Ghi chép linh tinh lúc rảnh việc cày ruộng và đọc sách

25/12/2022

Nhà Mạc thời kì Cao Bằng : Đàng Trên và nữ tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ (bài mới trên Nghiên cứu Lịch sử)

Bài mới trên số 12 năm 2022 của tạp chí Nghiên cứu Lịch sử.

Đại khái bài như ở dưới đây (xem các ảnh). Toàn bài có thể lấy ở đây.

1. Lần đầu tiên, trên diễn đàn chính thức của sử học Việt Nam, tôi đưa quan điểm về 3 đàng (Đàng Trên, Đàng Trong, Đàng Ngoài) thay cho quan điểm xưa nay về 2 đàng (Đàng Trong, Đàng Ngoài).

Bản thảo không sử dụng dấu ngoặc kép cho Đàng Trên, tức là không có cách viết "Đàng Trên", mà viết rõ thành Đàng Trên, để chỉ một thực thể đã thực sự tồn tại tới 90 năm (1593 - 1683). Tuy nhiên, tạp chí Nghiên cứu Lịch sử hiện tạm thời sử dụng dấu ngoặc kép cho Đàng Trên (để thành "Đàng Trên") như một sự cẩn trọng - tạm thời chấp nhận !

Đàng Trênnhà Mạc thời kì Cao Bằng. Tên gọi Đàng Trên đã xuất hiện trong tư liệu phương Tây và quốc ngữ thời kì sớm từ khoảng thập niên 1610-1620. Tôi đã sử dụng thuật ngữ Đàng Trên hơn 10 năm nay, bắt đầu từ loạt bài của các năm 2012-2013, xem lại ở đây.

2. Cũng là lần đầu tiên trên diễn đàn chính thức của sử học Việt Nam, xuất hiện một luận bàn về giáo dục Nho học và khoa cử Nho học ở Đàng Trên, mà là đặt trong đối sánh với Đàng Ngoài và Đàng Trong.

3. Từ bối cảnh chính trị và xã hội Đàng Trên, trong những liên đới nhiều chiều với Xứ Đông (Hải Dương), tôi đã chỉ ra rằng, nhân vật Nguyễn Thị Duệ không phải là một hiện tượng hư ảo, mà có thật. Cụ thể thì cần đọc vào bài.


4. Các nhân vật xuất chúng của Cao Bằng thời kì đầu Đàng Trên, trong khoảng các thập niên 1590-1620, như Bế Văn Phùng hay Hoàng Quỳnh, cũng được luận giải từ bối cảnh chính trị và xã hội Đàng Trên. Về cụ thể thì cũng cần đọc vào bài.

Tháng 12 năm 2022,

Giao Blog









Có thể lấy toàn bài ở đây:

https://www.academia.edu/93954966/Nh%C3%A0_M%E1%BA%A1c_th%E1%BB%9Di_k%C3%AC_Cao_B%E1%BA%B1ng_%C4%90%C3%A0ng_Tr%C3%AAn_v%C3%A0_n%E1%BB%AF_ti%E1%BA%BFn_s%C4%A9_Nguy%E1%BB%85n_Th%E1%BB%8B_Du%E1%BB%87_b%C3%A0i_tr%C3%AAn_Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_s%E1%BB%91_12_n%C4%83m_2022_

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.

LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.

Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.