Liên Xô cũ và Liên Xô mới : những người phụ nữ Nga và Ucraina mà tôi đã thấy loáng thoáng

Đây chỉ nói về những người phụ nữ Liên Xô cũ mà tôi thấy loáng thoáng. Không tính những người bạn lâu dài, biết và có giao lưu từ lâu.

Sở dĩ nói đến những người loáng thoáng, vì họ vốn đang sống ở Nga hay Ucraina, đi ra nước ngoài một vài ngày hay một vài tuần, rồi lại trở về ngay nhà.

Sự loáng thoáng, bất giác làm người ta phải chú ý. Tựa như là hoàn toàn ngẫu nhiên. Ngẫu nhiên và loáng thoáng nhưng lại không phải là không có giá trị biểu nghĩa một cách trực tiếp.

Đất nước của Putin sau nhiều năm "cải tổ" rồi chuyển hẳn hướng là như vậy, đang là như vậy. Và Ucraina, cũng như vậy, và đang là như vậy. 

Đại ý là ghi nhanh. Vài mẩu.

1. Đã nhiều năm về trước. Hồi ấy, một nhóm ba phụ nữ Nga xuất hiện. Bà N. đã lớn tuổi, cỡ khoảng sáu mươi. Còn hai cô K. và B. thì còn trẻ, dưới ba mươi. Đặc điểm chung của ba người là hút thuốc lá, trong đó bà N. thì có lẽ là dạng nặng.

Bà N. thì có lẽ đã đến cái ngưỡng không còn quan tâm đến màu mè. Bà tựa như rất bàng quang với cảnh vật ở xung quanh. Quan điểm chính của bà mang đến hồi đó là: cuốn du kí nổi tiếng bấy lâu nay trong phần ghi về Trung Quốc có thể đã có ngụy tạo hay người đời sau chỉnh sửa. Bởi lúc đó, nhà du hành vĩ đại ấy chưa từng đặt chân đến kinh đô nước Trung Hoa, chưa thể có mặt ở bến sông Tiền Đường được.

Hai cô B. và K. thì tương đối để tâm đến chuyện đi chợ. 

B. cho biết đã li dị với chồng, và đang sống với con trai. Cô hay chạy đi chạy lại mỗi khi có dịp để mua một thứ gì đó cho con trai mình. Nhìn những thứ đồ chơi mà B. mua, tôi hay lắc đầu. Không phải vì đó là những thứ mua ở cửa hàng đồ giá rẻ, mà bởi vì, tôi không thể tưởng tượng được là ở thời điểm ấy đất nước của Putin sao không sản xuất được những thứ tầm thường đến vậy.

Tôi bảo với B. rằng, những thứ đồ chơi ấy thì ở Việt Nam đầy ra, gì mà phải tha lôi đến nhường ấy. B. đã trả lời rất rõ: với chỗ chúng tôi, là tốt lắm rồi, cậu cưng chắc sẽ vui lắm khi mẹ về nhà.

Bất giác nghĩ về thời các cô chú ngày xưa lưu học ở Nga khuôn đủ thứ từ bên đó về, nổi bật là bàn là và nồi áp suất.

2. Gần đây, chuyện rất mới.

M. xuất hiện. Cô chắc ở tầm giữa giữa tuổi của bà N. và cô B. ở trên. Là lứa đàn em của tôi, nên chắc vẫn chỉ hơn băm một chút. Đó là áng chừng theo niên lịch, chứ cũng chưa biết chừng về tuổi đời thì M. còn lớn hơn cả tôi. Bởi chỗ chúng tôi, có khi 59 tuổi vẫn là đàn em của 32 tuổi, nếu niên lịch là muộn hơn 32 tuổi.

M. nghe nói là chuyên về lịch sử. Nên tiếng rất tốt. Cùng nhau đi đến một vài chỗ trong thành phố, M. rất hay nói leo, và đặt những câu hỏi khá khiêu khích. Chẳng hạn, người ta đang giới thiệu về công nghệ làm tường nhà eco (sinh thái) bằng dung nham đã nguội của núi lửa, với bao nhiêu công dụng tuyệt vời, thì M. xen luôn: "Nhưng chắc là nó độc hại với cơ thể của người sống trong nhà lắm !".

Người thuyết minh giật mình. Chúng tôi giật mình liên tục. 

Thế rồi, sau giờ ăn bữa trưa lúc 12h30, thì M. nằng nặc đòi về. Tức bỏ ngang chương trình vốn chạy suốt tới 5h chiều.

Vì bận mải với việc khác lúc đó, tôi chỉ thấy từ xa M. tỏ ra cáu gì đó rất ghê với G.

G. là một đàn em trẻ nhất trong nhóm, phụ trách việc giúp đỡ đoàn. Cậu là người Nê-pan, học ở mãi trên một cái trường khỉ ho cò gáy trên mạn bắc.

Thế rồi, G. cũng giải quyết xong, đã tìm cách nào đó để M. ra về một mình. Đoàn 40 người vẫn theo đúng chương trình.

Đến chiều, sau 5h, tôi hớt hải về khách sạn để thay đồ, rồi lại vội vã ra ga tàu điện để tới chỗ tổ chức tiệc buổi tối bắt đầu từ 6h30. Lúc tôi xuống, rồi đi ra khỏi cửa khách sạn, thì thấy M. xuất hiện. Vẫn bộ quần áo lúc ban sáng, và nàng lệ khệ với bao nhiêu là đồ đạc trong những cái túi xách bằng giấy hay ni-lông.

Không cần hỏi cũng biết nàng vừa đi chợ về. Hóa ra, không có gì "cần kíp" như nàng nói với G. Nàng đã vội vã đi chợ, để mai sẽ bay sớm trở về nhà.

Mãi đến lúc nhậu buổi tối, G. mới đến dãi bày những tâm sự của em. Hóa ra, G. bị "bắt nạt" ngay từ hôm đầu, với bao nhiêu thứ, làm cu cậu hết bất ngờ này đến bất ngờ khác. 

G. và tôi nhầm. Sau xem lại, thì M. là người Ucraina. Không phải người Nga.

Vợ chồng một đàn em 59 tuổi cũng nhầm.

Tiệc buổi tối được ngồi, tôi ngồi uống ở bàn với vợ chồng đàn em 59 tuổi người Costarica, và một đàn em khác 53 tuổi người Nội Mông. 

M. không đến dự tiệc.