TTO - Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, từ 9-4-2008, với chức danh Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, ông Võ Kim Cự đã ký văn bản số 858 gửi tập đoàn Formosa nêu rõ thời hạn cho thuê đất là 70 năm.
Ông Võ Kim Cự - Ảnh: Nam Trần
Mới đây, khi trả lời Tuổi Trẻ về việc cấp phép cho Formosa 70 năm, ông Võ Kim Cự - nguyên Bí thư Hà Tĩnh khẳng định là đúng luật.
Khẳng định làm đúng luật
Ông Cự nói: “Tôi khẳng định tôi làm đúng, khi thẩm định dự án đều có ý kiến của 12 bộ chuyên ngành, kể cả các cơ quan trong khối nội chính, quốc phòng, an ninh… sau đó báo cáo Chính phủ và Chính phủ đồng ý để Hà Tĩnh được cấp phép”.
Tuy nhiên, cũng theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, từ báo cáo đầu tư khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương do Formosa lập năm 2008 với thời hạn hoạt động của dự án 70 năm, tới ngày 8-5-2008, UBND tỉnh Hà Tĩnh mới có văn bản gửi các bộ ngành liên quan xin ý kiến nhận xét.
Như vậy, ngay khi chưa có văn bản xin ý kiến với các bộ ngành, ông Cự đã cam kết với Formosa về thời hạn thuê đất 70 năm.
Tương tự, trong kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng thể hiện, sau khi nhận văn bản của UBND tỉnh Hà Tĩnh, đã có 11 bộ ngành có ý kiến bằng văn bản nhận xét về báo cáo đầu tư, nhưng không có nội dung đề nghị Chính phủ về thời hạn hoạt động của dự án là 70 năm.
Trên cơ sở ý kiến các bộ ngành, ngày 2-6-2008, UBND tỉnh Hà Tĩnh có văn bản "báo cáo thẩm tra dự án đầu tư khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương của tập đoàn Formosa” gửi Thủ tướng Chính phủ.
Ngày 6-6-2008, Thủ tướng Chính phủ có ý kiến trả lời UBND tỉnh Hà Tĩnh tại văn bản 869, trong đó có nội dung: “Về nguyên tắc đồng ý việc Tập đoàn công nghiệp nặng Formosa, Đài Loan thực hiện dự án đầu tư khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương tại khu kinh tế Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh.
UBND tỉnh Hà Tĩnh tiếp thu ý kiến các Bộ, ngành trung ương hướng dẫn nhà đầu tư hoàn thiện thủ tục liên quan, chỉ đạo Ban Quản lý khu kinh tế Vũng Áng tổ chức thẩm định và cấp phép chứng nhận đầu tư cho dự án này theo quy định hiện hành”.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng nêu rõ, tại thời điểm thanh tra, đối chiếu với hồ sơ chưa thấy có ý kiến của Chính phủ cho phép thời hạn hoạt động của dự án trên 50 năm.
Theo đó, Thanh tra Chính phủ kết luận, “việc cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty Formosa 70 năm là sai quy định tại điều 52 Luật đầu tư 2005 và các quy định của pháp luật có liên quan.
Văn bản do ông Võ Kim Cự ký tháng 4-2008
"Hứa” với Formosa nhiều thứ
Trong văn bản do ông Cự ký ngày 9-4-2008 về việc ưu đãi thuế, đối với thuế thu nhập, văn bản thể hiện Formosa được hưởng mức thuế thu nhập doanh nghiệp 10% áp dụng trong 15 năm kể từ khi dự án bắt đầu hoạt động kinh doanh; được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo.
Ngoài ra, UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng xác nhận ưu đãi khi dự án đi vào hoạt động, UBND tỉnh sẽ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét cho hưởng thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong suốt thời gian thực hiện dự án.
Còn trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, sau khi quyết toán thuế với cơ quan thuế, nếu bị lỗ, doanh nghiệp được chuyển khoản lỗ sang những năm sau để trừ vào thu nhập chịu thuế, thời gian chuyển lỗ không quá 5 năm.
Tương tự, đối với thuế thu nhập, UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng xác nhận với Formosa, được miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị và phương tiện vận tải chuyển dùng để tạo tài sản cố định của dự án.
Được miễn thuế nhập khẩu trong 5 năm kể từ khi bắt đầu sản xuất đối với nguyên liệu sản xuất, linh kiện và bán thành phẩm phải nhập khẩu mà trong nước chưa sản xuất được.
Video cận cảnh căn biệt thự "khủng" của ông Võ Kim Cự, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh.
Căn biệt thự “khủng” của ông Võ Kim Cự, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Tĩnh có mặt tiền hướng ra quốc lộ 1A, tọa lạc tại khu đất vàng, thuộc khu phố 5, phường Nam Hà, TP.Hà Tĩnh (tỉnh Hà Tĩnh).
Theo quan sát của phóng viên phapluatplus.vn, kiến trúc dinh biệt thự của ông Võ Kim Cự được thiết kế theo phong cách biệt thự cao cấp đặc biệt, màu trắng xám, đẹp kiêu sa, lỗng lẫy, cao 3 tầng, tường gạch và ngói màu xám rất giá trị.
Ngôi biệt thự tọa lạc tại số 03, đường Hà Huy Tập, TP Hà Tĩnh. Toàn bộ ngôi biệt thự nằm trên khu đất rộng lớn, sát cạnh tòa nhà 16 tầng của Trung tâm Thương mại BMC Hà Tĩnh (tòa nhà cao nhất TP Hà Tĩnh tính đến thời điểm hiện tại).
Căn biệt thự của ông Võ Kim Cự được xây dựng trên diện tích hàng trăm m2 nằm ngay trung thâm TP Hà Tĩnh.
Theo những người láng giềng thì ông Võ Kim Cự, chủ biệt thự thỉnh thoảng mới về. Hiện người thân của ông Cự đang ở, quản lý căn biệt thự này.
Theo một người dân ở đối diện cho biết, căn biệt thự trên được xây dựng từ trước năm 2010, sau đó thì tiếp tục được cơi nới, tu bổ thêm, tiến tới hoàn thiện theo phong cách biệt thự đời mới, bên ngoài có kiến trúc phương tây, bên trong có nhiều loại gỗ quý, đá quý giá trị.
Nhiều người dân dù ở sát bên cạnh biệt thự cũng hiếm khi được vào bên trong, luôn “cửa đóng then cài”. Khách ra vào của gia chủ Võ Kim Cự đa phần là cán bộ địa phương và các doanh nghiệp lớn trên cả nước.
Một cán bộ UBND phường Nam Hà cho biết, toàn bộ căn biệt thự “khủng” trên được xây dựng trên hàng trăm m2 đất ở đã có sổ đỏ và đất nằm ngoài sổ đỏ (chưa được cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp phép).
Trước một số thông tin phản ánh của bạn đọc về ngôi biệt thự này, phóng viên Phapluatplus.vn đã cố gắng làm việc với lãnh đạo chính quyền địa phương nhưng những vị lãnh đạo ở đây đang né tránh, chưa đưa ra lịch hẹn làm việc cụ thể để có câu trả lời thỏa đáng.
Phapluatplus.vn sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.
(VTC News) - Đại biểu Quốc hội đề nghị Ủy ban kiểm tra Trung ương vào cuộc xem xét trách nhiệm cụ thể của ông Võ Kim Cự vì những sai phạm của Formosa.
Sáng 25/7, trao đổi với phóng viên bên hành lang Quốc hội, Đại biểu Trương Trọng Nghĩa cho rằng cần phải có quy trình xem xét trách nhiệm của ông Võ Kim Cự trong việc sai phạm của Formosa.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa trả lời phỏng vấn báo chí sáng 25/7 (Ảnh: Phạm Thịnh)
- Ông có bình luận gì về những phát biểu trả lời báo chí hôm qua (25/7) của ông Võ Kim Cự về trách nhiệm của ông này với việc cấp phép dự án Formosa?
Ông Cự là cán bộ cao cấp và ở Việt Nam thì với cán bộ cao cấp, quản lý thì do cơ quan Đảng, Nhà nước. Do đó, xem xét trách nhiệm của ông Cự phải xem xét cả 2 kênh đó. Với kênh bên Đảng thì thường sẽ xem xét trước một bước.
Để xem xét trách nhiệm của ông Cự với vấn đề Formosa thì cách làm nên làm như với ông Trịnh Xuân Thanh, và về phía các cơ quan lãnh đạo của Đảng như Ủy ban kiểm tra Trung ương nên tiến hành xem xét trách nhiệm cụ thể.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa
Theo tôi, để xem xét trách nhiệm của ông Cự với vấn đề Formosa thì cách làm nên như với ông Trịnh Xuân Thanh và về phía các cơ quan lãnh đạo của Đảng như Ủy ban kiểm tra Trung ương nên tiến hành xem xét trách nhiệm cụ thể .
Theo tôi việc này cần thiết, nên làm cho rõ ràng để xem có sai phạm hay không và nếu có thì sai phạm đến đâu, nó có ảnh hưởng đến các cương vị hiện tại của ông Cự. Và cũng không nên chậm trễ vì nó có thể gây ra những dư luận nhất định, bất lợi.
- Ông Võ Kim Cự có nói rằng, dự án Formosa thì được nhiều bộ, ngành đồng thuận triển khai và việc nâng thời hạn cấp phép hoạt động cho Formosa từ 50 năm lên 70 năm là đã được Chính phủ cho phép. Trong khi, Thanh tra Chính phủ cho rằng nói vậy là "lấp liếm" vì việc nâng lên 70 năm là chỉ khi Chính phủ đã phát hiện ra và sau này phải chấp nhận việc đã rồi. Ông đánh giá thế nào về vấn đề này?
Theo tôi biết, cái thời hạn 50 năm hay 70 năm đó là rất khác nhau. Pháp luật của chúng ta, nhất là pháp luật về đầu tư nước ngoài, 70 năm là trường hợp đặc biệt và hiếm hoi. Nên ngay cả khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cũng phải có hồ sơ đầy đủ và có sự tư vấn đầy đủ của các bộ, ngành.
Trả lời báo chí ngày 24/7, ông Võ Kim Cự vẫn khẳng định không sai trong việc cấp phép cho Formosa đầu tư trong 70 năm
Với các dự án đặc biệt quan trọng như dự án về điện hạt nhân, Thủ tướng cũng phải trao đổi với lãnh đạo Đảng và Nhà nước khác nữa. Cho nên luật mới quy định tất cả các dự án đầu tư đều có thời hạn cấp phép là 50 năm.
Trường hợp 70 năm không đơn giản Thủ tướng "gật đầu" ngay được mà phải có quá trình xem xét rồi mới quyết định.
Do đó, nếu tỉnh mà tự động cấp phép 70 năm thì không thể bào chữa được. Cái đó là sai rồi. Còn sau này, nếu Thủ tướng xem xét chấp nhận lên 70 năm thì điều đó không có nghĩa việc cấp phép trên 50 năm, làm quá quyền hạn của mình là không có sai.
- Có vẻ như theo cách nói của ông Võ Kim Cự thì việc cấp phép cho Formosa là trách nhiệm tập
thể, trách nhiệm chung của các bộ, ngành đã đồng ý triển khai dự án?
Tôi nghĩ thế này, một là quy định của chúng ta có sơ hở thì cũng không thể trách những người lãnh đạo đã làm đúng quy định, quy trình.
Nhưng ngược lại, cũng phải thấy, những người lãnh đạo cao cấp hiện nay cũng là đảng viên, ngoài trách nhiệm công dân, trách nhiệm của cán bộ, công chức thì họ còn có trách nhiệm của người đảng viên.
Thì những quy trình, quy định còn sơ hở mà họ nhận thấy có thể gây thiệt hại cho nhân dân, cho đất nước thì tự người ta phải chủ động kiến nghị bổ sung, sửa đổi thậm chí phải bác bỏ, từ chối những dự án tuy về quy trình là đúng nhưng nó có hại.
Cán bộ cấp dưới thì có thể nói tôi không biết gì nhưng với cán bộ cao cấp thì cán bộ, đảng viên phải có trách nhiệm cao hơn với nhân dân và đất nước.
Dù đúng quy trình mà thấy có hại thì chúng ta phải từ chối và phải kiến nghị sửa quy trình. Những người cán bộ lãnh đạo là đảng viên thì phải như thế.
Video: Ông Võ Kim Cự: Cấp phép cho Formosa 70 năm, tôi không sai
- Theo ông thì có bộ, ngành nào phải chịu trách nhiệm liên quan đến việc cấp phép cho dự án này?
Tôi trở lại ý kiến của Chủ tịch Uỷ ban Trung ương mặt trận Tổ quốc trong đó có ý: Phải xem xét lại trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc cấp phép, quản lý và giám sát Công ty Formosa vừa rồi.
Tôi cũng cho rằng, thiệt hại gây ra to như thế thì phải xem xét trách nhiệm. Bởi vì, một cây cầu gãy, một căn nhà cháy đã phải xem xét trách nhiệm rồi thì thiệt hại do Formosa gây ra lớn như thế thì phải xem xét trách nhiệm và phải tiến hành ngay. Bên các cơ quan Đảng, Chính phủ cũng phải xem xét việc đó và Quốc hội giám sát việc đó.
- Với thảm hoạ gây ô nhiễm mà Formosa đã gây ra rất nghiêm trọng, nhưng nhìn lại toàn bộ dự án thì không ai chịu trách nhiệm. Trong khi đó, ông Võ Kim Cự vẫn được bổ nhiệm qua nhiều chức vụ mới như Đại biểu Quốc hội, thành viên Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, điều này liệu có khiến dư luận bức xúc?
Chúng ta vẫn chưa khởi động một quy trình xem xét trách nhiệm của ông Cự thì việc người dân phản ánh, cử tri phản ánh, các ý kiến các cán bộ, công chức nhà nước có ý kiến, để có đánh giá đầy đủ thì cần phải có quy trình xem xét như tôi nói ở trên.
Ví dụ, trong trường hợp ông Trịnh Xuân Thanh phải có quy trình xem xét để qua đó xem có sai phạm hay không, sai phạm nhiều hay ít, phải xử lý thế nào, có ảnh hưởng đến các cương vị hiện tại của ông Cự hay không.
Còn bây giờ chưa có quy trình ấy thì chúng ta chưa thể nói gì về ông Cự được và ông ấy vẫn có quyền hoạt động bình thường trên cương vị hiện có.
- Theo ông, qua sự việc này Chính phủ phải xem xét lại chính sách phân cấp đầu tư cho các tỉnh thế nào cho chặt chẽ?
Hiện nay, có vấn đề là chính sách của chúng ta lúc thì tả, lúc thì hữu. Thì cũng đúng thôi vì trong thời kỳ đầu thu hút đầu tư chúng ta phải siết, quy định cho chặt chẽ vì lúc đó còn thiếu kinh nghiệm. Nhưng sau đó, lại buông quá nhiều cho các địa phương. Đã đến lúc chúng ta phải chỉnh sửa lại, nhất là khi Việt Nam đã có quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài trên 20 năm rồi. Và nền kinh tế của ta đã phát triển ở mức độ không còn như xưa, đạt mức thu nhập trung bình rồi.
Thứ nhất về chính sách thu hút đầu tư cũng phải xem xét lại. Dứt khoát không chấp nhận các dự án đầu tư gây ô nhiễm. Xét lại vấn đề phân cấp. Cái này nằm trong tầm tay, vì vậy cơ quan quản lý nhà nước hiện nay đều biết được là dự án nào thì tỉnh quyết 100%.
Có dự án tuy quy mô nhỏ thôi nhưng lại gây ô nhiễm như có chất phóng xạ hay có yếu tố về an ninh, quốc phòng thì cơ quan trung ương phải xem xét. Tỉnh có thể thu hút đầu tư nhưng việc xét duyệt các dự án như vậy phải do bộ, ngành trung ương làm. Tôi cho là phải sửa đổi lại pháp luật về đầu tư của Việt Nam trong giai đoạn này trước những sự việc đáng báo động như vụ Fomosa.
Video: Đại biểu Dương Trung Quốc phản hồi phát ngôn của ông Võ Kim Cự
Nhiều tỉnh thành, lãnh đạo đã không thoát khỏi sự cám dỗ của cái gọi là tăng trưởng GDP thuần tuý. Cho nên, nhiều người đã có những sơ hở trong xét duyệt dự án, không xuất phát từ lợi ích dài hạn, bền vững của quốc gia mà chỉ chạy theo thành tích của nhiệm kỳ nhất định.
Theo tôi cũng nên chấm dứt việc tăng trưởng GDP thuần tuý đó làm đánh giá thành tích, năng lực cán bộ địa phương. Nhiều chuyên gia trong nước đã có nhiều phân tích, cảnh báo từ hơn 10 năm nay rồi.
Thành tích phát triển không thể chỉ dựa trên con số tăng trưởng GDP 5-7 hay 10%. Bởi nếu cái giá cho tăng trưởng đó là môi trường thì sau này cũng phải lấy tiền để khắc phục chưa kể những thất thoát về tài nguyên.
- Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Võ Kim Cự trả lời báo chí bên lề QH sáng nay.
Ông cho biết, Formosa đã được chọn từ 2 nhà đầu tư, thông qua cân nhắc rất kỹ lưỡng, thực chất là chấm điểm nhà đầu tư nào cao điểm hơn, đạt cả về kinh tế, quy mô...
Nhưng Formosa có tiền sự là đi đến nước nào gây ô nhiễm nước đấy?
Văn bản hồ sơ chúng tôi vẫn giữ nguyên đây, chưa có bộ nào bảo là không đồng ý Formosa hay bảo Formosa có vấn đề gì cả.
Đại biểu QH Võ Kim Cự, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh. Ảnh: Phạm Hải
Đúng luật
Thông thường quy trình cấp phép của mình qua nhiều bước và nhiều cơ quan, tại sao chỉ trong vài tháng đã hoàn thành việc cấp phép cho Formosa như thế, có gì đặc biệt không?
Không thể có gì đặc biệt, đã làm đúng luật, đúng trình tự, đúng bước đi, đúng quy định của luật pháp, không bỏ qua bất kỳ giai đoạn nào, đúng theo nghị định 108, đúng theo luật Đầu tư, đúng các quy định của Chính phủ.
Bây giờ lại có một loại ý kiến là kéo dài quá thì cũng có vấn đề vì hiện đang cải cách hành chính mạnh mẽ đây. Nhưng cái kia ta không rút ngắn thời gian, không bỏ qua, vẫn đủ trình tự và ý kiến tất cả các bộ ngành liên quan, không thiếu bộ nào, hiện còn nguyên vẹn.
Đồng thời, chủ trương đầu tư ban đầu của Thủ tướng là đồng ý ở công văn 323, sau khi báo cáo thẩm định xong đúng trình tự, quy định của luật pháp. Thủ tướng đã đồng ý tiếp tục lại công văn 869, lúc đó mới tiến hành cấp phép.
Một dự án lớn thế mà chỉ trong 6 tháng đã cấp phép cho vào đầu tư thì có quá nhanh không?
Theo tôi là không, nhanh chậm không quan trọng bằng chất lượng của Hội đồng thẩm định. Có khi họ làm việc tăng thêm thời gian, năng suất, phương pháp làm việc tốt hơn thì vẫn đảm bảo điều kiện.
- Hiện luật lại cho phép Bộ Công thương thẩm quyền quyết định sử dụng công nghệ nào, anh nghĩ sao?
Tất cả các việc này là phân cấp nhưng nhất thiết phải có ý kiến của tất cả bộ ngành trung ương chỉ tự địa phương không quyết định được.
Nói là phân cấp nhưng những vấn đề như thiết kế cơ sở, thiết bị, công nghệ nhưng phải qua Bộ KH&CN trực tiếp kiểm tra, có ý kiến bằng văn bản thì HĐND tỉnh và nhà đầu tư mới được thực hiện. Tỉnh thì không có quyền và không làm được việc này.
Đánh giá tác động môi trường thì bên Bộ TN&MT vừa kiểm tra, thẩm định, phê duyệt, cấp phép. Hà Tĩnh thì không làm được.
- Nhưng Bộ KH&CN nói là họ chỉ được có ý kiến ban đầu chung chung chứ không biết Formosa sẽ dùng loại công nghệ gì, hoàn toàn do Bộ Công thương có quyền quyết định, dẫn đến bây giờ công nghệ đó lạc hậu?
TTO - Nguyên Bí thư, chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Kim Cự nói ông ký cấp phép cho Formosa là đúng quy định. Có sai là sai trong quá trình thực hiện. Ông bất ngờ khi Formosa xảy ra sự cố.
Ông Võ Kim Cự - Ảnh: Nam Trần
Tối 24-7, ông Võ Kim Cự - nguyên bí thư, nguyên chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, người đã ký giấy chứng nhận đầu tư cho Formosa đầu tư nhà máy luyện thép tại Vũng Áng (Hà Tĩnh) đã có cuộc trao đổi với Tuổi Trẻ xung quanh những dư luận về quá trình cấp phép dự án này có liên quan đến ông.
Sau khi được cấp phép và hoạt động, Formosa đã gây sự cố môi trường đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại nặng nề tại 4 tỉnh miền Trung.
Tôi bận, chứ không né tránh
* Suốt hơn 3 tháng từ khi xảy ra sự cố môi trường do Formosa gây ra ông hoàn toàn im lặng, dù dư luận "soi" ông rất dữ. Báo chí hỏi không trả lời, báo Tiền Phong dẫn lời lãnh đạo Hà Tĩnh nói Bí thư, chủ tịch Hà Tĩnh gọi ông cũng không bắt máy? Vì sao ông không lên tiếng?
- Báo nào nói Bí thư, chủ tịch Hà Tĩnh gọi mà không bắt máy thì tôi không biết. Nhưng chỉ gần đây khoảng ngày 16 đến 19-7 có vài phóng viên đề nghị gặp nhưng do bận nên tôi từ chối, hẹn sau đại hội Liên minh HTX Việt Nam. Mấy ngày đó quá bận, chúng tôi phải tập trung.
* Nhưng thưa ông, tại hành lang Quốc hội, nhiều phóng viên, trong đó có cả tôi, hỏi ông về vấn đề Formosa ông đều bước nhanh, không trả lời. Chủ tịch Quốc hội cũng nhận được phản ánh này và nói sẽ đề nghị ông trả lời báo chí về Formosa?
- Tại hành lang Quốc hội cũng có phóng viên đề nghị gặp, tôi cũng nói là sẵn sàng gặp, không từ chối. Nhưng thời gian nghỉ giải lao chỉ 20 phút, đủ vào ra, uống chén nước, mà nội dung thì chưa biết phóng viên hỏi gì. Nói dài thì không đủ thời gian mà nói ngắn thì không đầy đủ nên tôi chờ thời gian thích hợp hơn.
Tôi tham gia quản lý dự án Formosa này từ đầu. Tình hình thiệt hại của dân, tâm tư của dân, mình không thể đứng ngoài cuộc được. Đồng thời mình là đại biểu Quốc hội thì phải phản ánh tâm tư nguyện vọng của dân. Trả lời thì chỉ có lợi thôi, tôi không né tránh, không đùn đẩy.
* Nhưng dư luận về ông thì đã có từ lâu, ngay khi sự cố xảy ra, báo chí cũng đã liên hệ, thời gian rất dài hơn 2 tháng. Sao ông không xuất hiện để nói lại vấn đề mà dư luận đặt ra?
- Trước tình hình một vấn đề lớn như vậy liên quan đến đối nội, đối ngoại thì cũng phải kiên trì, chờ đợi xử lý chung toàn cục, chứ đâu thể tự ý phát ngôn theo ý mình được. Tôi không né tránh, nhưng có những việc vượt khỏi thẩm quyền. Không chỉ tôi mà bất kỳ ai cũng chưa thể trả lời ngay được.
"Tôi có phần trách nhiệm"
* Hậu quả Formosa gây ra với bốn tỉnh miền Trung ngày hôm nay ông có từng nghĩ đến khi đặt bút ký giấy phép cho họ?
- Thật sự là bất ngờ. Đùng một cái xảy ra sự cố, nghe như kiểu là "tin giật gân". Vì trước đó chúng tôi đã bắt buộc Formosa tuân thủ luật pháp Việt Nam, đảm bảo môi trường...
Tôi thật sự băn khoăn và trăn trở vì thấy họ đã cam kết, đầu tư một lượng vốn khá lớn, cứ nghĩ như vậy thì họ sẽ làm việc nghiêm túc. Có ai ngờ...
* Thưa ông, với tư cách là người đứng đầu chính quyền Hà Tĩnh lúc đó, là người ký giấy phép cho Formosa, làm sao ông có thể tự “nghĩ” như vậy được mà phải có biện pháp chứ? Ông tin Formosa nhiều quá nên công tác kiểm tra kiểm soát đã không đủ chặt chẽ để buộc Formosa thực hiện?
- Thời gian tôi làm ở Hà Tĩnh thì Formosa chỉ làm mặt bằng, chưa có gây ra ảnh hưởng đến sự cố môi trường biển. Còn quá trình lắp đặt thiết bị là cuối năm 2015 và đầu năm 2016 mới lắp thiết bị và chạy thử, khi đó tôi đã rời Hà Tĩnh, không thể trực tiếp chỉ đạo, giám sát nữa.
Chúng ta cũng cần khách quan là đây là thời điểm chạy thử, bên phía bạn cũng đang tiến hành kiểm tra lại quy trình vận hành, cho nên sự cố này xảy ra cũng là để chúng ta bắt buộc họ làm nghiêm ngay từ đầu. Những cái này thật sự bất ngờ đối với tôi, chứ không phải mình thấy mà lại vô trách nhiệm, không quan tâm.
* Có nhiều ý kiến, trong đó cả các ĐBQH đề nghị đóng cửa Formosa, quan điểm của ông ra sao?
- Nếu Formosa không làm đúng cam kết thì không những đóng cửa nhà máy mà còn phải trừng phạt họ ở mức cao hơn nữa đảm bảo sự nghiêm minh của luật pháp, đảm bảo quyền lợi cho nhân dân.
* Năm 2008 ông trả lời báo chí nói về viễn cảnh tươi đẹp khi Hà Tĩnh có Formosa: thu ngân sách hàng chục tỉ USD, người dân có việc làm... Bây giờ thì cá chết, hàng vạn ngư dân điêu đứng. Ông có xót xa?
- Tất nhiên là tôi chia sẻ về băn khoăn này, để cho hàng vạn người bị ảnh hưởng. Nhưng đúng là nếu không có sự cố này xảy ra thì hàng chục vạn lao động của Hà Tĩnh và các tỉnh thành có việc làm, tạo ra nguồn thu lớn cho tỉnh.
Năm 2014 Hà Tĩnh thu được gần 10 ngàn tỉ, 2015 hơn 10 ngàn tỉ. Như vậy dự báo đó là có tính khả thi thật sự. Nếu như sự cố môi trường này không xảy ra thì rõ ràng là như vậy.
* Nhưng sự cố đã xảy ra rồi, đó là sự đánh đổi quá đắt?
- Đây cũng là bài học xương máu, không chỉ riêng dự án này mà để các dự án tiếp theo, không thể bằng mọi giá mà phải đảm bảo phát triển bền vững, môi trường, xã hội, đảm bảo quyền lợi cho dân.
* Ông là người đã ký giấy phép cho Formosa và kiến nghị rất nhiều ưu đãi cho Formosa, bây giờ sự cố xảy ra ảnh hưởng đến 100.000 lao động (theo báo cáo của Chính phủ). Ông nói ông không sai gì, như vậy ông có hoàn toàn thanh thản?
- Tôi nói là vấn đề cấp phép là đúng quy định. Còn việc vi phạm, nguyên nhân vi phạm là việc hoàn toàn của Formosa, tất nhiên là phải trăn trở. Hai chuyện đó khác nhau.
* Nghĩa là cá nhân ông và lãnh đạo Hà Tĩnh thời điểm cấp phép cho Formosa là không liên quan trách nhiệm?
- Cấp phép là cấp đúng, nhưng thực thi không đúng.
* Thực thi đâu chỉ có Formosa mà kèm theo cả trách nhiệm kiểm soát của cơ quan chính quyền Hà Tĩnh, đặc biệt là lãnh đạo tỉnh chứ?
- Tất nhiên về phía địa phương Hà Tĩnh cũng có trách nhiệm ở đây nhưng trách nhiệm của các cơ quan chức năng. Họ có cả bộ máy, họ có cả thẩm quyền và trách nhiệm hậu kiểm đằng sau, như các bộ ngành của trung ương.
* Thưa, tôi muốn hỏi trách nhiệm cá nhân ông?
- Bản thân cá nhân tôi cũng có phần trách nhiệm cùng với bộ máy địa phương. Tôi đã nói đây là một bài học kinh nghiệm để cho các dự án tiếp theo. Nhưng phải làm rõ ràng.
* Trong dư luận của người dân, trên mạng xã hội, đã có ý kiến đòi bãi miễn tư cách ĐBQH của ông vì vấn đề Formosa. Ông nghĩ gì?
- Căn cứ nào? Tôi chưa nghe nói. Cái này tôi không bình luận, cái đó thuộc các cơ quan chức năng có thẩm quyền.
Ống xả ngầm ra biển Vũng Áng của Formosa
“Cấp phép Formosa 70 năm là đúng luật”
* Trong cuộc họp báo mới đây, Thanh tra Chính phủ cho rằng việc Hà Tĩnh cấp phép đầu tư 70 năm cho Formosa là chưa đúng pháp luật, đồng thời lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh trong thời điểm đó cũng phải có trách nhiệm. Ông nói gì về điều này?
- Tôi khẳng định là tôi làm đúng. Khi thẩm định dự án đã có ý kiến của 12 bộ chuyên ngành, kể cả các cơ quan trong khối nội chính, quốc phòng, an ninh... Sau đó báo cáo Chính phủ và Chính phủ đồng ý để cho Hà Tĩnh được cấp phép.
Các căn cứ để cho Formosa thuê đất 70 năm là căn cứ vào Luật Đầu tư, Luật Đất đai, căn cứ vào Quyết định 72 và Nghị định 108 của Chính phủ và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến đầu tư trực tiếp của nước ngoài.
Việc cấp phép đầu tư 70 năm là căn cứ vào điều 36 của Luật Đầu tư quy định đối với những dự án có nguồn đầu tư có quy mô lớn, thời gian thu hồi vốn chậm và đạt được các tiêu chí như cần khuyến khích đầu tư vào các ngành, lĩnh vực như luyện thép, cảng biển, sản xuất điện và sử dụng trên 5.000 công nhân trở lên.
Dự án của Formosa đã đạt được cả 4 tiêu chí đó và cấp phép là đúng theo quy định của pháp luật.
Nguyên bí thư tỉnh ủy Hà Tĩnh nói việc cấp phép 70 năm cho Formosa là đúng trình tự, tuy nhiên ông thừa nhận mình có phần trách nhiệm trước sự cố môi trường do Formosa gây ra.
Chiều 24/7, VnExpress có cuộc phỏng vấn ông Võ Kim Cự, Chủ tịch Liên minh hợp tác xã Việt Nam, nguyên Bí thư tỉnh ủy Hà Tĩnh - người trực tiếp cấp phép đầu tư 70 năm cho Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa.
- Theo quy định trước năm 2014, cấp tỉnh chỉ được cấp phép cho thuê đất trong 50 năm, nhưng Hà Tĩnh đã cho Formosa thuê 70 năm. Ông giải thích việc này như thế nào?
- Đây là một dự án lớn. Hồi đó chúng tôi đã làm nghiêm túc, căn cứ vào các quy định pháp luật liên quan cũng như quyết định của cấp có thẩm quyền. Cụ thể như quyết định Khu kinh tế Vũng Áng là vùng đặc biệt khó khăn, được hưởng ưu đãi về chính sách của Chính phủ. Nghị định 108 của Chính phủ cũng nêu rõ đối tượng, phạm vi, thời gian ưu đãi, loại nào thì khuyến khích đầu tư tối đa, loại nào thì mức độ.
Các quy định pháp luật liên quan nêu thời gian cho thuê đất các dự án nói chung không quá 50 năm, nhưng với dự án có quy mô lớn, thời gian thu hồi vốn chậm và ở những vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn thì được phép kéo dài thời gian không quá 70 năm.
Ông Võ Kim Cự, nguyên bí thư tỉnh ủy Hà Tĩnh. Ảnh: Võ Hải.
- Vậy vì sao Thanh tra Chính phủ xác định Hà Tĩnh cấp phép chưa đúng thẩm quyền?
- Ở đây là một quá trình, trước hết cấp có thẩm quyền chấp nhận chủ trương đầu tư, sau đó các bộ ngành cho ý kiến, rồi địa phương làm các bước theo quy định pháp luật, trong đó có bước hoàn thiện việc cấp giấy chứng nhận đầu tư. Sau khi Thanh tra Chính phủ nêu vấn đề, cấp có thẩm quyền đã họp có sự tham gia các bộ ngành. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có ý kiến đề nghị tiếp tục giữ nguyên quy định thời hạn là 70 năm và ý kiến này được cấp có thẩm quyền đồng ý.
- Trong 3 tập đoàn mong muốn đầu tư vào Hà Tĩnh, có tập đoàn Tata, vì sao Formosa được chọn?
- Phải nói tới bối cảnh lịch sử, hồi đó đang có chủ trương kêu gọi đầu tư trong lĩnh vực thép, điện, cảng biển. Lúc bấy giờ có 3 tập đoàn lớn của nước ngoài muốn vào Hà Tĩnh, nhưng 2 tập đoàn không làm cảng biển, có tập đoàn yêu cầu được cấp giấy phép khai thác mỏ sắt Thạch Khê, riêng Formosa cam kết sẽ làm luyện thép, cảng biển, đầu tư nhà máy điện.
Với chúng tôi, đây là một cuộc cân não và đã quyết định giữ mỏ sắt để sau này cho con cháu làm. Nghĩa là chấm điểm 3 nhà đầu tư nước ngoài thì Formosa được điểm cao nhất, đạt các tiêu chí để hưởng ưu đãi, trong đó có một tiêu chí là sử dụng trên 5.000 lao động. Chúng tôi cũng phải xin ý kiến Trung ương, chứ không phải địa phương tự quyết.
- Hà Tĩnh nhận dự án của Formosa là để phát triển, tuy nhiên đến nay sự cố môi trường biển đã gây thiệt hại lớn và còn nhiều hệ luỵ khác, ông nghĩ sao?
- Đây là sự cố ngoài ý muốn. Đến nay Chính phủ và các cơ quan chức năng đã kịp thời xử lý. Khi Formosa chưa cam kết đền bù thì Chính phủ đã ra văn bản hỗ trợ khẩn cấp cho người dân 4 tỉnh, các bộ ngành đều vào cuộc. Vấn đề hiện nay là sớm ổn định tình hình, nếu cá nhân, tổ chức nào có vi pham thì xử lý nghiêm theo đúng quy định pháp luật, đồng thời không làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư. Điều quan trọng là rút ra bài học để chấn chỉnh trong thời gian tới.
Bài học này không riêng địa phương nào hay nước nào. Đó là một chuỗi vấn đề từ hoạch định chính sách, cơ chế, cho đến tổ chức đầu tư, quản lý đầu tư của tất cả các cấp, sao cho các tiêu chí chuẩn mực hơn. Không chấp nhận phát triển bằng mọi giá, lấy yếu tố chủ thể là con người và môi trường sống của con người làm trọng tâm.
- Với bài học này, trước đây lãnh đạo tỉnh Khánh Hoà từng từ chối dự án thép tỷ đô của Posco, ông nghĩ sao?
- Đây là hai việc khác nhau, không thể so sánh. Ở đây là do dự án thép của Posco không đạt các tiêu chí, mặt khác khi xét thấy các điều kiện không khả thi thì từ chối.
- Formosa không chỉ gây ra sự cố môi trường biển mà còn chôn chất thải nhiều nơi trên đất liền. Hà Tĩnh tính toán khâu xử lý chất thải của Formosa như thế nào?
- Formosa có một khu đất để xử lý chất thải nằm trong diện tích đất được cấp, bắt buộc phải xử lý trong đó để chịu trách nhiệm. Bản thân tôi nghe chuyện này cũng không đồng tình, đó là vi phạm, phải xử nghiêm.
Việc Formosa đổ thải ra ngoài có nhiều lý do, có thể do người phụ trách xử lý chất thải của Formosa, nhưng cũng có thể do tổ chức, cá nhân hoạt động trên địa bàn. Nếu không có người chấp nhận chở chất thải, chứa chất thải thì làm sao có vi phạm. Do vậy cần làm rõ để xử lý nghiêm các bên liên quan.
- Là lãnh đạo Hà Tĩnh trong giai đoạn Formosa đầu tư, đến nay ông thấy trách nhiệm gì của mình như thế nào?
- Với bối cảnh như tôi nói ở trên, căn cứ vào quy định pháp luật, về phần thực hiện các thủ tục đầu tư, cấp phép thì tôi đã làm nghiêm túc, đầy đủ quy trình một cách chặt chẽ, không có gì sai. Điều băn khoăn, trăn trở là vì Formosa vi phạm, gây sự cố môi trưởng ảnh hưởng đến đời sống bà con, trong đó có những người thân của mình. Tất nhiên, tôi thấy có phần trách nhiệm của mình, nói là đứng ngoài cuộc thì không phải.
Cá nhân tôi đã kiến nghị với các cấp có thẩm quyền cũng như liên hệ với các tổ chức để tìm những giải pháp hỗ trợ bà con sớm ổn định cuộc sống. Theo tôi, đừng vì sự cố này mà dẫn đến kìm hãm động lực phát triển, làm ảnh hưởng đến những vấn đề khác. Hiện Chính phủ đã có chỉ đạo quyết liệt, có việc đã xử lý, có việc đang tiếp tục kiểm tra để xử lý tiếp theo một cách minh bạch, công bằng.
Trao đổi về ý kiến tránh báo chí tại hành lang Quốc hội, ông Võ Kim Cự cho hay, sẵn sàng chia sẻ, cung cấp thông tin cho báo chí để mọi người có thông tin đa chiều. Tuy nhiên thời gian nghỉ giữa phiên làm việc tại Quốc hội ngắn. Nói ít không đủ không tin, mà nói đủ thì không có thời gian. “Tôi là đại biểu Quốc hội, nên mọi việc phải có trách nhiệm, không thể thoái thác và không thoái thác được”.
Ông Võ Kim Cự: Không đơn giản mà Hà Tĩnh cấp phép cho Formosa
24/07/2016 20:20 GMT+7
Ngày 24/7, ông Võ Kim Cự, ĐBQH khóa 14, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh đã trao đổi với báo chí về việc cấp phép đầu tư 70 năm cho Formosa.
- Thưa ông, vì sao vào thời điểm đó, Hà Tĩnh lại lựa chọn công ty Formosa là nhà đầu tư dự án Khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương tại Khu kinh tế Vũng Áng?
Tại thời điểm năm 2007- 2008, Việt Nam đang cần thiết xúc tiến kêu gọi, mời đầu tư đối với những lĩnh vực quan trọng của đất nước như luyện thép, sản xuất điện và lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng cảng biển.
Khu kinh tế Vũng Áng sau khi có Quyết định 72 của Thủ tướng Chính phủ đã thành lập và ban hành cơ chế ưu đãi đầu tư cho vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn được hưởng mức ưu đãi cao nhất của quy định tại thời điểm đó.
Ông Võ Kim Cự
Sau khi Tập đoàn Formosa có đơn đăng ký vào đầu tư tại Khu kinh tế Vũng Áng, Chính phủ đã có văn bản đồng ý về mặt nguyên tắc cho tiến hành làm hồ sơ, thủ tục theo quy định. Tập đoàn Formosa đã làm hồ sơ, thủ tục theo đúng trình tự quy định của pháp luật Việt Nam.
- Dư luận đang rất quan tâm đến việc tại sao Formosa lại được cấp phép lên đến 70 năm, trong đó có ý kiến cho rằng việc cấp phép này là không đúng thẩm quyền. Vậy ông có thể lý giải rõ việc này?
Không phải đơn giản mà Hà Tĩnh cấp phép cho Formosa. Đầu tiên là báo cáo Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chấp thuận chủ trương. Sau đó nhà đầu tư lập dự án với nhiều bước. Trước khi thẩm định đã có ý kiến của 12 bộ chuyên ngành, kể cả các cơ quan trong khối nội chính, quốc phòng, an ninh... đồng ý với các nội dung. Sau đó là thẩm định rồi báo cáo Chính phủ. Cuối cùng, Chính phủ đồng ý để cho Hà Tĩnh được cấp phép.
Về ĐTM đều do các cơ quan trung ương thẩm định. Địa phương một là không có thẩm quyền, hai là cũng không đủ khả năng.
Như vậy, căn cứ vào Luật Đầu tư, Luật Đất đai, căn cứ vào Quyết định 72 và Nghị định 108 của Chính phủ và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến đầu tư trực tiếp của nước ngoài, lúc đó Ban Quản lý khu Kinh tế Vũng Áng mới chính thức cấp phép đầu tư.
Việc cấp phép thời hạn của giấy chứng nhận đầu tư cho nhà đầu tư là 70 năm cũng căn cứ vào điều 36 của Luật Đầu tư quy định. Trong Luật đã quy định rõ, đối với những Dự án có nguồn đầu tư có quy mô lớn, thời gian thu hồi vốn chậm và đạt được các tiêu chí như cần khuyến khích đầu tư vào các ngành, lĩnh vực như luyện thép, cảng biển, sản xuất điện và sử dụng trên 5.000 nghìn công nhân trở lên.
Dự án này đã đạt được cả 4 tiêu chí theo quy định của Luật Đầu tư nên việc cấp phép 70 năm là đúng theo quy định của pháp luật.
Sau đó, đã có 2 lần kiểm tra, trong đó một lần là của Trung ương và một lần của Thanh tra Chính phủ thanh tra trên các lĩnh vực về đất đai, tài nguyên khoáng sản, xây dựng, đầu tư... Thanh tra Chính phủ sau khi tiến hành thanh tra đã lấy ý kiến của các bộ, ngành có liên quan, báo cáo Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ đã tổ chức họp 2 cuộc và đi đến kết luận.
Theo đó, Thủ tướng đã ban hành văn bản số 926 ngày 30.1.2015, thống nhất việc cấp phép thời hạn của dự án Formosa 70 năm là phù hợp, giữ nguyên với thời hạn trong Giấy chứng nhận đầu tư mà khu kinh tế Vũng Ánh đã cấp. Thủ tướng khẳng định và đồng ý sau khi có ý kiến của các bộ, ngành có liên quan.
- Là đại biểu QH, lại từng là Chủ tịch, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, trước sự cố môi trường nghiêm trọng do Formosa gây ra tại các tỉnh miền Trung, ông có thể chia sẻ suy nghĩ, tình cảm của mình?
Khu vực dự án Formosa là một vùng đất bạc màu, rất khó khăn trong sản xuất nông nghiệp cũng như những ngành nghề khác. Bên cạnh những mặt tích cực của Formosa đối với Khu kinh tế Vũng Áng đã tạo nên diện mạo mới cho Kỳ Anh, và vùng phụ cận như hạ tầng, giao thông, cảng biển... để thúc đẩy và tái cấu trúc các ngành kinh tế, đồng thời giải quyết việc làm cho hàng vạn người thì việc xả thải ảnh hưởng đến môi trường biển, khiến cá chết đối với khu vực Bắc Trung Bộ, ảnh hưởng đến đời sống dân sinh là một sự cố nghiêm trọng, vô cùng đáng tiếc, ảnh hưởng đến cuộc sống, tâm tư tình cảm cũng như mọi vấn đề xã hội đối với khu vực này.
Với sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Trung ương Đảng, Chính phủ và các bộ, ngành nên khi hoàn thiện kết luận, Chính phủ đã hỗ trợ nguồn lực như tiền, gạo, bên cạnh đó cũng có sự tham gia của các địa phương. Tôi cho rằng đây là việc rất kịp thời.
Là một đại biểu quốc hội đại diện cho cử tri Hà Tĩnh, tôi rất trân trọng cảm ơn sự quan tâm của Đảng của Chính phủ và cả hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương với những nỗ lực cao nhất để kịp thời xử lý nhằm đảm bảo đời sống dân sinh của khu vực này; cảm ơn bà con đã nỗ lực, cố gắng cùng với chính quyền địa phương cùng với trung ương từng bước ổn định đời sống.
Cùng với đó là sự kiên quyết đấu tranh và xử lý nghiêm túc của Chính phủ nên Tập đoàn Formosa đã cúi đầu nhận lỗi trước Chính phủ, đồng bào.
Tôi được biết Chính phủ cũng đang tiến hành chỉ đạo, giám sát thực thi theo pháp luật Việt Nam đối với Tập đoàn Formosa. Thái độ ấy, chúng tôi hoàn toàn đồng tình, và phải kiên quyết xử lý đối với những vi phạm dù bất kỳ cá nhân, hay tổ chức nào.
Đây cũng là bài học để chúng ta sắp tới tổ chức kêu gọi đầu tư, quản lý trên tất cả các lĩnh vực, đảm bảo không vì phát triển kinh tế vì mọi giá, mà phải đảm bảo môi trường, đảm bảo văn hóa phát triển, đảm bảo đồng bào ở những khu vực có dự án, khu vực phụ cận phát triển bền vững có như vậy đất nước mới đạt được yêu cầu theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ 12.
Cá nhân tôi sẽ làm hết sức mình, nỗ lực cao nhất để tham gia những công việc góp phần đẩy nhanh hơn việc ổn định đời sống cho bà con những vùng bị ảnh hưởng. Mong dư luận có những cái nhìn thấu tình đạt lý để tiếp tục khơi dậy động lực phát triển, tiếp tục thu hút đầu tư, còn các nhà đầu tư,thông qua vụ việc này cũng phải nhìn nhận là một bài học, tự giác nghiêm túc.
Với nhà đầu tư Formosa, chúng tôi đề nghị nhà phải thực hiện đúng với cam kết với Chính phủ, đó là đền bù nghiêm túc, điều chỉnh thay đổi công nghệ và không tái phạm.
Toàn cảnh Hội trưởng Diên Hồng ở phiên khai mạc kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khoá XIV (Ảnh: quochoi.vn)
Tại phiên khai mạc kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khoá XIV, cái tên Formosa đã xuất hiện nhiều lần trong các bài phát biểu - điều rất hiếm đối với một công ty ở Việt Nam.
Sáng 20/7, phiên họp thứ nhất, Quốc hội khoá XIV đã diễn ra trọng thể tại phòng họp Diên Hồng, Nhà Quốc hội. Cùng với sự có mặt của các vị lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước còn có 494 vị ĐBQH mới được bầu.
Điều khiến nhiều người chú ý chính là cái tên "Formosa" và sự cố nó gây ra đã được nhắc đi nhắc lại nhiều lần trong các bài phát biểu của các vị lãnh đạo: Từ bài phát biểu khai mạc cho tới những bài phát biểu tiếp sau về ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân.
Đây cũng phải nói là một điều hiếm có đối với một công ty ở Việt Nam khi liên tiếp được "nhắc đến".
Trong bài phát biểu khai mạc, khi nói về tình hình trong nước, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề cập: "Sự cố môi trường ở các tỉnh miền Trung đã ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống của nhân dân".
Đặc biệt, trong phần trình bày báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 của Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân, cái tên Formosa được nhắc đến 4 lần.
Cụ thể, theo báo cáo này, cử tri và Nhân dân hoan nghênh Chính phủ đã chỉ đạo xác minh, kết luận và công bố công khai nguyên nhân hải sản chết hàng loạt và chỉ rõ Công ty Formosa đã vi phạm pháp luật về đầu tư và bảo vệ môi trường.
Cử tri và Nhân dân đề nghị Chính phủ, chính quyền địa phương tiếp tục có các giải pháp tích cực, cụ thể để giải quyết hậu quả trước mắt và lâu dài, bảo vệ môi trường, bảo đảm cuộc sống của người dân và sự phát triển của địa phương; yêu cầu làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân đã buông lỏng trách nhiệm quản lý nhà nước về đầu tư và bảo vệ môi trường.
Dù Formosa được nhắc đến nhiều lần như vậy ở Quốc hội nhưng có một người cho đến giờ vẫn im lặng.
Đó là vị ĐBQH khoá XIV của Hà Tĩnh: Ông Võ Kim Cự - người vừa được bầu làm Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam khóa 5 ngày hôm qua (20/7).
Ông Võ Kim Cự tại phiên họp sáng 20/7 (Ảnh: Tuấn Nam)
Ông Cự là người đã có dấu ấn rất lớn trong quá trình triển khai xây dựng khu kinh tế Vũng Áng cũng như tổ hợp của Formosa. Ông từng là Trưởng ban Quản lý khu kinh tế Vũng Áng, sau đó là Chủ tịch UBND tỉnh rồi Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh.
Cho đến thời điểm này, sau khi Formosa cúi đầu nhận lỗi, ngoài 3 câu nói ngắn gọn nói trên Báo Trí thức trẻ, ông Cự vẫn im lặng.
Ông Cự cũng chưa từng trả lời phỏng vấn chính thức bất cứ tờ báo nào về cảm nhận cá nhân trước sự cố môi trường cũng như trách nhiệm của bản thân khi cấp phép đầu tư với thời hạn 70 năm cho Formosa khi chưa được Chính phủ đồng ý.
Với 75% số phiếu ủng hộ, ông Võ Kim Cự đã chính thức trở thành vị ĐBQH của tỉnh Hà Tĩnh. Cùng với 493 vị ĐBQH khác, sáng qua, ông cũng có mặt tại Hội trường Diên Hồng.
Trong ngày họp đầu tiên, bên hành lang Quốc hội, có khá nhiều nhà báo tìm cách tiếp cận ông, nhưng họ chỉ nhận được sự khước từ.
Trước đó, để phỏng vấn ông Cự, nhiều phóng viên đã đến Đại hội Liên minh Hợp tác xã Việt Nam lần thứ 5. Tuy nhiên, cũng không ai có thể hỏi được vị này về Formosa.
Ở "vai" cũ (người từng cấp phép cho Formosa - PV), ông có thể im lặng cân nhắc thiệt hơn, nhưng ở "vai" mới là ĐBQH, chẳng lẽ ông cũng sẽ im lặng tới cùng trước nguyện vọng của 150.007 cử tri Hà Tĩnh và nhiều triệu cử tri cả nước?
- Nguồn tin từ Tổng cục Thủy sản, Bộ NN&PTNT cho biết, đơn vị vừa có kết quả xử lý cán bộ liên quan đến tố cáo sai phạm xảy ra tại Trung tâm Khảo nghiệm, kiểm nghiệm, kiểm định nuôi trồng thủy sản (gọi tắt là Trung tâm).
Theo đó, Tổng cục Thủy sản đã khai trừ đảng, cách chức đối với ông Bùi Đức Quý, Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản. Ông Quý cũng là nguyên Giám đốc Trung tâm Khảo nghiệm, kiểm nghiệm, kiểm định nuôi trồng thủy sản.
Khai trừ đảng và buộc thôi việc đối với ông Lê Tuấn Anh - Phó phòng Hành chính quản trị, Tổng cục Thủy sản. 5 viên chức của Trung tâm bị buộc thôi việc, 1 viên chức bị cảnh cáo.
Ông Bùi Đức Quý
Tháng 4/2015, Tổng cục Thủy sản nhận được đơn tố cáo về việc lãnh đạo, cán bộ Trung tâm lợi dụng chức vụ quyền hạn làm giả các giấy chứng nhận lưu hành các sản phẩm thức ăn thủy sản và sản phẩm xử lý cải tạo môi trường thủy sản để trục lợi.
Qua xác minh, Tổng cục xác định, các cá nhân có liên quan đến vụ việc đã cố ý làm sai quy định, cố tình ghép phụ lục, đưa thêm một số sản phẩm là chất xử lý cải tạo môi trường trong nuôi trồng thủy vào lưu hành.
Các đối tượng trên đã "phù phép" 3 văn bản của Tổng cục (số 758, 1526, 1789), trong đó cấp phép cho lưu hành 140 sản phẩm là thức ăn chăn nuôi và 668 sản phẩm xử lý cải tạo môi trường thủy sản vào lưu hành trái quy định của pháp luật.
Kết quả xác minh cho thấy, từ đầu năm 2013, ông Bùi Đức Quý lúc đó là Giám đốc Trung tâm, cấu kết với các cán bộ của Trung tâm là ông Nguyễn Huy Bàn, bà Đỗ Thị Hà, Phạm Hồng Quân, Vũ Thị Thu, Nguyễn Thị Hà, Nguyễn Văn Dũng và ông Lê Tuấn Anh làm giả công văn và ban hành công văn trái luật.
Mục đích là đưa tên các sản phẩm không đủ tiêu chuẩn vào bản phụ lục sản phẩm đã được cấp phép lưu hành.
Các đối tượng trên đã cố ý thực hiện hành vi vi phạm pháp luật và thực hiện hành vi vi phạm với mục đích vụ lợi. Bà Vũ Thị Thu đã chuyển tiền 2 lần cho ông Bùi Đức Quý với tổng số tiền là 912 triệu đồng.
Ông Dũng cũng chuyển tiền vào tài khoản của ông Phạm Văn Hoà (người quen của bà Thu) 3 lần với tổng số tiền là 976 triệu đồng. Số tiền này được tính trả cho ông Quý 5 triệu đồng/sản phẩm nhận làm cho doanh nghiệp.
Tổng cục Thủy sản đã ban hành văn bản thu hồi các văn bản, phụ lục văn bản bị ghép phụ lục, bị đưa thêm sản phẩm vào lưu hành. Đồng thời ban hành 4 quyết định thu hồi tiền nộp ngân sách nhà nước với số tiền là 1,176 tỷ đồng.
Tamnhin.net - Một trong những nguyên nhân lớn nhất để dẫn tới việc Formosa “coi thường” pháp luật, gây ra thảm họa môi trường biển và đổ chất thải khắp nơi trên đất liền là do sự buông lỏng, yếu kém trong quản lý nhà nước về vấn đề môi trường của Hà Tĩnh, mà chịu trách nhiệm trực tiếp lĩnh vực này là ông Võ Tá Đinh – Giám đốc Sở TN&MT.
Vào đầu tháng 4.2016, hiện tượng cá chết hàng loại đã gây rúng động dư luận, gây thiệt hại nặng nề đến kinh tế biển và đời sống của ngư dân bốn tỉnh miền trung. Ngay sau đó, các đoàn kiểm tra liên ngành của các cơ quan chức năng vào cuộc điều tra và phát hiện nhiều vấn đề sai phạm của Formosa về xử lý môi trường.
Từ việc Formosa lắp đặt đường ống xả thải ngầm dưới biển trái phép, nhập hàng trăm tấn hóa chất xúc rửa đường ống rồi xả thẳng ra biển không qua xử lý; gần đây bên cạnh việc phát hiện ra Formosa chôn chất thải khắp nơi, người dân cũng phát hiện ra đường ống xả thải ngầm trái phép xả nước chưa xử lý ra khu vực dân cư ở phường Kỳ Phương (TX Kỳ Anh, Hà Tĩnh), và Formosa đã bắt buộc phải cắt bỏ đường ống xả thải nhỏ này.
Một điều trớ trêu là rất nhiều những phát hiện ra các bất thường, sai phạm của Formosa là nhờ người dân và báo chí. Vậy trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong lĩnh vực môi trường, nhất là trách nhiệm của Sở TN&MT Hà Tĩnh, trực tiếp do ông Võ Tá Đinh làm Giám đốc ở đâu?
Trả lời báo chí khi được hỏi về trách nhiệm, cá nhân khi để xảy ra những sự việc vừa qua, ông Võ Tá Đinh nói: “Đối với Sở TN&MT, để xảy ra những sự cố này thì thấy có một phần trách nhiệm của mình trong đó”.
Tuy nhiên, dư luận cho rằng Giám đốc Sở TN&MT cần nên thẳng thắn thừa nhận trách nhiệm rất lớn của mình trong vấn đề này.
Là người đứng đầu đơn vị nhà nước trực tiếp quản lý, giám sát hoạt động môi trường, xử lý chất thải của Formosa nhưng ông Võ Tá Đinh lại buông lỏng quản lý.
Nếu như có trách nhiệm, ông Võ Tá Đinh đã không để Trung tâm quan trắc thuộc Sở - một đơn vị quản lý nhà nước, do ông Lê Anh Đức làm giám đốc trung tâm đi ký hợp đồng quan trắc với Formosa - đối tượng bị quản lý. Sau khi ký hợp đồng, Trung tâm này chỉ ngồi chờ Formosa lấy mẫu gửi lên để kiểm định, như vậy sẽ hoàn toàn bị động, không thể khách quan và chính xác. Ông Lê Anh Đức còn phát biểu trước báo chí: “giá cả hợp đồng thế nào là chuyện Trung tâm, chúng tôi không thể tiết lộ” (?).
Người dân khó có thể tin được một đơn vị trực tiếp và thường xuyên làm việc với Formosa về vấn đề môi trường nhưng Sở TN&MT lại không phát hiện ra cách xử lý chất thải rắn cũng như đường ống xả thải ra khu vực dân cư?
Sau khi báo chí và người dân phát hiện ra việc chất thải của Formosa bị đem đi đổ lung tung khắp nơi, khi đó Sở TN&MT mới nháo nhào vào cuộc kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm. Khi đó mới phát hiện ra Formosa ký hợp đồng sai quy định với Công ty TVXD môi trường đô thị Kỳ Anh. Mà thực ra trước đó, ngày 14.6.2016, Sở TN&MT Hà Tĩnh đã có văn bản số 1447 gửi Cty Formosa Hà Tĩnh nêu rõ: Cty Môi trường đô thị Kỳ Anh không đủ điều kiện xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường và không được tiếp nhận, vận chuyển, xử lý chất thải nguy hại. Tuy nhiên, Formosa vẫn phớt lờ và tiếp tục ký hợp đồng với công ty này nhưng Sở TN&MT không hề hay biết (?)
Ông Nguyễn Quang Hà - Phó Chủ nhiệm HTX Dịch vụ sinh thái Thiên Cầm cho biết: "Vào đầu tháng 5.2015, người của Cty Formosa Hà Tĩnh đã tự chủ động tìm đến bãi rác thị trấn Thiên Cầm (cách Formosa hơn 60km) do HTX của ông quản lý, chủ động đặt vấn đề thuê HTX này chở chất thải của công ty về đây xử lý. Và hàng tấn chất thải đã được đổ xuống danh thắng nổi tiếng này. Từ sau vụ cá chết, bãi biển đã vắng khách, nay khi biết tin chất thải lại được đổ ở đây, khu du lịch này sẽ đi về đâu"?
Nếu nói hàng trăm tấn chất thải dạng bùn bánh, chất thải rắn của một công ty lớn như Formosa được đem đi tẩu táng, xử lý một cách cẩu thả, vi phạm pháp luật trong một thời gian dài khắp nơi như vậy mà một đơn vị quản lý trực tiếp về môi trường của công ty này như Sở TN&MT không hề hay biết thì người dân khó có thể tin được.
Khó tin nhưng vẫn xảy ra, chứng tỏ đơn vị này, mà trực tiếp là ông Võ Tá Đinh, Giám đốc Sở có sự yếu kém trong năng lực quản lý, buông lỏng và quá chủ quan trong khi Formosa là công ty đã có rất nhiều “vết đen” gây ô nhiễm môi trường.
Và mới đây nhất, dư luận lại băn khoăn trước thông tin kết quả phân tích chất thải của Formosa do Sở TN&MT lấy mẫu tại trang trại của ông Lê Quang Hòa, Giám đốc công ty môi trường đô thị Kỳ Anh có 13/15 mẫu nằm trong giới hạn cho phép.
Trước việc này, ông Võ Tá Đinh thừa nhận việc lấy mẫu là thiếu khách quan, khoa học và chưa đúng. “Khi xảy ra sự cố có đoàn công tác liên ngành nên làm anh em hoảng hay như thế nào đó mà chỉ lấy chừng đó”, ông Võ Tá Đinh nói. Chưa nói đến những việc quản lý lớn lao hơn, chỉ mỗi chuyện lấy mẫu như thế nào để phân tích Sở này cũng làm không xong!
Văn hóa từ chức cần có ở Hà Tĩnh
Trong thời điểm môi trường đã và đang bị ô nhiễm trầm trọng và tiếp tục bị đe dọa, Hà Tĩnh cần có người một người đứng đầu lĩnh vực này thực sự có năng lực, bản lĩnh, quyết đoán để điều hành, giám sát và quản lý một cách có hiệu quả.
Với tất cả những gì đã xảy ra, nếu như cảm thấy không đủ khả năng, xin Giám đốc Sở TN&MT hãy dũng cảm từ chức, “nhường” lại vị trí này cho người có năng lực thực sự để lấy lại niềm tin và sự an tâm cho người dân.
Mai Nguyễn - Hà Vy
http://tamnhin.net/thua-ong-vo-ta-dinh-neu-khong-du-nang-luc-ong-hay-dung-cam-tu-chuc-126093.html 2. Thứ Tư, 20/07/2016 - 09:04
Dân tríTheo một công văn vừa được hé lộ, đoàn xác minh tố cáo thuộc Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) từng có kết luận nội dung làm giả công văn để lưu hành trái phép 140 sản phẩm thức ăn thủy sản, 668 sản phẩm xử lý cải tạo môi trường nuôi trồng thủy sản trên thị trường.
Bỏ 5 triệu đồng để sản phẩm vào danh mục đủ tiêu chuẩn
Theo quy định, các sản phẩm là thức ăn trong nuôi trồng thủy sản và các sản phẩm xử lý môi trường trong nuôi trồng thủy sản, trước khi bán ra thị trường phải được Trung tâm khảo nghiệm, kiểm nghiệm, kiểm định nuôi trồng thủy sản (gọi tắt Trung tâm) – trực thuộc Tổng cục Thủy sản chấp nhận chất lượng và phải được Tổng cục thủy sản cấp phép cho lưu hành.
Tuy nhiên, để được vào danh mục sản phẩm này dường như không hề khó! Theo một bản báo cáo kết luận vừa được hé lộ từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho thấy, sản phẩm của doanh nghiệp không cần phải đi qua khâu kiểm tra, xác minh chất lượng mà chỉ cần bỏ ra 5 triệu đồng/sản phẩm để trả cho Giám đốc Trung tâm là "nghiễm nhiên" có tên trong danh sách.
Đặc biệt, chỉ với 3 bản phụ lục được ký khống, hơn 2 năm qua, hơn 800 sản phẩm trong lĩnh vực thủy sản đã vô tư lưu hành trên thị trường mà không bị cơ quan chức năng nào phát hiện.
Hồi năm ngoái, lãnh đạo Tổng cục thủy sản đã xác minh điều tra vụ việc này và ra kết luận cho thấy, từ đầu năm 2013, ông Bùi Đức Quý là giám đốc Trung tâm đã cấu kết với các cán bộ của Trung tâm là ông Nguyễn Huy Bàn, bà Đỗ Thị Hà, ông Phạm Hồng Quân, bà Vũ Thị Thu, bà Nguyễn Thị Hà, ông Nguyễn Văn Dũng và ông Lê Tuấn Anh (lúc đó là còn Phó Phòng Hành chính – Tổng Cục thủy sản) làm giả công văn và ban hành công văn trái luật để đưa tên các sản phẩm không đủ tiêu chuẩn vào bản phụ lục sản phẩm đã được cấp phép lưu hành.
Kết luận xác minh cho biết, các đối tượng trên đã cố ý thực hiện hành vi vi phạm pháp luật và thực hiện hành vi vi phạm với mục đích vụ lợi. Trong quá trình thực hiện hành vi trên, bà Vũ Thị Thu đã chuyển tiền 2 lần cho ông Bùi Đức Quý với tổng số tiền là 912 triệu đồng. Ông Dũng cũng chuyển tiền vào tài khoản của ông Phạm Văn Hoà - người quen của bà Thu 3 lần với tổng số tiền là 976 triệu đồng. Số tiền này được tính trả cho ông Quý 5 triệu đồng/sản phẩm nhận làm cho doanh nghiệp.
Làm giả và ban hành công văn trái luật
Theo xác minh, các đối tượng trên đã làm “khống” 3 văn bản của Tổng Cục Thủy sản (văn bản số 758, 1526, 1789) trong đó cấp phép cho lưu hành 140 sản phẩm là thức ăn chăn nuôi và 668 sản phẩm xử lý cải tạo môi trường thủy sản vào lưu hành trái quy định của pháp luật.
Cụ thể, theo đoàn xác minh, một công văn ngày 1/4/2013 thông báo về các sản phẩm xử lý cải tạo môi trường nuôi trồng thuỷ sản đáp ứng yêu cầu bổ sung vào Danh mục được phép lưu hành tại Việt Nam có tới 2 văn bản cùng số, cùng ngày cùng trích yếu văn bản như nhau nhưng phần phụ lục lại khác nhau.
Bản gốc của công văn này được lưu tại Văn phòng Tổng cục với phụ lục kèm theo chỉ có 30 sản phẩm. Trong khi đó, bản chính được phát hành có 194 sản phẩm. Công văn đã bị ghép và phát hành vào khoảng tháng 12/2014. Theo đó, 164 sản phẩm được phép thêm vào phụ lục đã được đưa vào lưu hành trái pháp luật cũng kể từ tháng 12/2014.
Tổng cục Thuỷ sản chỉ ra rằng, để ghép phụ lục công văn này có sự tham gia của ông Nguyễn Huy Bàn, ông Bùi Đức Quý, ông Lê Tuấn Anh và bà Đỗ Thị Hà. Đáng lưu ý, thời điểm này, ông Quý thậm chí còn đã thôi chức Giám đốc Trung tâm.
Ngoài công văn trên, 4 người này còn tiếp tục làm giả phần phụ lục tại 2 công văn khác về thông báo thức ăn thuỷ sản và sản phẩm xử lý cải tạo môi trường nuôi trồng thuỷ sản đáp ứng yêu cầu. Theo đó, có thêm 130 sản phẩm thức ăn thuỷ sản đã được ghép thêm vào phụ lục và được đưa vào lưu hành trái luật từ tháng 6/2014. Đồng thời, có 171 sản phẩm xử lý cải tạo môi trường nuôi trồng thuỷ sản được ghép thêm vào và đưa vào lưu hành trái luật từ tháng 6/2014.
Bên cạnh đó, còn có 2 công văn được xây dựng và phát hành trái quy định của pháp luật.
Trong đó, công văn số 1382/TCTS-VP ngày 3/5/2013 về việc thông báo các sản phẩm xử lý cải tạo môi trường nuôi trồng thuỷ sản đáp ứng yêu cầu bổ sung vào Danh mục được phép lưu hành tại Việt Nam đã bổ sung 186 sản phẩm xử lý cải tạo môi trường nuôi trồng thuỷ sản được đưa vào lưu hành trái quy định từ tháng 3/2015.
Để làm công văn này có sự tham gia của ông Bùi Đức Quý, ông Lê Tuấn Anh, ông Nguyễn Văn Dũng, ông Phạm Hồng Quân, bà Vũ Thị Thu và bà Đỗ Thị Hà.
Công văn 663/TCTS-TTKN ngày 22/3/2013 thông báo các sản phẩm đáp ứng yêu cầu bổ sung vào Danh mục được phép lưu hành tại Việt Nam được phát hành trái luật cũng do ông Bùi Đức Quý trình và ký vào từng trang phụ lục, ông Lê Tuấn Anh là người cho số và đóng dấu, bà Nguyễn Thị Hà là người tổng hợp phụ lục trình ký và phát hành.
Chưa dừng ở đó, nhóm ông Quý, Tuấn Anh, bà Hà tiếp tục trình ký 1 công văn ngày 25/9/2013 thông báo các sản phẩm đáp ứng yêu cầu. Công văn này sau đó được xác minh là phát hành không đúng quy định.
Yêu cầu tự kiểm điểm, xử lý
Qua lời giải trình của các cá nhân bị tố cáo và các tài liệu, chứng cứ thu thập được, phía đoàn xác minh khẳng định, có sự buông lỏng quản lý tại Trung tâm dẫn đến việc nhiều viên chức của Trung tâm trong thời gian qua đã trực tiếp liên hệ hoặc qua trung gian nhận hồ sơ từ doanh nghiệp, thực hiện viết hồ sơ sản phẩm giúp doanh nghiệp đăng ký lưu hành sản phẩm.
Trong khi đó, cán bộ văn thư của Trung tâm không thực hiện đúng quy định về nghiệp vụ văn thư đã tạo điều kiện để một số viên chức của Trung tâm thực hiện hành vi vi phạm; cán bộ thực hiện nhiệm vụ văn thư, công tác lưu trữ tại văn phòng Tổng cục còn thiếu, không ổn định đã tạo kẽ hở để công chức được giao nhiệm vụ có liên quan lợi dụng để thực hiện hành vi trái pháp luật.
Những hành vi vi phạm không những có thể gây khó khăn cho cơ quan quản lý trong việc kiểm soát, lưu hành sản phẩm mà còn có thể gây thiệt hại kinh tế, ảnh hưởng tới người nuôi trồng thuỷ sản nếu họ mua và sử dụng các sản phẩm được lưu hành trái luật do chất lượng không đảm bảo.
"Người dân nói chung và người nuôi thuỷ sản nói riêng mất lòng tin vào cơ quan quản lý nhà nước nói chung và Tổng cục Thuỷ sản nói riêng. Các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh các sản phẩm này có thể bị thiệt hại rất lớn nếu đã đầu tư vào sản xuất, kinh doanh các sản phẩm này khi cơ quan quản lý nhà nước thực hiện thu hồi các văn bản trái luật nêu trên”, bản kết luận nêu.
Xử lý các sai phạm trên, các cá nhân bị tố cáo và các cá nhân được phát hiện trong quá trình xác minh tố cáo được yêu cầu thực hiện tự kiểm điểm trách nhiệm cá nhân tại đơn vị công tác và trước hội đồng kỷ luật công chức, viên chức của Tổng cục Thuỷ sản.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng yêu cầu thu hồi 5 văn bản trái pháp luật trên và tham mưu ban hành quyết định thu hồi số tiền thu lợi bất hợp pháp trong quá trình giải quyết tố cáo. Đồng thời, đề nghị Văn phòng Tổng cục Thuỷ sản tham mưu Tổng cục trưởng về quy trình, tổ chức thực hiện xử lý, kỷ luật về chính quyền, về đảng đối với 8 cán bộ liên quan.
Trung tâm Khảo nghiệm, Kiểm nghiệm và Kiểm định Nuôi trồng thuỷ sản cũng được giao rà soát quy chế, quy trình tổ chức thực hiện. Đồng thời, đề xuất hướng xử lý đối với toàn bộ sản phẩm thức ăn thuỷ sản, chất xử lý cải tạo môi trường được được thông báo đáp ứng nhưng chưa có tên trong các danh mục được phép lưu hành tại Việt Nam theo quy định hiện hành.
Ông Nguyễn Khắc Kinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Thẩm định và Đánh giá tác động môi trường.
Ông Nguyễn Khắc Kinh, người ký phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường (gọi tắt ĐTM) của Formosa, chia sẻ với Tiền Phong lý do vì sao ĐTM sơ sài nhưng vẫn được phê duyệt.
Thưa ông, Báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương Formosa Hà Tĩnh giai đoạn 1-1 (gọi tắt ĐTM) được các chuyên gia cho là sơ sài, giản lược, không dùng được. Với tư cách là người ký phê duyệt, ông đánh giá như nào về ĐTM của dự án?
Đúng là ĐTM của dự án Formosa sơ sài nhưng lúc đó tất cả các ĐTM khác đều thế cả.
Vì sao sơ sài? Lâu nay tôi vẫn lưu ý, tiếng Việt dịch là báo cáo đánh giá tác động môi trường nhưng thực ra đó là dự báo tác động môi trường. Đã là khoa học dự báo thì không bao giờ chính xác 100%.
Vì sao không chính xác? Có hai căn cứ chính để làm báo cáo đánh giá tác động môi trường là thông tin cho dự báo và phương pháp dự báo.
Việt Nam rất thiếu thông tin cho dự báo. Có hai nhóm thông tin cần cho dự báo là thông tin về dự án và thông tin về môi trường chịu tác động.
Về thông tin dự án, luật khi ấy quy định, ĐTM làm căn cứ phê duyệt chủ trương đầu tư nên thông tin dự án lúc ấy rất sơ sài, chưa có thiết kế cơ sở, chưa rõ công nghệ, nguyên vật liệu đầu vào...
Thông tin về môi trường cũng rất thiếu thốn.
Quy định là chủ dự án phải đi điều tra, đánh giá môi trường nhưng nói thật là chủ dự án có đi làm cũng không tin được trong khi số liệu của cơ quan nhà nước thì không có hoặc què quặt, không đồng bộ, không sử dụng được.
Chưa kể đến tiền ít, thiếu thời gian. Tôi có hỏi một số chuyên gia của Canada, làm ĐTM một dự án giống như dự án Nhà máy thủy điện Hòa Bình thì mất bao nhiêu thời gian, tiền bạc.
Họ ước tính mất 5 năm và 5 triệu USD. Việt Nam trung bình mỗi ĐTM khoảng 700-800 triệu đồng, làm trong vòng 2-3 tháng.
Con người có giỏi như thế nào thì với tiền ấy, thời gian ấy cũng khó mà yêu cầu cao được.
Ngoài ra, về chủ quan, đội ngũ làm ĐTM ở Việt Nam rất yếu. Nhiều cơ quan tư vấn đứng ra làm ĐTM nhưng khi hỏi lại thì ú ớ, không giải thích được.
Vì thế, ĐTM sơ sài là không tránh khỏi. Mình có yêu cầu cao hơn nữa cũng không khả thi, lại bị cho là gây phiền hà.
Tuy nhiên, ĐTM là dự báo, là cơ sở để phê duyệt chủ trương đầu tư nên thôi thì méo mó có hơn không, dự báo được bao nhiêu thì dự báo, được 20%, 30% cũng phải chấp nhận. Trước chưa có luật, ta có làm dự báo đâu.
Nhưng ĐTM là văn bản pháp lý, tại sao sơ sài như thế, ông vẫn ký?
Tôi không trực tiếp tham gia thẩm định ĐTM của dự án này…
…Khi hội đồng thẩm định đã phê duyệt ĐTM của dự án, tôi được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường là ông Mai Ái Trực ủy quyền ký ban hành.
Khi ký ban hành tôi rất băn khoăn. Báo cáo ĐTM này cực kỳ nhiều cái không rõ nhưng hội đồng vẫn phê duyệt nên tôi càng băn khoăn.
Vậy ông có lên tiếng không?
Lên tiếng gì? Tôi chỉ là người ngồi ký. Dự án đã có cả hội đồng thẩm định và đồng ý phê duyệt. Mình không ký phê duyệt mà không có lý do tâm phục khẩu phục thì không được mà mình làm sao giỏi tất cả các lĩnh vực.
Trong khi hội đồng có nhiều người, gồm cả những người có chuyên môn sâu, họ đã đồng ý rồi. Hơn nữa, lúc ấy phong trào đầu tư đang hầm hập. Không phê duyệt thì bị bảo là gây khó khăn cho đầu tư.
Thời điểm làm ĐTM không có thông tin nên sơ sài cũng buộc phê duyệt với hy vọng nay mai nó sẽ ổn hơn.
Vì vậy, trong quyết định phê duyệt ĐTM, tôi có lưu ý những điểm chủ đầu tư phải theo dõi sát sao, nhất cứ nhất động đều phải theo dõi, thậm chí dừng lại.
Hơn nữa, ĐTM chỉ là dự báo môi trường, làm căn cứ quyết định chủ trương đầu tư. Sau khi phê duyệt đầu tư, quá trình thực hiện mới đầy đủ thông tin, khi đó phải chi tiết dần, bổ sung dần. Thế giới làm khác ta.
Họ cũng có ĐTM nhưng sau khi có phê duyệt dự án, ĐTM cất vào ngăn kéo, làm tư liệu lịch sử để nếu có vấn đề gì thì mang ra đối chứng.
Còn khi triển khai dự án họ phải lên kế hoạch, chương trình bảo vệ môi trường rất chi tiết, làm căn cứ giám sát. Khi vận hành dự án, người ta chuyển sang một công cụ hoàn toàn mới là kiểm toán môi trường.
Tức là họ chia ra nhiều giai đoạn để quản lý.
ĐTM giống như dự báo bão, bão đến rồi thì còn ý nghĩa gì nữa. Việt Nam vẫn dùng cách quản lý ĐTM cách đây 20 năm nên hậu quả là khó tránh khỏi.
Tức là dù sơ sài, thiếu thông tin vẫn phải dùng làm công cụ giám sát?
Khi Formosa gây ra sự cố, vẫn đang ở giai đoạn chuẩn bị, chưa sang vận hành nên vẫn dùng ĐTM làm công cụ quản lý môi trường trong khi lẽ ra giai đoạn này, khi đã có đầy đủ thông tin chi tiết của dự án, phải xây dựng một chương trình, kế hoạch bảo vệ môi trường rất chi tiết, làm cơ sở quản lý môi trường.
Việt Nam mình có chương trình, kế hoạch bảo vệ môi trường nhưng cũng lại đưa trong ĐTM. Mà ĐTM, như tôi nói, chỉ là cơ sở để quyết định chủ trương đầu tư.
Lúc bấy giờ đã có đủ thông tin đâu, đã biết thiết kế cơ sở thế nào, đã biết công nghệ gì, nguyên liệu gì mà làm kế hoạch, chương trình quản lý môi trường chi tiết được.
Sau đó, chúng ta lại cứ đem cái ĐTM tù mù ấy ra mà quản lý môi trường.
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.
- Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Võ Kim Cự trả lời báo chí bên lề QH sáng nay.
http://soha.vn/formosa-lien-tuc-duoc-nhac-o-qh-chi-co-mot-nguoi-van-im-lang-20160720142138227.htm
http://dantri.com.vn/kinh-doanh/tong-cuc-thuy-san-lam-gia-cong-van-cap-chung-nhan-trai-phep-hon-800-san-pham-20160720085428447.htm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.
LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.
Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.