Cuối tuần vui chút : tính cách Chí Phèo cũng phải từ từ mới hiểu

Truyện Chí Phèo của Nam Cao, rồi sau này có cả Hậu Chí Phèo nữa. Bên Trung Hoa, nhân vật AQ của Lỗ Tấn cũng được sống tiếp trong một số thiên truyện của Mạc Ngôn (đấy là rõ nhất, còn thì thấy ở những tác giả khác).

1. Xưa nay, tưởng Chí Phèo và tính cách nhân vật ấy đã quá quen, vì được học rộng rãi trong nhà trường. Nhưng hóa ra không phải. Chí Phèo vẫn tiếp tục sống, và lớp hậu sinh cần phải có thời gian, từ từ mới hiểu ra được.

2. Chúng ta thường bị ám ảnh bởi câu đầu tiên là "hắn vừa đi vừa chửi". Nên tưởng Chí Phèo có tính Chửi là nhất. 

Đại khái Chí Phèo là chí phèo nhất làng Vũ Đại. Hay cũng là nhất Việt Nam.

3. Đại khái là người ta không ưa Chí Phèo, không muốn dây với Chí Phèo.

4. Nhưng thật ra, không chỉ có chửi là nhất, không chỉ có chửi, mà có cả một quá trình sau, và ở chặng nào trong quá trình hắn cũng nhất:

- cùng nhân vật đó, có lúc hắn ca, hắn khen, hắn tụng niệm, hắn mê, hắn say, nhất là khi nàng Thị Nở xuất hiện giữa cuộc đời. Chí Phèo đã mẩn mê với nàng.

- nhưng rồi, hắn lại chửi, hẳn rủa, hắn xả, tất tần tật.

- rồi hắn sẽ chửi chính những thứ, những ngữ, những loại mà hắn từng ca từng tụng.

- rồi hắn sẽ ĂN VẠ.

- rồi cuối cùng là hắn tự RẠCH MẶT. 

- có thể là sau rạch mặt thì TỰ SÁT.

5. Vậy nên, tựu trung lại, cần nhớ các bước phát triển trong tính cách của Chí Phèo, như sau:

(1) HIỀN LÀNH như đất.

(2). rồi LƯU MANH hóa.

(3). vừa CA vừa CHỬI. Thoắt ca đấy, rồi thì ra luôn chửi. Rồi toàn CHỬI, khắp bốn phương tám hướng, không chừa một ai.

(5). rồi ĂN VẠ.

(6). rồi RẠCH MẶT.

6. Kết luận: Chí Phèo là chỉ một quá trình Chí Phèo. Chứ không phải là một người Chí Phèo.

Xã hội đã tạo ra quá trình Chí Phèo. Nhưng rõ ràng, hiểu là một quá trình, nhưng vẫn cần nhận diện trong một người Chí Phèo cụ thể. 

Phỏng ạ !