Về vấn nạn "công bố quốc tế" hiện nay của khoa học Việt Nam, trên Giao Blog, đã có những quan sát từ lâu, ví dụ ở đây hay ở đây.
Bây giờ, một nhóm các học giả Việt Nam đã đứng lên dưới danh nghĩa "chống nạn ngoại xâm khoa học".
Sẽ cập nhật dần ở đây. Mà mở đầu là lên tiếng của Dương Tú với bài trên Thanh Niên và chia sẻ trên Fb cá nhân.
Tháng 8 năm 2020,
Giao Blog
---
Vấn đề phức tạp hơn và thực sự rất nghiêm trọng, là có những cai thầu nước ngoài đang đứng ra làm đầu mối thu gom hàng ngàn bài báo thượng vàng hạ cám ở khắp nơi, rồi mang “bán” cho các trường đại học Việt Nam.
Trong thời gian từ 2017 đến nay, "ông vua bị rút bài" Shahaboddin Shamshirband đã đăng 150 bài lấy địa chỉ liên hệ là Trường đại học Tôn Đức Thắng.
ẢNH DƯƠNG TÚ
LTS: Khi loạt bài Thành tích ảo trong nghiên cứu khoa học của Báo Thanh Niên được đăng tải, TS Dương Tú Đại học Purdue, Mỹ, đã dành nhiều thời gian để kiểm chứng thông tin mà Báo Thanh Niên đã đăng, đồng thời chia sẻ với Thanh Niên một số phát hiện cũng như quan điểm của ông về vấn đề này. Mới đây, TS Dương Tú đã tổng hợp một số phát hiện của mình thành một bài viết gửi cho Báo Thanh Niên, đồng thời chia sẻ lên trang cá nhân của mình, kêu gọi cộng đồng khoa học Việt Nam cùng hợp tác, truy vết những kẻ đầu nậu săn mồi trong mạng lưới mà ông gọi là "mafia khoa học quốc tế", và cảnh báo các trường đại học Việt Nam là một con mồi được nhắm tới.
Hãy ngừng tranh cãi để cùng nhau chống "giặc ngoại xâm khoa học"
Trong cuộc tranh luận về "thị trường mua bán bài báo khoa học" vừa qua, vài ba bài báo mà một số nhà khoa học trong nước, vì những lý do nào đó có thể thông cảm được, phải mang đi “bán”, trên thực tế, chỉ chiếm một phần rất nhỏ của “thị trường”. Vấn đề phức tạp hơn và thực sự rất nghiêm trọng, là có những cai thầu nước ngoài đang đứng ra làm đầu mối thu gom hàng ngàn bài báo thượng vàng hạ cám ở khắp nơi, rồi mang “bán” cho các trường đại học Việt Nam.
Không một nhà khoa học bình thường nào mỗi năm có thể công bố hằng trăm công trình thuộc đủ mọi lĩnh vực, cả tính toán lý thuyết lẫn thực nghiệm, từ khoa học chính trị, toán học, dược học đến khoa học vật liệu, vật lý thiên văn, khoa học máy tính. Nhưng thực tế đã xuất hiện những nhà khoa học “siêu nhân” này. Họ là những “đầu nậu thuộc mạng lưới mafia khoa học nước ngoài đang hút máu các trường đại học Việt Nam”.
Một số trường trong nước có thể nghĩ rằng họ là người chủ động đi “mua” bài báo, nhưng thực ra, rất có khả năng họ đang là con mồi của đám cai thầu ăn thịt này. Nhìn theo cách này, các trường đại học Việt Nam mới chính là nạn nhân của những gã đầu nậu chuyên thu gom và mua bán bài báo. Do đó, mọi người vui lòng hạn chế chỉ trích nạn nhân.
Số tiền khổng lồ mà các trường phải chi ra để mua bài từ đám mafia khoa học nước ngoài nếu được dùng để đầu tư cho chính các nhà nghiên cứu của trường, hoặc mời các nhà khoa học chân chính trong và ngoài nước đến trường làm việc, hợp tác nghiên cứu thực chất, chắc chắn sẽ mang lại giá trị to lớn hơn và ý nghĩa hơn rất nhiều cho tất cả các bên, rộng hơn là cho toàn bộ nền khoa học Việt Nam.
Hy vọng rằng, cộng đồng nghiên cứu Việt Nam tạm gác lại những tranh cãi quanh vấn đề trong nước để cùng chống "giặc ngoại xâm khoa học", hợp tác với nhau phân tích, điều tra, bóc tách mạng lưới mafia khoa học của những gã đầu nậu săn mồi này. Rất mong các nhà nghiên cứu đang làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau hỗ trợ đọc và đánh giá chất lượng thực sự các bài báo của đám tác giả ăn thịt này.
Một số cai thầu săn mồi tiêu biểu
Xin được điểm tên 3 “cai thầu săn mồi” tiêu biểu đang hút máu các trường đại học Việt Nam, cụ thể:
1. “Siêu nhân” Iskander Tlili
Người này đang làm việc tại khoa Kỹ thuật cơ khí (Mechanical Engineering), Đại học Majmaah ở Ả Rập Xê-út. Từ 2018 đến nay, Iskander Tlili đã đăng 171 bài báo ghi địa chỉ liên hệ (affiliation) là Trường đại học Tôn Đức Thắng, 49 bài khác lấy affiliation là Trường đại học Duy Tân.
Chỉ tính riêng 8 tháng vừa qua, “siêu nhân” này đã đăng 111 bài với affiliation là Tôn Đức Thắng và 48 bài với Duy Tân.
Iskander Tlili không có tên trong danh sách nhân sự của cả Trường đại học Tôn Đức Thắng lẫn Trường đại học Duy Tân.
Các lĩnh vực mà thiên tài này đăng bài vô cùng đa dạng, nhiều lĩnh vực không hề liên quan đến ngành kỹ thuật cơ khí của anh ấy (tên lĩnh vực kèm theo số bài báo bên cạnh, lưu ý rằng một bài báo có thể được xếp vào hơn một lĩnh vực): vật lý và thiên văn (138), hóa học (61), toán học (57), kỹ thuật (55), kỹ thuật hóa học (41), năng lượng (30), khoa học vật liệu (23), khoa học máy tính (21), khoa học môi trường (8); hóa sinh, di truyền và sinh học phân tử (7); khoa học xã hội (5).
Danh sách bài báo của Iskander Tlili:
- Toàn bộ: Xem tại đây
- Riêng năm 2020: Xem tại đây
Các bài lấy affiliation là Trường đại học Tôn Đức Thắng: Xem tại đây
Các bài lấy affiliation là Trường đại học Duy Tân: Xem tại đây
2. “Ông vua bị rút bài” Shahaboddin Shamshirband
Theo thông tin do chính Shahaboddin Shamshirband cung cấp, ông này hiện đang có các chức danh sau: nhà nghiên cứu (faculty member) tại Đại học Malaya, Malaysia); nhà nghiên cứu (academic faculty) tại Đại học Hồi giáo Chalous ở Iran; nghiên cứu viên sau tiến sĩ (postdoc research fellow) tại Đại học Khoa học và Công nghệ Nauy; giáo sư thỉnh giảng (adjunct professor) tại Trường đại học Tôn Đức Thắng.
Cũng có nơi, ông này ghi địa chỉ là Trường đại học Duy Tân.
Trong thời gian từ 2017 đến nay, Shahaboddin Shamshirband đã đăng 150 bài lấy địa chỉ liên hệ là Trường đại học Tôn Đức Thắng, thuộc đủ mọi lĩnh vực, cụ thể là: toán học (76), kỹ thuật (52), năng lượng (29), khoa học môi trường (21), khoa học vật liệu (21), kỹ thuật hóa học (16), khoa học xã hội (12); hóa sinh, di truyền và sinh học phân tử (8); vật lý và thiên văn (8), khoa học nông nghiệp và sinh học (7), hóa học (7), khoa học trái đất và hành tinh (5), y học (5); kinh doanh, quản trị và kế toán (2).
Một điểm đặc biệt đáng chú ý là Shahaboddin Shamshirband đứng trong danh sách những người bị gỡ bài (retracted) nhiều nhất thế giới (https://retractionwatch.com/the-retraction-watch-leaderboard/).
Theo dữ liệu từ Retraction Watch, người này đã bị nhiều tạp chí gỡ bỏ tổng cộng 46 bài báo vì những lý do chính sau đây: giả mạo quá trình bình duyệt (fake peer review), tác giả ma (false/forged authorship), nghi vấn về dữ liệu (concerns/issues about data), dữ liệu không đáng tin cậy (unreliable data), nhân bản bài báo (duplication of article), đạo văn (plagiarism of article).
Danh sách 46 bài báo của Shahaboddin Shamshirband bị các tạp chí gỡ bỏ: Xem tại đây
Những lý do khiến 46 bài báo của Shahaboddin Shamshirband bị các tạp chí gỡ bỏ giúp sáng tỏ phần nào câu hỏi làm thế nào một tác giả có thể qua mặt các tạp chí để đăng hàng trăm bài mỗi năm thuộc đủ mọi lĩnh vực khác nhau như thế.
Thực ra, đây không phải chiêu trò gì mới trên thế giới. Khi gửi bài cho các tạp chí, đám mafia khoa học sẽ đề xuất chuyên gia bình duyệt là người trong chính mạng lưới rất rộng của họ để tự review bài của nhau. Bằng cách này, bất kỳ tạp chí nào, dù danh tiếng nhất, cũng có thể bị đánh lừa bởi quá trình bình duyệt giả mạo.
Danh sách 150 bài báo của Shahaboddin Shamshirband lấy địa chỉ là Trường đại học Tôn Đức Thắng: Xem tại đây
Danh sách 155 bài báo của Shahaboddin Shamshirband lấy địa chỉ là Đại học Malaya, Malaysia: Xem tại đây
3. "Siêu nhân" Kittisak Jermsittiparsert
Người này sinh năm 1985, vừa hoàn thành chương trình tiến sĩ ngành khoa học xã hội (social sciences) vào năm 2017, hiện đang làm việc tại Viện Nghiên cứu Xã hội (Social Research Institute), Đại học Chulalongkorn, Thái Lan.
Từ năm 2019 đến nay, Kittisak Jermsittiparsert đã đăng tổng cộng 327 bài báo. Trong số này, 214 bài báo ghi affiliation là Trường đại học Tôn Đức Thắng, bao gồm 154 bài đăng trong năm 2019 và 60 bài đăng trong 8 tháng vừa qua của năm 2020.
Tuy có bằng tiến sĩ về khoa học xã hội, Kittisak Jermsittiparsert không chỉ đăng bài trong lĩnh vực này mà còn lấn sân sang đủ mọi lĩnh vực khác, từ tính toán lý thuyết tới thực nghiệm, cụ thể là: nghệ thuật và nhân văn (111); kinh doanh, quản trị và kế toán (67); kỹ thuật (63), khoa học máy tính (57), năng lượng (55), vật lý và thiên văn (37); dược lý, độc chất và bào chế thuốc (35); khoa học vật liệu (25), hóa học (17), khoa học môi trường (17), toán học (17), y tế (10), kỹ thuật hóa học (4).
Danh sách bài báo của Kittisak Jermsittiparsert:
- Toàn bộ: Xem tại đây
Các bài lấy địa chỉ là Trường đại học Tôn Đức Thắng: Xem tại đây
TS Dương Tú, Đại học Purdue, Mỹ, là một cộng tác viên lâu năm của Thanh Niên, từ khi ông còn là một nghiên cứu sinh ở Bỉ.
Trong bài viết Bệnh thành tích di căn đăng trên Thanh Niên, TS Dương Tú bình luận: “Trong khi xã hội đã nhiều lần thất vọng về những biểu hiện tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục, việc chạy theo thành tích ảo trong nghiên cứu khoa học sẽ tiếp tục làm nặng thêm căn bệnh trầm kha này, khiến nó di căn khắp giới hàn lâm để rồi hủy hoại dần các trụ cột của ngôi đền thiêng khoa học trong một vòng xoáy tha hóa không có điểm dừng”.
..
Trong cuộc tranh luận về "thị trường mua bán bài báo khoa học" vừa qua, vài ba bài báo mà một số nhà khoa học trong nước vì những lý do nào đó có thể thông cảm được phải mang đi “bán”, trên thực tế, chỉ chiếm một phần rất nhỏ của “thị trường”.
Vấn đề phức tạp hơn và thực sự rất nghiêm trọng, là có những cai thầu nước ngoài đang đứng ra làm đầu mối thu gom hàng ngàn bài báo thượng vàng hạ cám ở khắp nơi rồi mang “bán” cho các trường đại học Việt Nam.
Thật vậy, không một nhà khoa học bình thường nào mỗi năm có thể công bố hằng trăm công trình thuộc đủ mọi lĩnh vực, cả tính toán lý thuyết lẫn thực nghiệm, từ khoa học chính trị, toán học, dược học đến khoa học vật liệu, vật lý thiên văn, khoa học máy tính.
Bài viết này liệt kê một vài gương mặt tiêu biểu trong số rất nhiều đầu nậu thuộc mạng lưới mafia khoa học nước ngoài đang hút máu các trường đại học Việt Nam.
Một số trường trong nước có thể nghĩ rằng họ là người chủ động đi “mua” bài báo, nhưng thực ra, rất có khả năng họ đang là con mồi của đám cai thầu ăn thịt này.
Nhìn theo cách này, các trường đại học Việt Nam mới chính là nạn nhân của những gã đầu nậu chuyên thu gom và mua bán bài báo. Do đó, mọi người vui lòng hạn chế chỉ trích nạn nhân.
Số tiền khổng lồ mà các trường phải chi ra để mua bài từ đám mafia khoa học nước ngoài nếu được dùng để đầu tư cho chính các nhà nghiên cứu của trường, hoặc mời các nhà khoa học chân chính trong và ngoài nước đến trường làm việc, hợp tác nghiên cứu thực chất chắc chắn sẽ mang lại giá trị to lớn hơn và ý nghĩa hơn rất nhiều cho tất cả các bên, rộng hơn là cho toàn bộ nền khoa học Việt Nam.
Hi vọng rằng cộng đồng nghiên cứu Việt Nam tạm gác lại những tranh cãi quanh vấn đề trong nước để cùng chống giặc ngoại xâm khoa học, hợp tác với nhau phân tích, điều tra, bóc tách mạng lưới mafia khoa học của những gã đầu nậu săn mồi này. Rất mong các nhà nghiên cứu đang làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau hỗ trợ đọc và đánh giá chất lượng thực sự các bài báo của đám tác giả ăn thịt này.
Vấn đề phức tạp hơn và thực sự rất nghiêm trọng, là có những cai thầu nước ngoài đang đứng ra làm đầu mối thu gom hàng ngàn bài báo thượng vàng hạ cám ở khắp nơi rồi mang “bán” cho các trường đại học Việt Nam.
Thật vậy, không một nhà khoa học bình thường nào mỗi năm có thể công bố hằng trăm công trình thuộc đủ mọi lĩnh vực, cả tính toán lý thuyết lẫn thực nghiệm, từ khoa học chính trị, toán học, dược học đến khoa học vật liệu, vật lý thiên văn, khoa học máy tính.
Bài viết này liệt kê một vài gương mặt tiêu biểu trong số rất nhiều đầu nậu thuộc mạng lưới mafia khoa học nước ngoài đang hút máu các trường đại học Việt Nam.
Một số trường trong nước có thể nghĩ rằng họ là người chủ động đi “mua” bài báo, nhưng thực ra, rất có khả năng họ đang là con mồi của đám cai thầu ăn thịt này.
Nhìn theo cách này, các trường đại học Việt Nam mới chính là nạn nhân của những gã đầu nậu chuyên thu gom và mua bán bài báo. Do đó, mọi người vui lòng hạn chế chỉ trích nạn nhân.
Số tiền khổng lồ mà các trường phải chi ra để mua bài từ đám mafia khoa học nước ngoài nếu được dùng để đầu tư cho chính các nhà nghiên cứu của trường, hoặc mời các nhà khoa học chân chính trong và ngoài nước đến trường làm việc, hợp tác nghiên cứu thực chất chắc chắn sẽ mang lại giá trị to lớn hơn và ý nghĩa hơn rất nhiều cho tất cả các bên, rộng hơn là cho toàn bộ nền khoa học Việt Nam.
Hi vọng rằng cộng đồng nghiên cứu Việt Nam tạm gác lại những tranh cãi quanh vấn đề trong nước để cùng chống giặc ngoại xâm khoa học, hợp tác với nhau phân tích, điều tra, bóc tách mạng lưới mafia khoa học của những gã đầu nậu săn mồi này. Rất mong các nhà nghiên cứu đang làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau hỗ trợ đọc và đánh giá chất lượng thực sự các bài báo của đám tác giả ăn thịt này.
*
Mời các bạn tham gia group này để cùng nhau hợp tác, chia sẻ thông tin, phân tích, điều tra, bóc tách mạng lưới mafia khoa học của những gã đầu nậu săn mồi đang hút máu các trường đại học Việt Nam:
Mời các bạn tham gia group này để cùng nhau hợp tác, chia sẻ thông tin, phân tích, điều tra, bóc tách mạng lưới mafia khoa học của những gã đầu nậu săn mồi đang hút máu các trường đại học Việt Nam:
***
Những cai thầu săn mồi tiêu biểu đang hút máu các trường đại học Việt Nam
1. Iskander Tlili
Người này đang làm việc tại khoa Kỹ thuật cơ khí (Mechanical Engineering), Đại học Majmaah ở Ả Rập Xê-út: https://m.mu.edu.sa/en/colleges/%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9/our-faculty-2.
Từ 2018 đến nay, Iskander Tlili đã đăng 171 bài báo ghi địa chỉ liên hệ (affiliation) là Đại học Tôn Đức Thắng, 49 bài khác lấy affiliation là Đại học Duy Tân (Ảnh 1).
Chỉ tính riêng 8 tháng vừa qua của năm 2020, siêu nhân này đã đăng 111 bài với affiliation là Tôn Đức Thắng và 48 bài với Duy Tân (Ảnh 2).
Iskander Tlili không có tên trong danh sách nhân sự của cả Tôn Đức Thắng lẫn Duy Tân.
Các lĩnh vực mà thiên tài này đăng bài vô cùng đa dạng, nhiều lĩnh vực không hề liên quan đến ngành kỹ thuật cơ khí của anh ta [tên lĩnh vực kèm theo số bài báo bên cạnh – lưu ý rằng một bài báo có thể được xếp vào hơn một lĩnh vực]: Vật lý và thiên văn (138), Hóa học (61), Toán học (57), Kĩ thuật (55), Kĩ thuật hóa học (41), Năng lượng (30), Khoa học vật liệu (23), Khoa học máy tính (21), Khoa học môi trường (8); Hóa sinh, di truyền và sinh học phân tử (7); Khoa học xã hội (5).
Danh sách bài báo của Iskander Tlili:
- Toàn bộ: https://www.dropbox.com/s/caqu1acbvpfph9q/Iskander%20Tlili%20-%20Publications%20All%20Years.csv?dl=0
- Riêng năm 2020: https://www.dropbox.com/s/z0v8q7lff7hnbcp/Iskander%20Tlili%20-%20Publications%202020.csv?dl=0
- Các bài lấy affiliation là Tôn Đức Thắng: https://www.dropbox.com/s/8gi0ebzj06romla/Iskander%20Tlili%20-%20TDTU.csv?dl=0
1. Iskander Tlili
Người này đang làm việc tại khoa Kỹ thuật cơ khí (Mechanical Engineering), Đại học Majmaah ở Ả Rập Xê-út: https://m.mu.edu.sa/en/colleges/%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9/our-faculty-2.
Từ 2018 đến nay, Iskander Tlili đã đăng 171 bài báo ghi địa chỉ liên hệ (affiliation) là Đại học Tôn Đức Thắng, 49 bài khác lấy affiliation là Đại học Duy Tân (Ảnh 1).
Chỉ tính riêng 8 tháng vừa qua của năm 2020, siêu nhân này đã đăng 111 bài với affiliation là Tôn Đức Thắng và 48 bài với Duy Tân (Ảnh 2).
Iskander Tlili không có tên trong danh sách nhân sự của cả Tôn Đức Thắng lẫn Duy Tân.
Các lĩnh vực mà thiên tài này đăng bài vô cùng đa dạng, nhiều lĩnh vực không hề liên quan đến ngành kỹ thuật cơ khí của anh ta [tên lĩnh vực kèm theo số bài báo bên cạnh – lưu ý rằng một bài báo có thể được xếp vào hơn một lĩnh vực]: Vật lý và thiên văn (138), Hóa học (61), Toán học (57), Kĩ thuật (55), Kĩ thuật hóa học (41), Năng lượng (30), Khoa học vật liệu (23), Khoa học máy tính (21), Khoa học môi trường (8); Hóa sinh, di truyền và sinh học phân tử (7); Khoa học xã hội (5).
Danh sách bài báo của Iskander Tlili:
- Toàn bộ: https://www.dropbox.com/s/caqu1acbvpfph9q/Iskander%20Tlili%20-%20Publications%20All%20Years.csv?dl=0
- Riêng năm 2020: https://www.dropbox.com/s/z0v8q7lff7hnbcp/Iskander%20Tlili%20-%20Publications%202020.csv?dl=0
- Các bài lấy affiliation là Tôn Đức Thắng: https://www.dropbox.com/s/8gi0ebzj06romla/Iskander%20Tlili%20-%20TDTU.csv?dl=0
- Các bài lấy affiliation là Duy Tân: https://www.dropbox.com/s/d5uoxep92c7w940/Iskander%20Tlili%20-%20DTU.csv?dl=0
2. Shahaboddin Shamshirband – Ông vua bị rút bài
Theo thông tin do chính Shahaboddin Shamshirband cung cấp (tại đây: https://www.inderscience.com/info/dl.php?filename=2019/ijaip-6756.pdf), ông này hiện đang có các chức danh sau:
- Nhà nghiên cứu (Faculty member) tại Đại học Malaya, Malaysia: http://research.fsktm.um.edu.my/people/profile/?profile=shamshirband
- Nhà nghiên cứu (Academic faculty) tại Đại học Hồi giáo Chalous ở Iran
- Nghiên cứu viên sau tiến sĩ (Post Doc Research Fellow) tại Đại học Khoa học và Công nghệ Nauy: https://www.ntnu.edu/employees/shahab.shamshirband
- Giáo sư thỉnh giảng (Adjunct Professor) tại Đại học Tôn Đức Thắng: https://www.tdtu.edu.vn/gioi-thieu/khoa-cong-nghe-thong-tin
- Cũng có nơi ông này ghi địa chỉ là Đại học Duy Tân: https://ieeexplore.ieee.org/author/37586305200
Trong thời gian từ 2017 đến nay, Shahaboddin Shamshirband đã đăng 150 bài lấy địa chỉ liên hệ là Đại học Tôn Đức Thắng (Ảnh 3), thuộc đủ mọi lĩnh vực, cụ thể là: Toán học (76), Kĩ thuật (52), Năng lượng (29), Khoa học môi trường (21), Khoa học vật liệu (21), Kĩ thuật hóa học (16), Khoa học xã hội (12); Hóa sinh, di truyền và sinh học phân tử (8); Vật lý và thiên văn (8), Khoa học nông nghiệp và sinh học (7), Hóa học (7), Khoa học trái đất và hành tinh (5), Y học (5); Kinh doanh, quản trị và kế toán (2).
Một điểm đặc biệt đáng chú ý là Shahaboddin Shamshirband đứng trong danh sách những người bị gỡ bài (retracted) nhiều nhất thế giới (Ảnh 4): https://retractionwatch.com/the-retraction-watch-leaderboard/.
Thật vậy, theo dữ liệu từ Retraction Watch, người này đã bị nhiều tạp chí gỡ bỏ tổng cộng 46 bài báo vì những lý do chính sau đây: giả mạo quá trình bình duyệt (fake peer review), tác giả ma (false/forged authorship), nghi vấn về dữ liệu (concerns/issues about data), dữ liệu không đáng tin cậy (unreliable data), nhân bản bài báo (duplication of article), đạo văn (plagiarism of article).
Danh sách 46 bài báo của Shahaboddin Shamshirband bị các tạp chí gỡ bỏ: http://retractiondatabase.org/RetractionSearch.aspx?AspxAutoDetectCookieSupport=1#?AspxAutoDetectCookieSupport%3d1%26auth%3dShahaboddin%2bShamshirband
Những lý do khiến 46 bài báo của Shahaboddin Shamshirband bị các tạp chí gỡ bỏ giúp sáng tỏ phần nào câu hỏi làm thế nào một tác giả có thể qua mặt các tạp chí để đăng hàng trăm bài mỗi năm thuộc đủ mọi lĩnh vực khác nhau như thế. Thực ra, đây không phải chiêu trò gì mới trên thế giới: khi gửi bài cho các tạp chí, đám mafia khoa học sẽ đề xuất chuyên gia bình duyệt là người trong chính mạng lưới rất rộng của họ để tự review bài của nhau. Bằng cách này, bất kỳ tạp chí nào, dù danh tiếng nhất, cũng có thể bị đánh lừa bởi quá trình bình duyệt giả mạo.
Một lần nữa, rất mong các nhà khoa học đang làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau hỗ trợ đọc và đánh giá chất lượng thực sự các bài báo của đám tác giả săn mồi này.
- Xem thêm tin của Retraction Watch về ông vua bị rút bài này:
+ Energy researcher up to 18 retractions: https://retractionwatch.com/2018/12/31/energy-researcher-up-to-18-retractions/
+ Elsevier to retract six more papers by computer scientist, citing duplication and fake reviews: http://retractionwatch.com/2017/02/09/elsevier-retract-six-papers-computer-scientist-citing-duplication-fake-reviews/
+ Computer scientist loses at least three papers, two for faked reviews: http://retractionwatch.com/2017/02/08/computer-scientist-loses-least-three-papers-two-faked-reviews/
- Danh sách 150 bài báo của Shahaboddin Shamshirband lấy địa chỉ là Đại học Tôn Đức Thắng: https://www.dropbox.com/s/esc0r8cf5hl8nrc/Shamshirband%2C%20Shahaboddin%20-%20TDTU.csv?dl=0
- Danh sách 155 bài báo của Shahaboddin Shamshirband lấy địa chỉ là Đại học Malaya, Malaysia: https://www.dropbox.com/s/w28oxgwzs6x5nsn/Shamshirband%2C%20Shahaboddin%20-%20UM.csv?dl=0
Theo thông tin do chính Shahaboddin Shamshirband cung cấp (tại đây: https://www.inderscience.com/info/dl.php?filename=2019/ijaip-6756.pdf), ông này hiện đang có các chức danh sau:
- Nhà nghiên cứu (Faculty member) tại Đại học Malaya, Malaysia: http://research.fsktm.um.edu.my/people/profile/?profile=shamshirband
- Nhà nghiên cứu (Academic faculty) tại Đại học Hồi giáo Chalous ở Iran
- Nghiên cứu viên sau tiến sĩ (Post Doc Research Fellow) tại Đại học Khoa học và Công nghệ Nauy: https://www.ntnu.edu/employees/shahab.shamshirband
- Giáo sư thỉnh giảng (Adjunct Professor) tại Đại học Tôn Đức Thắng: https://www.tdtu.edu.vn/gioi-thieu/khoa-cong-nghe-thong-tin
- Cũng có nơi ông này ghi địa chỉ là Đại học Duy Tân: https://ieeexplore.ieee.org/author/37586305200
Trong thời gian từ 2017 đến nay, Shahaboddin Shamshirband đã đăng 150 bài lấy địa chỉ liên hệ là Đại học Tôn Đức Thắng (Ảnh 3), thuộc đủ mọi lĩnh vực, cụ thể là: Toán học (76), Kĩ thuật (52), Năng lượng (29), Khoa học môi trường (21), Khoa học vật liệu (21), Kĩ thuật hóa học (16), Khoa học xã hội (12); Hóa sinh, di truyền và sinh học phân tử (8); Vật lý và thiên văn (8), Khoa học nông nghiệp và sinh học (7), Hóa học (7), Khoa học trái đất và hành tinh (5), Y học (5); Kinh doanh, quản trị và kế toán (2).
Một điểm đặc biệt đáng chú ý là Shahaboddin Shamshirband đứng trong danh sách những người bị gỡ bài (retracted) nhiều nhất thế giới (Ảnh 4): https://retractionwatch.com/the-retraction-watch-leaderboard/.
Thật vậy, theo dữ liệu từ Retraction Watch, người này đã bị nhiều tạp chí gỡ bỏ tổng cộng 46 bài báo vì những lý do chính sau đây: giả mạo quá trình bình duyệt (fake peer review), tác giả ma (false/forged authorship), nghi vấn về dữ liệu (concerns/issues about data), dữ liệu không đáng tin cậy (unreliable data), nhân bản bài báo (duplication of article), đạo văn (plagiarism of article).
Danh sách 46 bài báo của Shahaboddin Shamshirband bị các tạp chí gỡ bỏ: http://retractiondatabase.org/RetractionSearch.aspx?AspxAutoDetectCookieSupport=1#?AspxAutoDetectCookieSupport%3d1%26auth%3dShahaboddin%2bShamshirband
Những lý do khiến 46 bài báo của Shahaboddin Shamshirband bị các tạp chí gỡ bỏ giúp sáng tỏ phần nào câu hỏi làm thế nào một tác giả có thể qua mặt các tạp chí để đăng hàng trăm bài mỗi năm thuộc đủ mọi lĩnh vực khác nhau như thế. Thực ra, đây không phải chiêu trò gì mới trên thế giới: khi gửi bài cho các tạp chí, đám mafia khoa học sẽ đề xuất chuyên gia bình duyệt là người trong chính mạng lưới rất rộng của họ để tự review bài của nhau. Bằng cách này, bất kỳ tạp chí nào, dù danh tiếng nhất, cũng có thể bị đánh lừa bởi quá trình bình duyệt giả mạo.
Một lần nữa, rất mong các nhà khoa học đang làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau hỗ trợ đọc và đánh giá chất lượng thực sự các bài báo của đám tác giả săn mồi này.
- Xem thêm tin của Retraction Watch về ông vua bị rút bài này:
+ Energy researcher up to 18 retractions: https://retractionwatch.com/2018/12/31/energy-researcher-up-to-18-retractions/
+ Elsevier to retract six more papers by computer scientist, citing duplication and fake reviews: http://retractionwatch.com/2017/02/09/elsevier-retract-six-papers-computer-scientist-citing-duplication-fake-reviews/
+ Computer scientist loses at least three papers, two for faked reviews: http://retractionwatch.com/2017/02/08/computer-scientist-loses-least-three-papers-two-faked-reviews/
- Danh sách 150 bài báo của Shahaboddin Shamshirband lấy địa chỉ là Đại học Tôn Đức Thắng: https://www.dropbox.com/s/esc0r8cf5hl8nrc/Shamshirband%2C%20Shahaboddin%20-%20TDTU.csv?dl=0
- Danh sách 155 bài báo của Shahaboddin Shamshirband lấy địa chỉ là Đại học Malaya, Malaysia: https://www.dropbox.com/s/w28oxgwzs6x5nsn/Shamshirband%2C%20Shahaboddin%20-%20UM.csv?dl=0
3. Kittisak Jermsittiparsert
Người này sinh năm 1985, vừa hoàn thành chương trình tiến sĩ ngành Khoa học xã hội (Social Sciences) vào năm 2017, hiện đang làm việc tại Viện Nghiên cứu Xã hội (Social Research Institute), Đại học Chulalongkorn.
Nguồn:
Website Đại học Chulalongkorn: http://www.cusri.chula.ac.th/wp-content/uploads/2019/11/Keng-CV.pdf
Trang cá nhân của Kittisak Jermsittiparsert trên Academia.edu http://chula.academia.edu/KittisakJermsittiparsert/CurriculumVitae
Mới chỉ từ 2019 đến nay, Kittisak Jermsittiparsert đã đăng tổng cộng 327 bài báo. Trong số này, 214 bài báo ghi affiliation là Đại học Tôn Đức Thắng, bao gồm 154 bài đăng trong năm 2019 và 60 bài đăng trong 8 tháng vừa qua của năm 2020 (Ảnh 5).
Tuy có bằng tiến sĩ về khoa học xã hội, Kittisak Jermsittiparsert không chỉ đăng bài trong lĩnh vực này mà còn lấn sân sang đủ mọi lĩnh vực khác, từ tính toán lý thuyết tới thực nghiệm, cụ thể là: Nghệ thuật và nhân văn (111); Kinh doanh, quản trị và kế toán (67); Kĩ thuật (63), Khoa học máy tính (57), Năng lượng (55), Vật lý và thiên văn (37); Dược lý, độc chất và bào chế thuốc (35); Khoa học vật liệu (25), Hóa học (17), Khoa học môi trường (17), Toán học (17), Y tế (10), Kĩ thuật hóa học (4).
Danh sách bài báo của Kittisak Jermsittiparsert:
- Toàn bộ: https://www.dropbox.com/s/hixwngcymcxmn2m/Kittisak%20Jermsittiparsert%20-%20All%20publications.csv?dl=0
- Các bài lấy địa chỉ là Đại học Tôn Đức Thắng: https://www.dropbox.com/s/8uzwmw6q8ldyh49/Kittisak%20Jermsittiparsert%20-%20TDTU.csv?dl=0
Người này sinh năm 1985, vừa hoàn thành chương trình tiến sĩ ngành Khoa học xã hội (Social Sciences) vào năm 2017, hiện đang làm việc tại Viện Nghiên cứu Xã hội (Social Research Institute), Đại học Chulalongkorn.
Nguồn:
Website Đại học Chulalongkorn: http://www.cusri.chula.ac.th/wp-content/uploads/2019/11/Keng-CV.pdf
Trang cá nhân của Kittisak Jermsittiparsert trên Academia.edu http://chula.academia.edu/KittisakJermsittiparsert/CurriculumVitae
Mới chỉ từ 2019 đến nay, Kittisak Jermsittiparsert đã đăng tổng cộng 327 bài báo. Trong số này, 214 bài báo ghi affiliation là Đại học Tôn Đức Thắng, bao gồm 154 bài đăng trong năm 2019 và 60 bài đăng trong 8 tháng vừa qua của năm 2020 (Ảnh 5).
Tuy có bằng tiến sĩ về khoa học xã hội, Kittisak Jermsittiparsert không chỉ đăng bài trong lĩnh vực này mà còn lấn sân sang đủ mọi lĩnh vực khác, từ tính toán lý thuyết tới thực nghiệm, cụ thể là: Nghệ thuật và nhân văn (111); Kinh doanh, quản trị và kế toán (67); Kĩ thuật (63), Khoa học máy tính (57), Năng lượng (55), Vật lý và thiên văn (37); Dược lý, độc chất và bào chế thuốc (35); Khoa học vật liệu (25), Hóa học (17), Khoa học môi trường (17), Toán học (17), Y tế (10), Kĩ thuật hóa học (4).
Danh sách bài báo của Kittisak Jermsittiparsert:
- Toàn bộ: https://www.dropbox.com/s/hixwngcymcxmn2m/Kittisak%20Jermsittiparsert%20-%20All%20publications.csv?dl=0
- Các bài lấy địa chỉ là Đại học Tôn Đức Thắng: https://www.dropbox.com/s/8uzwmw6q8ldyh49/Kittisak%20Jermsittiparsert%20-%20TDTU.csv?dl=0
BỔ SUNG
1.
Bảng dưới đây tóm tắt tình hình công bố khoa học năm 2019 của các đại học Tôn Đức Thắng, ĐHQG TPHCM, ĐHQG Hà Nội, và Viện hàn lâm khoa học (VAST). Tuy số liệu chưa đầy đủ, nhưng vẫn cung cấp được những xu hướng chung về năng lực khoa học và phẩm chất khoa học.
Số bài báo khoa học từ Việt Nam (2019) trên các tập san trong danh mục WoS của một số đại học. TDTU = Tôn Đức Thắng; VAST= Viện Hàn Lâm Khoa Học VN; DTU = Duy Tân; VNU-HCM = Đại học Quốc gia HCM; VNU-HN = Đại học Quốc gia Hà Nội; NTT = Nguyễn Tất Thành; HUST = Đại học Bách khoa Hà Nội; Hue = Đại học Huế; HMU = Đại học Y Hà Nội; Danang = Đại học Đà Nẵng.
Năm 2019, các nhà khoa học Việt Nam đứng tên tác giả trong 8894 bài báo khoa học trên các tập san trong danh mục Web of Science (Clarivate). Nhưng số này chỉ tập trung vào 10 đại học / viện chánh như sau:
- Đại học TDTU (2175 bài)
- VAST (1068)
- Duy Tân (984)
- VNU-HCM (835)
- VNU-HN (660)
- Nguyễn Tất Thành (463)
- ĐH Bách Khoa HN (411)
- ĐH Huế (226)
- ĐH Y Hà Nội (215)
- ĐH Đà Nẵng (210)
Số bài báo của 10 trường/viện trên chiếm 81% tổng số bài báo khoa học của cả nước.
Hợp tác quốc tế và affiliation
Nghiên cứu khoa học ngày nay thường là hợp tác. Khoảng 78% các bài báo khoa học từ VN là có hợp tác, thường là hợp tác quốc tế. Các trung tâm nước ngoài có nhiều hợp tác nghiên cứu khoa học với Việt Nam bao gồm:
- Centre National de la Recherche Scientifique -- CNRS (328 bài)
- Russian Academy of Science (171)
- Universiti Teknologi Malaysia (130)
- Chinese Academy of Sciences (128)
- Sorbonne Universite (120)
- Universite Paris Saclay (118)
- University of California System (118)
- Johns Hopkins University (100)
- Sejong University (100)
- Universite de Paris (99)
- Mahidol University (98)
- Imperial College London (97)
- University of Cambridge (96)
Phân tích chi tiết hơn cho thấy các trung tâm ngoài Bắc (như VNU-HN) và VAST có tỉ lệ hợp tác khá nhiều với các nước Đông Âu, Ukraine và Nga; còn các đại học miền Nam thì hợp tác nhiều với Hàn Quốc, Nhật, Mĩ, Úc, Anh, Pháp, và một số nước Trung Đông.
Nhưng có nhiều dạng hợp tác, như hợp tác trong vai trò chủ trì, hoặc hợp tác trong vai trò tham gia đóng góp một phần trong nghiên cứu. Cách dễ biết nhứt (nhưng không hoàn toàn chính xác) là xem ai là tác giả liên lạc (còn gọi là 'tác giả chánh') và địa chỉ affiliation của tác giả.
Trong số 2175 bài của TDTU, có 69% bài tác giả chánh có affiliation tại TDTU; tức khoảng 30% bài báo của TDTU là có hợp tác với nước ngoài nhưng do người nước ngoài chủ trì. Tỉ trọng bài báo do người của viện/đại học là tác giả chánh dao động từ 29% (VAST), 32% (ĐHQG-HN) và 43% (ĐHQG-HCM). Nói cách khác, khoảng 57% đến 68% các bài báo từ VAST và 2 đại học quốc gia là do hợp tác nhưng người ngoài viện./ trường chủ trì.
Open Access
Ở Việt Nam, có vài người đòi tẩy chay các tập san Open Access (OA), vì họ cho rằng các tập san này không có giá trị khoa học mà chỉ 'ăn tiền'. Quan điểm này có vẻ là một sự hiểu lầm hay chưa hiểu thấu đáu. Thật ra, các tập san OA chánh thống có giá trị y như các tập san 'đóng cửa' (đóng niên liễm). Trong ngành y sinh, các tập san như Nature Comms, eLife, PLoS Medicine, Nature Medicine, v.v. thì phẩm chất còn cao hơn nhiều so với các tập san niên liễm truyền thống. (Dĩ nhiên, chúng ta không bàn đến các tập san OA dỏm.)
Bao nhiêu bài báo từ Việt Nam công bố trên các tập san OA? Câu trả lời là 3460 bài, tức chừng 39%. Tuy nhiên, tỉ lệ OA này dao động giữa các đại học: TDTU có vẻ thấp nhứt (31%), tương đương với VNU-HCM (32%), so với VNU-HN (36%) và VAST (37%).
Phẩm chất khoa học
Rất khó đánh giá phẩm chất khoa học vì một công trình nghiên cứu thường đòi hỏi thời gian để đồng nghiệp đánh giá. Trong một thời gian ngắn, thì thứ hạng của tập san khoa học và tần số trích dẫn có thể xem là những tín hiệu phản ảnh phẩm chất khoa học. Tổng số trích dẫn năm 2019 cho TDTU là 11915 (tức bình quân mỗi bài có 5.5 trích dẫn), và con số này cao nhứt so với VAST (2.0), ĐHQG-HCM (2.9) và ĐHQG-HN (3.0).
Nhưng vì trích dẫn thường 'skewed', nên chỉ số H có thể khách quan hơn. TDTU có 37 bài với mỗi bài được trích dẫn 37 lần trở lên (chỉ số H = 37). Chỉ số này cho VAST là 14, ĐHQG-HCM (18) và ĐHQG-HN (18).
Mấy năm gần đây, WoS cho ra khái niệm 'Highly Cited' (HiCi) và 'Hot Papers', tức những bài báo được trích dẫn nhiều (so với trung bình của mỗi chuyên ngành). Trong số 8894 bài báo từ Việt Nam, có 151 (1.7%) bài được xem là HiCi. VAST có 5 bài HiCi, chiếm 0.5% tổng số bài của Viện. Trong số bài HiCi của VAST, tất cả đều là tác giả hợp tác chủ trì. Hai Đại học Quốc gia có 12 bài HiCi, và đại đa số cũng là hợp tác với nơi khác hoặc nước ngoài.
ĐH Tôn Đức Thắng có 74 bài HiCi, chiếm 49% số bài HiCi của cả nước, và chiếm 3.4% tổng số bài của Trường. Phân tích cụ thể hơn cho thấy trong số 74 bài HiCi của TDTU, 61 bài là của các tác giả TDTU hay có affiliation với TDTU, như Nguyễn TT, Nguyễn TK, Trần MD, Bui DT, v.v.
Nhân sự
Theo trang web của Trường, TDTU có 1343 giảng viên và nhà nghiên cứu; trong số này, số giáo sư và phó giáo sư chỉ khoảng ~30 (tôi ước tính). Theo một báo cáo thường niên, các giảng viên và nhà nghiên cứu 'cơ hữu' của TDTU thuộc nhiều quốc tịch như Mĩ, Anh, Úc, Đức, Nhật, Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Ấn Độ, v.v. Những người này đều qua phỏng vấn và thẩm định về năng lực nghiên cứu khoa học trước khi được bổ nhiệm.
Số cán bộ khoa học của VAST và 2 Đại học Quốc gia rất hùng hậu. Theo báo cáo thường niên năm 2019, VAST có 2899 cán bộ nghiên cứu khoa học; trong số này có 228 GS/PGS và 954 tiến sĩ. Số giảng viên và cán bộ nghiên cứu của ĐHQG-HCM lên đến 3709 người, với 330 GS/PGS và 1332 tiến sĩ. ĐHQG-HN tuy có ít cán bộ giảng dạy và nghiên cứu (2300), nhưng số GS/PGS lên đến 438 người và 1313 tiến sĩ.
____
Tóm lại, những số liệu trên đây cho thấy khoảng cách về công bố khoa học và phẩm chất khoa học giữa các đại học còn khá lớn. Những số liệu này cũng cho thấy ĐH Tôn Đức Thắng, dù nguồn lực nhân sự khiêm tốn, nhưng lại đứng đầu bảng về số lượng công bố khoa học, đầu bảng về tỉ trọng tác giả chánh là người Việt, và đầu bảng về số lượng bài báo HiCi và số lần trích dẫn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.