Hôm trước, Trần thi sĩ (mà bác Cạo quen gọi là đại ca Trần Búa) đã thẩm bài thơ có lùm xùm đạo thơ liên quan đến tổ quốc gọi tên (ở đây).
Hôm nay, ông lại thẩm tiếp Sẹo độc lập của Phan Huyền Thư.
Đây là quan điểm riêng của ông. Tôi đưa về chỉ để rộng đường dư luận.
Toàn văn lấy về từ Fb Trần Mạnh Hảo.
---
Trần Mạnh Hảo
Nhà xuất bản “Lao động” cho xuất bản tập thơ của Phan Huyền Thư năm 2014, cuối năm 2015 tập thơ này đã giành được giải thưởng của Hội Nhà văn Hà Nội. Ngay sau đó, “Sẹo độc lập” đã bị mạng xã hội tố cáo Phan Huyền Thư đạo thơ của Du Tử Lê và Phan Ngọc Thường Đoan, cũng như mấy năm trước tác giả này đã đạo văn của nhà phê bình Đặng Tiến. Lúc đầu, ông Phạm Xuân Nguyên nhảy ra bênh Phan Huyền Thư nhưng tất cả bằng chứng và sự thật đã chống lại Phạm Xuân Nguyên và tác giả tập thơ. Cuối cùng Phan Huyền Thư đã phải xin lỗi Phan Ngọc Thường Đoan, xin lỗi độc giả vì chuyện hai bài thơ giống nhau như hai giọt nước; tuy nhiên bà Thư tuy bị Hội Nhà văn Hà Nội truất ( thu hồi) giải thưởng, vẫn gân cổ lên cãi bà không mắc tội đạo thơ. Có nghĩa là “vụ án đạo thơ thế kỷ” này chưa dừng lại vì Phan Huyền Thư đang âm mưu làm phù phép nhờ vả hai ba anh nào đó bên hải ngoại tạo bằng chứng giả để tố ngược lại Phan Ngọc Thường Đoan đạo thơ mình !
Chính vì vậy, chúng tôi phải tìm đọc tập thơ “Sẹo độc lập” để xem nó có đích thực là thơ hay không, hay chỉ là những câu nói tầm thường năng xuống dòng viết theo trường phái “Tân con cóc” do nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - một ông công an kiêm Phó chủ tịch Hội Nhà Văn Việt Nam làm chủ soái. Chúng tôi xin trích nguyên văn “bài thơ” “Sẹo độc lập” của Phan Huyền Thư để xem nó thơ hay không thơ ( vì thơ này xuống dòng liên tù tì nên chúng tôi dùng gạch chéo / để thay cho cơn mưa xuống dòng ) :
“Ngày mười / chin tháng / hai năm nhâm / tý / tôi / được độc lập / với mẹ / bằng sợi dây / rốn / cắt đứt cơ thể / vết / sẹo làm người / vết sẹo / tôi / cái rốn / độc / lập Phan Huyền / …Thơ 19/2/2004”
Cả “bài thơ” là những câu nói tầm thường, không có câu nào là thơ cả, Phan Huyền Thư viết theo lối cực kỳ dễ dãi, nhạt nhẽo, tầm phào theo tiêu chí “Tân con cóc” của chủ soái Nguyễn Quang Thiều. Hèn gì sáng nay, ông chủ soái trường thơ “Tân con cóc” Nguyễn Quang Thiều lên mạng bênh Phan Huyền Thư, lên án Hội nhà văn Hà Nội thu hồi giải thưởng của Phan Huyền Thư là sai vì bà này có nhận mình đạo thơ đâu.
Nếu cứ viết phi thơ, viết phứa, viết dễ dãi tào lao chi khươn như Phan Huyền Thư như theo bút pháp “sẹo” trên thì bất cứ ai không cứ kẻ viết bài này, mỗi ngày cũng có thể cho ra hai mươi tập thơ được giải thưởng Hội nhà văn Hà Nội. Trần Mạnh Hảo xin phóng bút, té nước theo mưa “ Sẹo độc lập” mưa thơ rằng :
“MỦ YÊU” : em/ li dị / tôi / khiến trái / tim tôi / mưng mủ / mủ / yêu / em tội /ác / quân / giết người / có tên / là trinh nữ / quái thai / ơi / từ mủ / yêu / tôi /cô / đơn dứt khoát / thành trần / mạnh / hảo ngọt / mủ / ơi…
Xem ra “Mủ yêu” có cơ hay hơn “ Sẹo độc lập” mất !
Nhìn bìa tập thơ “Sẹo độc lập” đủ biết Phan Huyền Thư không hiểu bản chất thi ca, chưa rành tiếng Việt khi bà Thư chua dưới tên tập thơ dòng chữ : “ Một tập thơ viết để trò truyện với những người bạn”…Xưa nay thơ vốn là lời tâm tình của tác giả với độc giả, là nơi người viết tìm tri âm tri kỷ” sao còn thừa lời trên bìa sách thế này. Giống như chị bán cá ngoài chợ phải viết trên sạp cá của mình rằng đây là cá vì sợ người đi chợ nhầm là con chim hay sao ? Vả, nó là “một tập thơ” dĩ nhiên rồi, có phải hai hay ba tập đâu mà thừa lời rằng “ sẹo độc lập” là một tập thơ, không phải hai tập đâu nhá …
Lại nói tí tẹo về bài “Sẹo độc lập” của Phan Huyền Thư : nghĩa là khi bà Thư sinh ra bà bị cắt cuống rốn tạo thành cái sẹo để độc lập với bà cụ Thanh Hoa đã sinh ra bà. Lượng thông tin của thơ này chỉ có thế. Thơ bản chất là ngôn ngữ hình ảnh, hình tượng, là ngôn từ bề sâu, hàm xúc, ngôn từ biểu tượng, hồn nhiên nhưng ngầm chứa triết học. Cái “sẹo” cắt rốn kia sao đã có thể làm đứa con “độc lập” với bà mẹ được. Về nghĩa đen đã sai ( xin lỗi, thơ Phan Huyền Thư không có nghĩa bóng)…Đứa trẻ sinh ra cho tới chết cũng không thể độc lập khi nó còn phụ thuộc vào sữa mẹ, mũi nó phụ thuộc từng giây vào dưỡng khí là bà mẹ bầu trời…Con người là một sinh vật phụ thuộc vào muôn thứ khách quan…Chỉ một vết cắt rốn mà đứa trẻ độc lập được thì độc lập ơi ta chào mi, vì mi chẳng có thật trên đời…
Phan Huyền Thư, kẻ vắt mũi chưa sạch trong thi ca, lẽ nào dám chê bai nền thi ca dân tộc với những đại thi hào như Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, với những thi hào như Ôn Như hầu, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Khuyến, Đoàn Thị Điểm, Tản Đà, Hàn Mặc tử, Nguyễn Bính, Huy Cận, Xuân Diệu, Chế Lan Viên…lại dám viết những lời phỉ phui, rẻ rúng chê bai nền thi ca dân tộc thế này :
“ Trăm năm quốc ngữ / hay cả ngàn năm Hán Nôm / không tìm ra câu thơ nào viết đủ / cho khổ đau và cay đắng / khi tôi hiểu ra một danh tính : thi nhân…” (trang 25)
Một Lê Đạt mà Phan Huyền Thư coi là thầy, hay nhắc đến ông trong “Sẹo độc lập” cũng có nhiều câu thơ hay, rất “khổ đau và cay đắng”, lẽ nào bà Thư chưa đọc ông này với hai câu thơ thôi : “ Cột đèn rớm điện” và : “ Mẹ già ta ngơ ngác ? Lưng còng đau gậy tre” ?
Cho hay kẻ hậu sinh quen dùng thước vũng trâu đằm đo biển cả cha ông do thiếu học vấn, thiếu tâm hồn thi ca mới dám gần chùa gọi bụt bằng mày tao như thế ?
Thơ Phan Huyền Thư trong “ Sẹo độc lập” không chỉ dễ dãi, nhạt nhẽo mà rất đại ngôn, triết lý vớ vẩn :
“để giới hạn an toàn trong giới hạn / bằng chân lý : bất động / sự bất động của nghệ thuật /là tượng đài hình chiếc cột /đợi tương lai thi hành án / tử hình” ( trang 31 bài “Giới hạn”)
Triết lý dởm này là thế nào hả giời ? Ôi, có thứ chân lý bất động à giời ? Dân gian định nghĩa “ chân lý là cái lý có chân” mà…Chân lý là cái bọn đến gần nó thì nó biến mất, nó sợ thi ca vớ vẩn hành hạ nên chạy mất dép, chỉ có thứ chân lý “ngu tín” mới bất động mà thôi ! Làm sao bà Thư lại bắt nghệ thuật phải tử hình ? Chính vì vậy, nghệ thuật nó sợ vãi mà không dám ở lại cùng thơ Phan Huyền Thư chăng ?
Trong bài “ Chuyến bay” trang 32 : gửi hộp đen báo bão Phan Hoàng ( hèn gì Phan Hoàng bênh bà Thư không đạo thơ đâu), nhiều câu triết lý kinh hãi đến mất ngáp :
“Biết trước những ánh mắt tiễn đưa / Nhọn hoắt màu hả dạ. Một rừng cọc gỗ / Bạch Đằng giang bịt sắt / hoen gỉ đâm vào sự bình thản / Cái mũ của người đội nó / không che được thái độ của họ…”
“Nhọn hoắt màu hả dạ” là sao giời ? Chả lẽ chiều nay tôi ăn canh rau mùng tơi nấu cua hả dạ quá, thì cái hả dạ này cũng nhọn hoắt hay sao ? Chị kia yêu chồng đêm qua sướng lắm, hả dạ lắm chắc cũng do cái nhọn hoắt đâm vào màu hả dạ than ôi ! Hả dạ ơi hả dạ, thi ca kiểu này làm tôi khiếp, bố bảo không dám hả dạ nữa, thơ ơi !
Đọc đến đây, kẻ viết bài này hãi quá, sao lại : “hoan gỉ đâm vào sự bình thản” ? Than ôi, ta chào sự bình thản vì ngươi đã bị sự hoen gỉ xuyên thấu tim …Ai hoen gỉ hay thi ca “ tân con cóc” làm hoen rỉ cả nền thơ ?
Bà Thư chưa tha người đọc khi nổi cơn tam bành triết lý mà đi nói xấu cái mũ thế này thì ai dám đội mũ nữa : “ Cái mũ của người đội nó / Không che nổi thái độ của họ”…Phải chăng cái mũ và người đội nó là hai việc khác nhau, cớ sao đưa thái độ vào để ghét mũ thế này ?
Thơ với chả thẩn !
Những triết lý vớ vẩn như thế này tràn ngập trong “ Sẹo độc lập” :
“ Khóc / chỉ là bài tiết của dục vọng” ( trang 139)
Thơ thẩn như thế, ai cấm lớp trẻ học theo thứ triết lý kinh dị này khi viết :
“ Cười / chỉ là nôn mửa của khoái lạc” hay : “ mếu / chỉ là trung tiện của đớn đau” ?
Viết đến đây, gần như tôi đã bị tẩu hỏa nhập ma vì thứ thơ tào lao tầm phào của Phan Huyền Thư làm choáng váng ? Tôi bắt đầu nghi ngờ mình không biết cách đọc thứ thư “lỗ thủng” này :
“ Kể từ đó . Mọi người thậm chí có thể /làm tình với nhau qua lỗ thủng là tôi” ( Sẹo độc lập trang 45)
Vậy kính xin các nhà văn nhà thơ trong ban giám khảo giải thưởng văn học hội nhà văn Hà Nội lên tiếng để chỉ giáo cho tôi thẩm được thứ thơ xưng là “tôi – lỗ thủng” đang mời mọi người đến làm tình này. Amen !
Sài Gòn ngày 21-10-2015
T.M.H.
https://www.facebook.com/tran.manhhao.376/posts/1633104263628438
Đúng là thơ với thẩn làm thơ thế này mà ông Nguyên và mấy vị trong bch trao giải thì mai mình cũng mạnh dạn gửi tập thơ cắt trĩ ngoại của mình cho các ông, bà ấy xét giải. Thơ với thẩn... rõ chán
Trả lờiXóaVụ này hay nhỉ, thấy ông Nguyên đầu bạc thường giao du thân mật với đám dân chủ, giờ lại bị đám dân chủ tẩn nhiệt tình vì ân oán văn chương :D
Trả lờiXóaĐọc mấy bải thơ trích dẫn của Phan Huyền Thư, mình thấy làm thơ kiểu này cũng dễ ẹc, chẳng cần vần điệu gì mà cũng là thơ đạt giải thưởng. Mình cũng gửi thơ dự thi kiếm giải chơi!
Trả lờiXóaNói thiệt tình làm thơ hay mới khó , chứ làm thơ hoạ vui cùng bạn bè thì cũng chẳng khó lắm . Thơ là tiếng lòng , là cảm xúc rung động trước một khung cảnh thiên nhiên , trước tình người vói nhau vvv
Trả lờiXóaBài thơ dù hay dù dỏ cũng là đúa con tinh thần của tác giả vì cảm hứng bất chọt mói viết ra . Bài thơ nếu như tác giả giữ riêng cho mình hay cho một số bạn bè đọc trong một phạm vi hẹp thì không nói làm gì , chứ như đưa ra cho công chúng đọc thì lại là một chuyện khác
Muốn hay không muốn phải nói rằng ban xét giải thưởng là người gác đền văn chương , toàn những " Cây đa cây đề " mà trao giải cho một tập thơ như vầy , lại cho độc giả ăn một món ăn tinh thần " Ngon " như thế ....thì phải cảm ơn mới đúng
P / s. : Ủa ! Hay là mình lạc hậu mất roài , không theo kịp vói " Thơ hiện đại " của thế kỷ 21 ( !? ).... he he
Trong bài thơ "Tuấn Ngọc" của PHT năm 2005 (tập thơ Rỗng Ngực) có chôm hai câu thơ của Du Tử Lê: Bầy sẻ cũ cũng qua đời lặng lẽ - Con dế buồn tự tử giữa đêm sương.
Trả lờiXóaHình như là của Tô Thùy Yên chứ.
XóaNhưng tác giả khi lấy lại đã có chú thích ở dưới bài rồi. Nếu đúng thế, thì đây không phải là đạo.
http://ptthlamson.net/forums/archive/index.php/t-1144.html
Chính xác thì đây là thơ của nhà thơ Du Tử Lê được nhạc sĩ Từ Công Phụng phổ nhạc từ trước năm 1975 ở Sài Gòn dưới tên "Trên ngọn tình sàu". Trong bài nhạc có câu:
XóaTôi nghe hắt hiu từ mắt em ngắt tạnh/ Con dế buồn tự tử giữa đêm sương/ Bầy sẻ cũ cũng qua đời lặng lẽ/ Em ở đó bờ sông còn ấm cát/ Con sóng tình vỗ mãi một âm quên.
Bài thơ Trên ngọn tình sầu của Du Tử Lê, nhạc Từ Công Phụng có câu "Bầy sẻ cũ hom hem/ Chiều mái xám rêu xanh". Bài này không phải của nhà thơ Tô Thùy Yên.
XóaĐây là những câu trích trong bài "Trên ngọn tình sầu" thơ Du Tử Lê (lại Du Tử Lê), nhạc Từ Công Phụng. Tác giả chỉ chú thích thơ Tô Thuỳ Yên câu "Bầy sẻ cũng hom hem" (nguyên văn "Bầy sẻ cũ hom hem"), còn các câu tôi dẫn tác giả không trích nguồn. Nói chung, PHT rất hay tìm những ca từ trong các bài nhạc cũ đâu đó đưa vào thơ mính. Nhưng có lẽ ta cũng nên dừng ở đây, mình chỉ trao đổi cho rõ thêm về cô ta thôi.
Trả lờiXóaCảm ơn hai bác Phạm Ngọc Hiệp và Đãi Nguyễn đức đã chỉ dẫn.
Trả lờiXóaĐể tôi copy cả bài thơ của PHT vào đây, cho rõ:
"
LÃNG MẠN GIẢI LAO
Tuấn Ngọc buổi sáng *
Sóng sánh cà phê bạc hà khói thuốc
Tuấn Ngọc
trong quần nhợt nhạt nỗi hoang mang
bầy sẻ cũng hom hem **
đêm sương con dế buồn tự vẫn
Đành như chiếc que diêm
Tuấn Ngọc
cháy một cõi riêng
Nằm sấp úp mình lên
Tuấn Ngọc
thấy thiếu nỗi trên lưng
Nằm ngửa khép đùi khít
Tuấn Ngọc
thấy vắng khoảng trong cùng
Thôi uống sương con dế chẳng còn buồn
bầy sẻ cũ đã qua đời lặng lẽ
buổi sáng Tuấn Ngọc vào rất khẽ
như là chẳng ra.
11.97
* Tuấn Ngọc: Một giọng ca hải ngoại
** Ca từ của Từ Công Phụng( phổ thơ Tô Thuỳ Yên)
"
http://ptthlamson.net/forums/archive/index.php/t-1144.html
Xem ra, bài này cũng có vấn đề như bác Đại Nguyễn đức đã chỉ ra.
Tôi là một người trước năm 1975 ở cùng một ngành với nhà thơ Du Tử Lê trong quân đội, biết rất rõ về thơ của nhà thơ này. Trong bài Lãng mạn giải lao bác Giao vừa đưa lên, đọc qua, tôi thấy có những câu giống thơ hoặc ý thơ của nhà thơ Du Tử Lê, cụ thể:
Xóa"bầy sẻ cũng hom hem", thơ Du Tử Lê "Bầy sẻ cũ hom hem" (Trên ngọn tình sầu).
"đêm sương con dế buồn tự vẫn", thơ Du Tử Lê "Con dế buồn tự tử giữa đêm sương" (Trên ngọn tình sầu).
"Đành như chiếc que diêm... cháy mãi một cõi riêng", thơ Du Tử Lê "Thôi cũng đành như chiếc que diêm một lần lóe lên/ Thắp đời em sáng lung linh buồn một cõi riêng" (hình như là bài Như chiếc que diêm, tôi không nhớ rõ tựa).
"Bầy sẽ cũ đã qua đời lặng lẽ", thơ Du Tử Lê "Bầy sẻ cũ cũng qua đời lặng lẽ" (Trên ngọn tình sầu).
Tôi không muốn bàn gì đến những chyện lùm xùm đã qua, chỉ muôn trao đổi với bác Giao về bài thơ bác vửa đưa lên, với những câu tôi thấy giống hoặc ý thơ giống thơ của nhà thơ Du Tử Lê thôi.
Ô hô! Cái cô này làm sẵn bài văn mẫu để xin lỗi rồi. Cần thì thay tên bà Thường Đoan bằng ông Du Tử Lê vào (và chưa rõ còn những ai nữa) là ổn.
Trả lờiXóaThà rằng như cụ Vũ Bằng, khi bị Tô Hoài phát hiện đại ca cũng "chôm" văn của Tây, ông bảo: "Nhưng mà của người ta hay quá đi, không cầm lòng đặng" (đại ý). Chi tiết này trong Cát bụi chân ai, bác Vương Trí Nhàn mơi nhắc nhưng quên xuất xứ.