Tối tạo này đưa ra phương án chữ viết mới cho Việt Nam. Đại khái, tựa như mang chữ Hàn Quốc để ghi âm tiếng Việt, và kết quả là: chữ dạng khối vuông, không phải La-tinh, trông khá giống chữ Hàn Quốc và được xem là ghi âm được tiếng Việt !
Thế thì, rõ ràng là một bước thụt lùi rồi, nên gọi là tối tạo.
Trước đây, đã có một tác giả đưa phương án chữ viết mới, dạng chữ Nôm kiểu mới. Hồi cuối năm 2019, lúc ở Đà Nẵng, tôi đã liên lạc với tác giả này qua điện thoại và zalo (chưa được gặp trực tiếp cho đến hôm nay).
Cả hai, theo tôi đều là các tối tạo của người Việt về chữ viết ở đầu thế kỉ XXI.
Cứ đưa về Giao Blog lưu đã.
Tháng 2 năm 2021,
---
https://www.facebook.com/truonglam.kieu.73/posts/463393735071545
"Để đáp ứng được 4 dạng đọc trên thì việc sáng tạo đảm bảo không gặp sai sót ở các nét vẽ. Có những chữ lúc mình vẽ ra đọc thành tiếng được nhưng lại không đọc thầm được", anh Kiều Trường Lâm chia sẻ.
Tháng 5/2020, tác giả Kiều Trường Lâm giới thiệu một công trình nghiên cứu chữ viết có tên gọi "Chữ viết bảo mật thời 4.0". Anh Lâm cho biết, chữ viết này chỉ một mình anh là tác giả và trải qua 10 năm nghiên cứu để hoàn thiện.
Anh Lâm cho biết, 90% chữ cái mới hoàn toàn phù hợp với phát âm Tiếng Việt. Còn 10% ứng dụng từ chữ Hàn. Mục đích chữ viết mới nhằm ứng dụng trong lĩnh vực bảo mật thông tin, trang trí và thiết kế. So với "CVNSS 4.0" (một công trình công bố trước đó) thì "Chữ viết bảo mật thời 4.0" có độ khó cao hơn vì phải tự vẽ sao cho đọc được, ngoài ra kết hợp sử dụng hình học không gian để đo góc cạnh chữ viết.
Thời điểm mới giới thiệu chữ, anh Kiều Trường Lâm chưa vội công bố công thức cụ thể vì đang tiến hành xin bản quyền. "Hiện tại chữ mới của mình được dân thiết kế rất quan tâm. Có người ngỏ lời muốn mua ý tưởng với giá 400 triệu đồng nhưng mình từ chối bán.
Bởi mình muốn dành tặng chữ viết này cho Chính phủ. Nếu Chính phủ không muốn nhận bộ chữ thì mình sẽ công bố ra cộng đồng để công chúng dùng miễn phí", anh Lâm chia sẻ lúc đó.
Sau gần 9 tháng, anh Kiều Trường Lâm quyết định công bố công thức chữ, đổi tên thành "Chữ Hình thể 4.0".
Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với anh Kiều Trường Lâm:
- Chào anh! Anh có thể công bố cụ thể công trình nghiên cứu của mình được không? Vì sao anh lại đổi tên chữ?
"Chữ bảo mật 4.0" của mình sau khi công bố sẽ có tên là: "Chữ Hình Thể 4.0". Đây là cái tên do đồng tác giả Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS 4.0) - Trần Tư Bình đặt. Theo Thầy Trần Tư Bình, có tên “Hình Thể” là bởi chữ viết được cấu tạo theo dạng hình khối vuông. Công thức cấu tạo của chữ cũng có phần giống với CVNSS 4.0
Vì các ký tự hoàn toàn mới, hiện tại mình chưa thiết kế chữ lên máy tính nên mình xin gửi bản công bố viết tay bằng những hình ảnh bên dưới.
Quá trình sáng tạo của mình bắt đầu từ ngày học THPT. Mình dành thời gian, vừa học vừa sáng tạo chữ. Việc này kéo dài đến khi học đại học, ra trường rồi làm việc.
Đây là quá trình rất gian nan. Nó không đơn giản như mọi người nghĩ, bởi sáng tạo một chữ viết mới đòi hỏi phải có cả kiến thức cả về Ngôn ngữ và Toán học. Rồi phải làm sao đáp ứng được 4 dạng đọc:
- Đọc thầm: Khi nhìn vào bạn có thể đọc thầm được.
- Đọc thành tiếng: Khi nhìn vào bạn có thể đọc thành tiếng.
- Đọc trong nháy mắt: Tức là khi bạn xem tivi, chữ vừa mới xuất hiện bạn đã đọc được ngay như khi ta xem phim phụ đề Tiếng Việt.
- Đọc lưu loát liên tiếp trong văn bản.
Để đáp ứng được 4 dạng đọc trên thì việc sáng tạo đảm bảo không gặp sai sót ở các nét vẽ. Có những chữ lúc mình vẽ ra đọc thành tiếng được nhưng lại không đọc thầm được. Lại có những chữ vẽ ra đọc thầm được; đọc thành tiếng được nhưng lại không đọc được trong nháy mắt,... và bị loại bỏ.
Khi áp dụng kiến thức hình học không gian để tính toán âm vị biểu môi thì việc sáng tạo chữ viết mới của mình đã suôn sẻ. Các nét vẽ trở nên thanh thoát ở mỗi vị trí góc cạnh. Sự xung khắc của chữ được tính toán chính xác. Qua đó mỗi ký tự được tính toán phải cực kỳ logic thì mới có thể ráp được và cho phép đọc được ở 4 dạng đọc trên.
- Điều gì khiến anh quyết định công bố chữ viết bảo mật thời 4.0 rộng rãi? Dù trước đó có nhiều người hỏi mua chữ với giá cao, thậm chí lên tới 400 triệu đồng.
Mình muốn làm điều gì đó cho đất nước. Vậy nên mình công bố chữ viết này để mọi người dùng miễn phí. Sản phẩm nghiên cứu của mình xuất phát từ niềm đam mê và khát vọng rằng, Việt Nam sẽ có một bộ chữ viết do chính người Việt sáng tạo ra.
- Về thông tin có người hỏi mua chữ với giá 400 triệu đồng, nhiều độc giả cho rằng anh đang “nổ”. Anh nghĩ sao về điều này?
Mình không “nổ”. Đã có người hỏi mua sản phẩm của mình để làm bảo mật cho công ty họ nhưng mình từ chối. Thực tế, một số độc giả thấy tính sáng tạo của chữ, thấy được tính ứng dụng trong một số lĩnh vực nên ngỏ ý thôi.
- Chữ bảo mật - hiện là "Chữ Hình thể 4.0" khi công khai sẽ không còn là “bảo mật”. Vậy anh có kế hoạch nào cho nghiên cứu của mình?
Tất nhiên khi công bố miễn phí thì mình đã xác định nó sẽ không còn bảo mật nữa. Mình hy vọng sẽ có những công ty CNTT quan tâm đến chữ viết của mình và thiết kế nó lên máy tính.
Vì "Chữ Hình thể 4.0" nếu được thiết kế lên máy tính sẽ rất đẹp, có tính thẩm mỹ tương đương với nhiều chữ viết trên thế giới. Ngoài ra nó có thể ứng dụng trong lĩnh vực trang trí, phông nền điện thoại/máy tính hay nhiều lĩnh vực khác.
- Gần 1 năm từ ngày anh công bố CVNSS 4.0 và nhận nhiều phản hồi trái chiều, đến nay là "Chữ Hình thể 4.0". Anh có thể chia sẻ một chút về cuộc sống của mình trong năm vừa qua được không? Anh đã đối mặt với sóng gió dư luận như nào?
Mình đã nhận được nhiều phản hồi trái chiều. Dư luận phản đối mình bằng những lời vô cùng xúc phạm, nhiều cuộc gọi điện làm phiền, cùng những hình ảnh chế trên Facebook,... Thậm chí còn có người đe dọa tính mạng.
Nhưng áp lực dư luận cũng giúp mình trưởng thành hơn, dám nghĩ, dám làm và dám đương đầu với dư luận. Tuy nhiên từ những phản đối ban đầu, nhiều người dần nhận ra cái hay của chữ CVNSS 4.0. Nhiều độc giả khắp cả nước đã liên hệ với mình để xin học chữ.
Sau khi học thử, họ thấy hay, thậm chí học ngày học đêm. Tuy nhiên họ không thể công bố sự yêu thích với CVNSS 4.0 vì sợ bị dân mạng "ném đá". Hiện tại đã có vài trăm độc giả theo học CVNSS 4.0.
Mình muốn gửi những lời đến độc cả nước: Hãy lắng nghe mình một lần, đừng xua đuổi mình. Bởi có khi chữ sáng tạo của mình sẽ hữu dụng. Nói riêng về CVNSS 4.0, trong năm qua, một số người trong giới CNTT ở Việt Nam và Nhật đã đánh giá cao tính ứng dụng của chữ vì xử lý ngôn ngữ tự nhiên rất hiệu quả.
Bây giờ mình công bố "Chữ hình thể 4.0" và rất mong được sự đón nhận từ độc giả. Cho dù phản biện cũng như góp ý của các bạn ra sao, mình đều lắng nghe và chấp nhận. Với bản lĩnh của mình, mình rất muốn một ngày sẽ chinh phục được các bạn.
- Sắp tới anh có kế hoạch gì không?
Sau khi công bố CVNSS 4.0, mình và đồng tác giả Trần Tư Bình đã tổ chức cuộc thi về CVNSS 4.0 có thưởng. Đến nay, cuộc thi đã tổ chức được 4 lần, có nhiều độc giả hào hứng tham gia. Với CVNSS 4.0, mình hy vọng có thể chinh phục được 1 triệu độc giả trong vòng 10 năm. Còn về chữ hình thể 4.0, sắp tới mình có kế hoạch đưa chữ viết lên máy tính tích hợp android để các bạn có thể tải về sử dụng miễn phí.
Mình nghĩ, trong tương lai dân thiết kế và cả học sinh, sinh viên thích ngoại ngữ như Tiếng Hàn, Tiếng Trung sẽ rất hứng thú với "Chữ Hình thể 4.0" bởi chữ có tính thẩm mỹ. Độ đều nó khi viết trên ô vuông bảng xanh đẹp như một bức tranh vẽ và thể hiện khía cạnh 3D rất trừu tượng.
Tôi hy vọng trong tương lai "Chữ Hình Thể 4.0" sẽ được giảng dạy ở các trường Đại học.
- Cảm ơn chia sẻ của anh!
https://afamily.vn/nhung-ngay-can-tet-tac-gia-kieu-truong-lam-chinh-thuc-cong-bo-cong-thuc-chu-viet-bao-mat-40-mong-chu-moi-duoc-giang-day-o-dai-hoc-vi-tinh-thuc-tien-20210209011613888.chn
----
Công thức CHỮ VN SONG SONG 4.0 và Ví dụ
Giới thiệu:
- Chữ VN Song Song 4.0 (Cvnss4.0) là cách ký âm cực ngắn không có dấu phụ và dấu thanh cho chữ Quốc ngữ. Nó có thể được dùng như bộ chữ hoặc kiểu gõ.
- Cvnss4.0 dùng như bộ chữ, hữu ích ở:
- Chat nhanh tiếng việt trong môi trường không có phần mềm.
- Nếu viết tin nhắn chữ Quốc ngữ không dấu trên điện thoại, messenger, zalo… nhiều lúc đọc không dấu sẽ gây hiểu nhầm. Cvnss4.0 khắc phục được nhược điểm gây hiểu lầm này.
- Tiết kiệm không gian lưu trữ dữ liệu data.
- Bảo mật dữ liệu vì không cần dùng bất cứ phần mềm nào.
- Là một cách viết chữ song song với chữ Quốc ngữ, hoặc có thể thay thế chữ Quốc ngữ nếu cần thiết.
- Cvnss4.0 dùng như kiểu gõ, hữu ích ở:
- Tích hợp vào các bộ gõ tiếng việt để gõ bung ra chữ Quốc ngữ, tiết kiệm được khoảng 30% thời gian gõ.
- Bạn vào công cụ trực tuyến (tool online) https://chuvnsongsong.com để làm quen và xem công thức; rồi trực tiếp gõ kiểu gõ mới mà vẫn bung ra chữ Việt trọn vẹn, tiết kiệm nhiều thời gian gõ Tiếng Việt.
A. CÔNG THỨC CHỮ VN SONG SONG 4.0
Cvnss 4.0 gồm 52 qui ước có hệ thống và nối tiếp nhau. Vì vậy, ta cần đọc chậm mới hiểu được. Hiểu xong qui ước đầu tiên thì mới hiểu được các qui ước kế tiếp.
Để hiểu Cvnss 4.0, trước tiên phải hiểu 32 qui ước ghi gọn chữ Quốc ngữ thành một kiểu chữ Việt cực ngắn, tên là Chữ Việt Nhanh,
Sau khi nắm vững cách ghi gọn Chữ Việt Nhanh, ta mới hiểu được 18 qui ước Ký Hiệu Dấu dùng thay thế các dấu phụ và dấu thanh cho Chữ Việt Nhanh.
Trung bình tốn khoảng 2 giờ là hiểu và học thuộc 52 qui ước biến đổi từ chữ Quốc ngữ qua Cvnss4.0.
CVNSS 4.0 gồm 3 thành phần cấu tạo:
· Chữ Quốc Ngữ (CQN).
· Chữ Việt Nhanh (CVN).
· Ký Hiệu Dấu (KHD).
Bài này chỉ trình bày về Chữ Việt Nhanh và Ký Hiệu Dấu.
· CHỮ VIỆT NHANH (CVN)
Lưu ý: Xin đọc các qui ước từ trên xuống dưới vì chúng có quan hệ nối tiếp.
1. Bỏ bớt dấu sắc ở mọi từ có chữ cái cuối là: c, p, t, ch (1 qui ước)
• Bỏ bớt dấu sắc ở mọi từ có chữ cái cuối là: c, p, t, ch.
Vd: bực tưc = bực tức, nup = núp, trot lọt = trót lọt.
2. Y và Uy (3 qui ước)
• I thay Y …… Vd: i tá = y tá.
• Y thay UY …… Vd: thý = thúy, byt = buýt.
• Chỉ vần AY, ÂY giữ nguyên AY, ÂY …… Vd: mây bay = mây bay.
3. Phụ âm đầu chữ (9 qui ước)
• F thay PH …… Vd: fải = phải.
• Q thay QU …… Vd: qay = quay, qân = quân, qôc = quốc, qi = qui, qy = quy.
• C thay K …… Vd: cín = kín, cê = kê, cẻ = kẻ.
• K thay KH …… Vd: ki kó kăn = khi khó khăn.
• Z thay D …… Vd: zì = dì, zo zự = do dự.
• D thay Đ …… Vd: di dâu dó = đi đâu đó.
• J thay GI …… Vd: já jì = giá gì, jữ jìn = giữ gìn, jặt jịa = giặt giỵa (vì i thay y).
• G thay GH …… Vd: gì = ghì, gê = ghê, ge = ghe.
• W thay NG-NGH …… Vd: wa = nga, wĩ = nghĩ, wề = nghề, we = nghe.
4. Phụ âm cuối chữ (3 qui ước)
• G thay NG …… Vd: mag = mang, xoog = xoong.
• H thay NH …… Vd: bah = banh, hoàh = hoành, huêh = huênh.
• K thay CH …… Vd: tak bạk = tách bạch, hoạk = hoạch, wuệk = nguệch.
5. Năm mươi hai vần “Nguyên âm ghép và chữ cái cuối” (18 qui ước)
Hãy xem 52 vần “Nguyên âm ghép và chữ cái cuối” sau:
- uyêt, uyên.
- iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu.
- uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi.
- ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươu, ươi.
- uât, uân, uâng, uây.
- uơt, uơn.
- oăt, oăc, oăn, oăm, oăng.
- oet, oen, oem, oeo.
- oat, oap, oac, oan, oam, oang, oao, oai, oay.
52 vần này có
- Các nguyên âm ghép là: UYÊ, IÊ, YÊ, UÔ, ƯƠ, UÂ, UƠ, OĂ, OE, OA.
- Và các chữ cái cuối là: T, P, C, N, M, NG, O, U, I, Y.
52 vần nầy được ghi gọn lại còn 2 chữ cái mỗi vần, theo công thức sau đây:
- Rút gọn nguyên âm ghép còn một nguyên âm.
- VÀ CÙNG LÚC, thay chữ cái cuối bằng chữ cái khác.
• Rút gọn nguyên âm ghép còn một nguyên âm. (10 qui ước):
- UYÊ rút còn Y.
- IÊ-YÊ ……… I.
- UÔ ………… U.
- ƯƠ ………… Ư.
- UÂ ………… Â.
- UƠ ………… Ơ
- OĂ ………… Ă.
- OE ………… E.
- OA ………… O
- OA ………… A (Chỉ ở vần “oay”).
• VÀ CÙNG LÚC, thay chữ cái cuối bằng chữ cái khác. (8 qui ước):
- T thay bằng D.
- P ………… F.
- C ………… S.
- N ………… L.
- M ………… V.
- NG ……… Z.
- O-U ……… W.
- I-Y ……… J.
Như vậy, ráp 10 nguyên âm rút gọn vào 8 chữ cái cuối khác, ta ghi gọn được 52 vần trên mỗi vần chỉ còn 2 chữ cái, như sau:
- uyêt, uyên = yd, yl.
- iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu = id, if, is, il, iv, iz, iw.
- yêt, yên, yêm, yêng, yêu = id, il, iv, iz, iw.
- uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi = ud, us, ul, uv, uz, uj.
- ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươu, ươi = ưd, ưf, ưs, ưl, ưv, ưz, ưw, ưj.
- uât, uân, uâng, uây = âd, âl, âz, âj.
- uơt, uơn = ơd, ơl.
- oăt, oăc, oăn, oăm, oăng = ăd, ăs, ăl, ăv, ăz.
- oet, oen, oem, oeo = ed, el, ev, ew.
- oat, oap, oac, oan, oam, oang, oao, oai, oay = od, of, os, ol, ov, oz, ow, oj, aj.
Bài thơ “Thu Điếu” của Nguyễn Khuyến viết bằng chữ ghi gọn Chữ Việt Nhanh:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Ao thu lạh lẽo nưs trog veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo
Một chis thỳl câu bé tẻo teo
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Sóg bis theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo
Lá vàg trưs jó sẽ dưa vèo
Tầng mây lơ lững, trời xanh ngắt
Tầg mây lơ lữg, trời xah wăt
Ngõ trúc quanh co, khách vắng teo
Wõ truc qah co, kak vắg teo
Tựa gối ôm cần lâu chẳng được
Tựa gối ôm cần lâu chẳg dựs
Cá đâu đớp động dưới chân bèo
Cá dâu dớp dộg zứj chân bèo
(Ở trên là phần tóm tắt 34 qui ước biến đổi từ CQN qua CVN. Có thể tham khảo thêm bài “Chữ Việt Nhanh: kiểu chữ Việt cực ngắn” để hiểu rõ hơn về CVN ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhKieuChuVietCucNgan.htm)
Sau khi nắm vững 34 qui ước CVN ở trên, ta dùng 18 chữ cái, gọi tên là Ký Hiệu Dấu (KHD), thay thế các dấu thanh và dấu phụ cho CQN và CVN để biến đổi thành CVNSS4.0.
· KÝ HIỆU DẤU (KHD)
Thay thế các dấu thanh và dấu phụ cho CQN và CVN ở trên bằng 18 qui ước KHD, chia ra 4 nhóm sau.
- B, D, Q, G, F.
- J, L, Z, S, R.
- X, K, V, W, H.
- O, Y, P.
1) Nhóm B, D, Q, G, F:
Thay: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, cho chữ vốn có dấu nón ^ ở chữ Quốc ngữ.
* B = (dấu nón + sắc).
Vd: ấn = anb, ế = eb, ố = ob,
xuất = xâd (cvn) = xadb,
ếch = êk (cvn) = ekb,
tốc = tôc (cvn) = tocb,
tiếng = tíz (cvn) = tizb,
uống = úz (cvn) = uzb,
khuyết = kyd (cvn) = kydb.
* D = (dấu nón + huyền).
Vd: vần = vand, về = ved, ồ = od,
phần = fần (cvn) = fand,
rồng = rồg (cvn) = rogd,
tuồng = tùz (cvn) = tuzd,
nghiền = wìl (cvn) = wild,
quyền = qỳl (cvn) = qyld.
* Q = (dấu nón + hỏi).
Vd: ẩn = anq, nể = neq, ổ = oq,
quẩn = qẩn (cvn) = qanq,
khổng = kổg (cvn) = kogq,
uổng = ủz (cvn) = uzq,
kiểu = cỉw (cvn) = ciwq,
tuyển = tỷl (cvn) = tylq.
* G = (dấu nón + ngã).
Vd: vẫn = vang, rễ = reg, lỗ = log,
nghễnh = wễh (cvn) = wehg,
khiễng = kĩz (cvn) = kizg,
rỗng = rỗg (cvn) = rogg,
nguyễn = wỹl (cvn) = wylg.
* F = (dấu nón + nặng).
Vd: vận = vanf, lệ = lef, lộ = lof,
luận = lậl (cvn) = lalf,
rộng = rộg (cvn) = rogf,
ruộng = rụz (cvn) = ruzf,
nghiện = wịl (cvn) = wilf,
chuyện = chỵl (cvn) = chylf.
MẸO NHỚ:
Ta nhớ B, D, Q, G, F thì kín phía trên, như nón, nước mưa không rơi vào được bên trong ký tự.
2) Nhóm X, K, V, W, H:
Thay: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, cho chữ vốn có dấu móc ˀ hay dấu trăng ᨆ ở chữ Quốc ngữ.
* X = (dấu móc + sắc) hay (dấu trăng + sắc).
Vd: ớ = ox, ứ = ux, hắn = hanx,
ướm = ứv (cvn) = uvx,
ớt = ơt (cvn) = otx,
phước = fưs (cvn) = fusx,
choắt = chăd (cvn) = chadx.
* K = (dấu móc + huyền) hay (dấu trăng + huyền).
Vd: ờ = ok, ừ = uk, hằn = hank,
phường = fừz (cvn) = fuzk,
mừng = mừg (cvn) = mugk,
hoằn = hằl (cvn) = halk.
* V = (dấu móc + hỏi) hay (dấu trăng + hỏi).
Vd: ở = ov, xử = xuv, hẳn = hanv,
tưởng = tửz (cvn) = tuzv,
quẳng = qẳg (cvn) = qagv,
xửng = xửg (cvn) = xugv.
* W = (dấu móc + ngã) hay (dấu trăng + ngã).
Vd: lỡ = low, lữ = luw,
lẵng = lẵg (cvn) = lagw,
ưỡn = ữl (cvn) = ulw,
chững = chữg (cvn) = chugw.
* H = (dấu móc + nặng) hay (dấu trăng + nặng).
Vd: ợ = oh, tự = tuh, lặn = lanh,
lượn = lựl (cvn) = lulh,
chặng = chặg (cvn) = chagh,
phượng = fựz (cvn) = fuzh.
MẸO NHỚ:
Ta nhớ X, K, V, W, H thì hở phía trên, nước mưa rơi vào được bên trong ký tự.
3) Nhóm J, L, Z, S, R:
Thay: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, cho chữ vốn không có dấu phụ (nón, móc, trăng) ở chữ Quốc ngữ.
* J = (sắc).
Vd: á = aj, é = ej, í = ij, ó = oj, ú = uj,
tính = tíh (cvn) = tihj,
toán = tól (cvn) = tolj,
phúng = fúg (cvn) = fugj.
Lưu ý: Riêng các chữ có phụ âm cuối: c, p, t thì không cần thêm J vì ở Chữ Việt Nhanh ta bỏ bớt dấu sắc ở các chữ có phụ âm cuối: c, p, t.
Vd: các = cac (cvn) = cac (cvnss),
cát = cat (cvn) = cat (cvnss),
cáp = cap (cvn) = cap (cvnss),
* L = (huyền).
Vd: à = al, è = el, ì = il, ò = ol, ù = ul,
tình = tìh (cvn) = tihl,
toàn = tòl (cvn) = toll,
phùng = fùg (cvn) = fugl.
* Z = (hỏi).
Vd: ả = az, vẻ = vez, ỉ = iz, tỏ = toz, ủ = uz,
tỉnh = tỉh (cvn) = tihz,
khoản = kỏl (cvn) = kolz,
chủng = chủg (cvn) = chugz.
* S = (ngã).
Vd: rã = ras, vẽ = ves, mĩ = mis, rõ = ros, vũ = vus,
tĩnh = tĩh (cvn) = tihs,
hoãn = hõl (cvn) = hols,
cũng = cũg (cvn) = cugs.
* R = (nặng).
Vd: ạ = ar, ẹ = er, ị = ir, lọ = lor, ụ = ur,
tịnh = tịh (cvn) = tihr,
sạch = sạk (cvn) = sakr,
soạn = sọl (cvn) = solr,
phụng = fụg (cvn) = fugr.
MẸO NHỚ:
Để nhớ J, L, Z, S, R là: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, ta nhớ như sau:
- J thẳng theo hướng dấu sắc '.
- L thẳng theo hướng dấu huyền `.
- Z dạng tựa dấu hỏi ˀ.
- S dạng tựa dấu ngã ~.
- R dạng gọn tựa dấu nặng.
4) Nhóm Y, O, P:
* Y = (dấu nón).
Dùng Y thay dấu nón cho chữ có thanh ngang ở chữ Quốc ngữ, như: â, ê, ô.
Vd: tâm = tamy, tê = tey, tôi = toiy,
xuân = xâl (cvn) = xaly,
tiên = til (cvn) = tily,
luôn = lul (cvn) = luly,
quên = qên (cvn) = qeny,
không = kôg = kogy.
* O = (dấu móc hay dấu trăng).
Dùng O thay dấu móc hay dấu trăng cho chữ có thanh ngang ở chữ Quốc ngữ hay Chữ Việt Nhanh, như: ă, ơ, ư.
Vd: ăn = ano, lơ = loo, lư = luo,
băng = băg (cvn) = bago,
phơ = fơ (cvn) = foo,
phương = fưz (cvn) = fuzo.
* Chữ P chỉ đặt sau chữ có VẦN CHỮ VIỆT NHANH không có dấu phụ và dấu thanh nào, như: ag, ah, ak, eg, ih, ik, og, ol, oz, od, os, ug, để không bị hiểu lầm qua chữ khác.
Ví dụ: lang = lag (cvn) = lagp,
lanh = lah (cvn) = lahp,
lách = lak (cvn) = lakp,
reng = reg (cvn) = regp,
linh = lih (cvn) = lihp,
bích = bik (cvn) = bikp,
long = log (cvn) = logp,
toan = tol (cvn) = tolp,
toang = toz (cvn) = tozp.
toát = tod (cvn) = todp,
choác = chos (cvn) = chosp,
lung = lug (cvn) = lugp.
Ta thấy:
- Long = log (cvn) = logp (cvnss) để không hiểu lầm là "lỗ", vì “log” ở cvnss là “lỗ”.
- Reng = reg (cvn) = regp (cvnss) để không hiểu lầm là "rễ", vì “reg” ở cvnss là “rễ”.
- Toan = tol (cvn) = tolp (cvnss) để không hiểu lầm là "tò", vì “tol” ở cvnss là “tò”.
- Toang = toz (cvn) = tozp (cvnss) để không hiểu lầm là "tỏ", vì “toz” ở cvnss là “tỏ”.
- Toát = tod (cvn) = todp (cvnss) để không hiểu lầm là "tồ", vì ở “tod” ở cvnss là “tồ”.
- Choác = chos (cvn) = chosp (cvnss) để không hiểu lầm là "chõ", vì “chos” ở cvnss là “chõ”.
______________________________
THAM KHẢO THÊM 2 HƯỚNG DẪN ĐỂ NẮM VỮNG CÔNG THỨC KÝ HIỆU DẤU
Hướng dẫn “Công thức kiểu gõ Chữ VN Song Song 4.0” ở trên là do tác giả Trần Tư Bình soạn.
Phần công thức về Chữ Việt Nhanh thì dễ hiểu.
Riêng phần công thức Ký Hiệu Dấu, nếu chưa nắm vững, ta có thể tham khảo thêm 2 hướng dẫn khác về công thức Ký Hiệu Dấu sau đây, do Kiều Trường Lâm và Hoàng Văn Bát soạn.
• Cách thứ nhất: Ký Hiệu Dấu (tác giả Kiều Trường Lâm soạn)
Thay thế các dấu thanh và dấu phụ cho CQN và CVN ở trên bằng 18 qui tắc KHD, chia ra 4 nhóm sau:
- J, L, Z, S, R.
- X, K, V, W, H.
- B, D, Q, G, F.
- O, Y, P.
1) Nhóm J, L, Z, S, R. Thay thế 5 dấu: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng cho chữ không có dấu phụ nào trong CQN và CVN.
Ví dụ:
- CQN: té, là, ả, rõ, vụ = tej, lal, az, ros, vur.
- CVN: fé, qàn, ảh, cõg, zụg = fej, qanl, ahz, cogs, zugr.
2) Nhóm X, K, V, W, H. Thay thế 5 dấu: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng + dấu trăng hay dấu móc cho chữ ắ ằ ẳ ẵ ặ, ớ ờ ở ỡ ợ, ứ ừ ử ữ ự trong CQN và CVN.
Ví dụ:
- CQN: hắn, nằm, tởm, chữ, tự = hanx, namk, tomv, chuw, tuh.
- CVN: bơt, hằg, tửz, nhữg, hợd = botx, hagk, tuzv, nhugw, hodh.
3) Nhóm B, D, Q, G, F. Thay thế 5 dấu: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng + dấu nón ^ cho chữ ấ ầ ẩ ẫ ậ, ế ề ể ễ ệ, ố ồ ổ ỗ ộ trong CQN và CVN.
- CQN: lấn, lần, bể, chỗ, bộn = lanb, land, beq, chog, bonf.
- CVN: xâd, tầl, qẩn, rỗg, wệk = xadb, tald, qanq, rogg, wekf.
4) Nhóm O, Y, P. Trong đó:
* Chữ O thay thế dấu trăng hoặc dấu móc cho chữ có thanh ngang như ă, ơ, ư trong CQN và CVN.
Ví dụ:
- CQN: lăn, cơm, hư = lano, como, huo.
- CVN: xăl, wơ, fưz = xalo, woo, fuzo.
* Chữ Y thay thế dấu nón ^ cho chữ có thanh ngang như â, ê, ô trong CQN và CVN.
Ví dụ:
- CQN: tâm, bên, tôi = tamy, beny, toiy.
- CVN: xâl, qên, kôg iw, chuz = xaly, qeny, kogy, iwy, chuzy.
* Chữ P là ký hiệu dấu câm/ký hiệu chữ bỏ dấu phụ. Ta chỉ đặt P sau chữ không có dấu thanh và dấu phụ nào trong chữ có vần CVN để không bị hiểu lầm qua chữ khác.
Ví dụ:
- Long(cqn) = log (cvn) = logp (cvnss) để không bị hiểu lầm là chữ "lỗ", vì “log” ở cvnss là “lỗ”.
- Reng (cqn) = reg (cvn) = regp (cvnss) để không bị hiểu lầm là chữ "rễ", vì “reg” ở cvnss là “rễ”.
- Toang (cqn) = toz (cvn) = tozp (cvnss) để không bị hiểu lầm là chữ "tò", vì “toz” ở cvnss là “tỏ”.
Chữ P là một khám phá mới trong CVNSS 4.0. Nhờ có chữ P ra đời nên CVNSS 4.0 đã giải quyết mọi mâu thuẫn và tránh bất kỳ nhầm lẫn nào.
-----------
• Cách thứ nhì: Ký Hiệu Dấu (người dùng Hoàng Văn Bát soạn)
1) Thay 06 thanh bằng chữ cái:
- Dấu sắc bằng chữ j. Vd: chú = chuj.
- Dấu huyền bằng chữ l. Vd: làm = laml. (Chữ en-lờ).
- Dấu hỏi bằng chữ z. Vd: cảm = camz.
- Dấu ngã bằng chữ s. Vd: sẽ = ses.
- Dấu nặng bằng r. Vd: mẹ = mer.
- Không dấu bằng chữ P. Vd: anh = ahp.
Chú ý: Chỉ thêm “P” khi chữ sau cùng trùng với Ký Hiệu Dấu, tức dấu của chữ có râu.
(Chỉ áp dụng với CVN không có râu)
2) Những CVN có râu:
@- Gồm: â, ê, ô:
- Không dấu bằng y. Vd: lâu = lauy, lê = ley, lô = loy.
- Dấu sắc bằng b. Vd: lấn = lanb, bến = benb, bốn = bonb.
- Dấu huyền bằng d. Vd: lần = land, lề = led, bồn = bond.
- Dấu hỏi bằng q. Vd: bẩn = banq, thể = theq, thổ = thoq.
- Dẫu ngã bằng g. Vd: mẫn = mang, lễ = leg, chỗ = chog.
-Dấu nặng bằng f. Vd: mận = manf, hệ = hef, lộ = lof.
@- Gồm: ă, ư, ơ:
- Không dấu bằng o. Vd: năm = namo, lư = luo, mơ = moo.
- Dấu sắc bằng x. Vd: lắm = lamx, xứ = xux, mớm = momx.
- Dấu huyền bằng k. Vd: lằn = lank, cừ = cuk, cờ = cok.
- Dấu hỏi bằng v. Vd: hẳn = hanv, cử = cuv, nở = nov.
- Dấu ngã bằng w. Vd: sẵn = sanw, lữ = luw, lỡ = low.
- Dấu nặng bằng h. Vd: lặn = lanh, tự = tuh, vợ = voh.
__________________
B. VÍ DỤ ĐOẠN VĂN BẰNG CHỮ QUỐC NGỮ VÀ CHỮ VN SONG SONG 4.0
Đoạn văn “Hoa tháng Tư” của facebooker Thu Hà viết ngày 9-4-2020:
Có một người rất ngốc là tôi xem tranh rồi thắc mắc chẳng hiểu tại sao những bông hoa trong bức tranh "Thiếu nữ bên hoa huệ" của họa sĩ Tô Ngọc Vân lại không phải là hoa huệ mà rõ ràng là hoa loa kèn. Hóa ra đó chính là hoa huệ tây hay còn gọi là hoa ly, loài hoa này ở phương Tây tượng trưng cho đức hạnh của người phụ nữ.
Ở phương Đông, loài hoa này được gọi là hoa bách hợp hay hoa loa kèn, dường như tượng trưng cho tuổi thanh xuân của người con gái. Nhìn vào hoa, ta hình dung ra một cô gái mỏng manh, trong trắng và dại khờ. Xuân thì của cô chẳng khác đời hoa, một thoáng chúm chím, một lần nở bung, rồi lụi tàn nhanh chóng. Cũng giống như hoa, người con gái luôn gắng gượng dùng hình ảnh dịu dàng của mình để che dấu những nhạy cảm thẳm sâu trong tâm tưởng. Trước cuộc đời sóng gió, người con gái vẫn lặng thầm và cần mẫn góp nhặt những cánh hoa trắng muốt, để dệt nên những điều đẹp đẽ cho riêng mình. Để rồi một ngày tháng Tư, người con gái hóa thân luôn vào cánh hoa, nép mình trong chiếc giỏ nan tre mộc mạc buộc phía sau xe đạp cũ kỹ, lặng yên ngắm nhìn dòng người hối hả qua lại trên phố.
Đoạn văn “Hoa tháng Tư” bằng Chữ VN Song Song 4.0:
Coj motf wujk ratb wocb lal toiy xem trahp roid thacx macx chagv hiwq tair sao nhugw bogy hoa trogp bucx trahp "Thiwb nuw beny hoa huef" cuaz hoar sis Toy Wocr Vany lair kogy faiz lal hoa huef mal ros ragl lal hoa loa cenl. Hoaj ra doj chihj lal hoa huef tayy hay conl goir lal hoa li, lojl hoa nayl ov fuzo Tayy tuzh trugo cho ducx hahr cuaz wujk fur nuw.
Ov fuzo Dogy, lojl hoa nayl dush goir lal hoa bakp hoph hay hoa loa cenl, zuzk nhuo tuzh trugo cho tujq thahp xaly cuaz wujk con gaij. Nhinl vaol hoa, ta hihl zugp ra motf coy gaij mogz mahp, trogp tragx val zair kok. Xaly thil cuaz coy chagv kac doik hoa, motf thozj chumj chimj, motf land nov bugp, roid luir tanl nhahp chogj. Cugs jogb nhuo hoa, wujk con gaij luly gagx guzh zugl hihl ahz ziur zagl cuaz mihl deq che zaub nhugw nhayr camz thamv sauy trogp tamy tuzv. Trusx cusf doik sogj joj, wujk con gaij vang lagh thamd val cand mang gop nhath nhugw cahj hoa tragx mudb, deq zetf neny nhugw diwd depr des cho rizy mihl. Deq roid motf wayl thagj Tuo, wujk con gaij hoaj thany luly vaol cahj hoa, nep mihl trogp chisb joz nan tre mocf macr busf fiaj sau xe dapr cus cis, lagh ily wamx nhinl zogl wujk hoib haz qa lair treny fob.
C. CÁCH ĐỌC VÀ ĐÁNH VẦN CHỮ VN SONG SONG 4.0
Thời gian vừa qua, ở các bài viết giới thiệu chữ 4.0 trên mạng, có một số độc giả đặt câu hỏi làm đánh vần chữ 4.0.
Chẳng hạn gần đây, có độc giả hỏi: "...Sau khi quen chữ 4.0 rồi thì nhìn chữ "docb tok" (đốc tờ) ta cũng có thể phát âm nhanh là “đốc tờ”, nhưng nếu cần phải dạy cho trẻ em đánh vần như "đờ ốc đốc sắc đốc, tờ ơ tơ huyền tờ", thì sẽ dạy bộ chữ 4.0 như thế nào?"
Câu trả lời như sau: Theo phương pháp sư phạm mới trong việc dạy đọc hoặc đánh vần chữ Quốc ngữ vài chục năm qua thì trẻ em đọc nguyên chữ hoặc nguyên vần. Khi cần đánh vần thì ráp phụ âm đầu chữ với vần và thêm dấu thanh (nếu có) như ví dụ nêu ra ở trên ta đánh vần là "đờ ốc đốc sắc đốc, tờ ơ tơ huyền tờ".
Dạy đọc hay đánh vần bộ chữ 4.0 cũng theo phương pháp mới này, nghĩa là trẻ em đọc nguyên chữ hoặc nguyên vần. Khi cần đánh vần thì ráp phụ âm đầu chữ với vần mà thôi, không đánh vần thêm dấu thanh vì ở chữ 4.0 thì dấu phụ và dấu thanh kết hợp trong một chữ cái ở cuối từ, gọi là Ký Hiệu Dấu. Chẳng hạn:
- B = (dấu ^ + dấu sắc)
Docb=đốc, tocb=tốc, bonb= bốn.
- K = (dấu móc + dấu huyền) hay (dấu trăng + dấu huyền)
Tok=tờ, cok=cờ, lonk=lờn, lank=lằn.
Ví dụ đánh vần:
- Chữ "docb tok" đánh vần là "đờ ốc đốc, tờ ờ tờ".
- Chữ "docf tob" (độc tố) đánh vần là "đờ ộc độc, tờ ố tố".
- Chữ "wizy wuav" (nghiêng ngửa) đánh vần là "ngờ nghiêng, ngờ ửa ngửa".
- Chữ "Kydb divq" (Khuyết điểm) đánh vần là "khờ uyết khuyết, đờ iểm điểm".
- Chữ "Fuzk, Qanf, Hylf" (Phường, Quận, Huyện) đánh vần là "phờ ường phường, quờ ận quận, hờ uyện huyện".
- Câu "Uzb nusx nhox wuld" (Uống nước nhớ nguồn) đánh vần là "uống, nờ ước nước, nhờ ớ nhớ, ngờ uồn nguồn".
_____________________________
© Kiều Trường Lâm & Trần Tư Bình. (phiên bản ngày 22-10-2020)
- Email: chuvnsongsong4.0@gmail.com
- Tool online: https://chuvnsongsong.com
Email phụ:
- Kiều Trường Lâm (kieutruonglam@gmail.com)
- Trần Tư Bình (tubinhtran@gmail.com)
Đất nước này mạt vận thật rồi, sao lại nảy nòi những tên bệnh hoạn tâm thần đến vậy? Không có sáng kiến thì thôi đừng có ngồi không, nghĩ ra những điều hoang tưởng tăm tối...
Trả lờiXóaTôi thấy anh Kiều Trường Lâm là một anh Bùi Hiền mới! Anh cứ việc SÁNG TẠO, nhưng anh có hình dung rằng tất cả các văn bản bằng chữ quốc ngữ hàng bao nhiêu năm nay sẽ phải CHUYỂN QUA thứ chữ dị mọ của anh, và tốn bao nhiêu tiền bạc không? KHÔNG THỂ làm cái việc TỐN KÉM vô cùng vì thứ phát minh điên rồ và bệnh hoạn của anh Lâm! Xin mọi người lên tiếng để anh Lâm thôi việc cực điên rồ và ngớ ngẩn!
Trả lờiXóa