Nhân ngày 20 tháng 11 năm 2025, chủ nhân Giao Blog xin thành kính gửi lời chúc mừng đến tất cả thầy cô giáo.
1. Sát ngày 20 tháng 11 năm nay, có giờ giảng buổi sáng, mình giảng về dân tộc học và phương pháp dân tộc học. Có nêu câu "đi vào thế giới đương đại bằng tinh thần dân tộc học". Câu ấy, nhiều người nói giống giống nhau, nhưng ấn tượng hơn cả là thầy Ota. Thầy sử dụng câu đó thành tiêu đề cho một cuốn sách của ông, về dân tộc học, đã xuất bản từ năm 2001.
Sách của thầy Ota, với mình, không chỉ là sách giáo khoa chuyên ngành mà còn là như một cẩm nang lấy lại sinh lực. Khi mệt mỏi, mở những sách của thầy Ota đọc, thì rất nhanh sẽ khỏe trở lại. Khỏe lại bởi tư duy bình dị nhưng rất sắc sảo của tác giả, lại bởi một lối viết rất mới và luôn kích thích việc đọc tiếp, đọc tiếp !
Mình hay nói vui, như tiếp nối cách nói của thầy Ota, với học trò rằng, chúng ta "tiếp tục đi vào thế giới đương đại bằng tinh thần dân tộc học".
2. Mình cũng hay thuật lại lời của khai tổ của ngành dân tộc học - cụ Malinowski - cũng về cách đi vào thế giới đương đại bằng tinh thần dân tộc học.
Mình dẫn trực tiếp cuốn sách kinh điển của cụ Malinowski đã xuất bản năm 1922. Lí giải vì sao ở các thập niên đầu thế kỉ 20, cụ Malinowski đã tuyên bố khai sinh ra một ngành khoa học mới: dân tộc học ! Vì sao phải cần có chuyên ngành ấy. Vì sao phải từ bỏ giảng đường đại học để đi sống với bà con ở tận trong rừng sâu biển thắm. Phê phán với tri thức cũ, phê phán cách làm cũ, với kì vọng mở ra tri thức mới với cách làm mới, thì vừa phải bảng khẩu hiệu mới, nhưng quan trọng nhất là chính bằng hành động thực sự của bản thân mình. Lấy chính thân mình làm tấm gương.
Nói đơn giản, gọi chung là "tinh thần dân tộc học".
Một cách gọi khác, cũng đoan giản, là "tinh thần điền dã".
 |
Trích sách của Malinowski (bản in năm 1922) - Tạm dịch: Có sự khác biệt hoàn
toàn giữa việc thỉnh thoảng lao vào giữa nhóm người bản địa; và việc thực sự
tiếp xúc với họ. Điều sau có nghĩa là gì? Về phía Nhà Dân tộc học, điều đó có
nghĩa là cuộc sống của anh ấy trong ngôi làng, ban đầu là một cuộc phiêu lưu xa
lạ, đôi khi khó chịu, đôi khi lại cực kỳ thú vị, nhanh chóng đi theo một lộ
trình khá tự nhiên, rất hài hòa với môi trường xung quanh.
 |
| Malinowski 1922 (trích đoạn) |
3. Kết thúc giờ học buổi sáng, một học sinh gửi tặng lại chính "tinh thần điền dã" cho mình trong bưu thiếp nhân ngày nhà giáo. Em nói thêm về "tinh thần điền dã" đó với mình một lúc nữa, bằng cảm nhận và bằng đọc thêm sách mà mình chỉ dẫn nhanh. Vậy là ít nhất đã truyền tải được lửa của cụ Malinowsiki và của cả thầy Ota cho học trò đầu thế kỉ 21 rồi.
 |
| Tại Việt Nam, năm 2025 (trích đoạn) |
Chúng tôi vẫn sử dụng thuật ngữ "dân tộc học".
Chúng tôi "tiếp tục đi vào thế giới đương đại bằng tinh thần dân tộc học".
Dẫn lại một ít trang sách đã xuất bản năm 1922 của cụ Malinowski.
Cũng dẫn lại cái bìa sách đã xuất bản năm 2001 của thầy Ota.
 |
| Bản in năm 1922 |
 |
 |
Bản dịch tiếng Nhật |
---
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.