Home

Home
Nắng thì cày ruộng, mưa thì đọc sách 晴耕雨讀

28/11/2025

Học tiếng Việt : "an yên" rồi "hữu móng" (loài hữu móng)

Chỉ đơn giản là chép ra từ trao đổi vào tháng 7 năm 2013, trong khuôn khổ bình luận thuộc Giao Blog

Hồi năm 2013, hệ thống blog của google (blogspot) rất thời thượng, dân ta chủ yếu dùng blog (hệt như bây giờ, tháng 11 năm 2025, thì dân ta lại chủ yếu dùng Facebook). Một entry ngắn tôi đưa lên blog, vào ngày 22/7/2013, thì ngay sau đó có rất nhiều bình luận. Trong số bình luận, có một số bàn về chủ đề "trùng ngữ" trong tiếng Việt, rồi lan man ra kết cấu ghét từ (ghép từ Hán Việt và từ thuần Việt).

1. Bây giờ, tháng 11 năm 2025, chép lại nguyên các bình luận ấy vào đây, để thấy rằng, từ lâu trong tiếng Việt đã có dạng ghép "từ Hán Việt + từ thuần Việt", ví dụ như: binh lính - sinh đẻ - canh gác - hương thơm - kì lạ,... Rồi cũng đã có từ lâu dạng ghép "từ thuần Việt + từ Hán Việt", ví dụ như: xương cốt - máu huyết,...

Có nghĩa là, trong tiếng Việt, từ lâu, hiện tượng lai ghép như dưới đây là bình thường, thói quen ngôn ngữ đã như vậy và ta không thấy có gì thắc mắc cả:

- xương cốt, máu huyết,...

- binh lính, sinh đẻ,... 

- ngày sinh nhật, ngày kị nhật, đêm dạ hội,...

- đi du lịch, đi du học,...

- đề xuất ra, sản xuất ra, đề cập đến, mục kính thấy,...

Vân vân.

2. Bởi vậy, gần đây, các từ mới xuất hiện, như "an yên" (đã "an" rồi lại còn "yên") thì cũng là bình thường ! Ngôn ngữ nó là vậy !

Rồi những từ lạ lẫm hơn, như "hữu móng" (không là "có móng"), thì cũng là bình thường ! Ngôn ngữ nó là vậy !

Chữ "an yên" là biểu hiện một trạng thái "an yên" ! Một trạng thái mang hơi thở thời đại của đầu thế kỉ 21 ! Phải là "an yên" mới thấy an yên thật, nó không giống với "bình an" đã có trong tiếng Việt.

Chữ "hữu móng" là biểu hiện một trạng thái "hữu móng" ! Cảm tưởng là "có móng" thì là như sinh ra đã có, mang tính bẩm sinh của loài. Còn "hữu móng" thì chắc là trạng thái: lúc ấy "hữu móng", nhưng sau rồi chưa chắc đã là "hữu móng".


3. Bây giờ là chép lại các bình luận của tháng 7 năm 2013. Có 3 mẩu bình luận tất cả:

(1).

"Hồng Kimlúc 10:25 31 tháng 7, 2013

Giao ơi. Mình thấy lý giải của Giao về các trùng ngữ là không hợp lý lắm đâu. Giao nên để ý đến vị trí của từ tiếng Việt trong câu, đi du lịch, đi du học, ngày sinh nhật, vườn địa đàng, cây cổ thụ V.v.. từ tiếng Việt đều đứng trước riêng "đề cập đến" thì lại đứng sau. Mình nghĩ đơn giản là vị trí khác thì chức năng khác, vai trò cũng khác và như như vậy thì có được không? Giao thử tìm giúp mình trùng ngữ nào ngoài "đề cập đến" mà có cấu trúc như vậy (Mình tìm mà chưa thấy).

Có quý vị nào thông thạo ngữ pháp tiếng Việt xin chỉ giáo, cám ơn"

(2).

"Giaolúc 11:18 31 tháng 7, 2013

Bạn Hồng thân mến, mình hiểu ý bạn rồi. Tức là cấu trúc sau: từ Hán Việt + từ thuần Việt (tạm gọi là thuần Việt cho dễ hiểu). Theo Hồng, cấu trúc "từ thuần Việt + từ Hán Việt" thì dễ thấy, hiểu được, còn cấu trúc ở trên thì hiện chưa tìm ra. Đúng thế không ?

Nếu đúng thế thì có thể thấy những ví dụ như sau bạn ạ:
- "đề xuất ra" (đã "xuất" lại còn "ra" nhỉ),
- "sản xuất ra" (tương tự như trên),
- "mục kích thấy" (đã mục kích, tức "thấy", vẫn lại còn "thấy" nữa),

vân vân. Mình nghĩ là còn nhiều nữa."

(3).

"Unknownlúc 21:01 4 tháng 8, 2013

Theo cấu trúc từ Hán Việt + từ thuần Viêt như yêu cầu của bạn Hồng Kim là:

- Binh lính - Sinh đẻ - Cực nhọc - Mục nát - Bao bọc - Canh gác
- Hạ xuống - Hang động - Hương thơm - Kỳ lạ - Nhập vào
- Nhẫn nhịn - Phân chia - Sao chép - Sinh sống - Thân mình
- Thời giờ - Tra xét - Trùng lặp - Xuất ra - Sự việc - Công việc...

Hỏi anh Gúc là ra một đống mà sao bạn Hồng Kim ạ"

Đã chép xong.

Tháng 11 năm 2025,

Giao Blog


(bạn AI vẽ tặng Giao Blog)



---



Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.

LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.

Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.