Ghi chép linh tinh lúc rảnh việc cày ruộng và đọc sách

23/10/2015

"ngôi nhà mang tên chính mình": Nguyễn Quang Thiều thẩm "Sẹo độc lập"

Mình hiện không có trong tay bản Sẹo độc lập in năm 2014, tuy đã biết bản lai diện mục của nó từ năm 2005 (xem lại ở đây).



Dưới là thuần túy lưu tư liệu. Tất cả lấy về từ Thivien.

Có lời thẩm của Nguyễn Quang Thiều ở dưới. Còn lời thẩm của Trần Mạnh Hảo thì ở đây.



---


"

Tập thơ Sẹo độc lập (NXB Lao động, 2014).


Lời giới thiệu (bìa sau sách)

Sẹo độc lập chứa đựng một thứ ngôn từ tự do đôi lúc cực đoan, chì chiết và liều lĩnh nhưng chính xác, thống nhất và ám ảnh. Một cảm xúc đa mang, đắm đuối, ruồng bỏ nhưng nghiệt ngã. Để từ đó, một thế giới u tối, hung hãn, phi luân, rối loạn được dựng lên.

Nhưng trong thế giới ấy, lúc nào cũng vọng lên một tiếng như lời trăn trối: Chúng ta, ai cũng phải về Ngôi nhà mang tên chính mình. Tiếng ấy là tiếng của tỉnh thức. Và đó chính là một sự thật nhân văn tối thượng.

Xin hãy lắng nghe thật bình tĩnh và ý thức cái tiếng kia.

(Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều)


"

"

Sẹo độc lập


Ngày mười
chín tháng
hai năm nhâm

tôi
được độc lập
với mẹ
bằng sợi dây
rốn
cắt đứt cơ thể
vết
sẹo làm người.

Vết sẹo
tôi
cái rốn
độc
lập Phan Huyền

...Thơ

19-2-2004 

Nguồn: Sẹo độc lập, NXB Lao động, 2014


Hót


Gửi K.

Con chim ít hót nhất trong cả dân tộc chim hay hót
làm sao có thể nghe được tiếng mình?

Con chim ít hót nhất  trong cả dân tộc chim hay hót
làm sao có thể nghe được tiếng một con chim hay hót ?

Con chim ít hót nhất trong cả dân tộc chim hay hót
làm sao có thể nghe được tiếng một con
chim ít hót khác?

Những con chim hay hót
làm sao có thể nghe tiếng hót khác mình?

Những con chim
hay hót làm sao có thể nghe
tiếng hót tự mình?

Những con
chim hay hót làm sao có thể nghe…?

Một dân tộc chim hay hót...
những con chim đã quên mất giọng hót chính mình
những con chim đã không thể hót giọng hót chính mình
những con chim đã không thể nghe thấy giọng hót loài…

những con chim đã không thể bay bằng tiếng hót
những con chim đã không thể im lặng
những con chim đã...

Một dân tộc….
              …tranh nhau hót
Không thể
              ….bay lên
                       ....những tiến hoá
                                     ....lặng im.

20-3-2008 

Nguồn: Sẹo độc lập, NXB Lao động, 2014


Gửi Thúc Sinh


Đêm nay lạnh, trăng tròn
và thiếp nằm đáy sông
khoả thân bắt sáng
đàn cá uốn lượn
vũ điệu minh hoạ
si tình.

Đên nay lạnh, và thiếp
nằm đáy sông Tiền Đường
nghe tiếng chàng tha thiết
thanh minh cùng phu nhân
nghĩa tình liêm khiết
minh bạch trò chơi
ái tình
cay nghiệt…

Đêm nay lạnh, đáy sông
lấp lánh nhục thể đạo đức
thiếp ngắm trăng
trăng ngắm thiếp
nước mắt chảy dưới đất thành sông
nước mắt trôi trên trời thành mây.

Đêm nào lạnh, chàng giả say
thêu cô đơn dệt truân chuyên
mua danh bán phẩm
thiếp luỵ tình
không liếp lụa che thân
thương Lý Bạch say trăng.

Đêm nào lạnh, tình người
ba xu một mớ, bảy xu một đời…

Đêm nay thiếp lạnh,
Thúc Sinh ơi.

Nguồn: Sẹo độc lập, NXB Lao động, 2014



Kẻ trộm


Kẻ trộm vào nhà.
Uống một ngụm rượu trong ly rượu uống dở
Ăn miếng bít tết bé xíu và mấy cọng rau mùi
Ngắm ngọn nến cháy…
Nghe trộm lời yêu đương
Nhìn trộm mắt đam mê
Và ăn cắp khoảng trời tự do
trong vòng mười lăm phút.
Kẻ trộm bỏ đi.
Để lại một vết răng trên thân thể đoạ đầy
Trong bồn tắm oải hương ngất ngây...
Chủ nhà phát hiện dấu ấn “kẻ cắp”
Ẩn chứa trong nguyên vẹn
(Kể cả sự bất ổn…hiện trường)
Nến cháy thâu đêm
Mắt thức thâu đêm

Kẻ trộm vào nhà
Hay kẻ trộm vào giấc mơ…?
Mọi thứ tưởng như không có gì thay đổi
Chỉ có một điều không thể tìm lại nổi
Bên cạnh ngọn nến
Bên cạnh ly rượu
Bên cạnh ánh mắt
Bên cạnh lời nói
Bên cạnh oải hương ngất ngây vụng dại
Tuổi trẻ
vừa trút bỏ xiêm y
nằm thiêm thiếp trên giường…
Đã không cánh mà bay…!!!

Nguồn: Sẹo độc lập, NXB Lao động, 2014

Happy endding


Ngủ với định mệnh trên giường
thấy định mệnh gầy gò những bất lực.
Thức dậy với nỗi buồn trên giường
thấy nỗi buồn đầu bạc
thì mang nỗi buồn đi nhuộm
đen lại màu ham muốn thanh xuân.

Ngồi trò chuyện với một que diêm
que diêm không thể tự cháy
que diêm kể về giấc mơ màu lửa
lửa
triền miên mất ngủ
đêm
triền miên gầy...

Khảo dị:
Đêm ngàn lẻ ...mơ
que diêm tự cháy
định mệnh hoá thân
mầm cây lá bạc
hoa lửa nở đỏ
thơm mùi diêm sinh.
Happy endding.

Nguồn: Sẹo độc lập, NXB Lao động, 2014


Bạch lộ


(Độc ẩm với Lã Bất Vy)

Những gương mặt người
quen mà không quen

Từng giọt sương nén trong veo câm nín
tiếng chim khua vỡ buổi sáng lạnh
em một mình
ngồi khuấy loãng thời gian

Buổi sáng muốn ôm anh
nắng nói lời mê ngủ
buổi sáng muốn gọi anh
mây tái mặt thẫn thờ

Quàng nỗi nhớ lên gối chăn bỏ ngỏ
bản Blues jazz đêm qua lẩn khuất phím dương cầm
người thiên di cung bậc cuối cùng
nụ hôn nửa vời
trái tim không cửa

Bóng ai hờ hững xéo trên lá cỏ
điềm tĩnh ngồi chờ gió
về tan cùng tàn thu
buổi sáng
một mình
quen mà không quen...

Lục lọi trí nhớ một hình nhân đêm
quấn quýt trùng căng kén ngà, tơ lạ
nuốt vào chầm chậm như loài lông vũ
vừa bay vừa thảng thốt... âm u

Buồn ngại ngần níu vạt ngu ngơ
chậm mất nhau cuối mùa
bão giông đã nửa đời lạc nhịp
cơn đau da lươn lên men vân gốm
buổi sáng mị tình...
nốc cạn
một tứ thơ.

Bạch lộ: sương trắng. Tiết cuối thu, gió Nam mang mùi tanh, vị cay, âm thương - ứng với Thái âm, màu tế tự đen và trắng, vật tế tự thường dâng gan - ứng với loài thú có lông... (ngộ theo Lã thị Xuân Thu). 

Bài thơ này được cho là được sửa từ bài Buổi sáng (in trong tập Đếm cát, NXB Văn học, 2003) của Phan Ngọc Thường Đoan vì có nhiều điểm giống nhau. 

Nguồn: Sẹo độc lập, NXB Lao động, 2014


Có lẽ đã chết vẫn tốt hơn


(Thư gửi nhà thơ Nguyễn Việt Chiến)

Nếu tôi chết 
hãy đem tôi ra biển

vì tôi là hạt muối buồn
kết tủa từ cô đơn
tự ăn mòn mình bằng mơ mộng

Nếu tôi chết
hãy ném tôi vào sóng
cào đến xước mặt hoàng hôn
nàng tiên cá hát ru con
mê hoặc đêm trăng những chàng thuỷ thủ
trôi theo dòng hải lưu tình sử
giam hồn mình dương liễu Quán Thế Âm

Nếu tôi chết
xin gió hãy hồn nhiên
cuốn tôi về phương trời trống rỗng
một mình tôi sẽ làm cả cơn dông
xoáy vào đại dương nỗi đau bất tận
lặng câm đã muối thành lời

Nhưng vì chưa chết,
tôi sẽ là ai?

Là ai nếu nhạt nhẽo
Là ai nếu giả tạo
Là ai nếu bon chen
Là ai nếu đớn hèn
Là ai nếu ngu dốt
Là ai nếu dị hợm
Là ai nếu...

Có lẽ đã chết vẫn tốt hơn?

Giữa biển đời hạn hán tình thương
bạc thếch nỗi niềm
ươn nhờn ngộ nhận
mỏng như vết máu khô loang sa mạc
chờ tín hiệu được giải thoát
từ cảnh giới màu xanh

Tình âm u
ảo giác thuỷ triều lờ nhờ
tuôn bầu ngực trăng
căng lỗ thủng
dòng sữa đen đặc quánh
nuôi nấng lỗi lầm

Có lẽ đã chết
vẫn tốt hơn!

Hoang vu mắt
người đàn ông tiền kiếp của tôi
linh hồn ngậm sợi cỏ buồn mằn mặn
hạt muối lưu lạc cánh rừng u uẩn
tiếng vọng tình nghìn năm

Có lẽ
đã chết vẫn tốt hơn!

Tôi đã gói ghém xác thân
niêm phong dấu môi, thuyền giấy ảo vọng
sẵn sàng hải trình yêu bằng hải lưu nước mắt

Triệu triệu
xô dạt
triệu triệu
va đập
triệu triệu dòng
trắng
điên cuồng
sóng
tung toé dấu vết một cuộc đời.

Để viết lên mặt biển
bài thơ một cuộc ...người

Đã chết
có lẽ vẫn tốt hơn...

15.10.2008 

Tác giả cho biết thêm, sau khi đăng bài thơ này trên trang cá nhân vào tháng 10/2015, một số người cho chị biết về bài thơ Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển của Du Tử Lê, đã được nhạc sĩ Phạm Đình Chương phổ nhạc. Vì sự tình cờ đó, tác giả sẽ in nghiêng câu thơ "Nếu tôi chết, hãy đem tôi ra biển" của mình để bày tỏ lòng kính trọng với nhà thơ Du Tử Lê. 

Nguồn: Sẹo độc lập, NXB Lao động, 2014




Đêm sân ga


Có người đàn ông đang lau khô nước
trên khuôn mặt của mưa...
Phập phồng bao diêm trong túi ngực
hô hấp cho cõi chết tạm của lửa
Tiếng còi tầu cứa lên không trung một xa vắng
Nhan sắc nén dưới những thanh tà vẹt
Tuổi xuân mất trí nhẫn nại lao đi trên thép lạnh
nối thời gian thành vô định hành trình

Đêm sân ga
Có người đàn ông đi tìm nhan sắc của chữ
trong những nguyên âm buồn
Tìm bóng dáng ái tình trong son phấn mùi đêm
Tìm tiếng vọng tiền sử trong ngọn gió lang thang
Đã hong khô hoài niệm về vết thương nhỏ máu
Những giọt lạc thú của ngôn từ hoá thành hổ phách
Đã vá lại những vết rách của tấm voan nhẹ dạ
thành rèm cửa ngăn tạm vách tim

Đêm sân ga
Có người viết ngụ ngôn bằng nước mưa
đọng trong vũng buồn lạc lõng
Ngồi soi gương thấy bóng chàng Narisce với đôi cánh ngộ nhận
Nàng thơ không giới tính
đang loay hoay nhập thiền

Đêm sân ga
Có người lạc mất hành trình
từ quá khứ
Có người đợi một chuyến tàu
có lẽ sẽ đến muộn
Có người đợi một chuyến tàu
mà biết chắc không bao giờ kịp đến
Có người xuống nhầm bến
Có người muốn ở lại cùng tương lai

Đêm sân ga
Có người đánh dấu một nụ hôn gió
lên khuôn mặt của mưa...không nhan sắc
Có người ngồi nghe tiếng con tàu bất lực
không xác định được ngày về

Đêm sân ga
có một ngọn lửa vừa đứng chết
và câu thơ khóc tiếng chào đời
bằng mưa.

29/7/2013 

Nguồn: Sẹo độc lập, NXB Lao động, 2014

"

http://www.thivien.net/Phan-Huy%E1%BB%81n-Th%C6%B0/S%E1%BA%B9o-%C4%91%E1%BB%99c-l%E1%BA%ADp-2014/group-fWlz1jwd2VjnRiaA79ntwQ

2 nhận xét:

  1. Mình đúng là ngu thật thế này được gọi là thơ lại còn được giải nữa thì mình cũng làm nhà thơ được. Bao lâu nay cứ làm thơ rồi lại vứt bỏ ví sợ đó không phải là thơ nay mới được khai nhãn. Thơ càng lủng củng, càng triết lí trà đá, càng khó hiểu lại cành được giải

    Trả lờiXóa
  2. Ối trời đất ơi! Đọc mấy bài trên đây mà gọi là thơ lại còn được giải thưởng thì tôi cũng xin phép tự phong cho mình là đệ nhất Nha Mân thơ đây bà con ơi!

    Trả lờiXóa

Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.

LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.

Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.