Cuộc điện thoại giữa cơn mưa, từ lễ mừng sinh nhật của già làng bản xa

Đang cơn mưa to ở thủ đô.

Lại có điện thoại. Nhưng không làm sao nghe được. Liếc nhanh đồng hồ thì biết khoảng 17h20. Dĩ nhiên là chập choạng tối, giữa một cơn mưa ào ào như bão.

Mở điện thoại, thì thấy số từ bản xa trên quê hương biên viễn. Giật thót, vì một cảm giác lo lắng ập đến: phải chăng có việc gì nên quê báo cho ?

Thế là gọi lại. Thì trời ơi, vui quá, không có gì lo. Đầu bên kia là một buổi tổ chức sinh nhật mừng thọ 80 của già bản. Cụ nói là không đánh tiếng mời lên như thường lệ (các lần sinh nhật trước, mà ghi nhớ nhất là sinh nhật 61 từ khoảng 20 năm trước rồi). 

Dịp mừng thọ 61 của già làng hồi trước, thì theo phong tục, mình về thành phố đặt bức trướng ghi chữ Thọ (viết chữ Hán), là mở đầu của chuỗi đắc thọ Thọ - Khang - Ninh. 

Năm nay già làng 80, vậy để tới lễ mừng thọ mang chữ Ninh thì cũng còn một ít năm nữa. Khi ấy, chắc covid-19 đã tan hoàn toàn rồi.

1. Năm nay, do covid-19, nên già làng không báo. Khi gọi cho mình thì đã là giữa cuộc vui. 

2. Hóa ra, già bản gọi cho mình vì mọi người đến mừng thọ, thì lại vui nhất là cùng nhau đọc một bài viết về văn hóa tộc người của chính mình mà mình mới gửi lên biếu cụ. Bài đó, là mình mới ngẫu nhiên tìm thấy trên không gian mạng, người ta đã scan nó và đưa lên gần đây (xem lại ở đây).

Bài đó in năm 2001 trên Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử. Như vậy, bản thân nó cũng đã 20 tuổi tròn. Mình có tranh thủ từ Tokyo về Hà Nội một ít ngày trong năm đó, nên đã gửi cả số tạp chí đó về quê biếu mọi người, trong đó có già làng. Nhưng bưu điện thời đó có giúp nó đến được tay người nhận hay không thì không thể biết được. Vì có nhiều băng đĩa, mình chuyển đi Tây Nguyên vào thời đó mà sau bị trả lại nhiều lần. Nhiều thứ mình gửi lên Cao Bằng hay Lào Cai hồi đó cũng không được đến nơi, có khi cũng bị trả lại, hoặc nằm ở đâu đó rất lâu rồi mới đến được tay người nhận. 

Hồi tháng 5 năm nay, mình gửi lên theo đường đặc biệt: qua zalo của mọi người trên bản. Cùng lúc gửi cho mấy người (con cháu cụ, Bí thư xã, Chủ tịch xã, Cán bộ Văn hóa xã). Cán bộ Văn hóa xã đã in ra và gửi đến nhà cho cụ. Cụ lại photo ra và phân phát cho một số người.

3. Trong ngày sinh nhật 80, già làng và các bạn, cùng con cháu, đã đọc một bài viết học thuật trên một tạp chí học thuật. Rồi cả nhóm mừng rỡ mà gọi điện để cảm ơn tác giả bài viết đó. Hai bên cùng cảm ơn nhau. Cụ hẹn: hết dịch thì lên nhé, Thanh Minh 2022 thì không thể vắng nhé ! 

Vậy ở dưới, đăng lại bài viết của năm 2001, tức tròn 20 năm trước, để mừng sinh nhật 80 của cụ. 

Hà Nội, tháng 7 năm 2021,

Giao Blog

Thời gian và kỉ niệm : tôi thấy tôi đang tan rữa trên tường

(nguồn ở đây)

---

[3] Chu Xuân Giao, 2001, “Vài nét về lịch sử người Nùng An ở bản Phia Chang (Quảng Hòa, Cao Bằng)”, Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử  số 3 (316) : 33-42. Tiếng Việt.