Quân lệnh số 1 đã được phát đi từ Tân Trào, trước ngày 19/8/1945 khoảng một tuần.
Đó là Quân lệnh của Ủy ban Khởi nghĩa Toàn quốc, phát đi vào cuối ngày 13/8/1945. Ủy ban này do Tổng Bí thư Trường Chinh trực tiếp phụ trách (xem ảnh và tư liệu ở tư liệu bổ sung bên dưới).
13/8/1945 cũng chính là ngày Phát-xít Nhật tuyên bố đầu hàng phe Đồng minh. Bởi vậy, đoạn mở đầu của Quân lệnh số 1 có viết: "12 giờ trưa ngày 13 tháng 8 năm 1945, Phát xít Nhật đã đầu hàng Đồng minh,...".
Theo thông tin lịch sử chính thức thì Quân lệnh số 1 được phát hành vào lúc 23h cùng ngày 13/8/1945.
Về ngày 19/8/1945 qua báo chí đương thời, thì mời đọc bài dưới đây của bác Thiên Lý. Bác Thiên Lý lấy lại một bài báo đã xuất bản vào ngày 26/8/1945 của tờ Trung Bắc tân văn. Bài báo chỉ cách sự kiện ngày 19/8 khoảng 1 tuần.
Trân trọng giới thiệu.
Tháng 8 năm 2025,
Giao Blog
---
Báo xưa viết về ngày 19-8-1945 - Tuần báo Trung Bắc chủ nhật, ngày 26-8-1945
Trang nhất tờ Trung Bắc chủ nhật ra ngày 26-8-1945 in ảnh với ghi chú: "Hai ngày 17 và 19-8-1945, hơn ba chục ngàn người biểu tình ủng hộ cuộc dân quân cách mạng do Việt-Minh lãnh đạo"
Ngày 26-8-1945, Báo Trung Bắc chủ nhật đã dành trang đúp (trang rộng gấp đôi khổ thông thường) để đưa tin về cuộc Cách mạng 19-8.
Bài báo mang tiêu đề in khổ lớn: Cuộc Khởi-nghĩa đã bùng nổ dưới quyền lãnh đạo của Việt-Minh và được toàn-thể đồng-bào ủng hộ.
Dưới đây, xin trích lại một phần từ bài báo đó (ảnh dưới):
"
Cuộc biểu tình ngày chủ nhật 19 Aout
Anh em Việt Minh đã hoạt động cả đêm 18. Sáng chủ nhật, các nhà trong các phố lớn đều treo cờ đỏ sao vàng. Từ chín giờ sáng, các tầng lớp dân chúng hợp thành đoàn đi rất trật tự đến Nhà Hát lớn để dự cuộc biểu tình và nghe lời tuyên bố chương trình của mặt trận Việt- minh.
Cuộc biểu tình này tổ chức thực chu đáo, đông hơn cuộc biểu-tình hôm thứ sáu. Người ta ước có tới hai mươi vạn người. Dù là dân chúng chưa quen mấy, mà các hàng ngũ đã phân minh, đi đứng đã trật tự; suốt từ nhà Hát lớn đến Hàng Khay, đông nghịt những người, những cờ đỏ sao vàng, những nắm tay giơ lên thề trung thành với mặt trận Việt-Minh và triệu người như một, thề chống với mọi cuộc xâm lăng. Thấy cái cảnh nhân-dân quyết tâm ủng hộ mặt trận Việt-Minh như vậy hầu hết các người đi dự cuộc biểu tình này đề rỏ nước mắt đứng trầm ngâm hai phút để truy niệm anh hồn nhũng chiến-sĩ Việt-Minh trong sáu năm trời nay đã nằm gai nếm mật, chiến đấu cho nền độc-lập của nước mà bất hạnh không được trông thấy sư thành công vẻ vang này của dân quân cách- mạng dưới quyền lãnh đạo của Việt-Minh. Mấy chị thấy vậy ngất đi vì quá cảm động; hai bác sĩ được mời vào cấp cứu. Sau khi cử nhạc, làm lễ chào cờ và tuyên bố chương trình Việt-Minh về chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo-dục, ngoại giao, đối với các tầng lớp nhân dân, đoàn biêu tình tuần hành thị oai ở các phố và ngay ngày hôm đó đã chiếm đóng phủ Khâm-sai và tòa Thị-chính. Sau đó, cuộc biểu tình tiến tới trụ sở Bảo-an-binh.
Đến tận mười giờ đêm, thành phỗ Hà-nội có vẻ tấp nập như một ngày hội lớn. Trật tự lại khôi phục. Ủy ban ngoại-giao của Việt -Minh đã điều đình được thắng lợi với nhà chức trách Nhật-bản. Và một chính-phủ cách-mạng lâm-thời đã thành lập, khôi phục lại trật tự, thiết quân luật để bảo vệ sự an toàn cho nhân dân, và suốt đêm suốt ngày 19-8 Việt-Minh huy động việc hộ đê giúp sức với nhân viên nhà Công chính.
Ô-tô và xe điện chạy xuốt (suốt) đêm để tải người ra giữ đê Hà-nội thẩm lậu và đem người vào Hà -đông để giữ đê Đông-lao.
Sư tham gia hăng hái của quốc dân đồng bào với cuộc dân quân cách mạng do Viêt-Minh lãnh đạo, cái thái độ đường-hoàng cương quyết của mặt trận Việt-Minh, đối với tình thế nghiêm trọng của nước ta lúc này đã làm cho vững lòng nức chí tòan thể dân chúng và giờ này, toàn thể dân-chúng hơn cả khi nào hết - thật đã hoàn toàn tin tưởng ở sự thành công.
Đẹp thay là sức sống dồi dào của dân tộc Việt-Nam đương vươn tới một cảnh đời tự lập xứng đáng với cái quá khứ oanh-liệt còn ghi chép trong Quốc-sử!
Tùng-Hiệp
"
https://locliec.blogspot.com/2025/08/bao-xua-viet-ve-ngay-19-8-1945-tuan-bao.html
...
---
BỔ SUNG
1.
Ủy ban Khởi nghĩa ra Quân lệnh số I: “... Giờ Tổng khởi nghĩa đã đánh!"
Nhân vật liên quan
Ngày 13/8/1945, nhận được tin phát xít Nhật bại trận và sắp đầu hàng Đồng minh, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh lập tức thành lập Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc gồm năm đồng chí: Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Lê Thanh Nghị, Trần Đăng Ninh, Chu Văn Tấn. Đồng chí Tổng Bí thư Trường Chinh trực tiếp phụ trách Ủy ban.
23 giờ cùng ngày, Ủy ban Khởi nghĩa ra Quân lệnh số I, hạ lệnh Tổng khởi nghĩa. Quân lệnh viết:
“... Giờ Tổng khởi nghĩa đã đánh!
Cơ hội có một cho quân dân Việt Nam vùng dậy giành lấy quyền độc lập của nước nhà.
Mang nhiệm vụ lãnh đạo cuộc khởi nghĩa toàn quốc cho đến toàn thắng, Ủy ban khởi nghĩa đã thành lập".
Về nhiệm vụ của Quân giải phóng Việt Nam, Quân lệnh ghi rõ:
"Dưới mệnh lệnh của Ủy ban Khởi nghĩa, các bạn hãy tập trung lực lượng, kíp đánh vào các đô thị và trong trận của quân địch; đánh chẹn các đường rút lui của chúng, tước võ khí của chúng! Đạp qua muôn trùng trở lực các bạn hãy kiên quyết tiến!".
Quân lệnh kêu gọi nhân dân toàn quốc:
"Dưới mệnh lệnh của Ủy ban Khởi nghĩa, đồng bào hãy đem hết tâm lực ủng hộ đạo Quân giải phóng, sung vào bộ đội, xông ra mặt trận đánh đuổi quân thù”. Quân lệnh viết: "phải hành động cho nhanh, với một tinh thần vô cùng quả cảm, vô cùng thận trọng! (...). Cuộc thắng lợi hoàn toàn nhất định sẽ về ta".
[Nguồn: Lịch sử biên niên Đảng Cộng sản Việt Nam, tập 2, tr. 978-979, NXB Chính trị Quốc gia, 2008]
https://nvsk.vnanet.vn/uy-ban-khoi-nghia-ra-quan-lenh-so-i-gio-tong-khoi-nghia-da-danh-1-40154.vna
..
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.