Chuyện đã qua mấy chục năm, mãi hồi còn là học sinh tiểu học năm cuối và trung học cơ sở những năm đầu (xưa gọi là cấp 1 và cấp 2), nhưng vẫn nhớ như in, không bao giờ quên được.
Hồi đó, cô giáo xếp lịch mỗi ngày có một giờ nhất định cả lớp sẽ thay phiên nhau đọc to một bài văn mẫu.
Hồi đó, cô giáo xếp lịch mỗi ngày có một giờ nhất định cả lớp sẽ thay phiên nhau đọc to một bài văn mẫu.
Bài văn mẫu tương đối đa dạng. Có thể là văn của các anh chị khóa trước, toàn những bài được đánh giá xuất sắc. Có thể là văn của một ai đó trong chính lớp mình, vừa mới có, nhưng cũng được các thầy cô cho điểm cao. Lại cũng có thể là văn của những nhà văn, chủ yếu của Việt Nam, ở cấp quốc gia hay cấp địa phương, viết về những vấn đề liên quan đến thiếu nhi. Thi thoảng, lại chính là văn do thầy cô viết (viết hồi còn đi học, hay vừa mới viết).
Không thường xuyên, nhưng chúng tôi cũng đọc văn của nước ngoài đã dịch ra tiếng Việt. Người bạn đường của Goóc-ki (phát âm thông thường hồi đó) chẳng hạn. Hay Bình minh mưa, Lẵng quả thông, loáng thoáng thấy tên dịch giả sau tên tác giả Pau-tốp-xờ-ki. Vân vân.
Đó là về nội dung. Còn hình thức văn bản, thì có khi là sách in, có khi là bài ở dạng viết tay. Mà viết tay ngày xưa thường là mực bút máy, trên giấy không trắng và nhiều khi không dòng kẻ. Quả thực, đó là những tuyển tập mang đậm tính thẩm mĩ của một thời, bây giờ, ngồi nhớ lại vẫn thích mê màu mực tím trên giấy hâm hẩm. Có ai còn lưu được những tập bài như vậy nữa không ?
Một chuyện nhớ mãi, là lần ấy, đến lân tôi đọc, bài của đàn anh khóa trước. Viết về một tác phẩm thuộc nội dung người Pháp đô hộ Việt Nam gần một thế kỉ. Dĩ nhiên viết tay bằng mực tím. Chữ con trai mà viết hoa lá cành, tuy không rườm rà quá nhưng cũng gây khó đọc với đàn em khóa sau.
Nhớ mãi, cả lớp đã cười ồ khi tôi đọc nhầm nhưng rất dõng dạc: MA AN NAM LEO DÂY.
Thật ra, trong bài, có một chỗ, đàn anh viết là "VUA AN NAM THEO TÂY".
Nhớ về người anh ấy, khi có dịp, tôi lại nhớ đến chuyện Ma An Nam leo dây.
Em đọc lướt lần đầu thì thành "leo cây", hihi.
Trả lờiXóaMình nhớ mãi, là vì "leo dây" (kiểu nghệ sĩ leo dây trong ngành xiếc) mà không phải "leo cây" (kiểu động vật biết leo trèo).
XóaMà Khoằm đọc lướt, cái dòng ấy, dù là viết kiểu CHỮ IN, vẫn ra "leo cây", cũng hay !
Em vẫn có thói quen từ trước đến giờ đọc lướt dòng tít, đọc xong bài rồi lại quay lại đọc kỹ tít sau.
XóaVà em có cái kiểu như "đuổi hình bắt chữ" trên TV Hà Nội, nghĩa là chọn trong tít đó chữ trọng tâm và đoán tiếp những chữ tiếp theo, đến đây thì phải dựa vào môt dạng có thể coi như tiềm thức (em không chắc lắm về cụ từ này), "ma" thường đi cùng với rừng, "cây" cối rập rạp hay bụi "cây" um tùm nơi bến sông, vì thế nên trường hợp này thì "ma" sẽ đi với "cây", theo tiềm thức của em, hi hi, đến khi đọc hết bài mới biết mình nhầm bác ạ, quay lại coi tít thì đúng là nhầm.
À, thói quen đọc ý (luân ý liên tưởng của các từ). Ngày xưa, các cụ nhà ta sợ biển nhát rừng, nên mới có cách nghĩ liên tưởng là:
Xóa- rừng thiêng, nước độc,
- ma rừng, rú biển, vân vân
Cũng là dẫn lệ hay về lĩnh vực ngữ nghĩa. Trường hợp mình nêu là thuộc lĩnh vực văn tự.
Trả lờiXóaHay nhỉ, gần như trùng hợp với:
Câu rao của dân bán hàng rong ở Hà Nội hồi mất nước:
"Ai ăn bánh Tây (thì) ra mà mua"!
Được các cụ rao nhanh sang hoặc hiểu sang: "Ai đánh Tây thì ra làm vua"
(Tư liệu này nhớ láng máng do cụ Hoàng Ngọc Phách kể lại)
Trường hợp này là phát âm bác à. Cũng là một dẫn lệ hay, lĩnh vực ngữ âm.
XóaTrường hợp tôi nêu là đọc chữ viết tay, lĩnh vực văn tự.
Tôi cũng láng máng nhớ, nhưng hình như do cụ Hoàng Đạo Thúy kể, thế chăng ?