Môn Lịch sử “làm nóng” nghị trường Quốc hội

Tin từ các nơi.


---

Môn Lịch sử “làm nóng” nghị trường Quốc hội

Cập nhật lúc 16:18 16/11/2015

KTĐT - Việc tích hợp môn Lịch sử (LS) với môn Công dân - Tổ quốc thực sự đã trở thành đề tài “nóng” được các đại biểu Quốc hội (QH) xoáy sâu trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục&Đào tạo Phạm Vũ Luận chiều nay (16/11).

"Chúng ta không thừa thầy, chỉ thừa người kém"

Thậm chí, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cũng đã phải nhắc nhở Bộ trưởng Phạm Vũ Luận trả lời tập trung vào câu hỏi mà các đại biểu đặt ra.
Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận, dư luận rất quan tâm đến môn lịch sử vì không thấy tên của môn LS trong chương trình mới mà tập trung vào chương trình ở bậc PTTH, còn chương trình tiểu học và THCS đã cơ bản nhất trí. Thứ nhất, môn lịch sử không bị coi nhẹ, chúng tôi khẳng định môn lịch sử được coi trọng hơn chương trình hiện hành. Theo ban soạn thảo chương trình báo cáo và Bộ GD&ĐT đã kiểm định, hiện nay, học sinh ở bậc THPT đang học 1,5 tiết lịch sử trong một tuần. Trong thiết kế chương trình dự thảo đang lấy ý kiến, học sinh mà không học chuyên ban xã hội học bình quân 2,5 tiết lịch sử trong một tuần, tức là tăng một tiết. Với học sinh ở phân ban khoa học xã hội thì sẽ học 4 tiết một tuần và các tiết này đều là bắt buộc. Như vậy, nội dung và khối lượng kiến thức về lịch sử là tăng lên.

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận trả lời chất vấn chiều 16/11.

Giải thích về việc vì sao lại có việc đưa lịch sử vào môn Công dân và Tổ quốc, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết, thứ nhất, theo tinh thần chủ trương tích hợp và thứ hai, trong luật giáo dục quốc phòng an ninh có quy định giảng dạy lịch sử giữ nước, lịch sử quốc phòng, bởi vậy Bộ GD&ĐT dự kiến đưa lịch sử vào để tránh trùng lặp. Ngoài các nội dung lịch sử được giảng dạy trong phần giáo dục Công dân và Tổ quốc, ở các môn học khác, Bộ dự kiến có giảng dạy lịch sử ở nhiều môn khác.
"Giảng dạy văn học cũng gắn với lịch sử, "chúng ta giảng cho học sinh về Hịch Tướng sĩ; Bình Ngô đại cáo; Tuyên ngôn độc lập mà nếu không gắn với lịch sử thì các cháu không thể hiểu được, không có sự rung động. Không phải chỉ văn học mà trong môn địa lý cũng gắn với dạy lịch sử, đây không phải là gắn với tên đất, tên đảo mà là gắn với chiến công, quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc của cha ông đối với toàn bộ đất nước và với từng khu vực, thành phố. Giáo dục âm nhạc và mỹ thuật cũng sẽ gắn kết, hỗ trợ cho giáo dục lịch sử, như chúng ta giảng dạy học sinh cảm thụ bài hát “Câu hò bên bến Hiền Lương”, “Xa khơi” mà không gắn với lịch sử thì học sinh không hiểu, không rung động.
Rất nhiều các môn học sẽ gắn với giáo dục truyền thống, giáo dục lịch sử, hỗ trợ cho lịch sử. Nói tóm lại, trong Dự thảo mà đang lấy ý kiến, không hề có ý giảm môn lịch sử, không hề có ý môn lịch không bắt buộc mà vấn đề cần thảo luận là ở chỗ là cần phải để riêng thành một môn lịch sử hay để lịch gắn bó với các môn khác trong chương trình học. Tôi nghĩ đó là vấn đề thực sự, cần phải thảo luận. Tôi xin báo cáo thêm, dự thảo hiện nay do ban soạn thảo chương trình dự thảo sau khi có nhiều hội thảo với các đối tượng, trong đó có các chuyên gia lịch sử với 3 hội thảo ở Hà Nội" - Bộ trưởng Phạm Vũ Luận giải trình và dẫn chứng.

Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã nhắc lại câu hỏi theo quan điểm của Bộ trưởng có bỏ môn lịch sử với tư cách là một môn độc lập không, không nói tích hợp. Tức là đối với môn lịch sử tới đây, theo quan điểm của Bộ trưởng có còn được là một môn độc lập trong sách giáo khoa không?
Bộ trưởng Phạm Vũ Luận trả lời thêm: "Ban soạn thảo và Bộ GD&ĐT đang lắng nghe ý kiến rộng rãi của toàn dân và trên cơ sở đó, chúng tôi sẽ có những thảo luận tiếp thu, dự kiến sẽ có báo cáo làm việc với Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội đồng trung ương, Hội đồng quốc gia giáo dục, Ủy ban Văn hóa Thanh thiếu niên nhi đồng, với các hiệp hội… sau đó, Bộ GD&ĐT sẽ báo cáo với Chính phủ. Vì đây là vấn đề rất hệ trọng. Quan điểm của Bộ là nếu phân tích việc tích hợp làm nhẹ mà không thể làm tăng được thì không tích hợp. Còn tích hợp vẫn đảm bảo thì sẽ cho tích hợp. Bộ sẽ làm việc với chuyên gia giáo dục và chuyên gia lịch sử để có thể kết luận cuối cùng."

Chưa thỏa mãn với câu trả lời của Bộ trưởng Bộ Giáo dục Phạm Vũ Luận, cũng như còn nhiều băn khoăn, đại biểu Lê Văn Lai đặt vấn đề: "Theo Bộ trưởng trả lời thì có tăng thêm cho môn lịch sử, nhưng theo tôi thời lượng dạy môn lịch sử chỉ là một yếu tố, còn vấn đề yếu tố như thầy giáo nào có thể tiến hành dạy theo phương pháp tích hợp này, sự chuẩn bị của Bộ như thế nào mới là quyết định. Tôi thấy Bộ chưa chuẩn bị đầy đủ, cho nên Nhân dân, các nhà chuyên môn, dư luận mới đề cập nhiều. Dạy theo phương pháp truyền thống đã từng “lấy râu ông nọ cắm cằm bà kia”, liệu chuyển qua phương pháp mới này có đảm bảo nâng cao được chất lượng đào tạo môn lịch sử không? Ta chưa có sự chuẩn bị về đội ngũ để làm việc rất mới, chưa có tiền lệ là điều làm tôi rất băn khoăn?"

Trước câu hỏi về bản dịch mới của bài thơ “Nam quốc sơn hà” in trong sách giáo khoa (SGK) lớp 7, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cũng nhận được chất vấn của các đại biểu. Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Phạm Vũ Luận khẳng định: Về bản dịch mới của bài thơ của Lý Thường Kiệt, văn bản này xuất hiện trong SGK từ năm 2003 lần đầu tiên và tái bản trong các năm tiếp đây. Tôi không có cơ hội để biết được vào năm 2003 vì lý do thế nào để làm nhưng tôi xin khẳng định, ý kiến cá nhân tôi thì trong lần làm sách giáo khoa lần này, những thay đổi không cần thiết và không đem lại hiệu quả cao thì chúng tôi sẽ không có thay đổi. Tuy nhiên, đại biểu Lê Văn Lai đã thẳng thắn trao đổi lại với Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: Dịch bài “Nam quốc sơn hà” (Sông núi nước Nam), tôi không nói là của Lý Thường Kiệt mà là ngâm thơ của Lý Thường Kiệt vì bài này giờ vẫn chưa khẳng định tác giả là ai, tôi thấy rằng là bản dịch mới này được in chính thức trong sách ngữ văn lớp 7 tập 1, Bộ trưởng nói chưa xem hết, vậy giờ Bộ trưởng đã nghe rồi, được đại biểu QH thông tin đến rồi, dư luận xã hội đã nêu trên báo chí, xin Bộ trưởng có ý kiến chính thức về việc dịch bản này như thế nào? Tại sao lại đổi bản dịch đã đi vào lòng dân đã có chỗ đứng trong lịch sử bằng một bản dịch mới? Xin phép Bộ trưởng, tôi thấy, một số đồng bào Nhân dân thấy, và các nhà khoa học, các thầy giáo thấy bản dịch mới không đạt đạt yêu cầu so với bản dịch cũ, nếu không nói là làm giảm đi giá trị đối với bản dịch cũ của nhà sử học Trần Trọng Kim, nhất là trong tình hình hiện nay, chúng ta đang gắn giáo dục lịch sử với vấn đề bảo vệ chủ quyền quốc gia!

Thu Giang

Thứ hai, 16/11/2015 | 11:58 GMT+7

Đại biểu gọi thay đổi về môn Lịch sử là 'sự xáo trộn tận tâm can'

Dù được Bộ trưởng Giáo dục trấn an việc tích hợp môn Lịch sử không phải là xem nhẹ, số tiết học ở bậc THPT còn tăng lên, nhưng đại biểu vẫn lo ngại khó đảm bảo chất lượng dạy học, vì chưa chuẩn bị đầy đủ và làm việc chưa có tiền lệ.

"Gần đây dư luận xôn xao, hay nói đúng hơn là có sự xáo trộn tận tâm can về một vấn đề nhạy cảm, đó là thay đổi việc giảng dạy môn Lịch sử từ môn học độc lập thành môn tích hợp. Xin Bộ trưởng nêu chính kiến, nhất là tính ưu việt và tính đúng đắn của nó", đại biểu Lê Văn Lai từng 10 năm làm việc trong ngành giáo dục phổ thông gửi câu hỏi đến Bộ trưởng Phạm Vũ Luận tại phiên chất vấn của Quốc hội sáng 16/11.

Ông đề nghị Bộ trưởng nêu dự định giải quyết vấn đề nêu trên, có hoãn thực hiện chủ trương về giảng dạy môn Lịch sử trong trường phổ thông theo hướng tích hợp hay không. "Nếu không dừng, không hoãn, Bộ trưởng có dám khẳng định trách nhiệm trước nhân dân về tính đúng đắn của vấn đề? Sai lầm về phương pháp dẫn đến sai lầm về kiến thức, nhất là kiến thức lịch sử trong thế hệ trẻ. Sai lầm này không có chỗ cho sự khắc phục", ông Lai nói.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam nêu thêm, nhân dân đánh giá cao Bộ Giáo dục đã triển khai đề án cải cách chương trình, sách giáo khoa với khối lượng đồ sộ trong thời gian ngắn. Có người cho rằng đây là cuộc cách mạng trong giáo dục, mở ra một tia sáng cho việc nâng cao chất lượng đào tạo giai đoạn mới theo một cách làm mới.

Nhưng với góc nhìn của mình, ông Lai cho rằng có những vấn đề tưởng nhỏ mà không nhỏ, ảnh hưởng đến ngành chủ quản và các bên liên quan. "Bất cứ sự phá vỡ lớn nào cũng bắt đầu từ sự phá vỡ thành phần", ông Lai nhận định. Cụ thể, một việc Bộ cho rằng rất nhỏ như thay đổi cách dạy môn Lịch sử sẽ gây ra nhiều hệ lụy. Những ảnh hưởng tiêu cực này đã được nhân dân và nhà nghiên cứu về khoa học lịch sử phân tích.

"Bộ Giáo dục cần lưu tâm đặc biệt đến những vấn đề có hàm lượng lịch sử cao, vấn đề nhạy cảm để khắc phục những sai sót không đáng có, hoàn thành đề án cải cách chương trình, sách giáo khoa đã được Quốc hội phê chuẩn và nhân dân kỳ vọng", ông Lai đề nghị.

Đại biểu Lê Văn Lai.

Trả lời đại biểu Lê Văn Lai, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận khẳng định trong dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, môn Lịch sử không bị xem nhẹ mà được coi trọng hơn so với hiện hành. "Hiện học sinh THPT học 1,5 tiết Lịch sử cho một tuần, trong khi theo dự thảo học sinh không chuyên ban học bình quân 2,5 tiết, học sinh vào phân ban Khoa học xã hội học 4 tiết và tất cả những tiết này đều bắt buộc. Như vậy nội dung và khối lượng kiến thức Lịch sử tăng lên", Bộ trưởng dẫn chứng.  

Tư lệnh ngành giáo dục giải thích, việc đưa Lịch sử tích hợp vào môn Công dân với Tổ quốc là theo chủ trương tích hợp, vì Luật quốc phòng an ninh cũng quy định giảng dạy lịch sử giữ nước, quốc phòng. Ngoài ra, các môn học, chuyên đề như Văn học, Địa lý, Giáo dục âm nhạc, Mỹ thuật đều đề cập đến lịch sử. Ví dụ, trong Văn học khi giảng về Bình Ngô đại cáo, Tuyên ngôn độc lập, nếu không gắn với lịch sử học sinh sẽ không hiểu bối cảnh. Dạy cảm thụ bài hát Câu hò bên bến Hiền Lương, Xa khơi, nếu không gắn với lịch sử thì học trò không hiểu. 

"Như vậy trong dự thảo đang lấy ý kiến không có ý định giảm môn Lịch sử. Vấn đề thảo luận là để riêng môn Lịch sử hay để Lịch sử gắn bó với các môn học khác", Bộ trưởng giải trình.

Vì đã hết thời gian nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp, Phó chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn đề nghị Bộ trưởng Luận trả lời ngắn gọn, đi vào trọng tâm câu hỏi. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng nhắc lại ý đại biểu muốn chất vấn vì "sáng nay Bộ trưởng không có mặt": "Quan điểm của Bộ trưởng có bỏ môn Lịch sử với tư cách môn học độc lập không".

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận khẳng định "đây là việc hệ trọng", ban soạn thảo phải lắng nghe ý kiến rộng rãi của người dân, trên cơ sở đó sẽ có báo cáo tiếp thu, làm việc với nhiều ban ngành rồi mới báo cáo Thủ tướng. "Quan điểm của chúng tôi nếu tích hợp mà vẫn đảm bảo yêu cầu thì sẽ cho tích hợp. Bộ sẽ làm việc với các chuyên gia giáo dục để có kết luận cuối cùng", ông Luận nói.

Chưa hài lòng với phần trả lời của Bộ trưởng Luận, đại biểu Lê Văn Lai tiếp tục lên tiếng: "Bộ trưởng cho rằng tích hợp là coi trọng hơn, rồi dẫn giải về thời lượng giảng dạy, nhưng đó chỉ là một khía cạnh. Còn những vấn đề như giáo viên có thể dạy môn tích hợp hay không, Bộ chuẩn bị như thế nào? Tôi chưa nhìn thấy sự chuẩn bị của Bộ Giáo dục".

Đại biểu Lai cho rằng hiện nay môn Lịch sử được dạy độc lập, bài bản nhưng vẫn có nhiều hạn chế, nhiều phòng thi THPT quốc gia vừa qua chỉ có một thí sinh. "Vậy khi chuyển sang cách dạy tích hợp mới thì có đảm bảo nâng cao chất lượng giảng dạy môn Lịch sử? Theo cá nhân tôi là khó vì chúng ta chưa chuẩn bị đầy đủ, lại làm việc chưa có tiền lệ", ông Lai nói.

Đại biểu nghi ngờ việc giảm áp lực của kỳ thi THPT quốc gia

Đại biểu Nguyễn Thái Học nhận xét, kỳ thi THPT quốc gia 2015 đầy áp lực, tốn kém nhiều công sức, tiền của của nhân dân. Vấn đề này đã được nhiều bộ trưởng chất vấn tại kỳ họp thứ 9. Ngày 16/10, Bộ Giáo dục có báo cáo được đóng dấu treo gửi đến từng đại biểu, khẳng định kỳ thi THPT quốc gia đã giảm áp lực, tốn kém cho thí sinh và gia đình. 

"Dựa trên cơ sở nào Bộ Giáo dục khẳng định như vậy. Kỳ thi THPT quốc gia 2016 được thay đổi như thế nào? Với tỷ lệ tốt nghiệp như hiện nay, cử tri đề nghị nên xét công nhận tốt nghiệp và giao cho các trường đại học tổ chức thi tuyển", đại biểu Thái Học nói và cho biết dù đã gửi câu hỏi chất vấn từ 6/11, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được trả lời của Bộ trưởng.

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận trả lời chất vấn. Ảnh: Giang Huy.

Tư lệnh ngành giáo dục cho biết, trước đây học sinh phải thi 3-4 đợt với rất nhiều môn. Năm 2015 các em chỉ phải thi một đợt, tối đa 8 môn và không phải đi về các thành phố lớn. Cách tổ chức thi cùng với cách ra đề thi kiểm tra năng lực làm cho việc luyện thi của các trung tâm ở thành phố giảm đi. Trước đây phao thi trắng sân trường, năm nay giảm hẳn. Như vậy kỳ thi đã thay đổi động cơ học tập, việc dạy, việc học trong các trường.

"Một số yêu cầu của trung ương đã được thực hiện bước đầu, là giảm áp lực, tốn kém, từng bước chuyển đổi việc dạy và học. Cơ sở đi đến kết luận này là việc tổng kết tại 63 tỉnh thành, Chính phủ cũng có hai phiên thảo luận", ông Luận nói.

Cho rằng câu trả lời chưa thuyết phục, đại biểu Nguyễn Thái Học chỉ ra bất cập trong kỳ thi THPT quốc gia 2015: Trước đây thí sinh thi tốt nghiệp tại địa phương, nay đi xa hơn, có bố mẹ đi cùng, phải thuê xe, chỗ ở. Thí sinh thi xong lại hành trình ra các trường nộp hồ sơ vào, rút hồ sơ ra.

"Như vậy còn áp lực hơn, các em phải bước vào cuộc chơi được ví như chứng khoán. Tại sao Bộ không hỏi thí sinh, nhân dân xem kỳ thi vừa qua có giảm áp lực, tốn kém hơn không? Tôi cho là kỳ thi rất tốn kém và áp lực", đại biểu Thái học nhận định.

Bộ trưởng giải trình thêm, giảm tốn kém đã thấy rõ vì thí sinh vẫn thi ở địa phương. Còn về số lượng thí sinh rút, nộp hồ sơ, Bộ đã có thống kê trên máy tính, chỉ 8% thí sinh thay đổi nguyện vọng ở khoảng 30 trường và đây không phải là hiện tượng phổ biến.

Môn Lịch sử, Tiếng Việt - Văn học, Toán vốn được xem là những môn học cơ bản, bắt buộc trong hệ thống giáo dục phổ thông Việt Nam. Dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể mới đây đưa ra chủ trương tích hợp môn Lịch sử vào các môn khác. Cụ thể, ở lớp 1, 2, 3 là môn "Cuộc sống quanh ta"; lớp 4, 5 là "Tìm hiểu xã hội", THCS là "Khoa học xã hội" và THPT là môn "Công dân với Tổ quốc". Việc thay đổi này khiến các nhà sử học lo ngại thế hệ trẻ sẽ không hiểu về lịch sử cha ông, hoặc hiểu méo mó, sai lệch.

Hoàng Thùy

http://vnexpress.net/tin-tuc/giao-duc/dai-bieu-goi-thay-doi-ve-mon-lich-su-la-su-xao-tron-tan-tam-can-3312788.html