Ý tưởng biến cầu Long Biên (tức cầu Paul Doumer trước đây) thành bảo tàng treo trên sông Hồng

Ý tưởng đó của Kiến trúc sư Nguyễn Nga - một Việt kiều Pháp hiện sinh sống tại Hà Nội - đã có từ nhiều năm trước. Tôi trực tiếp nghe từ khoảng giữa năm 2009. Sau đó, đã trực tiếp giúp chị ở một phần việc trong năm 2010 (Festival Cầu Long Biên 2010 “Cầu rồng kể chuyện nghìn năm” ). 

Bẵng cái, đã 4 năm trôi qua. Từ đó, Festival cầu Long Biên chưa được tổ chức mới (đến nay, mới có hai lần, vào năm 2009 và năm 2010).

Đại khái ý tưởng của chị Nguyễn Nga như sau (trích tư liệu cá nhân, bản quyền thuộc Nguyễn Nga):

Dưới đây là một ít tư liệu trung gian.

---

TƯ LIỆU

1.  Tạp chí phái đẹp (2013)

Nguyễn Nga – Mơ về một bảo tàng treo

03/05/2013 1:48 pm

Trở về từ Paris tráng lệ, mong muốn của chị không phải là một cuộc sống giàu sang. Chị là Nguyễn Nga, với giấc mơ biến cầu Long Biên thành một không gian bảo tàng treo lơ lửng giữa trời và nước.

Thưa chị, dường như dự án Cầu Long Biên đã góp phần làm cái tên Nguyễn Nga trở thành một “thương hiệu” nổi tiếng?

Cầu Long Biên là một huyền thoại không chỉ riêng với người Hà Nội. Nhưng thời điểm tôi quyết định phải làm gì đó cho Cầu Long Biên, cây cầu đó trong con mắt của nhiều người chỉ là… sắt vụn, là sự tàn phế, có khả năng bị xóa sổ để thay vào đó một cây cầu mới. Tôi đến với Cầu Long Biên vì hiểu và trân trọng giá trị của nó. Nếu nhìn lại sự chuyển mình của “con rồng” này, cũng như thái độ, tình cảm của mọi người đối với Cầu Long Biên từ khi bắt đầu có những ý tưởng manh nha về Festival Cầu Long Biên cho đến hiện tại, bạn sẽ hiểu rõ hơn điều đó.

Chương trình Festival năm nay hình như có thay đổi so với kế hoạch ban đầu phái không chị?

Đúng vậy, Festival Cầu Long Biên 2010 “Cầu rồng kể chuyện nghìn năm” diễn ra ngày 20-21/11 thay vì bốn ngày. Một nhánh cầu sẽ tái hiện Ký ức về thời tiền Thăng Long và mười thế kỷ phát triển từ Thăng Long đến Hà Nội. Nhánh cầu còn lại thể hiện chủ đề Ước mơ, với triển lãm hướng về một hành tinh xanh, chống biến đổi khí hậu. Cuộc đi bộ vì hòa bình ngày 20/11 cũng cùng mục đích đó. BTC cũng sẽ đặt ba hòm quyên góp trong hai ngày lễ hội và đêm nhạc trẻ để tương trợ miền Trung.

Chị từng nói Festival Cầu Long Biên chỉ là khởi đầu cho giấc mơ lớn của mình?

Đó là việc phát triển trục đường văn hóa, lịch sử, du lịch. Trong đó cầu Long Biên dài 2km sẽ là phố đi bộ xanh, một không gian bảo tàng thơ mộng treo lơ lửng giữa trời và nước, nhìn xuống công viên nghệ thuật trên bãi giữa sông Hồng. Tôi muốn cầu Long Biên trở thành một biểu tượng văn hóa, lịch sử của Hà Nội, được cả thế giới biết đến.

Với dự án này, Cầu Long Biên sẽ không còn chức năng là một cây cầu giao thông?

Giá trị của cầu Long Biên lớn hơn vạn lần chức năng giao thông. Với tôi, cầu Long Biên là cây cầu của hòa bình, của tình yêu, tuổi trẻ, của hạnh phúc, của ký ức và tương lai.

Chị nghĩ gì khi được gọi là một doanh nhân trong lĩnh vực văn hóa?

Nói đến doanh nhân là phải nói đến lợi nhuận bằng tiền. Tôi thì khác. Lợi nhuận của tôi là những giá trị khổng lồ không tính được bằng tiền, và cũng chỉ đến trong tương lai, có thể là rất xa. Văn hóa là thứ mang lại giá trị lớn nhất nếu biết cách khai thác, phát triển nó.

Tại sao chị không tính chuyện làm một việc gì đó mang lại lợi nhuận cao hơn và nhanh hơn?

Có nhiều tiền cũng chỉ để ăn ngon, mặc đẹp, sống tiện nghi. Tôi đã có những điều ấy. Tiền, nhà cao cửa rộng, xe đẹp, quần áo đẹp không làm người ta sang. Chính văn hóa mới là thứ làm nên sự sang trọng cũng như giá trị của mình. Bản sắc Việt làm tôi luôn thấy mình giàu có.

ELLE.VN

2. Bài trên Kiến thức (2013)

Chuyện ít biết về xây dựng và phục chế cầu Long Biên

Ngày đăng : 13:07 02/06/2013 (GMT+7)

(Kienthuc.net.vn) - Để xây dựng cầu Long Biên, toàn quyền Đông Dương đã huy động tới 3.000 công nhân người bản xứ và gần 50 kỹ sư, chuyên gia người Pháp sang trực tiếp làm việc. 

Hoàn thành trước dự kiến hơn một năm

Trước đây, con sông Cái (tên gọi của sông Hồng) rất hung dữ, nước chảy cuồn cuộn như thác đổ, khiến tàu bè qua lại cũng rất khó khăn. Nó trở thành trở ngại lớn trong việc giao thương giữa Hà Nội với các tỉnh khác. Vì thế, toàn quyền Đông Dương Paul Doumer quyết tâm xây dựng một cây cầu huyết mạch. Khi đó có tới 6 đơn vị tham gia đấu thầu, sau nhiều lần chọn lọc những thiết kế của các bên ngày 30/12/1897, Hội đồng xét duyệt đã quyết định chọn đơn vị Daydé & Pillé thi công cầu Long Biên với tổng số tiền thực hiện là 5.390.794 franc Pháp.

Bà Nguyễn Nga, Giám đốc Ngôi nhà Nghệ thuật (22A Hai Bà Trưng, phường cửa Nam, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội) cho biết, cầu Long Biên lúc khai sinh được mang tên Doumer có chiều dài 1.682m, được thiết kế theo cấu trúc thép kiểu Eiffel, gồm 19 nhịp dầm thép và đường dẫn xây bằng đá. Cầu dành cho đường sắt đơn chạy ở giữa. Hai bên là đường dành cho xe cơ giới và đường đi bộ. Đường cho các loại xe là 2,6m và luồng đi bộ là 0,4m. Luồng giao thông của cầu theo hướng đi xuôi ở phía trái cầu chứ không phải ở bên phải như các cầu thông thường khác.

Khi xây dựng cầu toàn quyền Đông Dương đã huy động một lực lượng hùng hậu nhất, với 3.000 công nhân người bản xứ gần 50 kỹ sư, chuyên gia người Pháp sang trực tiếp làm việc. Người ta đã dùng đến 30.000m3 đá và kim loại (5.600 tấn thép cán, 137 tấn gang, 165 tấn sắt, 7 tấn chì). Vì thế, ban đầu người Pháp dự trù làm cây cầu trong 5 năm, nhưng thực tế sau 3 năm 9 tháng, cây cầu đã hoàn thành.

Cầu Long Biên, chứng nhân lịch sử.

Dự án bảo tồn trăm triệu đô

Bà Nguyễn Nga là một kiến trúc sư quy hoạch đô thị, được đào tạo và lập nghiệp lâu năm bên Pháp. Bà đặt nhiều dấu ấn trên cây cầu lịch sử qua 2 kỳ Festival "Ký ức cầu Long Biên - 2009" và "Cầu Rồng kể chuyện 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội - 2010".

"Trải qua bao năm tháng chiến tranh, cầu từng bị bom của đế quốc Mỹ oanh tạc dữ dội và hiện tại xuống cấp ở mức báo động. Vì đã hết hạn sử dụng an toàn từ năm 2010, tôi rất lo sợ nếu không tôn tạo sớm cầu sẽ khó tồn tại. Vì thế, việc bảo tồn, cải tạo cây cầu là nhiệm vụ cấp thiết nhất. Tôi được biết các chuyên gia Pháp và Việt Nam đã khảo sát, nghiên cứu các phương án để sửa chữa cây cầu. Chính phủ Pháp rất quan tâm đến việc bảo vệ cầu, họ đã dự trù một khoản ngân sách hàng trăm triệu đô la để hỗ trợ Việt Nam trong việc tôn tạo, nâng cấp cầu. Hiện chỉ chờ Chính phủ Việt Nam đưa một phương án phù hợp để thực hiện", bà Nga cho biết.

Bà Nguyễn Nga trong Festival Ký ức cầu Long Biên - 2009 (ảnh do bà Nguyễn Nga cung cấp).

Bà Nga thấu hiểu được giá trị của cầu Long Biên, một chứng nhân lịch sử, một biểu tượng hào hùng của dân tộc, vì thế bà mong muốn sẽ biến cây cầu Long Biên thành bảo tàng kiến trúc và lịch sử "Bảo tàng ký ức cầu Long Biên", nơi lưu giữ và quảng bá ký ức thời đại cho các thế hệ sau và cũng là điểm nhấn của Hà Nội - Thành phố vì Hòa Bình.

"Quan điểm của tôi là sẽ giữ nguyên cây cầu, chỉ tôn tạo, sửa chữa những chỗ thực sự hư hỏng. Dựng lại những nhịp cầu đã mất nhằm thiết lập lại hình dáng ban đầu của cầu. Ốp những tấm kính trong suốt trên những nhịp cầu để triển lãm, trưng bày ký ức hai cuộc kháng chiến của dân tộc Việt Nam. Bãi giữa sông Hồng sẽ trở thành công viên nghệ thuật, trong 131 vòm cầu cạn sẽ là những phố nghề được tái hiện", bà Nga cho hay.