đến duyên
Tớ cưới vợ, khi đã ngoài tam thập
Cuộc sống gia đình vốn nghèo càng thêm vất
Bởi sự xuống dốc không phanh, đất nước ở đường cùng
Vượt qua bao bão táp hãi hùng
Nhờ hai năm ở nước Nga Xô viết (12)
Nhưng lại tiếp đây, gian truân khôn xiết
Vợ phải về, 176 (13) trắng tay
Thế cho nên, tớ phải lo, làm việc suốt ngày
Để kéo cả đoàn tàu gia đình đi tiếp
Từ chín muơi (14), 35 năm biền biệt
Sức BAY LÊN của tớ cũng tuyệt vời
Đường khoa học chẳng mấy lúc nghỉ ngơi
Sách nối sách ra đời, chào bạn đọc
Nghiệp giảng dạy, vui bao trò theo học
`Thêm báo chí, truyền hình, “chém gió” cũng nổi danh!
72 năm, thời gian chạy quá nhanh
Để hôm nay, nhìn lại việc bại – thành của sự nghiệp
Để có sức cho cuộc BAY LÊN đang tiếp
Dù là BAY LÊN về phía cuối cuộc đời
Chẳng biết quỹ thời gian còn được mấy mươi
Vẫn cứ lạc quan BAY LÊN, bay tiếp!
CHÚ THÍCH
1. Mượn ý thơ Quang Dũng; 2.Năm Quý Tỵ, 1953. 3. Năm 1955; 4. Năm 1957; 5 Năm 1963; 6. Năm 1965; 7. Năm 1971; 8. Năm 1973; 9. Khoa Lịch sử, ĐHTH Hà Nội; 10. Năm 1978), 11. Năm 1984; 12. Năm 1988/1990; 13,Chế độ 176 trong các nhà máy, xí nghiệp, một bộ phận đông lao động phải về với chế độ rất bèo bọt, thiệt thòi; 14. Năm 1990.
****
Ảnh 1: Tớ bay lên (viết theo chữ của một nhà HNH)
Ảnh 2, 3: Quê cũ và quê mới của tớ
Ảnh 4: Tớ năm học hết lớp 10 (1971)
Ảnh 5: Tớ năm `1973, trước lúc vào ĐH,
ảnh 6 : Tớ năm 1974, "Gãy cánh" không "bay lên” được khi đi nước ngoài, trở về học ĐHTH
Ảnh 7 : Tớ đang "Bay lên" ở núi đá Yên Minh, HG, 1/2022
Tháng 3 năm 1968 là bài "Dáng đứng Việt Nam" của nhà thơ Lê Anh Xuân, có câu cuối: "Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân".
Tháng 1 năm 2025 là bài "Hưng Yên bay lên" của nữ thi sĩ Vi Thùy Linh (đăng trên Báo Hưng Yên).
Tháng 2 năm 2025 thì "Tổ quốc bay lên" là chủ đề của ngày thơ Việt Nam 2025 (sẽ tổ chức tại Hoa Lư) do Hội Nhà văn Việt Nam đưa ra (đương kim Chủ tịch Nguyễn Quang Thiều).
Người đọc thì tiếp nhận cả 3 ý thơ BAY LÊN này.
1. Tháng 3 năm 1968, tại sân bay Tân Sơn Nhứt (Sài Gòn), người chiến sĩ đã ngã xuống dưới đường băng, "máu Anh phun theo lửa đạn cầu vồng" và "tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân". Chúng ta được giảng dạy từ lâu trong nhà trường về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, về dáng đứng tạc vào thế kỉ của người anh hùng.
"Dáng đứng Việt Nam
Anh ngã xuống đường băng Tân Sơn Nhứt
Nhưng Anh gượng đứng lên tì súng trên xác trực thăng
Và Anh chết trong khi đang đứng bắn
Máu Anh phun theo lửa đạn cầu vồng.
Chợt thấy anh, giặc hốt hoảng xin hàng
Có thằng sụp xuống chân Anh tránh đạn
Bởi Anh chết rồi nhưng lòng dũng cảm
Vẫn đứng đàng hoàng nổ súng tiến công
Anh tên gì hỡi Anh yêu quý
Anh vẫn đứng lặng im như bức thành đồng
Như đôi dép dưới chân Anh giẫm lên bao xác Mỹ
Mà vẫn một màu bình dị, sáng trong
Không một tấm hình, không một dòng địa chỉ
Anh chẳng để lại gì cho riêng Anh trước lúc lên đường
Chỉ để lại cái dáng-đứng-Việt-Nam tạc vào thế kỷ:
Anh là chiến sỹ Giải phóng quân.
Tên Anh đã thành tên đất nước
Ôi anh Giải phóng quân!
Từ dáng đứng của Anh giữa đường băng Tân Sơn Nhứt
Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân
3-1968"
2. Bài "Hưng Yên bay lên" vào ngày 8 tháng 1 năm 2025 của nữ thi sĩ.
"Hưng Yên bay lên
Tôi quay về miền thi mỹ ấy
Khi Thủ đô chớm lên đèn
Theo chùm ảnh trên Báo Hưng Yên điện tử
Đưa theo hành trình Tổng Bí thư Tô Lâm(1)
Viếng đền Triệu Việt Vương
Thời gian lùi hơn 14 thế kỉ
Ông thành kính cúi lạy người Mẹ Nghệ An giản dị vĩ đại
Bậc sinh thành Hồ Chí Minh, vĩ nhân của mọi thời
Yên Mỹ có xã mang tên nhà cách mạng làm cách mạng cả thời bình
Mở cửa, cải cách kinh tế, nói và làm
Khu lưu niệm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh
Nhà tưởng niệm Trung tướng Nguyễn Bình
Đều toạ lạc Yên Mỹ
Tên Hưng Yên xuất hiện gần hai thế kỉ
Mà các địa danh trước, sau đẹp thế
Mang ước vọng của bao đời nhân thế
Vùng văn hiến lừng lẫy chốn Sơn Nam
Chỉ đứng sau Thăng Long, Văn miếu Quốc Tử Giám
Là Phố Hiến, Văn miếu Xích Đằng
Phù sa văn minh sông Hồng
Tạo sinh nhiều hiền tài, khoa bảng
Giáo sư, Tiến sĩ, Đại tướng Tô Lâm được Nhân dân tin quý
Ông gắn bó cả đời với lực lượng công an
Một Đại tướng, Bộ trưởng hiếm hoi biết thẩm tranh, thưởng nhạc thường xuyên
Thực đơn tinh thần là nghe hoà nhạc
Nhờ ông, Nhà hát Hồ Gươm tầm quốc tế ra đời
Làm sang cho nghệ thuật biểu diễn quốc gia, cho vị thế Việt Nam trong bang giao văn hoá
Ông không quên trở lại Văn miếu Xích Đằng
9 tấm bia lưu danh 161 đại khoa
Đường thập đạo – thập nghĩa, Tả Vu Hữu Vu còn gióng gọi thi Hương
Khánh đá, chuông đồng, tam quan 8 mái
Ai thưởng nguyệt bình văn, ai ưu thời mẫn thế
Giang tay còn hai tháp xuyên thời
Phương Trượng, Tịnh Mãn, những u tịch ảo huyền
Những khai sáng dấn thân quyết liệt
Nơi xứ sở vọng vang thánh Chử
Tình yêu không gì ngáng trở cách chia
Mỗi khát vọng nhắc em – Anh, nhắc chúng ta
Vươn mình dũng mãnh kỉ nguyên đột khởi
Can đảm bước qua bóng chính mình
Thanh thoát tư duy vút cánh diều
Cánh diều không chỉ là tên giải thưởng điện ảnh
Cánh diều là giấc mơ hiện thực
Vỗ cánh bay lên từ Hưng Yên."
3. Lời dẫn của Hội Nhà văn Việt Nam, vào ngày 6 tháng 2 năm 2025.
"Chủ tịch Nguyễn Quang Thiều cho biết, việc Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với UBNB tỉnh Ninh Bình tổ chức Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 tại Hoa Lư thể hiện chủ trương mở rộng và ý tưởng mang thi ca đến với công chúng rộng khắp cả nước. Trong những năm tới, Ngày Thơ Việt Nam hàng năm có thể được tổ chức tại các địa phương khác nhau, tùy thuộc vào chủ đề từng năm.
Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 mang chủ đề “Tổ quốc bay lên”, được lấy cảm hứng từ câu thơ “Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân” trong bài Dáng đứng Việt Nam của nhà thơ, liệt sĩ Lê Anh Xuân. Sự kiện này cũng diễn ra trong bối cảnh đất nước vừa Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 50 năm Ngày thống nhất đất nước."
Anh ngã xuống đường băng Tân Sơn Nhứt Nhưng Anh gượng đứng lên tì súng trên xác trực thăng Và Anh chết trong khi đang đứng bắn Máu Anh phun theo lửa đạn cầu vồng. Chợt thấy anh, giặc hốt hoảng xin hàng Có thằng sụp xuống chân Anh tránh đạn Bởi Anh chết rồi nhưng lòng dũng cảm Vẫn đứng đàng hoàng nổ súng tiến công Anh tên gì hỡi Anh yêu quý Anh vẫn đứng lặng im như bức thành đồng Như đôi dép dưới chân Anh giẫm lên bao xác Mỹ Mà vẫn một màu bình dị, sáng trong Không một tấm hình, không một dòng địa chỉ Anh chẳng để lại gì cho riêng Anh trước lúc lên đường Chỉ để lại cái dáng-đứng-Việt-Nam tạc vào thế kỷ: Anh là chiến sỹ Giải phóng quân. Tên Anh đã thành tên đất nước Ôi anh Giải phóng quân! Từ dáng đứng của Anh giữa đường băng Tân Sơn Nhứt Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân
Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23: “Tổ quốc bay lên” tổ chức ở Hoa Lư – Ninh Bình
Cập nhật ngày: 6 Tháng hai, 2025 lúc 17:47
Vanvn- Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 mang chủ đề “Tổ quốc bay lên” được lấy cảm hứng từ câu thơ “Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân” trong bài Dáng đứng Việt Nam của nhà thơ, liệt sĩ Lê Anh Xuân. Lần đầu tiên Hội Nhà văn Việt Nam sẽ tổ chức Ngày Thơ Việt Nam ở một địa phương khác ngoài Thủ đô Hà Nội, đó là thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Sự kiện càng ý nghĩa khi Hoa Lư là một đô thị mới, đang hướng tới trở thành đô thị di sản thiên niên kỷ, mang trong mình nhiều giá trị văn hóa, lịch sử, và cảnh quan độc đáo.
Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều phát biểu tại buổi họp báo sáng 6.2.2025 tại Hà Nội.
Chủ tịch Nguyễn Quang Thiều cho biết, việc Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với UBNB tỉnh Ninh Bình tổ chức Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 tại Hoa Lư thể hiện chủ trương mở rộng và ý tưởng mang thi ca đến với công chúng rộng khắp cả nước. Trong những năm tới, Ngày Thơ Việt Nam hàng năm có thể được tổ chức tại các địa phương khác nhau, tùy thuộc vào chủ đề từng năm.
Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 mang chủ đề “Tổ quốc bay lên”, được lấy cảm hứng từ câu thơ “Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân” trong bài Dáng đứng Việt Nam của nhà thơ, liệt sĩ Lê Anh Xuân. Sự kiện này cũng diễn ra trong bối cảnh đất nước vừa Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 50 năm Ngày thống nhất đất nước.
Ông Nguyễn Mạnh Cường – Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Ninh Bình phát biểu tại buổi họp báo.
Nhà thơ Hữu Việt – Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam chia sẻ thông tin trong buổi họp báo.
Theo nhà thơ Hữu Việt, việc chuẩn bị cho Ngày Thơ Việt Nam năm nay gặp không ít khó khăn do thời gian gấp rút. Tuy nhiên, sau nhiều nỗ lực, việc chuẩn bị đã gần như hoàn tất. Đặc biệt là một không gian thơ độc đáo sẽ được dàn dựng, thơ cổ được “khắc” trên núi Thúy qua những tấm pano cỡ lớn, soi bóng xuống sông Vân…
Đêm thơ “Tổ quốc bay lên” quy tụ nhiều thế hệ nhà thơ, từ thế hệ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, thế hệ sinh sau năm 1975, đến thế hệ trẻ sinh từ 2001.
Tác phẩm của những nhà thơ danh tiếng sau sẽ được trình bày: Nguyễn Đình Thi, Nguyễn Khoa Điềm, Hữu Thỉnh, Trần Đăng Khoa, Phan Hoàng, Nguyễn Việt Chiến, Trần Kim Hoa, Đinh Thị Như Thúy, Bình Nguyên… Các tiếng nói trẻ hơn như Nguyễn Bảo Chân, Nguyễn Tiến Thanh, Nguyễn Quang Hưng, Phùng Thị Hương Ly… đang góp phần định hình một nền thi ca mới.
Ngoài việc đọc thơ trực tiếp, chương trình còn có những tiết mục ngâm thơ nổi tiếng như Nguyên tiêu của tịch Hồ Chí Minh, Dục Thúy sơn của Trương Hán Siêu, Dáng đứng Việt Nam của Lê Anh Xuân. Các bài hát phổ thơ như Đường chúng ta đi, Tổ Quốc gọi tên mình cũng được biểu diễn.
Đại điện lãnh đạo tỉnh Ninh Bình tham dự họp báo Ngày thơ lần thứ 23 với chủ để ” Tổ quốc bay lên”
Nhà thơ Trần Anh Thái, Chủ tịch Hội đồng thơ Hội Nhà văn Việt Nam khẳng định: “Trách nhiệm đầu tiên của nhà thơ đối với thi ca là trách nhiệm nghệ thuật. Mỗi cá nhân nhà thơ cần có ý thức trách nhiệm trong việc cầm bút, khát vọng đổi mới, cách tân, từ đó tạo nên một nền thi ca có sức sống mạnh mẽ”.
Phóng viên báo VNExpress đặt câu hỏi tại buổi họp báo
Đặc biệt, Ngày thơ Việt Nam năm nay có sự tham gia của nhà thơ cựu chiến binh Mỹ Bruce Weigl (người được Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm trao Huân chương Hữu nghị của Việt Nam vào tháng 9.2024) vì “đã có những đóng góp tích cực trong việc tham gia dịch và quảng bá hiệu quả các tác phẩm văn học Việt Nam; tổ chức giao lưu, kết nối các nhà văn hai nước, góp phần xây dựng nhịp cầu hữu nghị giữa Việt Nam và Hoa Kỳ”.
Hoạt động Ngày thơ Việt Nam lần thứ 23 còn có trưng bày poster, pano về 20 nhà thơ Việt Nam tiêu biểu được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật; các bài thơ cổ và hiện đại về vùng đất Ninh Bình…
Bên cạnh đó, tọa đàm “Trách nhiệm và khát vọng của nhà thơ” do nhà thơ Nguyễn Bình Phương – Phó Chủ tịch Hội phụ trách sẽ giúp những người cầm bút bàn luận về sứ mệnh của thi ca.
Sự kiện sẽ diễn ra vào ngày 12.02.2025 (15 tháng Giêng Ất Tỵ) tại Nhà hát Phạm Thị Trân, TP. Hoa Lư, Ninh Bình.
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.