Ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch năm nay, chúng tôi du lãng ở khu vực huyện Lục Yên thuộc tỉnh Yên Bái.
Lịch âm lịch dương năm này trùng ngày. Mùng 3 tháng 3 âm lịch là ngày 3 tháng 4 dương lịch.
Ngày xưa, hồi tuổi 20, chúng tôi đã du lãng Lục Yên, có kết hợp ngó xem tình hình khai thác đá quí rất sôi động. Khi đi xe hàng từ Phố Ràng (tức Bảo Yên) sang, khi bám càng được xe zép của huyện, khi thì lại tự đi bằng xe Mink (hồi đó chưa phải sử dụng mũ bảo hiểm).
Bây giờ, chúng tôi chạy tuyến cao tốc Hà Nội - Lào Cai rồi vào IC12 (hoặc IC 14 cũng được).
.jpg)
Trong lúc chờ đợi những thông tin về nhóm Nùng An ở Lục Yên, từ tài liệu điền dã dân tộc học của chủ nhân Giao Blog, thì tạm thời đọc những ghi chép nhanh của anh em họ Nhạc từ trang Họ Nhạc Việt Nam.
Tháng 4 năm 2022,
Giao Blog
---
Ghi chép của anh em họ Nhạc trên trang Nhạc tộc Việt Nam
1. Năm 2022
Theo truyền thống, từ 6 giờ sáng, mỗi gia đình chuẩn bị một mâm cúng (cơ bản gồm gà, cá, thịt lợn, xôi, rượu) để đi ra làm lễ tại mộ. Điểm đăc biệt, và cũng là nét đẹp truyền thống của họ Nhạc nơi đây là tập tục toàn bộ con cháu trong dòng tộc cùng tập trung đi thắp hương lần lượt, bắt đầu từ mộ tổ, cụ Nhạc Đình Bảo (1841-1903), là thế hệ thứ hai, sau đó nhanh chóng lần lượt di chuyển đi đến các mộ của các cụ đời tiếp theo. Thông thường lịch trình tảo mộ sẽ hết một buổi sáng.
Cộng đồng họ Nhạc ở Liễu Đô có số lượng rất ít, với khoảng 101 đinh (nam giới họ Nhạc), sinh sống tập trung chủ yếu ở thôn Chính Quân (thôn Lạnh), chủ yếu làm nghề nông nghiệp, khai thác, chế biến đá khoáng sản, hoặc buôn bán nhỏ...
Với người Nùng An nói chung, họ Nhạc ở Liễu Đô nói riêng, việc giữ gìn và phát huy truyền thống phong tục tập quán rất được coi trọng. Tết Thanh minh là dịp sinh hoạt dòng họ đặc biệt quan trọng, với 3 ý nghĩa chính:
- Một là để con cháu đi viếng mộ tưởng nhớ ông bà tổ tiên.
- Hai là để lễ tạ thần linh thổ địa đã trông coi mộ phần, giúp gia đình được yên ổn.
- Ba là dịp để người thân, họ hàng nhận nhau (điều này rất cần thiết ở các giai đoạn xa xưa, khi điều kiện gặp gỡ, giao tiếp còn khó khăn).
Năm nay, do tình hình dịch bệnh covid-19, các hoạt động họp họ, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ vốn rất vui vẻ, đầm ấm, giàu bản sắc không có điều kiện tổ chức vào ngày 2/3 âm. Tuy nhiên, những hoạt động của lễ Thanh minh vẫn được duy trì đảm bảo vào ngày 3/3, với một ý thức tập thể cao và sự chuẩn bị chu đáo, thành kính.
https://www.facebook.com/Nhactoc/posts/346644827512077
2. Năm 2021
Giỗ Tổ họ Nhạc ở Liễu Đô - Lục Yên - Yên Bái, trùng với Tết Thanh minh. Tết Thanh minh, còn gọi là Tết “so slam, bươn slam” (tức mùng Ba tháng Ba âm lịch) là ngày lễ quan trọng nhất trong năm của đồng bào các dân tộc ... Vào ngày này, người dân lại sắm sửa mâm cỗ, vàng hương… để tổ chức đi tảo mộ, tưởng nhớ đến tổ tiên, ông bà, cha mẹ và những người đã khuất.
Chương trình giỗ Họ Nhạc - Lục Yên thường diễn ra trong hai ngày: mùng 2/3 và 3/3 âm lịch.
Sáng mùng 2 tập trung đi phát quang, lau dọn mộ tổ tiên. Sau đó, đại diện các gia đình quay về họp Họ tại 1 gia đình (thường là nhành trưởng) để thống nhất về lịch trình tảo mộ ngày mùng 3; kết hợp tuyên dương, hay nhắc nhở những vấn đề chưa tốt trong năm của cộng đồng và một số gia đình.
Sau họp Họ có tiết mục văn nghệ, nhảy của đội nhảy trong Họ (clip trong bình luận/ comment)
6h30 sáng ngày 3.3 âm lịch, tất cả con cháu tập trung đông đủ tại mộ Tổ. Mỗi mâm là 1 gia đình. Mâm nào có 2 con gà là ghép 2 gia đình. Cúng xong mộ Tổ, các gia đình mới được di chuyển sang mộ phần của từng nhà.
Những thông tin cơ bản về lễ giỗ Tổ họ Nhạc ở Lục Yên - Yên Bái.
(Những hình ảnh Page nhận được từ con cháu họ Nhạc ở Thôn Chính Quân - thôn Lạnh, xã Liễu Đô, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái)
(Thông tin tổng quát về họ Nhạc ở Liễu Đô - Lục Yên sẽ được cập nhật trong bài đăng tiếp theo)
https://www.facebook.com/Nhactoc/posts/121700273339868
3. Ngày 9/4/2022
"
Cụ Nhạc Toàn Phong, đệ nhất thế, là một thầy Tào (gia phả ghi là "Nhạc Toàn Phong nhất vị học đạo chân nhân" = vị đạo sĩ có tên là Nhạc Toàn Phong).
Cụ Nhạc Toàn Phong có 3 người con:
- Một là cụ Nhạc Đình Bảo (1841-1903), tổ lâu đời nhất lập nên nhánh họ Nhạc ở Liễu Đô.
- Hai là cụ Nhạc Đình Đức, không rõ năm sinh, năm mất, lưu lạc phương xa, không rõ tung tích, được lập mộ phần tại Liễu Đô, vẫn được con cháu cụ Bảo trông nom thờ cúng.
- Người con thứ ba là cụ Bà ở lại Mường Lai. Cụ kết hôn với cụ ông họ Vi. Do đó con cháu họ Vi chính là người trông nom mộ tổ Nhạc Toàn Phong hơn 150 năm nay.
Đây là những hình ảnh đoàn đại diện con cháu cụ Nhạc Đình Bảo và anh Nhạc Phan Linh (đại diện họ Nhạc ở Hoàng Cương - Thanh Ba - Phú Thọ) cùng sang Mường Lai, gặp đại diện họ Vi (gồm các ông Vi Tảo, Vi Chuyền, Vi Cộng) và lên bái tạ mộ tổ cụ Nhạc Toàn Phong.
Lý do cơ bản nhất của việc đến nay con cháu ở Liễu Đô mới có thể tìm về bái tạ mộ Tổ ở Mường Lai, được giải thích là: các Cụ trước đây dặn dò con cháu không tìm về gốc tích ...(!)
Trên thực tế con cháu hai họ Nhạc - Vi đã có mối quan hệ qua lại lâu nay, nhưng chỉ ở mức độ giao tiếp gia đình, cá nhân.
https://www.facebook.com/Nhactoc/posts/347934377383122
"
---
BỔ SUNG
1.
"
Anh Nhạc Phan Linh thăm và tìm hiểu về dòng họ tại gia đình ông Nhạc Văn Sơn (đời thứ 6 họ Nhạc ở Liễu Đô - Lục Yên - Yên Bái) tháng 11/2020.
Ông Sơn làm tạo (thầy cúng), biết chữ Nho, là người cất giữ gia phả họ Nhạc tại Lục Yên, thuộc chi của cụ Nhạc Văn Quế.
https://www.facebook.com/Nhactoc/posts/109341501242412
"
2.
Anh Nhạc Phan Linh và Nhạc Minh Quang (đời thứ 7 họ Nhạc ở Hoàng Cương - Thanh Ba - Phú Thọ) thăm và tìm hiểu về dòng họ tại gia đình cụ Nhạc Sỹ Quy (sn 1943, đời thứ 5 họ Nhạc ở Liễu Đô - Lục Yên - Yên Bái) tháng 11/2020.
Cụ Nhạc Sỹ Quy là Trưởng chi dưới họ Nhạc ở Liễu Đô.
https://www.facebook.com/Nhactoc/posts/109269247916304
3.
https://www.facebook.com/Nhactoc/posts/109274537915775
..
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.