Huỳnh Uy Dũng viết về nhà Mạc, hệt như một "sử thi gia" mang tinh thần Đổi Mới

Để tiện so sánh, thử đọc lại đoạn về nhà Mạc trong cuốn "sử thi" của bà Nguyễn Thị Huệ. Để thấy rằng: bà Huệ chép và biến thành thơ từ nội dung trong những cuốn niên biểu Việt Nam hàng chợ đang bán khắp nơi.

Còn Đại Nam văn hiến sử thi của Huỳnh Uy Dũng, thì viết về nhà Mạc, quả thực là: từ những kiến thức ông thu lượm từ nhiều nguồn khác nhau, không chỉ dựa vào một tư liệu nào.

Cái đáng quí là Huỳnh Uy Dũng rất chịu khó học, chịu đọc, và tiếp nhận nhiều cái nhìn khác nhau. Tựa như ông Dũng đã tiếp cận và nghiễn ngẫm nhiều công trình đánh giá lại vai trò của nhà Mạc, từ sau Đổi Mới, đến nay. Nên, có thể nói, ở đây, ông hệt như một nhà soạn "sử thi" mang tinh thần Đổi Mới. Tôi viết vui là "sử thi gia".

Huỳnh Uy Dũng viết:

"11133. Trong thời Mạc, có ba giòng họ:

11134. Tranh giành nhau kẻ đó người đăng…

11135. Một là họ Trịnh đa năng,

11136. Với câu danh nghĩa xưng rằng: phù Lê.

11137. Hai là họ Nguyễn kia – cũng thế… 

11138. Cũng mượn danh Lê, để tranh hùng.

11139. Ba là họ Mạc (Đăng Dung),

11140. Xét ra ba họ cũng cùng ngụy thôi!

11141. Trịnh với Nguyễn mượn chơi danh nghĩa

11142. Xét ra thì cũng ngụy trá hình…

11143. Mượn danh chính nghĩa linh đình,

11144. Thực ra cũng để lợi mình đó thôi!

11145. Cho nên cả ba “người” đều ngụy,

11146. Có điều riêng Mạc thị: ngụy… chân!

11147. Còn Trịnh, Nguyễn… thảy “ngụy ngầm”…

11148. Nghĩa là ngoài chính, nhưng trong thì… tà! "

Doanh nhân đất Việt hiện nay có mấy ai chịu đọc, chịu nghiền ngẫm sử "Đại Nam" được như Huỳnh Uy Dũng ?

Tôi bắt đầu hiểu ra vì sao ông Dũng xây Đại Nam lạc cảnh.


---

LƯU TƯ LIỆU

Bây giờ thì đọc đoạn về nhà Mạc trong sử thi của Huỳnh Uy Dũng:

"

10565. Nghiệp Lê lại truyền sang Uy Mục,

10566. Là bào huynh của Túc Tông kia.

10567. Xét trong pho sử đời Lê,

10568. Chẳng còn trang sử nào phi nhân bằng.

10569. Sao thiên hạ gọi rằng: vua quỷ?

10570. Khi chàng trai tôn quý dường kia…

10571. Cành vàng lá ngọc nhà Lê…

10572. Xuất thân “thánh chủng”, kém gì “thánh linh”.

10573. Ngoài cái việc được sinh từ chúa,

10574. Lại được nuôi dưỡng ở cung đình;

10575. Tối ngày đọc sách nghe kinh,

10576. Ướp thơm hương vị uy linh thánh hiền.

10577. Được un đúc bởi nền đạo thánh,

10578. Dạy người ta giữ hạnh trung dung:

10579. Cương thường, nhân nghĩa, hiếu trung…

10580. Cả căn lẫn cội, nói chung: tuyệt vời!

10581. Sao nhân với duyên ngời rạng thế,

10582. Mà tên Uy Mục Đế nhà ta

10583. Lại không vành vạnh anh hoa

10584. Lại thành vua quỷ vua ma – dị thường?

10585. Ôi! hai chữ “quỷ vương lưu xú”!

10586. Hỏi vì đâu? duyên cớ từ đâu?

10587. Gẫm ra chân lý thẳm sâu:

10588. Cái phú quý dễ đứng đầu “năng dâm”…

10589. Dẫu lời của thánh nhân đẹp mấy,

10590. Cũng không bằng “sức quậy” giàu sang.

10591. Quỷ dâm vây hãm ngai vàng,

10592. Mượn tay lũ thái giám đang chực chờ…

10593. Nên dẫu có lệnh vua bảo học,

10594. Lũ hoạn ngầm săn sóc vua chơi…

10595. Nàng lan đẹp, nàng huệ tươi…

10596. Tuổi xuân được mấy, chơi bời vội đi!

10597. Ôi những tiếng thầm thì dâm quỷ,

10598. Nó khiến con vua tí bỉ đời.

10599. Vua con cũng thế mà thôi…

10600. Thế rồi, một thoắt, lên ngôi cửu trùng.

10601. Lũ quỷ mượn khẩu trung thái giám… 

10602. Rằng: xin vua rất sáng rất minh

10603. Hãy truy cho rõ sự tình,

10604. Rằng: sao vua vốn là anh kia mà…

10605. Sao Túc Tông lại là vua trước,

10606. Để thác rồi nhường bước cho anh.

10607. Như truy cho rõ ngọn ngành,

10608. Ấy vì thái hậu đành hanh lắm mồm…

10609. Uy Mục nghe sàm ngôn lũ hoạn,

10610. Bèn một đành hai đoạn ra tay

10611. Thủ tiêu bà nội mình ngay!

10612. (Trường Lạc Hoàng Hậu vợ rày Thánh Tông)…

10613. Vẫn chưa thỏa được lòng căm tức,

10614. Lại giết phăng hai bậc công thần.

10615. Một là Văn Lễ họ Đoàn:

10616. Đảm đương bộ Lễ, chức hàm Thượng thư.

10617. Hai là Quang Bật, Đô ngự sử…

10618. Tội của ba đương sự, mỗi là:

10619. Khi vua tiên đế băng hà,

10620. Ba người chẳng chọn anh, mà chọn em!

10621. Chỉ chút chuyện nhỏ nhen như thế,

10622. Mà gã Uy Mục Đế thù dai…

10623. Một khi lên ngự ngôi trời,

10624. Thì bèn xuống lệnh giết “người sinh cha”!

10625. Nghĩa là sát hại bà nội tổ…

10626. Lại hai viên đức độ lão thần!

10627. Than ôi! Cái tội sát thân!

10628. Nói lên cái hạnh của quân vô nghì!

10629. Ngoài việc chẳng kể chi máu mủ,

10630. Gã vua kia còn đủ điều hư:

10631. Một là tửu sắc lu bù; 

10632. Hai là say, lại giết bừa cung nhân!

10633. Là những kẻ dự phần yến tiệc…

10634. Rượu say rồi, lại giết người ta!

10635. Quỷ vương, danh đã gọi mà!

10636. Coi sinh mạng kẻ khác là trò chơi!

10637. Thượng bất chánh, hạ thời tắc loạn…

10638. Quy luật kia đã khẳng định rồi!

10639. Gieo gió thời gặt bão thôi:

10640. Cuối cùng quỷ cũng đi đời nhà ma!

10641. Người đã ghét, trời mà khôn cứu…

10642. Sau bốn năm, nợ máu đầm đìa,

10643. Một tôn thất của nhà Lê

10644. Dấy binh đuổi quỷ vương về quỷ cung.

10645. Người tuy đã chết, nhưng bài học

10646. Vẫn còn kia, giáo dục con người:

10647. Rằng phú quý dễ hư đời,

10648. Dù Khổng dù Mạnh rót lời bên tai!

10649. Thế mới biết những bài giáo dục

10650. Bằng “chữ”, sao bằng được “nếp đời”.

10651. Những ai xa lánh phận người:

10652. Đắp vàng đắp ngọc, giát trời giát trăng…

10653. Cứ ngỡ thế sẽ rằng xuất chúng.

10654. Vượt thế trần mà đụng thần tiên!

10655. Nào ngờ một đảo hai điên:

10656. Mải mê dục lạc, triền miên luân hồi…

10657. Quỷ vương thất lộc rồi, tôn thất

10658. Giản Tư Công (tên thật: Lê Oanh).

10659. Giận ai bức tử mẹ mình,

10660. Lại làm cho cả gia đình tan hoang…

10661. Bèn nhét xác quỷ vương vào súng

10662. Cho nổ tung (thật cũng đáng đời!)…

10663. Lê Oanh từ đấy lên ngôi:

10664. Tức Lê Tương Dực, nối đời nhà Lê.

10665. Nhưng… vận nước đã suy từ độ

10666. Lê Thánh Tông nở rộ anh hoa…

10667. Rồi, từng bước một, quê ta

10668. Theo chân bạo chúa, mà sa sút dần.

10669. Từ Tương Dực thế chân Uy Mục,

10670. Dẫu triều đình có bớt máu me;

10671. Nhưng còn rượu, nhưng còn chè…

10672. Tệ xa hoa, lãng phí thì gấp trăm!

10673. Ngoài rượu, gái lăng nhăng, Tương Dực

10674. Còn chơi trò kiến trúc quy mô:

10675. Sai chàng thợ Vũ Như Tô

10676. Xây Điện Trăm Nóc (để cho bằng “người”!)

10677. Lại xây một Cửu Trùng Đài bự

10678. Để tôn vinh cái tự ngã mình;

10679. Còn điên đảo lấy ngày sinh

10680. Làm Thiên Bảo Thắng Tiết kinh động trời!

10681. Lại chọn bắt những người gái đẹp,

10682. Bắt trần truồng – cởi hết áo xiêm…

10683. Hò lơ… chèo những con thuyền

10684. Như đàn tiên dạo khắp miền Hồ Tây.

10685. Chuyện sa đọa mặt dày mày dạn

10686. Của anh chàng vua trác táng này

10687. Vẫn chưa ngừng lại nơi đây:

10688. Năm năm sau, kể từ ngày lên ngôi,

10689. Tương Dực còn nghe lời hiệu úy*

10690. Chặt đầu mười lăm vị vương công.

10691. Khiến cho oán chất hận chồng,

10692. Bốc thành biển lửa mênh mông bốn trời.

*Hiệu úy Hữu Vĩnh

10693. Trước hết, lửa bùng nơi Kinh Bắc

10694. Với nhóm Thân Duy Nhạc hào hùng.

10695. Đất Sơn Tây có Trần(1), Phùng(2)…

10696. Trần Công Ninh cũng chiếm vùng An Lăng…

(1)(2): Trần Tuân, Phùng Chương

10697. Xứ Nghệ có Trịnh Hưng, Văn Triệt…

10698. Hải Phòng thì… Đế Thích giáng sinh.

10699. (Trần Cảo, ấy thực là tên

10700. Mạo xưng Đế Thích, dấy lên… tranh hùng)…

10701. Bấy giờ có quận công Duy Sản

10702. Đã nhiều phen can gián “Trư Vương”*;

10703. Hôn quân đã chẳng mang ơn,

10704. Còn dùng hình trượng đả thương công thần. 

Em Tương Dực

10705. Trịnh Duy Sản thập phần phẫn nộ,

10706. Bèn dấy binh đánh đổ Trư Vương.

10707. Bắt y đền nợ máu xương,

10708. Rồi đem thiêu xác (chẳng chôn thi hài)!

10709. Thanh toán Tương Dực rồi, Duy Sản

10710. Cùng các quan bè đảng đồng tâm

10711. Đưa Lê Y – chắt Thánh Tông

10712. Lên ngôi vua – hiệu Chiêu Tông – kế vì.

10713. Bởi nguyên khí nhà Lê đã kiệt,

10714. Cả vương triều quen nết đa dâm.

10715. Nên thiên địa hóa phong trần,

10716. Bốn phương giặc giã ầm ầm nổi lên.

10717. Trong đám giặc có tên Trần Cảo,

10718. Tin sấm truyền mách bảo thiên cơ.

10719. Mượn danh Đế Thích, phất cờ,

10720. Dấy binh như nước vỡ bờ một khi.

10721. Rồi kéo đến bờ kia sông Nhị,

10722. Quyết một lòng gắm ghé kinh đô.

10723. Tình hình núi lệch non xô,

10724. Mà Trư Vương mãi xô bồ truy hoan!

10725. Trịnh Duy Sản vốn trang danh tướng,

10726. Đã dày công dưới trướng Trư Vương.

10727. Trong bao công trận chiến trường:

10728. Công đầu là diệt Quỷ vương năm nào!

10729. Giúp Tương Dực ngôi cao tức vị,

10730. Để được phong làm Mỹ Huệ Hầu…

10731. Lại còn đệ nhất công lao,

10732. Là xông vào giữa huyệt sào đối phương…

10733. Tung cú hồi mã thương đẹp nhất,

10734. Giết ngay tên tướng giặc Trần Tuân.

10735. Đúng khi gã nọ ăn mừng

10736. Vì vừa đại thắng được quân Lê triều!

10737. Những công trận rất nhiều như vậy,

10738. Vẫn không hề được cái ông vua…

10739. Làm vua mà chẳng ra vua…

10740. Vong ân, bất nghĩa, hồ đồ, vô tri…

10741. Đối xử chẳng ra gì như thể

10742. Bậc công thần ấy kẻ tội đồ.

10743. Cũng vì khinh trọng hàm hồ

10744. Thác rồi, chẳng một nấm mồ mà chôn!

10745. Trở lại chuyện Thủy Đường Trần Cảo

10746. Mượn danh Đế Thích tạo thời cơ:

10747. Đem quân gắm ghé kinh đô,

10748. Khiến Tương Dực bỏ ngôi vua, chạy dài.

10749. Nhưng Trần Cảo là ai? Có thuyết

10750. Cho Cảo này là kiếp hậu thân

10751. Của ngươi Trần Cảo Hồ Ông,

10752. Là tôn thất của triều Trần năm xưa.

10753. Do triều Minh mưu đồ xâm lược

10754. Chìa Cảo ra và buộc Lam Sơn

10755. Phải trao đương sự ngôi vương

10756. (Ý đồ để đoạt giang sơn Lạc Hồng).

10757. Nhưng Lê Lợi dễ hòng mắc bẫy,

10758. Đã giết ngay tên ấy để rồi

10759. Tế trời cáo đất lên ngôi…

10760. Ấy Lê Thái Tổ danh ngời sử xanh.

10761. Điều lạ là tính danh Trần Cảo

10762. Do Vương Thông chỉ đạo làm vua

10763. Với tên Trần Cảo bây giờ

10764. Không sai một mảy. Y như cơ trời!

10765. Lại nữa, hiệu hai người cũng giống:

10766. Hiệu trước là Thiên Ứng; hiệu sau

10767. Là Thiên Khánh: khác gì nhau!

10768. Cái trùng hợp nó nhuốm màu tâm linh!

10769. Nên thiên hạ đồng tình cách nghĩ:

10770. Trần Cảo nay đích thị “Hồ Ông”…

10771. Những mang mối hận trong lòng,

10772. Nên đầu thai để phản công báo thù!

10773. Quân Trần Cảo dẫu cho thắng nước,

10774. Đã chiếm kinh đô được một thời,

10775. Nhưng do chưa đủ “mệnh trời”,

10776. Cuối cùng cũng bị đuổi lui ra ngoài.

10777. Trịnh Duy Sản ra oai một trận,

10778. Xua quân Trần lùi tận Chí Linh.

10779. Bấy giờ, hăm hở công danh,

10780. Sản liền dẫn một toán tinh binh… Và

10781. Xông vào hang cọp mà bắt cọp!

10782. Tiếc thay, sa phải chuốc “dụ mồi”:

10783. Phục binh đã sẵn đây rồi,

10784. Thế là hổ tướng đành rơi hang hùm!

10785. Quân Trần Cảo dẫu không dứt điểm

10786. Triệt vua Lê để chiếm ngai vàng.

10787. Nhưng trong suốt một thời gian,

10788. Đã gây bao cảnh tóc tang ngặt nghèo.

10789. Nó khiến cho Lê triều nghiêng ngửa, 

10790. Dẫn đường đi đến chỗ tiêu vong.

10791. Triệt xong Duy Sản, Trần quân

10792. Lại ra sức tiến về Thăng Long thành.

10793. Rồi một trận long tranh hổ đấu,

10794. Rồi một phen sông máu núi xương.

10795. Cuối cùng, dứt điểm chiến trường:

10796. Quân Lê đuổi được đối phương họ Trần.

10797. Sau hai trận đã gần như thắng

10798. (Duy mỗi điều triệt chẳng được vua),

10799. Quân Trần Cảo kể như thua:

10800. Bèn lui về giữ cõi bờ Lạng Nguyên.

10801. Cuộc chiến giữa đôi bên: Trần Cảo

10802. Và triều đình điên đảo Chiêu Tông

10803. Kéo dài suốt mấy thu đông…

10804. Lấy sông Minh Nguyệt mà phân đôi bờ.

10805. Rồi Trần Cảo, kể như yếm thế,

10806. Bèn truyền ngôi “hoàng đế” cho con

10807. Là Trần Cung – đoạn “lên non”

10808. Quy y Phật, lấy không môn rửa lòng…

10809. Sau nhiều trận thư hùng tiếp diễn,

10810. Cuộc tranh vương mới đến “hạ hồi”;

10811. Nhờ công lao của một người: 

10812. Mạc Đăng Dung, hổ tướng nơi Lê triều.

10813. Rồi kẻ thắng triệt tiêu kẻ bại,

10814. Quy luật đời nó phải thế thôi.

10815. Cha con Trần Cảo, hai người:

10816. Cha thời biệt tích, con thời mạng vong.

10817. Sau khi đã dẹp xong Trần Cảo,

10818. Triều đình Lê càng “náo nhiệt” hơn.

10819. Vì chưng Trịnh, Nguyễn tranh cường:

10820. Chẳng tay nào chịu “nhường cơm” tay nào!

10821. Ai cũng cậy công cao lực lớn,

10822. Nuôi ý đồ bành trướng không thôi…

10823. Lăm le đợi chiếm “ngôi trời”,

10824. Để cho thỏa cái “thằng tôi” lăng loàn.

10825. Bên Nguyễn là An Hòa Hầu nọ,

10826. Tính danh là Hoàng Dụ; bên kia 

10827. Là Vĩnh Hưng Bá Trịnh Tuy,

10828. Choảng nhau cho máu đầm đìa Thăng Long.

10829. Một khi thượng đã không ra thượng,

10830. Thì hạ bèn nổi chướng lên ngay:

10831. Luật đời nó thế xưa nay…

10832. Bốn phương, nho đạo mỗi ngày suy vi.

10833. Thoạt đầu, Dụ đánh Tuy , thua chạy

10834. Cúp đuôi chồn tận mãi Sơn Nam;

10835. Để rồi lại được Trần Chân

10836. –Con nuôi Duy Sản – giúp quân phục thù.

10837. Thế là Dụ lại thua! Lại chạy

10838. Về tận Thanh Hóa vậy (Nam Đô)…

10839. Trần Chân thắng trận thừa cơ

10840. Nghênh ngang lấn cả quyền vua, thị hùng…

10841. Bấy giờ, Mạc Đăng Dung mưu lược

10842. Bèn dụng ngay cái chức thông gia:

10843. Cưới ngay con gái người ta

10844. Cho con trai của lão, là Đăng Doanh!

10845. Từ ấy, hai họ thành quyến thuộc…

10846. Và sức kia thêm… vượt cửu trùng…

10847. Bấy giờ nơi chốn triều trung

10848. Phong thanh câu sấm nội dung như vầy:

“Trần hữu nhất nhân,

Vi thiên hạ quân.

Thố đầu hổ vĩ,

Tế thế an dân.”

10849. Ôi, câu sấm thập phần đáng ngại!

10850. Khiến cho ba quan đại thần kia

10851. Vội vào tâu với vua Lê:

10852. Phải tiên hạ thủ không thì… mất ngôi!

10853. Chiêu Tông sớm nghe lời, vội vã

10854. Gọi Chân vào rồi hạ thủ ngay.

10855. Trước sau một nhóm tớ thầy,

10856. Sa cơ phải chịu phơi thây đình tiền!

10857. Trước cái chết rất nên oan uổng

10858. Của Trần Chân, chủ tướng của mình,

10859. Ba quân còn lại quyết tình

10860. Phất cờ gióng trống về kinh phục thù.

10861. Trước hết chúng ép vua phải giết

10862. Ba đại thần hại chết Trần Chân.

10863. Trả thù xong, cả ba quân

10864. Dưới quyền Nguyễn Kính vẫn không rút về!

10865. Hẳn vì lính chẳng chê cơm chúa:

10866. Sau một phen được ở kinh thành,

10867. Nếm mùi chả lịch nem thanh…

10868. Chúng bèn quyết bám trụ thành Thăng Long!

10869. Cái cảnh loạn thật không tả xiết!

10870. Triều đình Lê thấm mệt, bèn sai

10871. Mạc Đăng Dung, vị tướng tài

10872. Ra quân đuổi giặc ra ngoài kinh đô!

10873. Rồi cái cảnh hai vua tái diễn:

10874. Trịnh Tuy, nương những biến động này,

10875. Bèn tìm vua khác lên thay…

10876. Cũng tôn thất họ Lê này: Lê Do.

10877. Rồi cấp báo tin cho Nguyễn Kính

10878. Rút quân về, phụ chính tân quân.

10879. Thế là một cuộc thư hùng

10880. Lại diễn ra giữa hai ông vua này!

10881. Lộc đỉnh ký kéo dài năm tháng:

10882. Ngàn ngày đêm, vạn vạn niềm đau.

10883. Nực cười bạn duật tranh nhau,

10884. Để cho mỗi lão ông câu hưởng lời!

10885. Kết thúc cuộc chiến rồi, họ Mạc

10886. Lên chức quyền, lấn át Chiêu Tông.

10887. Ra vào cung cấm thong dong…

10888. Nghênh ngang võng phượng xe rồng… khác chi…

10889. Trước dã tâm soán vì thấy rõ,

10890. Chiêu Tông bèn lén bỏ đi ngay.

10891. Chạy về tận cõi Sơn Tây,

10892. Rồi ban chiếu bốn phương rày cần vương.

10893. Gã họ Mạc tìm phương đối phó:

10894. Lập ngay em vua nọ làm vua.

10895. Thế là nước lại hai vua:

10896. Bên Chiêu Tông, lại thêm vua Sinh Hoàng!

10897. Dân đã khổ lại càng thêm khổ:

10898. Một rừng mà hai hổ – khó thay!

10899. Đã đọa đày thêm đọa đày:

10900. Một nước lại có ngày rày hai vua!

10901. Chuyện nó thế: đời như thiếu đạo…

10902. Cái gọi là khí hạo nhiên kia,

10903. Thì đời thêm loạn thêm ly…

10904. Còn chi Thái Tổ, còn gì Thánh Tông !

10905. Trở lại chuyện Chiêu Tông ngày nọ…

10906. Lén vượt ra khỏi rọ kinh thành,

10907. Tìm về cõi Mộng Sơn xanh

10908. Rồi được các tướng trung thành cần vương…

10909. Các họ Hà, Lê, Đàm, Trần, Nguyễn…

10910. Khắp ba phương họp đến khuôn phò…

10911. Tạo thành lực lượng khá to,

10912. Khiến cho họ Mạc phải co cụm mình.

10913. Nhưng, thoắt cái, sự tình nghiêng ngả:

10914. Bởi chưng, từ Thanh Hóa, Trịnh Tuy

10915. Bỗng dưng xuất hiện bất kỳ,

10916. Đưa Chiêu Tông tức tốc về xứ Thanh.

10917. Lại ra lệnh, giãn binh các xứ:

10918. Ai ở đâu cứ tự quay về.

10919. Thế là từ chỗ xum xuê,

10920. Tướng công còn mỗi Trịnh Tuy khuôn phò.

10921. Gặp cơ hội trời cho, họ Mạc

10922. Bèn xua quân đánh rát một khi.

10923. Tai bay vạ gió bất kỳ,

10924. Uổng đời cái gã Trịnh Tuy dở người!

 10925. Trịnh Tuy đã thác rồi, họ Mạc

10926. Bèn ra tay gom các đối phương

10927. Đưa ra trảm giữa pháp trường,

10928. Dọn đường cho gã đường đường lên ngôi!

10929. Về mặt Chiêu Tông… thời họ Mạc

10930. Chẳng đem ra nơi pháp trường kia,

10931. Mà cho hành thích giữa khuya…

10932. Ý cho thiên hạ khỏi bề dèm pha!

10933. Chiêu Tông thác, thế là “lá chắn”

10934. – Vua Sinh Hoàng – mất hẳn lý do

10935. Để tồn tại – để “đôi co”…

10936. Vì chưng “đối tượng” bây giờ còn đâu!

10937. Thế là chẳng bao lâu, họ Mạc

10938. Sau khi trừ xong các nghịch duyên…

10939. Bèn cho đồng bọn quan viên

10940. Đứng lên (quỳ xuống) đệ liền tấu chương…

10941. Thỉnh cầu An Hưng Vương tức vị!

10942. Để giúp đời trường trị nghìn thâu…

10943. Chiếu nhường ngôi tiếp theo sau, 

10944. Để cho chính nghĩa thêm màu mè hơn!

10945. Từ ấy, Mạc Đăng Dung xưng đế

10946. Lập nên nhà Mạc, thế nhà Lê.

10947. Còn Thống Nguyên Đế còn kia,

10948. Thì ban độc dược đuổi về âm cung!

10949. Nhà Lê “trả nghiệp” trong thoáng chốc

10950. Với những gì thảm khốc lắm thay!

10951. Khác gì một cuộc trả vay…

10952. Thoạt tiên, Lê Lợi giết ngay vua Trần…

10953. (Là Trần Cảo – ấy nhân danh để

10954. Lê Lợi cầu Minh đế sắc phong

10955. Làm quốc vương ngự Thăng Long;

10956. Lê Lợi làm Vệ quốc công – vi thần!)

10957. Sau khi được sắc phong như thế,

10958. Kể như cầm chính nghĩa trong tay,

10959. Lê Lợi bèn “xuống đòn” ngay:

10960. Thủ tiêu Trần Cảo mà thay bằng… mình!

10961. Cái khởi đầu đã linh tinh thế,

10962. Việc tiếp theo càng tệ tồi hơn.

10963. Thói đời: được cá quăng nôm,

10964. Được chim quăng ná, nghĩ buồn lắm thay!

10965. Trong số những nhân tài thuở ấy

10966. Có Trần Nguyên Hãn đại tài ba;

10967. Mỗi duy có một tội là:

10968. Hãn là tôn thất anh hoa nhà Trần!

10969. Vì lẽ đó “Minh công” Thái tổ 

10970. Bèn tìm duyên tìm cớ linh tinh

10971. Khép ngay Hãn tội tày đình…

10972. Để rồi đem xử tử hình thẳng tay!

10973. Sao cớ sự thế này? Chỉ bởi

10974. Họ Lê kia có mỗi “sợ Trần”.

10975. Mười đời sau, tới Chiêu Tông

10976. Cũng hàm hồ giết Trần Chân, cũng vì

10977. Cái nỗi sợ Trần, y như vậy!

10978. Do đó mà gánh lấy tai ương

10979. (Vì Chân tạo “thế tương đương”,

10980. Khiến cho họ Mạc khó đường soán ngôi)!

10981. Họ Lê đã tuyệt rồi, họ Mạc

10982. Bèn lên ngôi, khai mạc tân triều.

10983. Đăng Dung dẫu phận ngư tiều 

10984. Song là miêu duệ “Trần triều trạng nguyên”.

10985. Mạc Đỉnh Chi, ấy tên danh sĩ

10986. Nổi danh trong sử ký nước nhà.

10987. Đã tài học vấn bao la,

10988. Lại thêm phẩm hạnh nguy nga tót vời.

10989. Xưng là cháu bảy đời của trạng,

10990. Đăng Dung bèn khuếch tán gia uy

10991. Bằng: truy tôn Mạc Đỉnh Chi:

10992. “Ninh Vân hoàng đế”… uy nghi bất phàm…

10993. Có điều, dẫu trải ngàn mưu tính,

10994. Nhưng người kia há định bằng trời.

10995. Như nhà Mạc: kém thiên thời,

10996. Lại non địa lợi, lại vơi nhân hòa…

10997. Nên chẳng giữ sơn hà Đại Việt

10998. Được lâu đời, lâu kiếp như ai.

10999. Trước sau truyền được năm đời

11000. Cộng chung sáu sáu(66) năm rồi… phù vân!

11001. Theo nếp của nhà Trần thuở ấy,

11002. Dung sớm lên ngôi Thái thượng hoàng

11003. Sau hai năm ngự ngai vàng.

11004. (Nhường cho thái tử Doanh làm “đương kim”)…

11005. Doanh tuổi thọ chẳng bền được mấy:

11006. Mười một năm tung tẩy ngôi trời,

11007. Hưởng dương bốn bốn tuổi đời,

11008. Tiếp theo, Phúc Hải nối ngôi trị vì.

11009. Nhưng, “lực” Hải còn suy hơn bố:

11010. Lên ngai vàng mỗi có năm năm;

11011. Để rồi dương giáng âm thăng:

11012. Tử vi tinh lại sớm băng chân trời!

11013. Rồi đứa bé bốn đời nhà Mạc

11014. Thay ông cha gánh vác sơn hà.

11015. Tuổi hài nhi chửa lên ba,

11016. Tuyên Tông ấy hiệu; tên là Phúc Nguyên.

11017. Vậy mà… mười sáu năm trên ngôi báu,

11018. Trải bao phen sông máu núi xương…

11019. Nỗi Lê Trịnh Mạc tranh cường…

11020. Ấy nhờ ở sức đảm đương trung thần.

11021. Có một dấu son gần tuyệt đối

11022. Mà Mạc triều vượt trội, vô song…

11023. Ấy là các bậc tôi trung:

11024. Dẫu vai phụ chính lẫy lừng quyền uy…

11025. Vẫn không tranh cướp gì ngôi báu

11026. Của ấu vương đương náu nương mình.

11027. Việc mà ở các triều đình

11028. Của quá khứ đã thường tình xảy ra!

11029. Lại, trong suốt thời nhà Mạc ấy,

11030. Hiếm thấy người phản lại quân vương.

11031. Đôi khi gặp cảnh cùng đường,

11032. Phải quỳ tạm trước đối phương, quy hàng…

11033. Gọi là tạm, vì rằng sau đó,

11034. Như gặp thời thuận gió…xoay buồm…

11035. Thì “người hàng giặc” luôn luôn

11036. Sớm quay đầu lại với nguồn cội xưa…

11037. Đấy há phải tình cờ đâu nhỉ?

11038. Hẳn bên trong tiềm ý sâu xa…

11039. Rằng nhà Mạc – rằng Mạc gia…

11040. Cháu con Mạc Đỉnh Chi, là hiền nhân!

11041. Là dư đức khoan dung nhân nghĩa,

11042. Lại phúc tiên tổ để dồi dào.

11043. Nên dù thọ mệnh chẳng bao,

11044. Mà đức mệnh lại dồi dào lắm thay!

11045. Nhà Lê mất về tay họ Mạc,

11046. Sử sách kia bôi bác cũng nhiều,

11047. Nhưng… coi chừng… kẻo “một chiều”:

11048. Vì chưng nội lực Lê triều đã suy…

11049. Trải bao đời mê si dâm loạn,

11050. “Hạt giống Lê” đã táng tận rồi!

11051. “Vua heo” “Vua quỷ” đã đời…

11052. Vua đã hỏng, lấy gì tôi trung thần?

11053. Vả quy luật cõi trần nó thế:

11054. Ai mạnh thì đế đế vương vương;

11055. Còn ai dở dở ương ương,

11056. Trước sau cũng giữa đấu trường phơi thây!

11057. Cái thiên mệnh xưa nay đề cập

11058. Chẳng qua là quy luật, thế thôi!

11059. Nhà Lê hết sứ mệnh rồi,

11060. Vậy thì nhà Mạc thay ngôi, cũng thường!

11061. Dẫu Mạc tướng có thương Lê chúa

11062. Cũng khôn đành bỏ lỡ cơ may.

11063. Một khi cờ đã đến tay,

11064. Hỏi ai chẳng phất? xưa nay lẽ hằng!

11065. Dù triều Mạc khoàng trăm năm lẻ

11066. Chẳng có gì vẹn vẻ tròn vang…

11067. Chẳng gì chói lọi vinh quang…

11068. Như công huân của những trang “đại hùng”

11069. (Nói vị dụ: đứcTrần Hưng Đạo…)

11070. Nhưng xét về cái đạo khoan dung…

11071. Lại thêm cái đức tinh trung…

11072. Thì vua tôi Mạc cũng không kém người!

11073. Đức khoan hậu tỏa ngời chính sách:

11074. Một là không khiển trách tha nhân…

11075. Như ai một lỡ hai lầm,

11076. Mà nay hối cải nhất tâm quay về…

11077. Thì nhà Mạc sẵn bề tha thứ,

11078. Đãi ngộ y như cũ… khoan hòa…

11079. Cũng vì tâm nọ bao la,

11080. Sẵn sàng mở lượng hải hà cho nhau…

11081. Nên nhà Mạc có bao quân, tướng

11082. Đã quay về dưới trướng Đăng Dung

11083. Để lập nên những kỳ công…

11084. Ấy là dấu ấn son trong Mạc triều!

11085. Ngoài việc trọng dụng nhiều tướng võ,

11086. Nhà Mạc còn mở ngõ thanh vân

11087. Để cho các bậc văn thần

11088. Của phe nghịch được tiến thân dễ dàng…

11089. Tóm lại, nhờ đức khoan dung nọ

11090. Mà Mạc triều mới có năng nhân…

11091. Có dũng tướng, có mưu thần,

11092. Giúp cho nước được đôi phần vẻ vang!

11093. Dẫu đứng trước vô vàn gian khó,

11094. Phải đêm ngày đối phó, liên miên…

11095. Nhưng triều Mạc vẫn không quên

11096. Việc đào tạo Sĩ: mối giềng quốc gia!

11097. Trong triều Mạc, những khoa thi cử

11098. Đã trội hơn bất cứ triều nào…

11099. Rõ là điều đáng tự hào

11100. Với nguồn đào tạo dồi dào trạng nguyên…

11101. Sáu lăm (65) năm nắm quyền chỉ đạo,

11102. Hăm mốt (21) khoa thi tạo nhân tài.

11103. Năm trăm tiến sĩ đăng đài,

11104. Hai mươi mốt trạng nguyên: ai sánh bằng!

11105. Cả khi về Cao Bằng, nhà Mạc

11106. Vẫn không ngừng mở các khoa thi.

11107. Lại còn một chuyện đáng ghi

11108. Là trong các vị vinh quy đỗ đầu

11109. Có một nữ anh hào cập đệ

11110. Phương danh là thị Duệ - tài hoa…

11111. Tay tiên gió táp mưa sa…

11112. Bút thần vẫy mực, vượt qua nam tài!

11113. Điều ấy nói lên hai ý nghĩa

11114. Thứ nhất là: Mạc thị sùng Nho,

11115. Hai là Mạc thị tự do,

11116. Chẳng theo “nam hữu nữ vô”… “đạo thường”.

11117. Xét về mặt văn chương nghệ thuật:

11118. Ngoài danh tài nổi bật: Bỉnh Khiêm,

11119. “An Nam Lý Học Trình Tuyền”

11120. Còn Hà Nhậm Đại, lại thêm Nguyễn Hàng…

11121. Truyện ký có Văn An, tác phẩm

11122. Đề “Ô Châu Mạn Lục” lại thêm

11123. “Truyền Kỳ Mạn Lục”… vẽ nên

11124. Bao nhiêu nét đẹp thần tiên nước nhà!

11125. Tác giả truyện này là Nguyễn Dữ,

11126. Từng nổi danh hay chữ gần xa.

11127. Về nghệ thuật kiến trúc ta

11128. Dưới thời Mạc cũng thăng hoa ít nhiều!

11129. Công với tội, hai điều xen kẽ…

11130. Khuyết và ưu, khó thể đong lường.

11131. Thôi thì, một giấc hoàng lương…

11132. Nhiễu điều phủ lấy giá hương, cũng là!

11133. Trong thời Mạc, có ba giòng họ:

11134. Tranh giành nhau kẻ đó người đăng…

11135. Một là họ Trịnh đa năng,

11136. Với câu danh nghĩa xưng rằng: phù Lê.

11137. Hai là họ Nguyễn kia – cũng thế… 

11138. Cũng mượn danh Lê, để tranh hùng.

11139. Ba là họ Mạc (Đăng Dung),

11140. Xét ra ba họ cũng cùng ngụy thôi!

11141. Trịnh với Nguyễn mượn chơi danh nghĩa

11142. Xét ra thì cũng ngụy trá hình…

11143. Mượn danh chính nghĩa linh đình,

11144. Thực ra cũng để lợi mình đó thôi!

11145. Cho nên cả ba “người” đều ngụy,

11146. Có điều riêng Mạc thị: ngụy… chân!

11147. Còn Trịnh, Nguyễn… thảy “ngụy ngầm”…

11148. Nghĩa là ngoài chính, nhưng trong thì… tà!

11149. Cuộc đấu giữa ba nhà… cùng ngụy,

11150. Khiến cho cương cho kỷ tan tành.

11151. Muôn dân lâm họa chiến tranh,

11152. Khiến cho xã tắc sớm thành tang thương!

11153. Vì cái nỗi nhiễu nhương trong nước,

11154. Gà nhà bôi mặt cước quyền nhau.

11155. Khiến cho nội trị, ngoại giao

11156. Thảy đều lâm thế chư hầu Bắc phương.

11157. Sao kể hết nguồn cơn quốc nhục,

11158. Một khi vua nhà nước Đại Nam

11159. Khấu đầu nơi ải Nam Quan

11160. Xin cùng Minh sứ đầu hàng nhà Minh!

11161. Để rồi được “thương tình” giáng chức:

11162. Từ một An Nam quốc uy nghi,

11163. Thành một “đô thống sứ ty”:

11164. Kiểu như một tỉnh thuộc về Bắc phương!

11165. Vì ôm mối nhục khôn nhẫn được,

11166. Mạc Đăng Dung ngày một hao mòn.

11167. Sau một năm ốm liệt giường,

11168. Đã mang mối nhục về luôn suối vàng!

11169. Trong cái thế như tam quốc nọ,

11170. Ba triều vua gấu ó tương tranh.

11171. Ngoài nhà Mạc tự nhân danh,

11172. Còn Trịnh, Nguyễn lại “kinh doanh” Lê triều!

11173. Nghĩa là mượn cái chiêu bài đẹp 

11174. Là phù Lê để dẹp đối phương.

11175. Tìm đường tranh bá đồ vương…

11176. Cuối cùng, để đoạt giang sơn về mình!

11177. Nước Đại Việt trong tình cảnh ấy

11178. Thực là điêu linh vậy. Vì chưng

11179. Chiến tranh là “chẳng đặng đừng”,

11180. Huống tương tàn lại càng không ra gì!

11181. Trong cái buổi thời suy quỷ lộng

11182. Trịnh, Nguyễn cùng gióng trống phù Lê.

11183. Thoạt đầu, tướng Nguyễn Kim kia

11184. Không thần phục Mạc, rút về Ai Lao.

11185. Rồi sau đó, nêu cao cờ nghĩa,

11186. Dựng Duy Ninh, miêu duệ Lê triều,

11187. Khiến muôn sĩ thứ ùa theo…

11188. Để rồi một sớm một chiều nên công…

11189. Chiếm lĩnh cả một vùng Thanh Hóa,

11190. Lập chiến công giòn giã Nam Đô.

11191. Bấy giờ, trong cảnh thế cô,

11192. Có viên quan Mạc vội hô: xin hàng!

11193. Viên quan ấy là Dương Bất Nhất,

11194. Lựa thời cơ đầu độc Nguyễn Kim;

11195. Trả thù cho Mạc xong, bèn

11196. Trốn về với Mạc (khá khen trung thần!)…

11197. Nguyễn Kim thác, và ông rể quý

11198. Vội thừa cơ soán vị cần vương…

11199. Giết phăng em vợ, Nguyễn Uông…

11200. Lại lăm le “nhổ rễ” luôn Nguyễn Hoàng…

11201. Hoàng, chọn kế trong tam thập lục:

11202. Xin xung phong về đất Ô Châu.

11203. Mở màn một cuộc bể dâu…

11204. Gà nhà bôi mặt đá nhau tưng bừng.

11205. Sau nhiều trận thư hùng quyết liệt,

11206. Mạc xem như khánh kiệt, chỉ còn

11207. Một vùng rừng núi Lạng Sơn

11208. Cao Bằng – cố thủ để nương náu đời.

11209. Tam quốc mỗi còn hai: Trịnh, Nguyễn…

11210. Với một bên: Trịnh Kiểm, đàng ngoài -

11211. Mượn danh Lê để tranh tài

11212. Với “lưỡng đầu chế” gồm hai chức quyền.

11213. Một là vua-Lê-trên-danh-nghĩa…

11214. Còn thực quyền thì để dành riêng

11215. Cho gia tộc Trịnh chuyên quyền,

11216. Với năng lực quả là trên cơ nhiều.

11217. Khi Lê đã “xế chiều” nội lực:

11218. (Tuổi thọ còn vài chục mà thôi)…

11219. Thì họ Trịnh lại “dài hơi”:

11220. Một ông chúa chở ba đời ông vua!

11221. Ngoài Trịnh Kiểm thọ dư sáu chục,

11222. Trịnh Tương còn nội lực dôi hơn:

11223. Năm mươi năm lẻ cầm cương…

11224. Giúp cho dân thịnh quốc cường kém ai!

11225. Sáu đời chúa từ đời Trịnh Kiểm

11226. Tới Trịnh Cương, thể hiện hưng thời;

11227. Với tiên thiên khí hơn đời:

11228. Dồi dào nội lực, rạng ngời tinh anh.

11229. Chỉ tới đời Trịnh Doanh (thứ bảy)

11230. Thì Trịnh triều mới sẩy bước chân.

11231. Từ vai lãnh đạo tu thân

11232. Tề gia trị quốc mười phân vẹn mười;

11233. Thoắt sút bậc thành tồi thành tệ,

11234. Thành kẻ tàn kẻ phế vô năng;

11235. Kẻ hồ đồ, kẻ lăng nhăng;

11236. Túi cơm giá áo như thằng thất phu.

11237. Luật hưng phế là như thế đó:

11238. Có ai giàu ba họ bao giờ?

11239. Ấy câu tục ngữ ngàn xưa

11240. Nói lên cái lẽ thừa trừ nhân sinh."

---

Những entry liên quan đã đi trên blog này:
- Doanh nhân Huỳnh Uy Dũng viết về nhà Mạc, hệt như một "sử thi gia" mang tinh thần Đổi Mới
- Doanh nhân Huỳnh Uy Dũng ngợi ca Mẫu Liễu trong hệ thống Tứ Bất Tử
- Huỳnh Uy Dũng : "Đại Nam văn hiến sử thi", một tác phẩm đồ sộ
- Huỳnh Uy Dũng không biết sử dụng máy tính, và đang soạn quốc sử bằng thơ tràng thiên, viết tay