Phùng Chí Kiên (1901-1941) : Vị tướng quân đầu tiên và cái thủ cấp đáng ba tạ muối

Khoảng giữa năm 2009, lúc sửa nhà, tôi hay phải ra mua vật liệu ngành nước (ống nhựa Tiền Phong, ống nhựa nhiệt, van nước các cỡ, tê và cút các loại, thoát sàn,...) ở một công ty đóng trên đường Phùng Chí Kiên. Ra nhiều đến độ thành quá quen với giám đốc và kế toán công ty, đôi khi ngồi uống nước và nói chuyện phiếm.

Một hôm, giám đốc công ty ấy hỏi, giọng rất chân thật: "Công ty đã ở đây hơn ba năm rồi, nhưng mình không rõ Phùng Chí Kiên là ông nào. Có công trạng gì nhỉ ?". 

Lúc ấy, tôi giật mình, hiểu ra rằng: vị tướng quân đầu tiên của cách mạng này hầu như rất ít được biết đến. Người dân bình thường đã không còn biết đến ông.

Trước câu hỏi của giám đốc, tôi trả lời nửa đùa nửa thật: "Để biết Phùng Chí Kiên là ai, một là bác đến hỏi thăm trực tiếp ở Đại tướng Võ Nguyên Giáp, hai là bác vào hỏi Giáo sư Gu-gờ".

Có một sự thực mà hầu như đã vào phạm trù của quên lãng: vị tướng quân đầu tiên của cách mạng là người thực sự theo nghiệp võ, được trang bị kiến thức quân sự một cách bài bản ở Trung Quốc và Nga Xô. Ông vừa là đồng hương, vừa là đồng chí nếm mật nằm gai với Nguyễn Ái Quốc từ thưở ban đầu. Ông chính thực là người đầu tiên tổ chức và huấn luyện đội quân cách mạng. Nguyễn Ái Quốc đã rất đau buồn khi biết tin Phùng Chí Kiên bị quân Pháp sát hại năm 1941 (sau một trận đánh).

Bản thân Đại tướng Võ Nguyên Giáp lúc sinh thời cũng từng tâm sự :"Cứ mỗi khi nghĩ đến anh Phùng Chí Kiên là tôi lại muốn khóc" (Tiền Phong, 2009). Vẫn theo Tiền Phong, Đại tướng có cho biết: "bọn địch khi ấy treo thưởng cho thủ cấp của Nguyễn Ái Quốc là năm tạ muối, của Phùng Chí Kiên là ba tạ muối."