Home

Home
Nắng thì cày ruộng, mưa thì đọc sách 晴耕雨讀

21/06/2025

Câu chuyện báo chí quốc ngữ : "Gia Định báo" (từ 1865) và bản "quốc ngữ hóa" quốc sử Đại Việt đầu tiên năm 1869

1865-2025, vậy là vừa tròn 160 năm.

Gia Định báo là tờ báo tiên phong, được xem là mở đầu của báo chí quốc ngữ ở Việt Nam. Số đầu tiên của Gia Định báo ra đời năm 1865. Chúng ta nên ghi nhớ năm 1865 này.

Gia Định báo gắn với tên tuổi của học giả Trương Vĩnh Ký (1837-1898) và ông quan Tôn Thọ Trường (1825-1877). 

Quan đốc phủ sứ Tôn Thọ Trường nên được ghi nhớ ở điểm sau: đây là người đầu tiên quốc ngữ hóa quốc sử Đại Việt, vào năm 1869, in trên Gia Định báo. Đại khái hơn 150 năm trước, quốc sử Đại Việt (cụ thể là Đại Việt sử kí toàn thư và một số bộ sử viết bằng Hán văn khác) đã được Tôn Thọ Trường quốc ngữ hóa.

Sau Tôn Thọ Trường thì người thứ hai quốc ngữ hóa thành công quốc sử là Trương Vĩnh Ký - với tác phẩm xuất bản năm 1877 tại Sài Gòn.

Bài báo năm 1869, trên Gia Định báo của Tôn Thọ Trường (trích đoạn đầu)


Tất cả nội dung trên đã được tôi phát biểu tại Hà Nội vào năm 2022 (xem video phát biểu ở đây, tin về hội thảo thì xem ở đây). Nội dung ấy mới đây, vào tháng 4 năm 2025, đã được in thành sách. 

Bây giờ dẫn những trang in liên quan với nội dung ở trên.

Tháng 6 năm 2025,

Giao Blog




Nguồn (năm 2022): https://giaovn.blogspot.com/2022/03/nha-su-tinh-inh-1842-1901-va-chua-xien.html

"nhà Thiền sư" là lỗi của người biên tập ! Tôi vốn viết "nhà sư". Nhưng người biên tập ra lệnh tự động sửa "sư" thành "Thiền sư". Kết quả là: toàn bộ chỗ nào tôi ghi "nhà sư" thì thành ra "nhà Thiền sư" cả ! Chỗ nào tôi chỉ ghi "sư Tính Định" thì được chuyển đúng thành "Thiền sư".








---

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.

LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.

Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.