Thực hư về lệ cống nước giếng ngọc Mị Châu cho hoàng đế Trung Hoa

Ở khu Cổ Loa, gần với miếu thờ An Dương Vương, có một cái giếng cổ được gọi là giếng ngọc, nước trong vắt quanh năm. Tương truyền đó là giếng của Mị Châu con gái vua Hùng, nơi nàng thường tắm và trang điểm. 

Giếng Ngọc trước đền thờ An Dương Vương ở xã Cổ Loa (huyện Đông Anh, Hà Nội), tương truyền là nơi Trọng Thủy đã trầm mình sau khi biết Mỵ Châu bị vua cha xử chém. Giếng Ngọc nằm giữa một cái ao, nước trong giếng có màu nâu đỏ đặc biệt (9/2012).

Chuyện kể rằng, sau khi Mị Châu mất, chàng Trọng Thủy chôn cất nàng tử tế, rồi buồn thảm quá, cũng lao đầu xuống cái giếng ấy mà chết. Dân Việt bao đời truyền nhau: người đời sau, khi lấy được ngọc ở biển Đông, đem rửa bằng nước giếng này thì sáng đẹp lạ thường.

Cũng lại là chuyện kể, rằng: từ đời Lê về trước, các triều vua Đại Việt đều phải múc nước giếng ngọc ở Cổ Loa làm cống vật cho hoàng đề Trung Hoa. Lệ cứ thế.

Mãi đến năm Vĩnh Thịnh 14 (1718), lúc ông Nguyễn Công Hãng đi sứ Trung Hoa, vì gấp gáp mà quên lấy nước giếng ngọc ở Cổ Loa, đành tạm múc nước giếng trên một ngọn núi dọc đường đi. Sang Tàu, phía bên ấy kiểm tra, liền biết không phải nước giếng ngọc ở Cổ Loa ! Người nhà Thanh vặn hỏi, ông Hãng trả lời tránh đi: chắc là do lâu đời quá nên nước giếng ấy không còn hiệu nghiệm nữa.

Từ đấy về sau, nhờ lời nói tránh đi ấy của ông Hãng, nhà Thanh bỏ luôn tục cống nước giếng.

Giếng ngọc trong tổng thể di tích Cổ Loa (chổ khoanh màu đỏ)

Thực hư chuyện này ra sao, thấy một vài người kể, nhưng chưa thấy ai khảo cứu cụ thể.

Một chiếc giếng ngọc khác, ở khu vực đền Hùng (Phú Thọ), thì ngập tiền như thế này: