Bài của BBC Việt ngữ.
Toàn văn như ở dưới.
---
'Chưa hề thấy dự án TQ chống sốt rét'
3 giờ trước
Đã không có hợp tác giữa Trung Quốc với Việt Nam để giúp miền Bắc Việt Nam điều trị hoặc nghiên cứu chống bệnh sốt rét trong thời kì chiến tranh, theo lời một nhân chứng, cựu chuyên gia chống sốt rét của Bắc Việt.
Một phần giải Nobel y học 2015 được trao cho nhà khoa học Trung Quốc, bà Đồ U U, nhờ chiết xuất được Thanh hao tố (Artemisinin) dùng để chữa bệnh sốt rét từ cây thanh hao hoa vàng.
Các tài liệu chính thức của Trung Quốc và phương Tây xác nhận công trình của bà xuất phát từ Dự án 523 của Trung Quốc, do Mao Trạch Đông và Chu Ân Lai khởi xướng, một phần để chống sốt rét trong nước và một phần để đáp ứng đề nghị giúp đỡ của đồng minh Bắc Việt.
Dự án chính thức thành lập ngày 23/5/1967, và bà Đồ U U được cử làm tổ trưởng tổ nghiên cứu năm 1969.
Đến năm 1972, nhóm của bà chiết xuất được Thanh hao tố (Artemisinin) dùng để chữa bệnh sốt rét.
Trao đổi với BBC hôm 13/10/2015, bác sỹ Nguyễn Tiến Bửu, nguyên Trưởng đoàn chống sốt rét tại chiến trường Quảng Trị - Thừa Thiên vào năm 1967, nói về Dự án 523.
Bác sỹ Bửu nói: "Tôi làm ở Viện Sốt rét (và Ký sinh trùng) 35 năm, từ năm 1957 cho đến năm 1992 tôi về hưu, thì Chương trình đó không có ở trong Viện của chúng tôi."
"Vì chúng tôi làm trong công tác sốt rét, nhưng chúng tôi chưa hề thấy cái dự án của ông Mao Trạch Đông gì ở đây."
Cựu chuyên gia tại Viện sốt rét và Ký sinh trùng cũng đưa ra bình luận về người vừa được nhận giải Nobel về Y học năm 2015.
Bác sỹ Nguyễn Tiến Bửu nói sẽ "không chính xác" khi cho rằng nhờ Dự án 523 mà đã điều trị được cho bộ đội miền Bắc.
"Nếu bảo là nhờ thế mà điều trị cho hàng triệu người Việt Nam thì nó không chính xác. Và như thế chúng tôi cũng thấy phân vân trong cái chuyện giải thưởng đấy," bác sỹ Nguyễn Tiến Bửu nói với BBC.
Theo một tài liệu của phía Việt Nam mà BBC được đọc, từ năm 1957 đến năm 1962, Viện Sốt rét Ký sinh trùng và côn trùng tại Hà Nội của GS Viện trưởng Đặng Văn Ngữ đã tiến hành khảo sát, điều tra bệnh sốt rét trên toàn miền Bắc Việt Nam.
Cuối 1962, Hà Nội thông qua Chương trình Tiêu diệt bệnh Sốt rét trên toàn miền Bắc trong 3 năm.
Kết quả chính thức nói rằng cuối năm 1964, bệnh sốt rét đã bị đẩy lùi xuống còn 20%.
Khi chiến tranh lan rộng, có lo ngại sốt rét lan ra từ miền Nam ra miền Bắc thông qua liên lạc qua dãy Trường Sơn.
Tháng Ba 1967, GS Đặng Văn Ngữ cùng 12 y bác sỹ vào chiến khu Trị - Thiên Huế để nghiên cứu vaccine chống sốt rét cho bộ đội Bắc Việt.
Nhưng sau khi ông Ngữ hy sinh tháng Tư năm đó, việc nghiên cứu bị ngừng lại.
Kể từ đó, Hà Nội chỉ dùng các loại thuốc như Cloroquine, Quinine, Paludrine, Quinaquine cho bộ đội miền Bắc.
Đến năm 1980, Việt Nam nói đã sản xuất được Artemisinin từ cây thanh hao hoa vàng mọc ở biên giới phía Bắc.
Bác sỹ Nguyễn Tiến Bửu nói thuốc này cũng giống thuốc của bà Đồ U U.
Xem thêm báo tiếng Anh nói ' Chủ tịch Hồ Chí Minh nhờ Mao Trạch Đông lập dự án chống sốt rét'.
Tin liên quan
http://www.bbc.com/vietnamese/multimedia/2015/10/151013_nguyentienbuu_on_china_nobel
Trung Quốc họ công bố nghiên cứu này từ những năm 1980 trong hội thảo với WHO, sau này vào năm 2011 họ đã được nhận giải Laskar của Mỹ, tiền đề cho giải Nobel. Giới y học thế giới đều rất quen thuộc với khám phá của Trung Quốc từ lâu. Nếu như không có liên quan đến Việt Nam thì trong cả một quá trình dài như vậy không hiểu vì lý do gì Việt Nam không lên tiếng.
Trả lờiXóaTrong nội bộ Trung Quốc cũng có nhiều tranh cãi về việc ai mới là tác giả của khám phá này, theo truyền thống tổ chức của Trung Quốc có lẽ đây là một công trình tập thể và bà Độ chỉ là người đại diện để nhận.
Đồng ý với Cu Nỡm, là đã có những chuẩn bị từng bước cho giải Nobel của bà Đồ. Không phải đường đột.
Xóa