Ghi chép linh tinh lúc rảnh việc cày ruộng và đọc sách

05/01/2014

Đi tìm ông Vịnh Kiều hầu đời nhà Mạc - 1 (Hoàng Sĩ Khải)

"Lê Trung hưng về trước có Vịnh Kiều Hầu, Lê Trung hưng về sau có Đường Xuyên Tử " (Phan Huy Chú viết như vậy trong Lịch triều hiến chương loại chí).

Nhiều người cứ đinh ninh ông Vịnh Kiều hầu đời nhà Mạc là Hoàng Sĩ Khải. Nhưng đi tìm cụ thể, thì lại chưa ra.


Dưới đây là thuyết cho Vịnh Kiều hầu là Hoàng Sĩ Khải.

---
Hoàng Sĩ Khải
Quê quánBắc Ninh
Giới tínhNam
Thời kìNam - Bắc Triều (1527-1592)
Năm sinh - Năm mất
Phân loạiTiến sĩ
Danh thần
Danh thần nhà Mạc, hiệu Lãn Trai, quê xã Lai Xá, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh, sinh khoảng năm 1515-1520, không rõ năm mất.
Năm Giáp thìn 1544, ông đỗ tiến sĩ, làm đến Thượng thư bộ Hộ, tước Vịnh Kiều Hầu, có đi sứ nhà Minh. Ngoài ra ông còn là một nhà văn nổi tiếng đương thời. Khi chết còn để lại đời các tác phẩm:
Tiểu độc lạc phú
Tứ thời khúc vịnh (chữ Nôm)
Sứ trình khúc
Sứ Bắc Quốc ngữ thi tập
Phan Huy Chú phê bình ông:
"Lê Trung hưng về trước có Vịnh Kiều Hầu (Hoàng Sĩ Khải), Lê Trung hưng về sau có Đường Xuyên Tử (Vô Duy Đoán)".
Sứ Bắc Quốc ngữ thi tập (1 quyển) do ông viết, Lê Quí Đôn, Phan Huy Chú có nhắc trong các sách của mình.
Sứ trình khúc (1 quyển) cũng do ông biên soạn lúc đi sứ Trung Quốc.
Sau hai bộ sách nói trên, Phan Huy Chú ghi thêm: "Hoàng Sĩ Khải giỏi văn quốc âm (Nôm)".
Nhưng theo Đại Việt sử kí toàn thư (quyển 17) có chép việc Hoàng Sĩ Khải đi đón sứ bộ nhà Minh sang nước ta, nhưng không thấy nói đến Hoàng Sĩ Khải đi sang sứ nhà Minh. Đoạn văn ấy như sau: "Năm Nhâm ngọ niên hiệu Lê Quang Hưng thứ 5, Mạc Diên Thành thứ 5, tháng Hai, (ngày 18-3-1582) nhà Mạc sai Thượng thư bộ Hộ kiêm Quốc tử giám tế tửu là Vịnh Kiều bá Hoàng Sĩ Khải, cùng Nguyễn Năng Nhuận, Nguyễn Lễ, Vũ Văn Khuê và các người khác lên nơi đầu biên giới ở Lạng Sơn đợi đón sứ thần là bọn Lương Phùng Thìn đi sứ về".
Như vậy, hai bộ sách nói trên tuy có nhan đề như thế nhưng có lẽ Hoàng Sĩ Khải làm vào dịp đón sứ bộ Lương Phùng Thìn về năm 1582, chứ không phải Hoàng Sĩ Khải đi sứ sang nhà Minh.
(Nguồn : Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam - Nguyễn Quang Thắng, Nguyễn Bá Thế)

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Khi sử dụng tiếng Việt, bạn cần viết tiếng Việt có dấu, ngôn từ dung dị mà lại không dung tục. Có thể đồng ý hay không đồng ý, nhưng hãy đưa chứng lí và cảm tưởng thực sự của bạn.

LƯU Ý: Blog đặt ở chế độ mở, không kiểm duyệt bình luận. Nếu nhỡ tay, cũng có thể tự xóa để viết lại. Nhưng những bình luận cảm tính, lạc đề, trái thuần phong mĩ tục, thì sẽ bị loại khỏi blog và ghi nhớ spam ở cuối trang.

Ghi chú (tháng 11/2016): Từ tháng 6 đến tháng 11/2016, hàng ngày có rất nhiều comment rác quảng cáo (bán hàng, rao vặt). Nên từ ngày 09/11/2016, có lúc blog sẽ đặt chế độ kiểm duyệt, để tự động loại bỏ rác.